Спортивна наука України 2010 № 2
Wojciech Święch
TURYSTYKA AKTYWNA JAKO ŚRODEK POPRAWIAJĄCY STAN ZDROWIA MŁODZIEŻY
Wyższa szkoła informatyki i zarządzania w Rzeszowie
Streszczenie
W pracy dyplomowej zostało dowiedzione, iż turystyka aktywna staje się alternatywą spędzania wolnego czasu dla
młodzieży, ktora poprawia ich stan zdrowia i chroni przed negatywnymi skutkami chorob cywilizacyjnych.
W pracy zamieszczono badania autora na temat stanu kondycji zdrowotnej wspołczesnej młodzieży, podejmowania
przez nich aktywności ruchowej oraz roli turystyki aktywnej w tych działaniach. W celu zwiększenia swobody wypowiedzi
badania przeprowadzono w formie ankiety, a rezultaty zestawiono w postaci wynikow matematyczno - statystycznych, ktore
w sposob przejrzysty ukazują badane zjawisko.
W wyniku przeprowadzonych badań okazało się, że wbrew ogolnie przyjętej tezie, wspołczesna młodzież jest aktywna
fizycznie i dostrzega pozytywny wpływ aktywności ruchowej na dobry stan zdrowia.
Dotychczas w literaturze naukowej turystyka aktywna wśrod młodzieży była traktowana jako środek wychowawczy
czy edukacyjny. Autor natomiast zwrocił uwagę na dobroczynny wpływ turystyki aktywnej na stan zdrowia młodzieży.
Słowa kluczowe: turystyka aktywna, kondycja zdrowotna, aktywność ruchowa, młodzież, zdrowie
Summary
The University of Information Technology and Management in Rzeszow
Wojciech Święch
In the thesis it was proven, that the active tourism was becoming an alternative of spending the free time to young
people which is correcting them condition of the health and is protecting from negative effects of diseases associated with
the progress of civilization.
At the work examining the author about the state of the condition of the health contemporary young stock, taking by
them the motor initiative and the role of the active tourism in this action was placed. In order to increase the freedom of the
statement of the examination they carried out a survey in the form, and results were put together in the form of results
mathematics - statistical which in the transparent way are portraying the examined phenomenon.
As a result of conducted examinations it turned out, that against the widely accepted thesis, contemporary young
people are active in terms of physics and a positive effect of the motor activity on the good state notices the health.
So far in the scientific literature the active tourism amongst young people was treated as educative measures whether
educational. However the author kept an eye on the state to the favourable influence of the active tourism health of young
people.
Key words: active tourism, health condition, motor activity, young people
Aktualność. We wspołczesnym świecie coraz częściej obserwujemy negatywne zachowania
społeczeństwa w odniesieniu do dbałości o stan zdrowia. Wiąże się to z niewłaściwym rytmem życia,
złym odżywianiem, ograniczaniem wysiłku fizycznego, co w efekcie prowadzi do rozwoju chorob cywilizacyjnych.
Rownież zdawałoby się pozytywne zjawisko, jakim jest rozwoj technologiczny, nie poprawia
tego stanu. Ludzie stają się coraz wygodniejsi i w większości codziennych czynności wysługują się
urządzeniami mechanicznymi, - co zmniejsza naszą aktywność fizyczną.
To zjawisko jest szczegolnie niebezpieczne dla najmłodszych członkow naszego społeczeństwa.
U dzieci i młodzieży coraz częściej obserwuje się wzrost otyłości, rozwoj wielu chorob czy ogolne
zmniejszenie sprawności fizycznej. Wynika to z faktu, że młodzież obecnie preferuje zbyt statyczny
tryb życia. Zauważalne jest to, iż większość czasu wolnego spędzają przed telewizorem czy komputerem.
Dlatego w wychowaniu dzieci i młodzieży rodzice jak i wychowawcy w szkołach powinni większą
uwagę przykładać do aktywności, zwłaszcza aktywności ruchowej. Taką formą, do tej pory niedostatecznie
dostrzeganą i docenianą, może okazać się turystyka. Biorąc pod uwagę, iż jest to dziedzina
interdyscyplinarna łącząca wiele sfer życia, jest to idealne narzędzie wychowawcze i aktywizujące najmłodsze
pokolenie, dające jednocześnie wiele radości i zadowolenia.
Szczegolną formą turystyki mogącą wpłynąć na zainteresowanie młodzieży może stać się turystyka
aktywna - uprawiana w naturalnym, często dzikim środowisku, wymagająca od uczestnikow zaangażowania.
Dlatego tak ważne jest, aby starać się rozwijać zamiłowanie do turystyki aktywnej wśrod młodzieży,
gdyż jest to stosunkowo prosty, a bez wątpienia bardzo aktywny sposob spędzania wolnego
czasu. Dodatkowo przez systematyczne uczestnictwo może się poprawić kondycja zdrowotna młodzieży,
a co za tym idzie - w przyszłości ochroni ich przed negatywnymi skutkami chorob cywilizacyj -
nych.
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
53
Спортивна наука України 2010 № 2
Za cel pracy przyjąłem określenie ilościowych charakterystyk turystyki aktywnej jako środka
poprawiającego stan zdrowia młodzieży
Cel pracy uwarunkował poszczegolne zadania:
· zbadać w jakim stopniu turystyka aktywna wpływa na stan zdrowia młodzieży,
· zbadać czy turystyka aktywna jest popularnym sposobem spędzania wolnego czasu
młodzieży.
Za hipotezę badawczą uznałem: wspołczesna młodzież jest niewystarczająco aktywna fizycznie.
W celu znalezienia odpowiedzi na postawiony problem, przeprowadziłem badania wśrod młodzieży
w postaci ankiety, składającej się z 24 pytań. W związku z obiektywnym podejściem do badań
wybrałem reprezentatywna grupa respondentow zrożnicowana pod względem płci, wieku i pochodzenia.
Analiza źrodeł literackich. Rozpoczynając rozważania na temat turystyki aktywnej, właściwym
byłoby wyjść od tego, czym właściwie jest turystyka. Bez wątpienia jest to dziedzina interdyscyplinarna,
mająca w sobie wiele cech z rożnych segmentow gospodarki. Patrząc na ostatnie kilkadziesiąt lat,
nawet i ostatni wiek, można stwierdzić, że to właściwie turystyka jest najprężniej rozwijającą się gałęzią
gospodarki na świecie. Powoduje to, że ciągle zwiększa się zainteresowanie turystyką zarowno
wśrod potencjalnych odbiorcow jak i organizatorow promujących tę formę aktywności.
Definiując turystykę, można stwierdzić za Światową Organizacją Turystyki, że jest to „ogoł
czynności osob, ktore podrożują w celach wypoczynkowych, zawodowych lub innych, nie dłużej niż
rok bez przerwy poza swoim codziennym otoczeniem z wyłączeniem wyjazdow w ktorych głownym
celem jest działalność zarobkowa”1. Uszeregowało to trochę pojęcie tego zjawiska znanego już od setek
lat.
Genezy słowa turystyka należałoby jednak szukać w XVIII w., kiedy to w następstwie podejmowania
przez Anglikow podroży do kontynentalnej części Europy, nazywanych grand tour, uczestnikow
takich wyjazdow zaczęto nazywać turystami (tourists), a zjawisko to - turystyką2.
Zarowno sama definicja turystyki jak też to zjawisko nieustannie podlega ewolucji3. Jednak
najbardziej trafnym zdaje się stwierdzenie K. Przecławskiego, ktory uznaje turystykę za zjawisko psychologiczne,
społeczne, ekonomiczne, przestrzenne i kulturowe.
Turystyka jest zjawiskiem psychologicznym, gdyż to człowiek podrożuje. Człowiek charakteryzujący
się określoną psychiką definiuje potrzebę wyjazdu jeszcze przed podjęciem podroży. Określa
cel podroży, ktory wynika z pewnych wartości. W końcu człowiek wyobraża sobie podroż, a w trakcie
jej trwania i po jej zakończeniu porownuje przeżytą rzeczywistość z wcześniejszymi wyobrażeniami.
Jest też zjawiskiem społecznym, ponieważ w czasie podroży człowiek wchodzi w rożne role
społeczne, nawiązuje więzi zarowno z turystami, pracownikami biura podroży jak i ludnością autochtoniczną.
To rownież zjawisko ekonomiczne, gdyż jako prężnie rozwijająca się gałąź gospodarki - żądzą
nią prawa ekonomiczne.
Turystyka to także zjawisko przestrzenne i kulturowe, gdyż zmienia krajobraz, zagospodarowuje
teren, tworzy nową infrastrukturę turystyczną, uczestniczy w ogolnym wyglądzie przestrzeni
oraz należy do kultury4.
To wieloaspektowe podejście do turystyki sprawia, że jest to zjawisko tak bliskie i powszechne
każdemu, że z roku na rok przyciąga coraz większe rzesze uczestnikow. Jednak aby zaspokoić gusta
wszystkich, niezbędne jest indywidualne podejście do każdego z osobna. Dlatego też w turystyce można
wyodrębnić wiele form, ktore określają cele i podejmowane zainteresowania turystow. Wyrożniamy
tutaj:
· turystykę wypoczynkową - zakłada ona regenerację sił psychicznych i fizycznych
człowieka w kontakcie ze środowiskiem naturalnym,
1 Terminologia turystyczna. Zalecenia WTO, Warszawa, 1995 s. 5
2 T. Łobożewicz, G. Bieńczyk. „Podstawy turystyki”, WSE, Warszawa 2001, s. 9
3 W. Alejziak „Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku”, wyd. ALBIS, Krakow 1999, s.17
4 K. Przecławski „Człowiek a turystyka”, wyd. ALBIS, Krakow 2004, s. 1
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
54
Спортивна наука України 2010 № 2
· turystykę poznawczą - ukierunkowaną na wzbogacenie wiedzy własnej, poszerzającą
horyzonty, wynika ona z zainteresowań turysty,
· turystykę krajoznawczą - zakładającą poznanie własnego regionu kraju,
· turystykę kwalifikowaną - wymagającą od uczestnikow umiejętności (kwalifikacji)
dotyczących zasad jej uprawiania, posługiwania się sprzętem czy posiadania odpowiednich
cech psychofizycznych,
· turystykę aktywną - zakładającą podejmowanie szczegolnego rodzaju aktywności
rekreacyjnej lub hobbistycznej,
· turystykę zdrowotną - dotyczącą wyjazdow do miejscowości uzdrowiskowych,
gdzie decydującą rolę odgrywają wody mineralne i czynniki klimatyczne,
· turystykę w interesach - skupiającą jednolite grupy zawodowe,
· turystykę motywacyjną - służącą wyzwoleniu pozytywnych więzi pracownika
z pracodawcą, rozumiana rownież jako forma nagrody,
· turystykę religijną - ktorej uczestnicy oczekują przeżyć natury religijnej, cechuje się
dużą integracją osob uczestniczących,
· turystykę alternatywną - nazywaną rownież zrownoważoną, jest probą znalezienia i
upowszechnienia innych możliwości odmiennych od przeważających dotychczas szablonowych
form turystyki masowej,
· turystykę wiejską - realizowaną na terenach wiejskich, w kontakcie z krajobrazem,
terenami zielonymi, kulturą ludową5.
Wśrod tych wszystkich form na uwagę może zasługiwać - mająca wg mnie duże perspektywy
rozwoju - turystyka aktywna. Jest ona o tyle ciekawa, iż nie wymaga dużych nakładow finansowych
oraz specjalnych umiejętności oraz sprzętu. Dzięki temu może się ona rozwijać w perspektywicznej
grupie, jaką jest młodzież oraz może stanowić doskonałe narzędzie wychowawcze.
A czym właściwie można nazwać turystykę aktywną? Dokładne miejsce turystyki aktywnej
wobec innych jej form określa T. Łobożewicz, ktory w swoim opracowaniu stwierdza, iż „turystyka
kwalifikowana przewodzi wszystkim formom turystyki aktywnej i jest alternatywą dla pasywnej turystyki
masowej”6.
Rozwoj turystyki i nowych jej form oraz potrzeb turystow spowodował wyodrębnienie się nowych
obszarow w turystyce. W przestrzeni turystycznej pojawili się turyści, ktorzy spędzają czas na
tyle aktywnie, że nie można ich już nazwać turystami masowymi, biernymi a jednocześnie nie na tyle
„profesjonalnie”, by zaliczyć ich do turystyki kwalifikowanej. Dlatego też gremium uczonych w dziedzinie
turystyki na konferencji w Iławie uporządkowało ten stan rzeczy i określiło definicję, ktorą
można zastosować do turystyki aktywnej.
„Jest to forma turystyki, w ktorej głownym lub ważnym elementem wyjazdu - niezależnie od
czasu trwania działalności turystycznej - jest podejmowanie szczegolnego rodzaju aktywności rekreacyjnej
lub hobbistycznej”7.
Tak więc podążając dalej tym tokiem rozumowania, za turystę aktywnego można uznać „osobę,
ktora udaje się poza miejsce zamieszkanie dla podjęcia rekreacji ruchowej w wybranych dyscyplinach
turystycznych lub sportowych. Działalność może przybrać postać zajęć hobbystycznych ukierunkowanych
na rozwoj sprawności fizycznej i intelektualnej”8.
Dlatego też, moim zdaniem, ta forma turystyki staje się idealnym narzędziem do kształtowania
i rozwijania młodego pokolenia, ktore obecnie nie akceptuje nadmiernej wymuszonej aktywności ruchowej.
A sposob zaproponowany w turystyce aktywnej „wciąga” i zachęca do uprawiania, nie nakłada
przymusu, a jedynie w sposob łatwy i przystępny rozwija zainteresowania i sprawność ruchową.
5 B. Meyer, „Obsługa ruchu turystycznego ”, wyd. PWN, Warszawa 2006
6 red. T. Łobożewicz, R. Kogut „Turystyka aktywna, turystyka kwalifikowana” I Ogolnopolska Konferencja Naukowo -
Metodyczna, Iława 23 - 24 października 1998r., zbior materiałow pokonferencyjnych, Warszawa 1999, s. 10
7 tamże, s.15
8 tamże, s.16
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
55
Спортивна наука України 2010 № 2
Metoda. Przy wyborze metod, technik i narzędzi badawczych kierowałem się celem badań,
sposobem ich przeprowadzenia, charakterystyką populacji badawczej, możliwością zastosowania danej
metody. W przeprowadzonych przeze mnie badaniach zastosowałem metodę ankiety.
Za pomocą ankiety można w szybki sposob uzyskać odpowiedzi na te same pytania wśrod
dużej grupy respondentow. Bardzo ważne jest rownież to, iż metoda ta jest anonimowa, dzięki czemu
badani są bardziej otwarci i szczerzy w odpowiadaniu na pytania.
Ze względu na konstrukcję pytania kwestionariusza ankiety dzielimy na pytania otwarte,
połotwarte i zamknięte. Pytania otwarte to takie, ktore nie są ograniczone żadnymi odpowiedziami
i badany sam wypowiada się w danej kwestii.
Pytania połotwarte dają przeważnie możliwość wyboru jednej z trzech odpowiedzi: tak, nie, nie
wiem (lub nie mam zdania). Pytania zamknięte mają sugerowane odpowiedzi, z ktorych badany
wybiera tę, ktora najbardziej odzwierciedla jego przekonania.
Kwestionariusz ankietowy zawiera rożnego rodzaju pytania, odpowiednie do poruszanych
problemow. Częste zastrzeżenia wywołuje subiektywizm odpowiedzi respondentow, gdyż zależy on od
nastroju chwili, stanu emocjonalnego.
Jednak problem, ktorym się zajmuję, jest trudno uchwytny, - bo poglądy ludzi bardzo często są
ukryte, dlatego ta ankieta wydaje mi się odpowiednią metodą badawczą.
Ankieta do badań w niniejszej pracy składa się z 24 pytań i jest anonimowa. Zawiera ona
pytania otwarte i zamknięte. Metoda ta pozwoliła udzielić odpowiedzi na wcześniej postawione
problemy badawcze.
Wyniki. Badaniami objąłem młodzież w wieku 13-26 lat. W niżej przedstawionej tabeli zamieściłem
dane badanych dotyczące ich wieku i płci.
Wykres 1. Płeć i wiek badanych
Jak wynika z wykresu przebadanych zostało 100 osob, 52 kobiety i 48 mężczyzn.
Przebadane osoby wywodzą się z rożnych środowisk. Poniżej zamieszczona tabela informuje o
wykształceniu badanych.
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
56
3
9
12 16
11
27
21
16
37
12 12
24
52
48
100
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
12-15lat 16-19lat 20-23lat 24-26lat Razem
Wiek i płeć badanych
Kobiety
Mężczyźni
Razem
Спортивна наука України 2010 № 2
Wykształcenie
12%
18%
13%
34%
12%
8%
3%
Podstawowe
Gimnazjalne
Średnie zawodowe
Średnie ogólnokształcące
Średnie policealne
Licencjat
Wyższe magisterskie
Wykres 2. Wykształcenie badanej młodzieży
Jak wynika z wykresu dość duża grupa młodzieży ma wykształcenie średnie ogolnokształcące.
18,0% stanowią badani, ktorzy mają wykształcenie gimnazjalne. Niewielki procent ma podstawowe,
średnie zawodowe i średnie licealne. Tylko 3,0% ma wyższe magisterskie.
Jak wynika z analizy wykresu 4 duży procent badanych uważa, że ich stan zdrowia jest dobry.
1/3 respondentow wypowiada się na temat swojego zdrowia jako „raczej dobry”, a 20% określa jako
„przeciętny”.
Sposob rozumienia przez badanych pojęcia „turystyka aktywna” i „aktywny wypoczynek”. Na początku
swoich rozważań chciałbym przeanalizować sposob rozumienia przez badanych pojęcia „turystyka
aktywna”.
Są pojęcia, ktore człowiek rozumie podświadomie. Nie potrafi wytłumaczyć znaczenia, ale
„gdzieś” czuje, co ono znaczy. Myślę, że „turystyka aktywna” jest jednym z tych pojęć.
Dane na temat rozumienia przez ankietowanych tego pojęcia umieściłem w tabeli 1.
Tabela 1. Rozumienie pojęcia „Turystyka aktywna”
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Aktywne spędzanie
czasu z
wykorzystaniem
sportu
3 5,8 1 2,1 4 4,0
2 Czynny wypoczynek
5 9,6 3 6,2 8 8,0
3 Spędzanie wolnego
czasu w
ruchu
1 1,9 4 8,3 5 5,0
ciąg dalszy Tabela 1.
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
57
Спортивна наука України 2010 № 2
4 Ruch połączony
ze zwiedzaniem
3 5,8 5 10,4 8 8,0
5 Czynne spędzanie
wolnego czasu
10 19,2 2 4,2 12 12,0
6 Duża aktywność
fizyczna
3 5,8 0 0 3 3,0
7 Czynne uczestnictwo
1 1,9 0 0 1 1,0
8 Aktywne zwiedzanie
1 1,9 3 6,2 4 4,0
9 Zorganizowane
wycieczki
4 7,7 2 4,2 6 6,0
10 Aktywne spędzanie
czasu w plenerze
6 11,6 5 10,4 11 11,0
11 Połączenie sportu
i zwiedzania
1 1,9 1 2,1 2 2,0
12 Spędzanie czasu
w ruchu i na powietrzu
6 11,6 7 14,6 13 13,0
13 Kojarzy się ze
sportem
2 3,8 1 2,1 3 3,0
14 Aktywne spędzanie
czasu i dbanie
o zdrowie
1 1,9 0 0 1 1,0
15 Spędzanie czasu
wolnego
1 1,9 1 2,1 2 2,0
16 Wypoczynek na
świeżym powietrzu
0 0 4 8,3 4 4,0
17 Aktywne spędzanie
czasu poza
miejscem zamieszkania
0 0 2 4,2 2 2,0
18 Podnoszenie
sprawności ruchowej
0 0 1 2,1 1 1,0
19 „Cosik” nowego
i fajnego
0 0 1 2,1 1 1,0
20 Poznawanie nowych
miejsc
0 0 1 2,1 1 1,0
21 Brak odpowiedzi 4 7,7 4 8,3 8 8,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Z danych zamieszczonych w tabeli wynika, że badani bardzo rożnie określili „turystykę aktywną”.
Nieznacznie wybijającymi się odpowiedziami są „spędzanie czasu w ruchu i na powietrzu”
(13,0%) oraz „czynne spędzanie wolnego czasu” (12,0%).
Zamierzałem rownież ustalić, co respondenci rozumieją pod pojęciem „aktywny wypoczynek”,
ktore jest ściśle związane z pojęciem „turystyki aktywnej”. Dane dotyczące tej kwestii zawiera tabela
2.
Tabela 2. Rozumienie pojęcia „Aktywny wypoczynek”
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
58
Спортивна наука України 2010 № 2
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Zdrowy wypoczynek
8 15,4 2 4,2 10 10,0
2 Wypoczynek w
ruchu
11 21,2 9 18,8 20 20,0
3 Strata czasu 2 3,8 1 2,1 3 3,0
4 Dbanie o sprawność
fizyczną
2 3,8 3 6,2 5 5,0
5 Forma spędzania
czasu
6 11,6 6 12,5 12 12,0
6 Wypoczynek połączony
z turystyką
4 7,7 1 2,1 5 5,0
7 Dbanie o siebie 2 3,8 0 0 2 2,0
8 Spędzanie czasu
na łonie natury
1 1,9 1 2,1 2 2,0
9 Wypoczynek połączony
ze sportem
4 7,7 4 8,3 8 8,0
10 Połączenie przyjemnego
z pożytecznym
1 1,9 0 0 1 1,0
11 Regeneracja sił 6 11,6 4 8,3 10 10,0
12 Aktywne spędzanie
czasu ze znajomymi
0 0 1 2,1 1 1,0
13 „coś” interesującego
0 0 1 2,1 1 1,0
14 Sposob na odpoczynek
0 0 1 2,1 1 1,0
15 Pomaga utrzymać
kondycję i dobre
samopoczucie
0 0 1 2,1 1 1,0
16 pasja 0 0 1 2,1 1 1,0
17 Ruch na świeżym
powietrzu
0 0 4 8,3 4 4,0
18 Oderwanie od
codzienności
0 0 3 6,2 3 3,0
19 Brak odpowiedzi
5 9,6 5 10,4 10 10,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Na podstawie wynikow badań zamieszczonych w tabeli 2 można zauważyć, że zarowno mężczyźni
(18,8%), jak i kobiety (21,2%) za aktywny wypoczynek uważają „wypoczynek w ruchu”. Respondenci
bardzo często zaznaczali w swoich wypowiedziach, że ma on dla nich duże znaczenie.
Może to świadczyć o fakcie, że badani doceniają wartość ruchu w swoim życiu.
W rozdziale tym dokonałem przeglądu i analizy pojęć: „turystyka aktywna” i „aktywny wypoczynek”.
Młodzież probowała wytłumaczyć ich znaczenie, by poźniej stwierdzić, że aktywny wypoczynek
ma dla nich duże znaczenie.
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
59
Спортивна наука України 2010 № 2
Preferencje młodzieży dotyczące turystyki aktywnej. Istotnym było dla mnie ustalenie, jakie formy turystyki
aktywnej cieszą się największą popularnością, dlatego wyniki badań zamieściłem w tabeli 3.
Tabela 3. Preferowane formy turystyki aktywnej
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Turystyka
piesza
28 53,9 13 27,1 41 41,0
2 Turystyka rowerowa
19 36,6 18 37,5 37 37,0
3 Turystyka
konna
1 1,9 6 12,5 7 7,0
4 Spływy kajakowe
2 3,8 5 10,4 7 7,0
5 Narciarstwo 2 3,8 6 12,5 8 8,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Jak wynika z powyższego, formą turystyki cieszącą się od lat największą popularnością - bez
względu na płeć - jest turystyka piesza (41%). Wśrod kobiet dominuje (aż 53,9%) wymieniona wcześniej
turystyka piesza. Natomiast spora liczba mężczyzn za ulubioną formę turystyki uważa turystykę
rowerową.
Prawdopodobnie dzieje się tak dlatego, że turystyka rowerowa wymaga od uczestnikow większego
wysiłku fizycznego, a z reguły kobiety wolą subtelniejsze formy rekreacji.
Zaskakujące jest, że tak popularna obecnie dyscyplina jaką jest narciarstwo, u ankietowanych
nie cieszy się zbytnią popularnością (8%).
Po uzyskaniu informacji dotyczących preferowanych form turystyki aktywnej uznałem, że
istotnym będzie przedstawienie tych czynnikow, ktore mają wpływ na te wybory. A oto tabela ilustrująca
powyższe zagadnienie.
Tabela 4. Czynniki, ktore decydują o wyborze turystyki aktywnej
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Chęć sprobowania czegoś nowego 5 9,6 11 22,9 16 16,0
2 Aktywne spędzanie wolnego czasu 35 67,3 17 35,4 52 52,0
3 Wpływ otoczenia 6 11,5 11 22,9 17 17,0
4 Dostępność bazy do uprawiania turystyki
aktywnej
3 5,8 6 12,5 9 9,0
5 Inne 3 5,8 3 6,3 6 6,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Ogolne wyniki badań przedstawione w tabeli 4 wskazują na chęć „aktywnego spędzenia wolnego
czasu” (52%) jako głownego czynnika, jakim kierują się respondenci decydując się na jedną z
form turystyki aktywnej.
Interesujące jest, iż ankietowani w swoich wypowiedziach zwracali uwagę rownież na inne
aspekty, tj. „chęć doskonalenia siebie i poprawy kondycji fizycznej i psychicznej a także zaintereso-
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
60
Спортивна наука України 2010 № 2
wań”. Świadczy to o tym, że młode społeczeństwo coraz częściej zaczyna dostrzegać pozytywną
rolę ruchu w swoim życiu.
Obecnie sektor turystyki bardzo prężnie się rozwija i ciągle pojawiają się nowe jej formy.
W swoim narzędziu badawczym skonfrontowałem tradycyjne formy z nowymi. Zależało mi, aby ankietowani
przedstawili, ktorych z nich najchętniej by sprobowali
Zestawienie wynikow uzyskanych przez dwie wyrożnione grupy przedstawia tabela 5.
Tabela 5. Preferowane aktywności ruchowe
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Paintball 10 19,3 13 27,1 23 23,0
2 Parki linowe 5 9,6 8 16,6 13 13,0
3 Rafting 4 7,7 2 4,2 6 6,0
4 Obozy przetrwania
8 15,4 9 18,8 17 17,0
5 Orienting 2 3,8 1 2,1 3 3,0
6 Kajakarstwo 5 9,6 7 14,6 12 12,0
7 Jazda konna 18 34,6 8 16,6 26 26,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Z analizy wynikow danych można wyciągnąć ogolny wniosek, że tradycyjna postać turystyki
w dalszym ciągu cieszy się dużym uznaniem wśrod młodzieży (26%).
Warto w tym miejscu nadmienić, iż tradycyjne formy turystyki są częściej wybierane przez kobiety
(jazda konna - 34,6%), natomiast mężczyźni preferują nowości (paintball - 27,1%).
Badając wpływ turystyki aktywnej na kondycję zdrowotną młodzieży należałoby odpowiedzieć
na pytanie: Jak młodzież postrzega tę turystykę na tle niewymagających wysiłku zajęć?
Wyniki badań zestawiłem w wykresie 3.
Czy turystyka aktywna jest konkurencyjna dla typowych form
spędzania wolnego czasu?
40%
60%
Tak
Nie
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
61
Спортивна наука України 2010 № 2
Wykres 3. Konkurencyjność turystyki aktywnej dla typowych form spędzania wolnego czasu
Powyższe dane ukazują, że 60% badanych uważa, iż turystyka aktywna rzeczywiście stanowi
konkurencję dla typowych, biernych form spędzania wolnego czasu. Ważnym czynnikiem warunkującym
udział w turystyce aktywnej jest dostępność infrastruktury turystycznej. Z analizy powyższych
danych wynika, że niewiele ponad połowa respondentow (53,0%) mieszka na obszarze, gdzie istnieje
baza do uprawiania turystyki aktywnej.
Fakt ten może w przyszłości owocować zwiększeniem zainteresowania tą formą aktywności, o
czym świadczą poniższe wyniki.
Tabela 6. Rozwoj bazy a wzrost zainteresowania aktywnością ruchową
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Możliwy 45 86,5 41 85,4 86 86,0
2 Niemożliwy 7 13,5 7 14,6 14 14,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Dane liczbowe zawarte w tabeli 6 wskazują, że zdecydowana większość respondentow dostrzega
powiązanie pomiędzy rozwojem bazy turystycznej a wzrostem zainteresowania aktywnością ruchową
(86,0%).
Istotny wpływ na kondycję zdrowotną młodzieży ma ich tryb życia. Odpowiedzi ankietowanych
zestawiłem w poniższej tabeli.
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
62
Спортивна наука України 2010 № 2
Tabela 7. Preferowany tryb życia
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Aktywny 17 32,7 15 31,3 32 32,0
2 Raczej aktywny
29 55,8 28 58,3 57 57,0
3 Bierny 2 3,8 2 4,1 4 4,0
4 Raczej bierny 4 7,7 3 6,3 7 7,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Analizując powyższe dane można stwierdzić, że ponad połowa badanej młodzieży ocenia swoje
życie jako „raczej aktywne”. Ten fakt jest niezwykle budujący, gdyż świadczy to o tym, że młodzież
poważnie podchodzi do tematu swojego zdrowia i coraz częściej sięga po aktywność ruchową. Pomimo
tego znalazły się też osoby, ktore w swym życiu preferują bierność (11,0%).
Nawiązując do poprzedniego pytania można stwierdzić, że ankietowani w swoim życiu preferują
aktywność. Dlatego nasuwa się pytanie czy w tej aktywności uczestniczą?
Czy rzeczywiście tak jest wskażą nam wyniki badań przedstawione w poniższym zestawieniu.
Podejmowanie aktywności ruchowej przez młodzież
88%
12%
Podejmują
Nie podejmują
Wykres 4. Podejmowanie aktywności ruchowej
Na podstawie wykresu 4 można łatwo zauważyć, że w zdecydowanej większości młodzież podejmuje
aktywność ruchową. Wynika stąd, że świadomość badanych dotycząca znaczenia ruchu dla
zdrowia i dobrego samopoczucia, jest szeroko rozwinięta. Budujący jest fakt, że respondenci nie tylko
deklarują się jako „aktywni”, ale rownież w tej „aktywności” uczestniczą.
Badania przeprowadzone w ramach tego opracowania ukazują, że dla ankietowanych ważną
rolę spełniają tradycyjne formy turystyki, ale nie pozostają też obojętni na ciekawe doświadczenia
związane z rozwojem nowych form turystyki aktywnej.
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
63
Спортивна наука України 2010 № 2
Aktywność ruchowa wśrod młodzieży. Aby sprawdzić, jaka aktywność ruchowa cieszy się wśrod badanych
największą popularnością, wymieniłem kilka propozycji, z ktorych respondenci mieli wybrać pozycje
odpowiednie dla nich. Wyniki badań ilustruje tabela 8.
Tabela 8. Podejmowane formy aktywności ruchowej
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Spacery 38 24,4 17 17,2 55 21,6
2 Pływanie 16 10,3 19 19,2 35 13,7
3 Taniec 14 8,9 5 5,1 19 7,5
4 Jazda na rowerze
36 23,1 22 22,2 58 22,7
5 Turystyka 14 8,9 12 12,1 26 10,2
6 Jazda na łyżwach
8 5,1 4 4,0 12 4,7
7 Gra w tenisa 4 2,6 3 3,0 7 2,7
8 Zajęcia na
działce
17 10,9 10 10,1 27 10,6
9 Inne 9 5,8 7 7,1 16 6,3
Razem 156 100,0 99 100,0 255 100,0
Uwaga! N - liczba odpowiedzi
Powyższe dane informują, że dominującą aktywnością ruchowej wśrod kobiet są spacery
(24,4%). Wśrod mężczyzn największym powodzeniem cieszy się jazda na rowerze (22,2%). Interesujące
jest, że odpowiedzi te pokrywają się z wyborem form turystyki. Świadczy to o fakcie, że ankietowani
poważnie podeszli do badań i odpowiadali zgodnie z prawdą.
Są rownież osoby, ktore mimo wszystko ciężko przekonać do aktywności fizycznej. To, w jaki
sposob tłumaczą jej brak, ilustruje tabela poniżej.
Tabela 9. Powody braku aktywności ruchowej
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Brak czasu 3 50,0 3 25,0 6 33,2
2 Zdrowie mi nie
pozwala
0 0 1 8,3 1 5,6
3 Nie mam takiej
potrzeby
1 16,7 2 16,7 3 16,7
4 Brak informacji
i miejsca
(np. klubu)
0 0 1 8,3 1 5,6
ciąg dalszy Tabela 9.
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
64
Спортивна наука України 2010 № 2
5 Nie jestem typem
sportowca
1 16,7 1 8,3 2 11,1
6 Wstydzę się 0 0 2 16,7 2 11,1
7 Wolę inne rozrywki
1 16,6 2 16,7 3 16,7
8 Boję się urazow 0 0 0 0 0 0
9 Nie mam z kim 0 0 0 0 0 0
10 Inne 0 0 0 0 0 0
Razem 6 100,0 12 100,0 18 100,0
Uwaga! N - liczba odpowiedzi
Jak wynika z danych, najczęstszą przyczyną bierności fizycznej jest brak czasu (33,2%). Prawdopodobnie
dzieje się tak, dlatego, że w dzisiejszych czasach ludzie żyją w szybszym tempie
i każdy ma wiele obowiązkow (np. praca, szkoła, dzieci, dom), a co za tym idzie - nie zawsze znajdują
tyle chęci i czasu, aby jeszcze nakładać na siebie dodatkowe zajęcia.
Jak wynika z analizy poprzednich odpowiedzi, młodzież bardzo chętnie uczestniczy w aktywności
fizycznej (Tabela 4, 5). W związku z tym właściwym wydało mi się zbadanie, jakie ona ma znaczenie
dla respondentow. Wyniki badań dotyczące wyżej wymienionej kwestii zamieszczam w tabeli
10.
Tabela 10. Waga aktywności fizycznej w życiu młodzieży
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Przyjemnością 38 73,1 26 54,2 64 64,0
2 Koniecznością 1 1,9 4 8,3 5 5,0
3 Zbędną czynnością,
stratą
czasu
2 3,8 2 4,2 4 4,0
4 Racjonalnym
spędzeniem
czasu wolnego
11 21,2 16 33,3 27 27,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Wyniki badań potwierdzają, iż zarowno mężczyźni (54,2%) jak i kobiety (73,1%) traktują aktywność
ruchową jako „przyjemność”. Dość duża liczba badanych podchodzi do tematu jako „racjonalne
spędzenie czasu wolnego”, co świadczy o dużej świadomości młodzieży.
Budujący jest fakt, że tak znikoma liczba respondentow uważa aktywność za „konieczność”
czy „stratę czasu”.
Decydując się na wyjazd turystyczny często mamy dylemat, na co się zdecydować. Zapytałem
więc młodzież, czym oni kierują się przy wyborze miejsca docelowego. Odpowiedź na pytanie wyjaśni
nam analiza danych przedstawionych w tabeli 11.
Tabela 11. Czynniki mające wpływ na wybor miejsca na aktywny wypoczynek
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
65
Спортивна наука України 2010 № 2
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Piękno krajobrazu
29 55,8 15 31,3 44 44,0
2 Warunki klimatyczne
1 1,9 2 4,2 3 3,0
3 Obecność
obiektow
sportowych i
rekreacyjnych
4 7,7 16 33,3 20 20,0
4 Warunki
mieszkalne
2 3,8 1 2,1 3 3,0
5 Cena 15 28,9 6 12,5 21 21,0
6 Odległość 1 1,9 8 16,6 9 9,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Dane zawarte w tabeli 11 świadczą o tym, że dla kobiet decydującym czynnikiem jakim się
kierują jest „piękno krajobrazu” (55,8%). Mężczyźni zwracają uwagę głownie na „obecność obiektow
sportowych i rekreacyjnych” (33,3%). Potwierdza to tezę, iż kobiety są bardziej wrażliwe na bodźce
zmysłowe, natomiast dla mężczyzn liczą się konkrety.
Godnym uwagi jest rownież to, iż kobiety częściej niż mężczyźni przy wyborze kierują się analizą
wydatkow (28,9%). Z kolei dla mężczyzn znaczenie ma też odległość od miejsca
zamieszkania(16,6%).
Aby zorientować się, jak badani oceniają swoją sprawność fizyczną, zapytałem, w jakim stopniu
są z niej zadowoleni. Wyniki badań przeprowadzonych na ten temat przedstawia tabela 12.
Tabela 12. Zadowolenie ze sprawności fizycznej
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Bardzo zadowolony
2 3,8 6 12,5 8 8,0
2 Zadowolony 16 30,8 22 45,8 38 38,0
3 Raczej zadowolony
25 48,1 10 20,8 35 35,0
4 Raczej niezadowolony
5 9,7 6 12,5 11 11,0
5 Niezadowolony 2 3,8 2 4,2 4 4,0
6 Bardzo niezadowolony
0 0 0 0 0 0
7 Nie wiem/ brak
odpowiedzi
2 3,8 2 4,2 4 4,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Na podstawie powyższej analizy mogę stwierdzić, że ze swojej sprawności fizycznej bardziej
zadowoleni są mężczyźni oceniając ją jako „zadowalającą” (45,8%). Kobiety są z niej „raczej zadowo-
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
66
Спортивна наука України 2010 № 2
lone” (48,1%). Ta zależność bierze się stąd, iż mężczyźni na ogoł przywiązują większą wagę do
swojej sprawności i tężyzny fizycznej. Ma to dla nich większe znaczenie.
Wiele osob aktywność fizyczną podejmuje będąc zainspirowanych przez kogoś bądź pod wpływem
jakiegoś bodźca. Przeprowadzając badania chciałem się dowiedzieć, czyje sugestie są istotne dla
młodzieży przy kształtowaniu świadomości o ruchu. Wyniki badań zestawiłem w tabeli 13.
Tabela 13. Osoby, przez ktore został ukształtowany stosunek do aktywności fizycznej
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Koledzy i koleżanki
13 25,0 18 37,5 31 31,0
2 Nauczyciel
wf
10 19,2 14 29,2 24 24,0
3 Rodzice 13 25,0 8 16,6 21 21,0
4 Media 7 13,5 5 10,4 12 12,0
5 Inne osoby
lub zdarzenia
9 17,3 3 6,3 12 12,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Na podstawie analizy zebranego materiału badawczego stwierdza się, że nie ma dominującego
autorytetu zdecydowanie wpływającego na wybory młodych ludzi. W nieznacznym stopniu wybija się
rola, jaką pełnią koledzy i koleżanki (31,0%). Dla wspołczesnej młodzieży bardziej liczy się zdanie rowieśnikow
i to jak są przez nich postrzegani, niż zdanie innych środowisk. Respondenci zwrocili rownież
uwagę na inne bodźce, ktore wpłynęły na ich decyzje.
Podejmując jakieś działania dużo łatwiej jest się w nie angażować, jeśli przynoszą nam wymierne
korzyści. To, jakie zalety ankietowani dostrzegają w aktywności fizycznej, obrazuje tabela 14.
Tabela 14. Postrzeganie aktywności fizycznej
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Najlepsza forma spędzania czasu
wolnego
18 34,6 11 22,9 29 29,0
2 Podnoszenie ogolnej sprawności fizycznej
11 21,2 18 37,5 29 29,0
3 Kształtowanie sylwetki 16 30,8 2 4,2 18 18,0
4 Doskonalenie się w ulubionej dyscyplinie
sportu
2 3,8 7 14,6 9 9,0
5 Kształtowanie charakteru 3 5,8 6 12,5 9 9,0
6 Inne 2 3,8 4 8,3 6 6,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Przedstawione rezultaty badań potwierdzają tezę, że mężczyźni aktywność fizyczną postrzegają
bardziej jako „podnoszenie ogolnej sprawności fizycznej” (37,5%), natomiast kobiety podchodzą do
niej bardziej jako „formę spędzania wolnego czasu” (34,6%).
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
67
Спортивна наука України 2010 № 2
Na uwagę zasługuje dość duża rożnica w postrzeganiu wpływu aktywności fizycznej na
„kształtowanie sylwetki” wśrod kobiet (30,8%) i mężczyzn (4,2%). Wynika to z faktu, iż kobiety
większą wagę przywiązują do atrakcyjności swojego ciała.
Badana młodzież dodatkowo wymieniała rownież :
· „dostarczanie endorfin”,
· „podnoszenie sprawności fizycznej”,
Ale pojawiały się rownież nieprzychylne odpowiedzi, takie jak:
· „strata czasu”
· „przykra konieczność”
· „obowiązek”.
Istotną rolę w naszym życiu odgrywa nasze samopoczucie. To, jaki wpływ ma na nie wysiłek
fizyczny, przedstawia tabela poniżej.
Tabela 15. Pozytywny wpływ aktywności fizycznej na samopoczucie
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Ma 46 88,5 37 77,1 83 83,0
2 Nie ma 0 0 1 2,1 1 1,0
3 Nie mam zdania
6 11,5 10 20,8 16 16,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Jak wynika z danych, zdecydowana większość badanych (83,0%) uważa, że ruch na świeżym
powietrzu wpływa pozytywnie na nasze samopoczucie, a tylko 1,0% - że nie. 16,0% badanych nie ma
na ten temat zdania.
Każdy chciałby wyjechać gdzieś na wczasy lub wakacje. Nie każdy ma jednak taką
możliwość… A jak przedstawia się to u badanej młodzieży ukazuje wykres 5.
Wykres 5. Wyjazdy na wakacje lub ferie
Z przytoczonych danych wynika, że tylko 17,0% ankietowanych zawsze wyjeżdża na wakacje
lub ferie. 41,0% - może sobie pozwolić na wyjazd czasami, a 31,0% raczej rzadko. Istotnym jest też
fakt, że to kobiety (50,0%) znacznie częściej jadą na wypoczynek, niż mężczyźni (39,6%). Być może
wynika to z tego, że mężczyźni więcej i dłużej pracują.
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
68
Wyjazdy na wakacje lub ferie
11% 17%
41%
31%
Tak, zawsze
Tak, czasami
Raczej rzadko
Nie, nigdy
Спортивна наука України 2010 № 2
Po uzyskaniu informacji dotyczących częstotliwości wyjazdow respondentow uznałem, że warto
dowiedzieć się, jakie są to rodzaje wyjazdow. Wyniki badań zestawiłam w tabeli 16.
Tabela 16. Rodzaje wyjazdow na dłużej
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Urlop z rodzicami
9 17,3 4 8,4 13 13,0
2 Kolonia 8 15,4 5 10,4 13 13,0
3 Oboz 6 11,5 5 10,4 11 11,0
4 Inny wyjazd
zorganizowany
12 23,1 16 33,3 28 28,0
5 Odwiedziny
rodziny
7 13,5 5 10,4 12 12,0
6 Samotny wyjazd
6 11,5 5 10,4 11 11,0
7 Inne 4 7,7 8 16,7 12 12,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Przeprowadzone badania wskazują, że nieznacznie dominuje „inny wyjazd zorganizowany”
(28,0%). Niewielki procent respondentow wybierało kolonie, obozy, urlopy z rodzicami, odwiedziny
rodziny, a także samotne wyjazdy. Zaznaczali rownież w swoich wypowiedziach, że nie wyjeżdżają.
Co ma pokrycie we wcześniejszym pytaniu.
Wiem już czy i gdzie ankietowani wyjeżdżają… Chciałem też sprawdzić, co robią w miejscu,
w ktorym wypoczywają. Wyniki przedstawiam w tabeli 17.
Tabela 17. Sposob spędzania wolnego czasu w miejscu wypoczynku
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Aktywny wypoczynek
sportowo- rekreacyjny
25 48,1 24 50,0 49 49,0
2 Zwiedzanie najciekawszych
miejsc kultury
13 25,0 8 16,6 21 21,0
3 Rozrywkowe spędzanie
czasu (imprezy, dyskoteki,
koncerty)
13 25,0 9 18,8 22 22,0
4 Bierny wypoczynek
(oglądanie TV)
1 1,9 6 12,5 7 7,0
5 Inne 0 0 1 2,1 1 1,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Jak widać, dominującą formą spędzania wolnego czasu na wczasach jest „aktywny wypoczynek
sportowo - rekreacyjny” (49,0%). W mniejszym stopniu powodzeniem cieszą się: „zwiedzanie
najciekawszych miejsc kultury” (21,0%) i „rozrywkowe spędzanie czasu” (22,0%). „Bierny wypoczynek”
przed telewizorem wybrało 7,0%. Świadczy to o fakcie, że wyjeżdżając, ankietowani wolą jednak
spędzać czas poza miejscem zakwaterowania.
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
69
Спортивна наука України 2010 № 2
Podsumowując ten rozdział można stwierdzić, iż młodzież jest zadowolona ze swojej sprawności
fizycznej, a aktywność ruchową traktuje głownie jako przyjemność. Ten fakt jest niezwykle budujący
w perspektywie walki młodego pokolenia z przyczynami i objawami chorob cywilizacyjnych.
Rola szkoły w promowaniu aktywności ruchowej. Świadomość młodych ludzi kształtowana jest głownie
przez rodzicow i szkołę. To, jak człowiek poźniej podchodzi do życia, zdrowia, zależy w dużej
mierze od wpajanych od wczesnych lat życia zasad. Dlatego istotne jest, czy szkoły organizują wyjazdy
turystyczne i rożnego rodzaju rajdy. Dane dotyczące tej kwestii prezentuje tabela 18.
Tabela 18. Organizacja wyjazdow turystycznych i rajdow terenowych przez szkołę
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Tak 21 40,4 15 31,3 36 36,0
2 Nie 12 23,1 17 35,4 29 29,0
3 Nie wiem 19 36,5 16 33,3 35 35,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Z przytoczonych danych wynika, że u 36,0% respondentow w szkołach były (bądź są) organizowane
wyjazdy turystyczne i rajdy terenowe. Dość duża grupa ankietowanych (29,0%) odpowiadała,
że w miejscu ich nauki nie ma tego typu wyjazdow. Zadziwiające jest, że aż 35,0% badanych „nie
wie”, czy coś takiego się dzieje w ich szkołach. Być może jest to zbyt mało nagłośnione i nie do
wszystkich docierają informacje.
Uznałem, że ważne jest też czy młodzież uczęszcza na zajęcia pozalekcyjne… Przecież to one
w dużym stopniu wpływają na pogłębianie zainteresowań młodych ludzi. A co za tym idzie, utrwalanie
pewnych właściwych zachowań. Jak przedstawia się to u badanych pokazuje tabela 19.
Tabela 19. Uczęszczanie na zajęcia pozalekcyjne
L.p.
Płeć i ilość
badanych
Odpowiedzi
Kobiety Mężczyźni Razem
N % N % N %
1 Uczęszczam 12 23,1 15 31,3 27 27,0
2 Nie uczęszczam
40 76,9 33 68,7 73 73,0
Razem 52 100,0 48 100,0 100 100,0
Dane procentowe ukazują niebezpieczne zjawisko… Prawie . badanych nie uczęszcza na zajęcia
pozalekcyjne.
Aktywność rekreacyjna jest sposobem na spędzanie czasu. To, z kim go spędzamy, ma ogromny
wpływ na przyjemność, jaką czerpiemy z jej uprawiania. W jaki sposob podejmują ją badani przedstawia
wykres 6.
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
70
Спортивна наука України 2010 № 2
Sposób podejmowania aktywności rekreacyjnej
52%
29%
19%
Indywidualnie
W gronie znajomych
W gronie rodziny
Wykres 6. Najczęściej podejmowana aktywność rekreacyjna
Powyższe dane informują, że ponad połowa respondentow (52,0%) aktywność rekreacyjną podejmuje
„w gronie znajomych”, dość duża grupa ankietowanych - „indywidualnie”. Tylko 19,0% wypowiedziała
się, że „w gronie rodziny”. Prawdopodobnie dzieje się tak dlatego, że badani są w takim
wieku, że dość znaczny wpływ ma na nich grupa rowieśnicza.
Na zakończenie tej części rozważań trudno nie zauważyć, że w szkołach są organizowane wyjazdy
turystyczne i rajdy terenowe, jednak badana młodzież rzadko uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych.
Wnioski. Turystyka jest dziedziną najprężniej rozwijającą się w dzisiejszych czasach i według prognoz
ekspertow taka tendencja będzie utrzymywać się w dalszym ciągu. Widoczny staje się fakt, iż jest ona
nie tylko potrzebna, ale też coraz bardziej popularna i coraz chętniej wykorzystywana przez młodzież
jako sposob na spędzenie czasu. Pocieszające jest rownież to, iż zaobserwować można zwiększające
się zainteresowanie aktywnymi formami turystyki. Świadczyć to może o zwiększeniu świadomości
społeczeństwa w trosce o stan kondycji fizycznej. Młodzi ludzie coraz częściej dostrzegają zależność
dobrego stanu swojego zdrowia od aktywności, czemu sprzyja turystyka aktywna. Nowe formy turystyki
aktywnej zdają się doskonale łączyć ze sobą troskę o zdrowie i sprawność fizyczną wraz z rozrywką,
co dodatkowo sprzyja ich atrakcyjności.
Niniejsza praca została zainspirowana przez fakt rozwoju turystyki aktywnej i pojawiania się w
związku z tym nowych jej form. Rownocześnie z powodu braku w dotychczasowej literaturze odpowiednich
pozycji dotyczących zainteresowania młodzieży tą formą turystyki, pragnąłem przeprowadzić
badania ukazujące obecny stan aktywności fizycznej i faktu, jak młode pokolenie zapatruje się na
taki rodzaj aktywności ruchowej. Do osiągnięcia postawionego celu badawczego wykorzystałem analizę:
badań przeprowadzonych za pomocą ankiet oraz literatury naukowej
Analiza zebranego i zaprezentowanego w pracy materiału pozwoliła mi sformułować następujące
ustalenia dotyczące:
· 13% ankietowanych rozumie turystykę aktywną jako „spędzanie czasu w ruchu i na powietrzu”,
· 20% respondentow kojarzy „aktywny wypoczynek” z „wypoczynkiem w ruchu”,
· aktywny wypoczynek ma dla badanych w zdecydowanej większości duże znaczenie,
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
71
Спортивна наука України 2010 № 2
· 41% młodzieży za ulubioną formę turystyki aktywnej uważa „turystykę pieszą”,
· ponad połowa ankietowanych decyduje się na turystykę aktywną głownie z chęci „aktywnego
spędzenia wolnego czasu”,
· 23% respondentow jako aktywności ruchowej chciałaby sprobować paintballa,
· 26% badanych jako aktywności ruchowej chciałaby sprobować jazdy konnej,
· 60 % młodzieży uważa, że turystyka aktywna jest konkurencyjna dla typowych form spędzania
wolnego czasu (Internet, TV),
· 53% badanych potwierdza obecność bazy do uprawiania turystyki aktywnej w pobliżu miejsca
swojego zamieszkania,
· 86% ankietowanych dostrzega wpływ rozwoju bazy turystycznej na wzrost aktywności ruchowej,
· 57% respondentow „raczej aktywnie” podchodzi do swojego życia,
· 88% młodzieży podejmuje aktywność ruchową,
· 22,7% respondentow za ulubioną formę aktywności ruchowej uznaje „jazdę na rowerze”
· 33,2% ankietowanych za głowny powod braku aktywności wskazuje „brak czasu”,
· dla 64% badanych aktywność fizyczna jest przyjemnością,
· u 44% młodzieży decydującym czynnikiem przy wyborze miejsca aktywnego wypoczynku
jest „piękno krajobrazu”,
· 38% badanych jest zadowolonych ze swojej sprawności fizycznej,
· 31% osob stwierdziło, że ich stosunek do aktywności fizycznej został ukształtowany przez
„kolegow i koleżanki”,
· po 29% ankietowanych angażując się w aktywność fizyczną traktuje ją jako „najlepszą formę
spędzenia wolnego czasu” i „podnoszenie ogolnej sprawności fizycznej”,
· 41% ankietowanych wyjeżdża gdzieś na dłużej na wakacje lub ferie,
· 28% badanych wyjeżdżając gdzieś na dłużej wybiera „inne wyjazdy zorganizowane”,
· 49% respondentow wolny czas w miejscu wypoczynku spędza na „aktywnym wypoczynku
sportowo - rekreacyjnym”,
· 36% ankietowanych potwierdziło, że w ich szkołach były bądź są organizowane wyjazdy turystyczne
lub rajdy terenowe,
· 73% badanych nie uczęszczało lub nie uczęszcza na zajęcia pozalekcyjne,
· 52% młodzieży aktywność rekreacyjną podejmuje najczęściej w gronie znajomych,
· dla 22% respondentow czas wolny jest „odpoczynkiem”,
· 34% ankietowanych twierdzi, że nie ma czasu wolnego.
Powyższa analiza danych wyselekcjonowanych z badań pozwala stworzyć model wspołczesnego
młodego człowieka biorącego udział w turystyce aktywnej. Otoż wspołczesny młody turysta to osoba
aktywna, dostrzegająca zalety ruchu, traktująca go jako przyjemność, w ktorej zamiłowanie do turystyki
zostało zaszczepione w szkole, biorąca aktywny udział w turystyce w wolnym czasie w gronie
znajomych, głownie w tradycyjnych formach turystyki aktywnej, jak: turystyka piesza, czy rowerowa,
chociaż coraz częściej interesująca się i biorąca czynny udział w nowych formach, jak: rafting, czy survival.
Dotychczas w literaturze naukowej mało miejsca poświęcano turystyce aktywnej wśrod młodzieży.
Traktowana była ona głownie jako środek wychowawczy czy edukacyjny. Autor natomiast
zwrocił uwagę na dobroczynny wpływ turystyki aktywnej na stan zdrowia młodzieży.
Podsumowując, można stwierdzić, że turystyka aktywna staje się doskonałym narzędziem wykorzystywanym
do poprawy stanu zdrowia młodzieży, co stanowi potwierdzenie założonej przeze
mnie hipotezy.
Nie potwierdziła się natomiast hipoteza dotycząca biernego trybu życia młodzieży. Młodzi ludzie
wbrew mojemu założeniu, chętnie podejmują aktywność fizyczną. Badania wykazały rownież, że
głowną rolę w rozwoju świadomości aktywności fizycznej wśrod młodzieży pełnią nie - jak zakładałem
- rodzice i nauczyciele, a koledzy i koleżanki z grupy rowieśniczej.
Częściowe potwierdzenie znalazła hipoteza dotycząca zainteresowania udziałem młodzieży
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
72
Спортивна наука України 2010 № 2
w nowych formach aktywności ruchowej. Młodzi ludzie wykazują chęć sprobowania swoich sił w
takich formach aktywności jak: paintball czy parki linowe, jednak rownie wiele osob preferuje klasyczne
formy, jak np. jazda konna.
Literatura
1. Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. O usługach turystycznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 223, poz.
2268)
2. Alejziak W.: Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku. Krakow 1999, Wyd. ALBIS.
3. Drabik J.: Aktywność fizyczna w edukacji zdrowotnej człowieka. cz. I, Gdańsk 1995, wyd.
AWF Gdańsk.
4. Gaworecki W.: Turystyka. Warszawa 1998, wyd. II zmienione, PWE.
5. Viktor Pyatkov. Systematyzacja obiektow badań magisterskich w branży turystycznej // Sport
Nauk Ukrainy w 2010 r., Tom 6: Preprint Seria Turystyka, № 1, s. 3-9.
http://www.sportscience.org.ua/index.php/TurWSIZ123.html , 10.01.10
6. Łobożewicz T.: Turystyka dzieci i młodzieży szkolnej. Warszawa 1996, AWF.
7. Meyer B.:Obsługa ruchu turystycznego. Warszawa 2006, Wydawnictwo PWN.
Wojciech Święch Опубліковано 19.07.2010 р.
73