PARAMETRY FIZYCZNO-GEOGRAFICZNE ZLEWNI

• położenie przestrzenne,

• geometria zlewni,

• morfometria i rzeźba powierzchni zlewni,

• sieć hydrograficzna,

• prawa sieci cieków,

• pokrycie i użytkowanie zlewni,

• cechy litologiczne podłoża.

Bibliografia

[1] CIEPIELOWSKI A., DĄBROWSKI Sz. L.: Metody obliczeń przepływów maksymalnych w małych zlewniach rzecznych (z przykładami). Oficyna Wydawnicza Projprzem-EKO, Bydgoszcz, 2006

[2] SOCZYŃSKA U.: Hydrologia stosowana. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1997

[3] OZGA-ZIELIŃSKA M., BRZEZIŃSKI J.: Hydrologia stosowana. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1994

Położenie przestrzenne:

• położenie punktów, węzłów względem siatki geograficznej lub dowolnego układu geodezyjnego

Geometria zlewni:

• powierzchnia zlewni topograficznej A, km² gdy i> 35% to
  

• długość zlewni, L, km,

• średnia szerokość zlewni, B_z, km
  

• obwód zlewni, O_z, km

• wskaźnik formy, CF
  

• wskaźnik wydłużenia
  

• wskaźnik lemiskaty, CL
  

• wskaźnik kolistości, CK
  

• wskaźnik wydłużenia, CW
  

Morfometria i rzeźba powierzchni zlewni:

• wysokość maksymalna, H_max, m n.p.m.,

• wysokość minimalna, H_min, m n.p.m.,

• deniwelacja ΔH = H_max - H_min, m

• wysokość średnia zlewni, H_z, m n.p.m.,
  

• spadek zlewni, I,
  

• współczynnik urzeźbienia działu wodnego R_g,
  , m/km

Sieć hydrograficzna:

• gęstość sieci wodnej, G_s
  

• współczynnik alimentacji, S_w
  

• wskaźnik powierzchni jeziora, W_j
  

A_j - powierzchnia jezior, km²

• wskaźnik zabagnienia, W_b
  

A_b - powierzchnia terenów bagien, km²

Prawa sieci cieków

Opis sieci rzecznej wg metody Strahlera

Schemat klasyfikacji cieków wg Strahlera opiera się na podziale sieć rzecznej na odcinki (pomiędzy ujściem a dopływem, pomiędzy kolejnymi dopływami)

Każdemu odcinkowi przyporządkowany jest następnie odpowiedni rząd cieku, który opiera się na założeniach:

• cieki źródłowe są ciekami 1 rzędu

• dwa połączone cieki 1 rzędu tworzą ciek rzędu 2

• dwa połączone cieki rzędu 2 tworzą ciek rzędu 3 itd., tzn. zmienia się rząd cieku na wyższy o jeden przy połączeniu cieków tego samego rzędu

• przy połączeniu cieków o nierównych rzędach np. rzędu 3 i rzędu 1 lub rzędu 3 i rzędu 2 po połączeniu ciek jest rzędu cieku najwyższego czyli w tych przypadkach rzędu 3.

Kolejnym krokiem po przeprowadzeniu klasyfikacji sieci rzecznej jest określenie: długości poszczególnych odcinków danego rzędu (np. 1.1, 1.2 itd.), pola powierzchni zlewni cząstkowych, co można zapisać w tab. 1

Tab. 1.

Rząd 1			Rząd 2			Rząd 3
N1.i	L1.i[m]	A1.i [km2]	N2.i	L2.i	A2.i	N3.i	L3.i	A3.i
1-1			2-1			3-1
1-2			2-2			3-1
1-3
1-4
1-5
1-6
1-7
1-8
1-9
1-10
ΣN1=	ΣL1=	ΣA1=	ΣN2=	ΣL2=	ΣA2=	ΣN3=	ΣL3=	ΣA3=

N_i -liczba cieków rzędu i,

L_i - średnia długość cieku rzędu i


gdzie L_{i j}- długość j-tego cieku rzędu i

A_i - średnie pole powierzchni zlewni rzędu i,


• prawo liczby cieków


gdzie i= 1, 2, ..., M-1


• prawo długości cieków


;


• prawo powierzchni cieków


;


Pokrycie i użytkowanie zlewni:

• wskaźnik struktury lesistości,
  ; %

• wskaźnik rozwinięcia lesistości,
  

Cechy litologiczne podłoża

Nr	Grupy gleb - wg rodzaju skały macierzystej	Współczynnik odpływu w zlewniach o typie rzeźby
				górskiej	wyżynnej	nizinnej
I	Gleba wytworzona na iłach i glinach (ciężkich) oraz zwietrzelinie ilastej	0,85	0,75	0,65
II	Gleba wytworzona na glinach (lekkich), glinach piaszczystych i zwietrzelinie gliniasto- piaszczystej	0,75	0,65	0,45
III	Gleba wytworzona na lessach i utworach lessowo-podobnych	0,55	0,55
IV	Gleba wytworzona na piaskach gliniastych	0,40	0,30	0,20
V	Gleba wytworzona na piaskach luźnych i żwirach	0,10	0,10	0,10

Długość zlewni jest definiowana w różny sposób. Najczęściej określa się ją jako największą z odległości w linii prostej między ujściem a najdalej oddalonym punktem działu wodnego

6

---