8. Pole magnetyczne.
8.1. Indukcja pola magnetycznego, siła Lorentza.
Jeżeli na dodatni ładunek q poruszający się z prędkością
działa siła
zakrzywiająca tor
ładunku - jak na rysunku, to w punkcie P istnieje indukcja magnetyczna
.
gdzie
8.2. Siła elektrodynamiczna.
Zał.
Siła działająca na 1 elektron
skoro liczba elektronów w przewodniku o długości l jest
równa: n⋅(A⋅ l)
więc całkowita siła działająca na ten przewodnik:
jest to siła elektrodynamiczna.
8.3. Przykłady: efekt Halla.
siły się równoważą więc
ponieważ
więc powstałe pole elektryczne
z pomiaru napięcia Halla Uab:
stąd
gdzie
jest stałą Halla
e/m - odkrycie elektronu - doświadczenie Thomsona (1897)
x = V0⋅ t
m⋅ a =e⋅ E
Tor elektronu:
tor elektronu bez pola B
pole E odchyla w górę
pole B odchyla w dół
wypadkowa siła F = 0
e⋅ E = e⋅V⋅B ⇒ E = V⋅ B
sposób pomiaru e/m :
pomiar odchylenia dla E = 0 i B = 0;
pomiar odchylenia dla danego E ⇒ wyznaczenie y;
przyłożenie pola B i sprowadzenie plamki do położenia pierwotnego (1).
jeżeli długości płytek odchylających x = l to
skoro
to
gdzie
(d - odległość między płytkami odchylającymi),
B - z eksperymentu
Wyniki: Thomson
= 1,7⋅1011 C/kg
obecnie
= 1,7589⋅1011 C/kg
cyklotron (ładunki krążące po orbitach)
siła Lorentza jest siłą dośrodkową
stąd
Skoro
stąd
jest to tzw. częstotliwość cyklotronowa.
Jeżeli obserwujemy różne promienie torów dwóch cząstek r1 > r2 , o jednakowych ładunkach i prędkościach gdzie
oraz
⇒ m1 > m2 wykorzystanie → spektroskopia masowa..
Cyklotron - przyspiesza cząstki (1932 r)
dostrajamy generator napięcia zmiennego do częstotliwości cyklotronowej
energia cząstek zależy od promienia R,
prędkość cząstki
energia kinetyczna
Wykorzystanie: - reakcje jądrowe
- eksperymenty fizyki wysokich energii
- promieniowanie synchrotronowe.