Techniki i Systemy Pomiarowe - Laboratorium.
Imię i nazwisko. Joanna Romańczuk. Maria Jzdebska Piotr Gumieniak							Symbol grupy MD 103.5a
Data wykonania ćwiczenia: 21-12-2005			Numer ćwiczenia: IX	Temat ćwiczenia: Pomiar parametrów chropowatości powierzchni.
	Ocena:			Data:	Podpis

1. Wstęp.

Chropowatość powierzchni są to elementy struktury geometrycznej powierzchni uformowane w czasie procesu jej kształtowania, nie zawiera falistości i odchyłek kształtu tej powierzchni.

Przyczyny powstawiania chropowatości powierzchni to ślady kształtu narzędzia oraz drgania układu obrabiarka - przedmiot - narzędzie. Chropowatość powierzchni ma bardzo duże znaczenie dla współpracy elementów i ich odporności na zużycie.

Wartość chropowatości ma wpływ również na odporność korozyjną i zmęczeniową oraz przewodnictwo elektryczne i cieplne.

2. Przebieg ćwiczenia.

1. Zapoznać się z konstrukcją, działaniem i podstawowymi parametrami metrologicznymi podwójnego mikroskopu Schmaltza.

2. Ustawić głowicę pomiarową do pomiaru wysokości tak, aby kreska przerywana zajęła położenie poziome, równoległe do krawędzi szczeliny świetlnej, oraz dobrać do pomiarów obiektyw podwójnych o takim powiększeniu, aby w polu widzenia okularu znajdowało się co najmniej pięć wierzchołków i pięć wgłębień zarysu profilu mierzonej chropowatości powierzchni.

Rys. Ogólny widok mikroskopu Schmaltza.

3. Wykonać pomiary wysokości chropowatości w trzech wybranych miejscach pomiarowych badanej powierzchni. W tym celu należy:

• Umieścić badana próbkę na stoliku pomiarowym tak aby ślady obróbki były prostopadle do krawędzi szczeliny świetlnej lub krawędzi cienia,

• Ustawić kolejno kreskę przerywaną, widoczną w okularze, stycznie do wierzchołków a następnie wgłębień linii zarysu profilu odczytać kolejne wskazania W₁, W₂, … W₁₀ podziałki okularu, odpowiadające kolejnym wierzchołkom i wgłębieniom,

• Obliczyć wartość parametru R­_z wysokości chropowatości według wzoru:

• Powtórzyć pomiary w trzech miejscach powierzchni.

Rys. Widok w okularze mikroskopu Schmaltza przy pomiarze wysokości chropowatości R_z powierzchni metoda przekroju świetlnego.

1. Wykonać pomiary średniego odstępu chropowatości S. W tym cel należy:

2. Obuci głowice okularową tak, aby przesuwna kreska przerywana zajęła położenie pionowe w polu widzenia,

3. Ustawić kreskę przerywaną kolejno na wzniesieniach lub wgłębieniach zarysu profilu przekroju świetlnego i odczytywać wyniki wskazań podziałki okularu odpowiadającego kolejnym wzniesieniom lub wgłębieniom,

4. Obliczyć odstępy chropowatości S_i dla wzniesie lub dla wgłębień jako różnice

W_i - W_{i - 1} kolejnych odczytów wskazani

• Jeżel w polu widzenia mieści się mniej niż 6 wzniesień przesunąć stolik z próbką śrubą mikrometryczną i dokonać pomiaru odstępu pomiędzy minimum dwoma wzniesieniami lub wgłębieniami,

• Obliczyć średni odstęp miejscowych wzniesień profilu nierówności zgodnie z wzorem:




gdzie:

n - liczba odstępów chropowatości.

• Powtórzyć pomiary w trzech miejscach powierzchni.




Rys. Widok w okularze mikroskopu Schmaltza przy pomiarze odstępu chropowatości S powierzchni metodą przekroju świetlnego.

3. Wyniki pomiarów.

Obiektyw	x7
	2,52
	1,8

Tabela. Wartości działki elementarnej podziałki głowicy pomiarowej mikroskopu Schmaltza w µm.

1. Pomiar wysokości chropowatości R_z.

	W1	W2	W3	W4	W5	W6	W7	W8	W9	W10	Rz [µm]
Położenie I	489	467	498	467	498	462	449	461	495	466	54
Położenie II	489	454	489	452	486	455	479	453	478	452	58
Położenie III	492	418	496	456	489	433	490	452	492	454	67





µm

2. Pomiar średniego odstępu chropowatości S.

	W1	W2	W3	W4	W5	W6	W7	W8	S [µm]
Położenie I	49	181	317	478	699	749	865	934	318
Położenie II	11	189	288	432	578	739	855	976	344
Położenie III	13	147	297	437	563	704	847	982	347

4. Wnioski.

Na podstawie przeprowadzonych pomiarów chropowatości powierzchni stwierdzono ze chropowatość badanej powierzchni jest równomierna i dość duża.

Przyczyny powstawiania chropowatości powierzchni to ślady kształtu narzędzia podczas obrabiana wałka. Poza tym należy pamiętać ze chropowatość powierzchni ma bardzo duże znaczenie dla współpracy elementów i ich odporności na zużycie. Im większa chropowatość współpracujących elementów to jest szybszego zużycia na wskutek tarcia.

1

---