Stereotypy płciowe w preferencjach kandydatów
- Deber: postawy seksizmu wobec kandydatek na urzędy polityczne wiążą się z kulturowo uwarunkowanymi stereotypami płci.
- Kira Sanbonmatsu (2002):
Założenie: płeć kandydata w wyborach politycznych może służyć wyborcom jako heurystyka stosowana szczególnie w sytuacji małej liczby informacji o politykach i kampanii.
Teoria schematów płciowych - składa się z 3 komponentów:
Wielu wyborców przejawia podstawowe preferencje w zakresie popierania raczej kandydatów niż kandydatek. Stanowią one stałe predyspozycje, a nie tylko chwilowe skłonności będące rezultatem kampanii wyborczej.
Te podstawowe preferencje płciowe mogą być wyjaśnione przez stereotypy dotyczące płci oraz przez płeć wyborców.
Podstawowe preferencje płciowe oddziaływają na zachowania wyborcze. W sytuacji wyborczej uaktywnią się stereotypy płciowe.
Metoda badania: sondaż telefoniczny.
Zmienne niezależne: stereotypy płciowe w ich 3 aspektach:
- cechach (emocjonalne nadawanie się do polityki)
- problemach związanych z płcią (np. aborcja)
- kompetencjach radzenia sobie z problemami politycznymi (np. przestępczość czy bezpieczeństwo socjalne).
Zmienna zależna: pomiar skłonności wyborców do poparcia kandydata/kandydatki
Wyniki:
- większość respondentów faworyzowało mężczyznę,a respondentki - kandydatkę.
- czynniki wpływające na poparcie kandydata:
- mężczyzna emocjonalnie lepiej nadaje się do polityki
- m lepiej wyrazi moje poglądy w odniesieniu do wydatków rządowych
- m ma wyższe kompetencje do walki z przestępczością
- m ma wyższe kompetencje do prowadzenia polityki zagranicznej
- czynniki wpływające na poparcie kandydatki:
- bo jest kobietą
- lepiej wyrazi moje pogądy w zakresie aborcji
- ma wyższe kompetencje do dbania o bezpieczeństwo socjalne.
b) eksperyment
Przedstawiano 2 wybory:
- mężczyznę(Brown) i mężczyznę
- kobietę (Brown) i mężczyznę
Polityk o nazwisku Brown był zawsze przedstawiany jako starszy i mający większe doświadczenie polityczne.
Wyniki:
- kobiety miały silniejsze podstawowe preferencje do popierania swojej płci
- wyborcy preferujących kandydatów mężczyzn zawsze wykazywali istotne preferencje dla osoby o nazwisku Brown - niezależnie od tego czy to mężczyzna czy kobieta.
- Sugeruje to, że charakterystyka polityka jako starszego i bardziej doświadczonego mogła przeważyć wątpliwości związane z jego płcią.
Podsumowanie:
- stereotypy płciowe dotyczące cech kandydata, jego przekonań i kompetencji, mają znaczenie w kształtowaniu preferencji wyborczych.
- zatem jeśli wyborczy brakuje informacji o politykach, mogą kierować się jego płcią jako heurystyką.
- kandydaci starają się w swoich kampaniach przezwyciężyć stereotypy płciowe. Ale muszą się liczyć z utrwalonymi predyspozycjami wyborców do popierania mężczyzn lub kobiet.
- kobiety mają silniejsze skłonności do popierania przedstawicielek własnej płci niż mężczyzn.
Percepcja kobiety - polityka
kolejny obszar powiązany ze stereotypami płciowymi, w którym poszukuje się uzasadnienia mniejszej obecności kobiet w polityce.
Przeprowadza się badania spostrzegania kandydatek na urzędy polityczne w zestawieniu z kandydatami o podobnych charakterystykach wizerunkowych.
Badania Rosenwasser (później Ogletree) - kilka.
Proszono o ocenę 2 fikcyjnych kandydatów na stanowisko prezydenta po zapoznaniu się z życiorysami kandydatów. Takie same życiorysy zawsze - jedyna różnica: imię i nazwisko (Richard lub Jill Smith). W niektórych eksperymentach życiorysy różniły się aspektami charakterystyk kandydatów.
Badani oceniali jak kandydaci będą radzić się z obowiązkami:
terroryzm
system obronności kraju
kryzys militarny
zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi
edukacja
opieka społeczna dla uboższych i słabszych
mniejszości etniczne
ekologia \
komunikacja ze społeczeństwem
Wyniki:
Męski kandydat na prezydenta istotnie bardziej efektywni w obowiązkach męskich niż kobiety.
Im mniej przychylne były postawy wobec społecznej roli kobiety, tym bardziej wzrastały oceny polityka - mężczyzny.
Kobieta kandydat bardziej efektywna niż mężczyzna w obowiązkach kobiecych.
Badane kobiety, niezależnie od płci kandydata, oraz osoby mniej autorytarne miały tendencje do dawania lepszych ocen w zakresie obowiązków kobiecych.
Stwierdzono interakcję między płcią kandydata a postawą wobec kobiet.
Osoby o bardziej przychylnych postawach wobec kobiet lepiej oceniały efektywność kobiecego kandydata niż ci sami badani efektywność męskiego kandydata oraz niż osoby o negatywnych postawach wobec kobiet oceniały oboje polityków.
Podsumowanie:
Hipoteza seksizmu uzyskuje jedynie częściowe poparcie:
- kandydat lepiej wypadał w obowiązkach męskich, lecz, przeciwnie do przewidywań, kandydatka była lepiej oceniana w zakresie obowiązków kobiecych.
- istotnym czynnikiem wpływającym na sądy o przyszłych działaniach polityków okazały się postawy wobec kobiet. Mniej przychylne - wzrost ocen męskiego kandydata. Bardziej przychylne - faworyzowanie kandydatki. Wydaje się, że ten czynnik ma większe znaczenie niż płeć wyborców.
2. Inny eksperyment:
- na ocenę efektywności sprawowania męskich obowiązków prezydenckich istotnie i pozytywnie wpływało jedynie przedstawienie kandydata jako „senatora”( bez wyraźnego określenia płci). Taki sam efekt wystąpił przy szacowaniu prawdopodobieństwa sukcesu w wyborach.
- istotnie bardziej pozytywna ocena efektywności wykonywania obowiązków kobiecych w przypadku kobiety niż mężczyzny.
- liczba dostarczanych informacji o politykach nie miała znaczenia ani dla szacowania szans na zwycięstwo ani dla oceny skuteczności w sprawowaniu urzędu.
- ocena ważności poszczególnych dziedzin aktywności prezydenta:
- za najważniejsze uznano męskie obowiązki.
- na drugim miejscu: neutralne
- na ostatnim: kobiece.
- Wnioski:
- skoro urzędy polityczne (np. prezydent) są przede wszystkim spotykane przez pryzmat tradycyjnie męskich cech, to kobiety mogą odnieść sukces wyborczy jedynie wtedy, gdy wyborcy uznają je za „męskie”.
- efekty uboczne takiego zabiegu: kandydatki mogą być „ukarane” za łamanie tradycyjnych norm dotyczących ról płciowych.
3. Jakie cechy, męskie czy kobiece, są pożądane przy pełnieniu obowiązków różnych szczebli?
- Szczeble: prezydent, senator, członek Izby Reprezentantów, gubernator, stanowe: senator, reprezentant, burmistrz, członek rady miejskiej, członek rady szkoły.
- We wszystkich przypadkach charakterystyki męskie były bardziej istotne niż kobiece.
- Tradycjonalistyczne spostrzeganie zawodu polityka - poprzez pryzmat męskich cech.
4. Eksperyment - znowu ocena ważności zadań prezydenckich.
- kobiece obowiązki istotnie mniej ważne niż męskie i neutralne.
- płeć kandydata istotnie wpływa na ocenę efektywności w wywiązywaniu się z obowiązków męskich
- polityk męski lepiej rokował w męskich dziedzinach pracy prezydenta, a polityk kobiecy w kobiecych.
- Interakcja: płeć kandydata i przypisywana mu charakterystyka płciowa:
- istotna jedynie w odniesieniu do wypełniania obowiązków męskich.
- „Męski” John bardziej odpowiednia do radzenia sobie z obowiązkami męskimi niż „kobiecy” John oraz „ kobieca” oraz „męska” Jane.
Wnioski:
- wyborcy nie są „skrajnie seksistowscy” - oddają mężczyznom to, co męskie, a kobietom to, co kobiece.
- Ale jednak gdy mają określić, które z obowiązków przypisywanych do poszczególnych płci, są ważniejsze w sprawowaniu urzędu, na każdym poziomie, to wybierają męskie.
- Kobieta ma szanse gdy będzie sprawiała wrażenie męskiej,a jej kontrkandydat będzie zniewieściały.
5. Jak na ocenę kandydatów wpływają informacje o ich problemach rodzinnych lub życiowych?
a) 4 rodzaje kłopotów:
- wątpliwe sprawozdanie majątkowe małżonka
- zaburzenia lękowe małżonka
- problem narkotykowy dziecka
- homoseksualizm
- znowu wpływ płci kandydata na efektywność pełnienia obowiązków męskich , szanse na zwycięstwo wybrocze, na prawdopodobieństwo zwycięstwa w wyborach.
- problemy rodzinne miały znaczenie przy ocenie:
- efektywności wykonywania zadań kobiecych - istotnie bardziej negatywnie ustosunkowywano się do polityka, którego dziecko miała problem z narkotykami lub małżonek z urzędem skarbowym,
- prawdopodobieństwo głosowania na kandydata - problem finansowy małżonka redukował je istotnie w porównaniu z zaburzeniami lękowymi.
b) kłopoty:
- zażywanie narkotyków w przeszłości
- podejrzane interesy finansowe
- problemy psychologiczne w przeszłości
- wcześniejsze przygody seksualne
- wpływ na ocenę szans na zwycięstwo miała interakcja płci polityka oraz jego problemów.
- szanse te były istotnie większe dla mężczyzn z problemami psychicznymi niż dla kobiet z takimi samymi problemami, trudnościami finansowymi lub seksualnymi.
- kandydat zaangażowany w podejrzane interesy cieszył się większym popraciem niż kandydatka w takiej samej sytuacji.
- ogólny wniosek:
- problemy rodzinne nie są przypisane do żadnej z płci .
- ale w przypadku problemów własnych polityka, wyborcy mniej łaskawi dla kandydatek. Mężczyźnie są skłonni więcej wybaczyć.
- jedyny rodzaj przeszłości, która na równi dyskredytowała i m i k, to zażywanie narkotyków.
Eksperyment Borawskiej, Polska, 2002r.
- badanym prezentowano fikcyjny życiorys kandydata na sejm RP, przedstiowny w formie tekstu wydrukowanego w gazecie, bez odniesień do jego przynależności partyjnej czy poglądów politycznych.
- przedstawiał on polityka ze względu na 2 sfery jego wizerunku: kompetencje i moralność.
- 8 wersji życiorysu, różniły się one:
- pozytywnością cech kandydata :
- pozytywny zarówno pod względem kompetencji i moralności
- pozytywny moralnie, negatywny kompetencyjnie
- negatywny moralnie, pozytywny kompetencyjnie
- negatywny moralnie i negatywny kompetencyjnie
- płcią (Anna Zakrzewska lub Tomasz Zakrzewski).
- wyniki:
- wyodrębniono 2 czynniki percepcji kandydatów: uczciwy aktywista i niewiarygodny amator
- w zakresie percepcji wizerunku: płeć kandydata wpływa istotnie na jego ocenę tylko na wymiarze niewiarygodnego amatora - badani bardziej skłonni stosować takie standardy wobec mężczyzny.
- istotny wpływ na perspecję wizerunku odgrywały też kompetencje, ale tylko na wymiarze niewiarygodnego amtora, oraz moralność. Im bardziej nasilone były te cechy, tym bardziej pozytywna była ocena polityka.
- Polityk o niskiej moralności - jego niewielkie kompetencje wpływały na gorsze spostrzeganie go na wymiarze niewiarygodnego amatora. Nie miało to znaczenia dla jego ocen jako uczciwego aktywisty.
- Gdy polityk miał nieposzlakowaną opinię, duże zdolności istotnie poprawiały jego odbiór na obu wymiarach wizerunku.
- Ustosunkowanie emocjonalne wobec polityków:
- najbardziej pozytywne, gdy życiorys ujawnił wysokie kompetencje i wysoką morlaność.
- Moralność kandydata jest kluczowym czynnikiem wpływającym na jego lubienie. Defektyw tym względzie wpływają na większy spadek w ustosunkowaniu się do kandydata niż do kandydatki. W jego przypadku „niegodziwość” mocniej odbija się na lubieniu niż ma to miejsce u kobiety.
- Gdy kobieta jest moralna i kompetentna, poprawia jej to odbiór istotniej, niż ma to miejsce w przypadku mężczyzny o takich samych charakterystykach.
- Ustosunkowanie emocjonalnego do mężczyzny pozbawionego skrupułów i umiejętności, jest w przypadku kobiety o takich samych cechach.
- Lubienie kandydata jest ważnym czynnikiem wpływającym na poparcie kandydatów, ale nie jest z nim tożsame. Deklarowane poparcie dla polityka było istotnie większe wśród badanych mężczyzn niż kobiet oraz gdy prezentowano wysokie kompetencje i wysoka morlaność kandydata. Osoba o wysokich kompetencjach i morlaności wzbudzała zdecydowanie największe poparcie, ale gdy charakteryzowała się niskim poziomem w obu tych sferach, najmniejsze. Dla ewentualnego głosowania nieistotna okazała się płeć kandydata.
Ogólnie:
- mężczyzna bardziej podatny na negatywne oceny wizerunku niż kobieta.
- Kandydatka łatwiej wzbudza pozytywne ustosunkowanie wyborców niż mężczyzna. Gdy ma nieposzlakowaną opinię i wysokie kompetencje, wzrost jej akceptacji jest bardzo wyraźny.
- W wypadku mężczyzny wątpliwa moralność i zdolności praktyczne dyskwalifikują go w tym względzie.
- Płeć polityka nie wpływa na deklarowane poparcie dla niego. Kluczowe czynniki: moralność i kompetencje.
Badania Tomczak, 2004r.
- płęć: m lub k
- wiek: m: 41 lub 65
K: 38 lub 65
- Istotny wpływ na poparcie w wyborach odgrywa jedynie płeć badanych. Mężczyźni deklarowali wyższe poparcie dla polityków w ogóle w porównaniu z kobietami.
- Na ustosunkowanie emocjonalne do polityków wpływa płeć badanych oraz interakcja płci polityka oraz jego wieku.
- Mężczyźni są istotnie bardziej pozytywnie ustosunkowani do kandydatów niż kobiety.
- Młodsza kandydatka wzbudza znacznie bardziej pozytywne ustosunkowanie niż emocjonalne u wszystkich wyborców w porównaniu ze starszą kobietą lub młodszym mężczyzną. Jedynie starszy kandydat mógł się cieszyć podobną do niej sympatią wyborców.
męskie
kobiece
neutralne