Typ/czas i miejsce występowania	V czaszki/ wymiary	Narzędzia, broń, kultura	Sztuka, religia, inne	Styl życia
Sahelanthropus tchadensis i Orrorin tugenensis (człowiek milenijny) / 7mln i 6,1-5,8 mln /Afryka Wielkie Rowy	Płaska twarz, podobne uzębienie, znacznie mniejsza puszka mózgowa i szerszy rozstaw oczodołów, duży i ciągły wał nadoczodołowy, wąski U-kształtny łuk zębodołowy, duży grzebień karkowy, dystrybucja istoty zbitej w trzonie i szyjce kości udowej, asymetria w grubości warstwy kortykalnej, wydłużona szyjka kości udowej, powiększone miejsce przyczepu mięśnia pośladkowego większego,
Ardipitek / 5,8-4,4 mln / Afryka	Dwunożność
Australopitek / 4-2 mln / Etiopia, Tanzania, Kenia	Dwunożność	narzędzia kamienne otoczakowe łupane,
Paranthropus (parantrop, prawie człowiek) / 2,5-1,6 mln / Afryka Wsch i Płd	większą twarz, szczęki i zęby, ich mózg i ciało były tylko nieznacznie większe od pozostałych australopiteków. Były przystosowane do spożywania twardej żywności roślinnej
Homo habilis (człowiek zręczny) / 2,6- 1,5 mln / Afryka, Azja	ok. 130 cm wzrostu i miał większy mózg, bardziej wyprostowany
H. erectus + H. ergaster = pitekantrop (człowiek wyprostowany) / ok. 1,8 mln do 70 tys. Lat / Afryka, Azja, Europa		Udoskonalenie narzędzi, rozpalanie ognia,	struktury społeczne oparte na związkach rodzinnych, od 100 tys. Pierwsze pochówki i rysunki naskalne	łowiectwo
Homo neanderthalensis (neandertalczyk) / (środ. Plejstocen) do 24 tys. / Europa Ok. 350 tys. bez Skandynawii i Bliskiego Wsch	brak bródki, krępe mocne ciało, nieznacznie większą puszkę mózgową (1700/1300), podstawa czaszki płaska, niskie czoło z silnie rozwiniętymi łukami nadoczodołowymi, proporcjonalnie krótsze ręce i nogi, krótsze i masywniejsze, a także wygięte kości długie kończyn dolnych, lepiej rozwiniętą muskulaturę klatki piersiowej, ramion i barku, mężczyźni śr. ok. 165 cm, kobiety ok. 155 cm kości twarzoczaszki wysunięte do przodu i większy nos,	narzędzia kamienne i drewniane, rozpalanie ognia	prawdopodobnie posługiwali się mową, pochówki i religia, opieka nad rannymi,	Łowiectwo, zbieractwo
Homo sapiens / ok. 250 tys / Europa		Narzędzia kościane,	Ubrania ze skór, 11-10 tys udomowienie pierwszych zwierząt, od 5 tys rolnictwo, ok. 6,8 tys pierwsze miasta	Łowiectwo, koczowniczy tryb życia

---