Silne zaanga偶owanie dziecka w realizacj臋 ustalenia ,w kt贸rego podj臋ciu mia艂o sw贸j w艂asny udzia艂
Najlepsze z mo偶liwych rozwi膮zanie konfliktu-bardziej tw贸rcze skuteczniejsze, zaspokajaj膮ce pragnienie zar贸wno rodzic贸w jak i dziecka
Rozwijanie sprawno艣ci my艣lenia u dzieci
Prze偶ywanie g艂臋bokiego uczucia wzajemnej mi艂o艣ci
i czu艂o艣ci
Brak konieczno艣ci wzmocnie艅, przekonywania
Likwidacja konieczno艣ci stosowania si艂y
Docieranie do istoty problemu
Traktowanie dzieci
jak doros艂ych
Warto艣ci terapeutyczne
III metody
DLACZEGO
III METODA
JEST TAK
SKUTECZNA ?
TRUDNO艢CI,
Z KT脫RYMI POWINNI LICZY膯 SI臉 RODZICE
Przyk艂ad konfliktu,
znanego wi臋kszo艣ci rodzic贸w,
rozwi膮zanego trzeci膮 metod膮
MATKA: Ania, mam dosy膰 sta艂ego przypominania ci o twoim pokoju i jestem pewna, 偶e i ty ju偶 jeste艣 znu偶ona moimi uwagami. Od czasu do czasu sprz膮tasz, ale przewa偶nie jest tam wszystko do g贸ry nogami, a ja staj臋 si臋 w艣ciek艂a. Spr贸bujmy rozwi膮za膰 to metod膮, jakiej nauczy艂am si臋 na kursie. Obie zastanowimy si臋, jak mo偶na rozwi膮za膰 t臋 spraw臋 w taki spos贸b, 偶eby艣my obie by艂y zadowolone. Nie chc臋 ci臋 zmusza膰 do sprz膮tania twojego pokoju i patrze膰, jak jeste艣 nieszcz臋艣liwa, ale nie lubi臋 by膰 przeci膮偶ona i przez to zdenerwowana na ciebie.
Jak mog艂yby艣my ten problem rozwi膮za膰 raz na zawsze? Pomy艣l o tym?
ANIA: No dobrze, spr贸buj臋, ale i tak wiem, 偶e sko艅czy si臋 na sprz膮taniu.
MATKA: Nie, zale偶y mi na tym, 偶eby艣my znalaz艂y wyj艣cie, kt贸re by艂oby korzystne dla nas obu, a nie tylko dla mnie.
ANIA: Dobrze, mam pomys艂. Ty nie lubisz gotowa膰, a ch臋tnie sprz膮tasz, ja nie cierpi臋 sprz膮tania, ale ch臋tnie gotuj臋.
Zreszt膮 chcia艂abym nauczy膰 si臋 gotowania. Jak by to by艂o, gdybym tak dwa razy w tygodniu przygotowa艂a dla ojca, ciebie i mnie gotowan膮 kolacj臋, a ty za to dwa lub raz w tygodniu posprz膮tasz m贸j pok贸j?
MATKA: My艣lisz, 偶e to si臋 uda?
ANIA : Na pewno ,a dla mnie by艂aby to przyjemno艣膰
MATKA: W porz膮dku, podejmiemy to na pr贸b臋. Czy oznacza to tak偶e, 偶e zmyjesz po kolacji naczynia?
ANIA: Oczywi艣cie
MATKA: No dobrze. Mo偶e wreszcie tw贸j pok贸j b臋dzie wygl膮da艂 tak
jak trzeba, skoro sama b臋d臋 go doprowadza艂a do porz膮dku
III METODA
METODA BEZ STOSOWANIA SI艁Y - METODA BEZ PORA呕EK ;
KONFLIKTY ROZPRACOWUJE SI臉, ROZWI膭ZUJE, PRZY CZYM 呕ADNA ZE STRON NIE JEST ZWYCI臉ZC膭 ANI POKONANYM.
ROZWI膭ZANIE MUSI ZADOWOLIC OBIE STRON
1.Pocz膮tkowa podejrzliwo艣膰 op贸r i sprzeciw:
Wys艂ucha膰 dziecko i znale藕膰 wypowied藕 usuwaj膮c膮 podejrzliwo艣膰 i op贸r -
„Nam zupe艂nie powa偶nie zale偶y na tym, by znale藕膰 rozwi膮zanie, kt贸re ty b臋dziesz m贸g艂 zaakceptowa膰.”
2.Je艣li nie udaje si臋 znale藕膰 zadowalaj膮cego
rozwi膮zania:
Pr贸bowa膰 wszystkiego, co przyjdzie na my艣l:
Rady:
-m贸wi膰 dalej
-wr贸ci膰 do kroku drugiego i dalej poszukiwa膰 mo偶liwo艣ci rozwi膮za艅
-zostawi膰 konflikt w zawieszeniu do spotkania w nast臋pnym dniu
-wypowiada膰 natarczywe pro艣by, umo偶liwiaj膮ce znalezienie rozwi膮zania
3.Konsekwencje fatalnego kroku przywr贸cenia pierwszej albo drugiej metody:
Doprowadzenie do zwyci臋stwa dzieci ,
aby postawi艂y na swoim
4.Zyski wykluczenia kary:
Rodzice wykluczaj膮 kar臋 za zapomnienie czy zaniedbanie zada艅 przydzielonych i przyj臋tych trzeci膮 metod膮.
5.Spos贸b konfrontacji, je艣li uzgodnienia zostaj膮 z艂amane:
Dzieci nie wywi膮zuj膮 si臋
ze swoich zobowi膮za艅.
6.Gdy dzieci przyzwyczai艂y si臋 zwyci臋偶a膰:
Rodzic贸w ogarnie l臋k, rezygnuj膮
z wprowadzenia w czyn metody wsp贸lnego rozwi膮zywania konflikt贸w.
NATURALNA NAUKA J臉ZYKA
Nabywanie umiej臋tno艣ci czytania i pisania
Naturalna nauka j臋zyka oparta jest nie tylko na kompetencji werbalnej,
ale tak偶e na uczeniu si臋 nowego „j臋zyka” jakim jest czytanie i pisanie.
Motywacja do podejmowania dzia艂a艅 w tym zakresie determinowana jest
przez udzia艂 doros艂ych, od kt贸rych zale偶y w jakim stopniu dziecko wykazuje ch臋膰 uczenia si臋 dla siebie czego艣 nowego, dostrzegaj膮c nowe 艣rodki j臋zykowe wykazuje ch臋膰 pos艂ugiwania si臋 nimi. Doros艂y ,tworz膮c okre艣lone naturalne sytuacje , inspiruje dziecko do poszukiwa艅 , wprowadza je w 艣wiat znacze艅 , w 艣wiat j臋zyka pisanego. Dziecko w ten spos贸b u艣wiadamia sobie warto艣膰 „nowego j臋zyka” jako 藕r贸d艂a zdobywania i przekazywania informacji ,
umacnia sw膮 wiar臋 , 偶e to , czego si臋 nauczy , mo偶e komu艣 i czemu艣 s艂u偶y膰.
J.S. Bruner stwierdza , 偶e nabywanie umiej臋tno艣ci w jednym obszarze przyspiesza szybko艣膰 nabywania umiej臋tno艣ci w innym , niezb臋dne jest tworzenie warunk贸w do og贸lnego rozwoju dziecka a nie tylko koncentrowanie si臋 na przyswajaniu okre艣lonych sprawno艣ci a zakresu czytania i pisania.
DZIA艁ANIA EDUKACYJNE POWINNY WI臉C OBEJMOWA膯:
wzbogacanie wiadomo艣ci dziecka o otaczaj膮cym 艣wiecie,
rozw贸j s艂ownictwa,
uczenie prawid艂owej mowy
nabywanie umiej臋tno艣ci komunikatywnego wypowiadania si臋,
rozwijanie percepcji wzrokowej i wra偶liwo艣ci s艂uchowej,
rozwijanie orientacji przestrzennej oraz sprawno艣ci manualnej i koncentracji uwagi,
kszta艂towanie umiej臋tno艣ci analizy i syntezy s艂uchowej , koordynacji
s艂uchowo - ruchowej i s艂uchowo - wzrokowej oraz analizy i syntezy wzrokowej
wzbudzanie zainteresowania ksi膮偶k膮 oraz wyzwalanie motywacji dziecka do samodzielnego czytania.
Prowokowanie do globalnego odpoznawania wyraz贸w oraz wst臋pne 膰wiczenia kszta艂tuj膮ce technik臋 czytania,
Kszta艂towanie umiej臋tno艣ci czytania krytycznego , tw贸rczego
(A. Brzezi艅ska red. Czytanie i pisanie - nowy j臋zyk dziecka)
W przyswajaniu umiej臋tno艣ci czytania i pisania niezb臋dne jest uwzgl臋dnianie czynnik贸w emocjonalno - motywacyjnych.
W naturalnej nauce j臋zyka czytaniu mo偶e towarzyszy膰 pisanie - bierze si臋 pod uwag臋 indywidualne mo偶liwo艣ci dziecka i wykazywane przez nie zaciekawienie symbolami i znakami (dotychczasowe badania wykazuj膮 ,偶e czynno艣ci te , wymagaj膮 podobnych umiej臋tno艣ci cz膮stkowych , maj膮 jednolite uwarunkowania psychopedagogiczne). Dziecko poznaje pe艂ny alfabet, w艂膮cznie ze zmi臋kczeniami i dwuznakami, poprzez kontakt z celowo dobranym materia艂em do czytania.
Jak twierdzi A.Brzezi艅ska :”aby dziecko mog艂o z zainteresowaniem uczy膰 si臋 tej umiej臋tno艣ci , musi prawid艂owo, od pocz膮tku nauki, rozumie膰 znaczenie znak贸w graficznych , musi uczy膰 si臋 na materiale >>co艣 oznaczaj膮cym<< , a nie na materiale bezsensownym , tzn. takim , kt贸rego nie rozumie , kt贸ry nic dla niego nie oznacza.”
( A . Brzezi艅ska „Gotowo艣膰 dzieci w wieku przedszkolnym do czytania i pisania”.
Pozna艅 87, Wyd. Naukowe Uniwersytetu im. A Mickiewicza, s.29)
Czytanie
Z uwagi na indywidualne r贸偶nice mi臋dzy dzie膰mi , cho膰by w zakresie funkcjonowania poszczeg贸lnych analizator贸w czy tempo uczenia si臋 , nie istnieje metoda uniwersalna dla wszystkich , a nawet dla jednego dziecka na okre艣lonym etapie uczenia si臋 (E. Malmguist,1982).
Dlatego nale偶y dostosowywa膰 metody i techniki post臋powania do aktualnych mo偶liwo艣ci ka偶dego dziecka. Proces nabywania przez dziecko umiej臋tno艣ci czytania i pisania uj臋ty jest w trzech r贸wnolegle wyst臋puj膮cych zakresach dzia艂a艅 eksponuj膮cych:
dominuj膮ca rol臋 nauczyciela,
zintensyfikowan膮 aktywno艣膰 dzieci „kierowan膮” przez nauczyciela,
samodzielne dzia艂ania dzieci
Obok pewnej systematyczno艣ci dzia艂a艅 dominuj膮ce jest podej艣cie sytuacyjne,
akcentuj膮ce zdecydowanie indywidualizacj臋 oddzia艂ywa艅 edukacyjnych.
Program nauki czytania dotyczy trzech form - ZA艁膭CZNIK 1
Celem czytania wsp贸lnego z dzie膰mi jest przede wszystkim wzbudzanie ich zainteresowanie tre艣ci膮 , poznanie jej i przyswojenie. Dzieci stopniowo zaczynaj膮 rozpoznawa膰 i zapami臋tywa膰 ca艂o艣ciowo proste wyrazy czy struktury wyrazowe,
dokonuj膮 analizy ilustracji 艂膮cz膮c j膮 z tekstem , podejmuj膮 pr贸by przewidywania zako艅czenia opowiadania. Globalne odpoznawanie wyraz贸w zwi膮zane jest z aktywizowaniem spostrzegawczo艣ci oraz pami臋ci wzrokowej. Istot膮 tego rodzaju czytania jest zrozumienie czytanych tekst贸w.
Proces ten u艂atwi i uczyni go atrakcyjnym odpowiedni dob贸r materia艂贸w do czytania. Takie wymogi spe艂niaj膮 ksi膮偶ki wydane przez Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne z serii „S艂oneczna biblioteka”, o odpowiednim formacie (najlepiej A3) zapewniaj膮cym odpowiednie warunki do odbioru.
Warto艣膰 ksi膮偶ek przeznaczonych do czytania wsp贸lnego z dzie膰mi okre艣laj膮 nast臋puj膮ce cechy - ZA艁膭CZNIK 2
Ta forma czytania obejmuje kilka etap贸w , przy czym ka偶dy ma okre艣lony cel
- ZA艁膭CZNIK 3
ZA艁膭CZNIK 1
PROGRAM NAUKI CZYTANIA
(TRZY FORMY)
1.CZYTANIE WSP脫LNE Z DZIE膯MI
2.CZYTANIE ZESPO艁OWE (3-4- OSOBOWE GRUPY)
3.CZYTANIE INDYWIDUALNE,SAMODZIELNE
ZA艁膭CZNIK 2
CECHY KSI膭呕KI DO NATURALNEJ NAUKI CZYTANIA
TEKST JEST 艢CISLE POWI膭ZANY Z ILUSTRACJ膭,
CZCIONKA JEST DU呕A , CZYTELNA,
TEKST UMIESZCZONY JEST POD ILUSTRACJ膭,
TEKST PRZEDSTAWIA ILUSTRACJE BLISKIE DZIECKU,
OPOWIADANIA ZAWIERAJA ELEMENTY HUMORYSTYCZNE,
KONSTRUKCJE ZDANIOWE S膭 PROSTE
(w miar臋 nabywania przez dzieci umiej臋tno艣ci czytanie staj膮 si臋 bardziej z艂o偶one),
ZDANIE ROZPOCZYNA I KO艃CZY SI臉
NA TEJ SAMEJ STRONIE,
TEKST NA KA呕DEJ STRONIE ZAJMUJE 1 - 2 WIERSZE, NATOMIAST ILUSTRACJE 3/4 STRONY
ZA艁膭CZNIK 3
TRZY ETAPY CZYTANIA
I.OM脫WIENIE ILUSTRACJI (bez ujawniania zako艅czenia opowiadania)
zainteresowanie tre艣ci膮 (umiej臋tno艣膰 przewidywania, co si臋 wydarzy na nast臋pnej stronie, jak zako艅czy si臋 opowiadanie)
II.CZYTANIE PRZEZ NAUCZYCIELA Z ODPOWIEDNIA INTONACJ膭, MIMIK膭, GESTEM (nauczyciel wskazuje wyrazy)
pr贸by zrozumienia tekstu i powi膮zania go z ilustracj膮
III.CZYTANIE WSP脫LNE Z NAUCZYCIELEM
pr贸by globalnego odpoznawania wyraz贸w i umacniania wiary we w艂asne mo偶liwo艣ci
Jest to pierwszy kontakt dziecka z ksi膮偶k膮. Wracaj膮c do tekstu w kolejnych dniach , nale偶y zwr贸ci膰 uwag臋 na powtarzaj膮ce si臋 struktury zdaniowe czy wyrazowe, znaki interpunkcyjne , litery , ale tak偶e przetwarzanie wiedzy w postaci samodzielnego odczytywania tekstu.
Wszystko to sprawia , 偶e ju偶 po pierwszym czytaniu dziecko nabiera prze艣wiadczenia , 偶e potrafi „samodzielnie czyta膰”, mimo 偶e tak naprawd臋 tej umiej臋tno艣ci jeszcze nie posiada , z wi臋c wzrasta jego motywacja do czytania.
Karty poetyckie - umieszczane na du偶ych kartkach mog膮 by膰 wykorzystywane nie tylko jako kolejny materia艂 do czytania , ale s艂u偶y膰 utrwalaniu tekst贸w wierszy wprowadzonych wcze艣niej do nauki pami臋ciowej , rymowanek , utrwalaniu piosenek , a tak偶e stanowi膰 inspiracje do dzia艂alno艣ci s艂ownej , plastycznej. Tekst na wst臋pnym etapie nie jest d艂ugi: 4-6 wierszy, na p贸藕niejszym 8-10 , mo偶e by膰 drukowany lub kre艣lony literami pisanymi
„Du偶e ksi膮偶ki” stanowi膮 ciekawy materia艂 tworzony wsp贸lnie przez ca艂膮 grup臋.
Wykonuj膮 i projektuj膮 ilustracje do tekstu ksi膮偶ki - orygina艂u i odwrotnie(tekst zapisuje nauczyciel zgodnie z wypowiedzi膮 dziecka).Z prac dzieci powstaje wsp贸lna ksi膮偶ka , kt贸ra tak偶e staje si臋 艣rodkiem edukacyjnym.
Kolejnym materia艂em do czytania mo偶e by膰 gazetka , tablica wiadomo艣ci lub podpisy pod pracami plastycznymi dzieci (zapis nauczyciela).Ksi膮偶ki wykonane wsp贸lnie przez dzieci s膮 wyrazem ich tw贸rczo艣ci, nowe historie widziane oczyma dziecka , sytuacje stwarzaj膮ce okazje do por贸wnywania , poszukiwania, odkrywania,
Nawi膮zywania kontakt贸w w艣r贸d dzieci, dzielenia si臋 swoimi spostrze偶eniami , wzbogacania do艣wiadcze艅 j臋zykowych , wyra偶ania rado艣ci i odczytywania tekstu lub jego fragmentu, osi膮gania satysfakcji ,偶e praca czemu艣 s艂u偶y , jest doceniana i zauwa偶ana.
Czytanie z zespo艂em 3 - 4- osobowym polega na czytaniu jednakowych ksi膮偶ek
wraz ze wskazywaniem poszczeg贸lnych wyraz贸w w tek艣cie. Istotna jest tu rozmowa , omawianie obrazk贸w , rozumienie tre艣ci , wyszukiwanie powtarzaj膮cych si臋 wyraz贸w, struktur zdaniowych , liter , znak贸w interpunkcyjnych.
Ksi膮偶ki wykorzystane podczas czytania zespo艂owego mo偶na wypo偶ycza膰 dzieciom do domu , mog膮c pochwali膰 si臋 w ten spos贸b swoimi umiej臋tno艣ciami przed rodzicami , a jednocze艣nie wyrabiamy poczucie odpowiedzialno艣ci za wypo偶yczona ksi膮偶k臋.
Czytanie zespo艂owe jest ogniwem po艣rednim mi臋dzy czytaniem wsp贸lnym z dzie膰mi a samodzielnym.
Czytanie samodzielne jest integraln膮 cz臋艣ci膮 programu czytania i nie mo偶e by膰 od niego oddzielone.W tym czasie nauczyciel dokonuje obserwacji , zwracaj膮c uwag臋 po jakie ksi膮偶ki ono si臋ga , z czym sobie nie radzi , jak rozwi膮zuje trudno艣ci , gdzie szuka pomocy.
Uzupe艂nieniem w realizacji programu jest czytanie dzieciom r贸偶norodnych ksi膮偶ek, bajek , opowiada艅 , wierszy , komiks贸w. Stwarza dzieciom korzystne warunki do rozwoju ich mowy i my艣lenia , kszta艂cenia podstawowych funkcji s艂uchowych aktywizuje wyobra藕ni臋 i rozwija zainteresowania , a tak偶e wzbogaca wiedz臋.
Poprzez dob贸r literatury nauczyciel umo偶liwia poznanie r贸偶nych odmian j臋zyka - standardowej , literackiej , gwarowej.
Jakakolwiek organizacja dzia艂a艅 w zakresie nauki czytania jest stosowana , czynno艣膰 czytania ma sprawia膰 dzieciom rado艣膰.
Wymienione zakresy dzia艂a艅 dotycz膮cych czytania stanowi膮 integraln膮 cz臋艣膰 ca艂ego procesu nauki - musz膮 si臋 uzupe艂nia膰 , wtedy mo偶na oczekiwa膰 pozytywnych efekt贸w pracy nauczyciela.
RODZIC
DZIECKO