Euro

Kod ISO 4217	EUR
Państwa	Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Słowenia, Włochy, Monako, San Marino, Watykan, Czarnogóra, Andora
Podział	100 eurocentów = 1 euro
Symbole	€ - euro
Monety	1, 2 (€) 1, 2, 5, 10, 20, 50 (eurocentów)
Banknoty	5, 10, 20, 50, 100, 200, 500 (€)
Centralny bank	Europejski Bank Centralny

Euro (znak: €, kod ISO 4217: EUR) - waluta wprowadzona w 13 krajach należących do Unii Europejskiej w miejsce walut narodowych.

Utworzenie waluty euro

Pierwsze plany utworzenia Unii Walutowej pojawiły się już w latach 60. XX wieku, lecz dopiero w latach 70. opracowano plan wprowadzenia wspólnej waluty, a w 1979 roku powstał Europejski System Walutowy. W 1986 ECU zostało trzecią walutą na świecie, w której emitowano obligacje międzynarodowe. Ostateczna decyzja o utworzeniu wspólnej waluty Unii Europejskiej zapadła w ramach traktatu z Maastricht, który powoływał do życia Unię Gospodarczą i Walutową. W grudniu 1995 roku w Madrycie wspólnej walucie nadano nazwę euro. Ustanowiono też system TARGET - system automatycznych przeliczeń walut narodowych na euro. 1 stycznia 1999 nastąpiła inauguracja euro w transakcjach bezgotówkowych, a od 1 stycznia 2002 wprowadzono tę walutę w dwunastu państwach UE (oprócz Wielkiej Brytanii, Szwecji i Danii). 1 lipca 2002 ostatecznie wycofano z obiegu waluty narodowe 12 krajów, które przystąpiły do strefy euro. 1 stycznia 2007 roku tolar słoweński także został zastąpiony przez euro.

Znak graficzny euro

Oficjalna konstrukcja znaku graficznego euro

Znakiem graficznym euro jest grecka litera epsilon przecięta dwiema równoległymi liniami. Symbolizuje ona korzenie cywilizacji europejskiej, próby zintegrowania naszego kontynentu i zapewnienia stabilizacji wewnętrznej. Niektórzy dopatrują się również w symbolu euro wyzwania dla dolara amerykańskiego, dla którego charakterystyczną cechą są dwie pionowe linie.

Kryteria konwergencji

Aby wejść do "strefy euro", należy spełnić wcześniej ścisłe kryteria konwergencji takie jak:

• inflacja nie wyższa niż o 1,5 pkt% od średniej stopy inflacji w trzech krajach UE, gdzie inflacja jest najniższa

• dług publiczny nieprzekraczający 60% PKB

• deficyt budżetowy nie wyższy niż 3% PKB

• długoterminowe stopy procentowe nie przekraczające o więcej niż o 2 p.p. średniej stóp procentowych w 3 krajach UE o najniższej inflacji

• stabilny kurs wymiany waluty w ciągu ostatnich 2 lat - wahania kursów walut nie mogą przekroczyć +/- 15% do ustalonej początkowo wartości.

Strefa euro

Waluta ta została 1 stycznia 2002 wprowadzona w następujących krajach członkowskich UE:

Strefa euro

Austria Belgia Finlandia Francja Grecja Hiszpania

Holandia Irlandia Luksemburg Niemcy Portugalia Włochy

1 stycznia 2007 do strefy euro dołączył kolejny kraj:

• Słowenia

Ponadto, na mocy podpisanych umów, należą do niej 3 kraje, które nie są członkami UE:

• Monako

• San Marino

• Watykan

Andora, Czarnogóra i Kosowo również używają euro jako swojej waluty, jednakże nie są członkami Unii Gospodarczej i Walutowej (przeprowadziły tzw. jednostronną euroizację).

Do strefy euro nie przystąpiły 3 kraje z 15 będących wówczas członkami Unii Europejskiej:

• Wielka Brytania - na skutek decyzji swojego parlamentu,

• Szwecja - na skutek niespełnienia wymogów w kwestii maksymalnego deficytu budżetowego oraz negatywnego wyniku referendum w tej sprawie,

• Dania - na skutek negatywnego wyniku referendum w tej sprawie.

Wymiana walut narodowych na euro

Początkowo waluta ta była tylko międzybankową walutą rozliczeniową i nie znajdowała się w normalnym obiegu. 1 stycznia 2002 nastąpiło zastąpienie walut państw członkowskich strefy euro monetami i banknotami euro, co było największą przeprowadzoną dotąd na świecie jednorazową operacją walutową. Cała akcja wymiany walut zakończyła się 1 lipca 2002, kiedy to waluty narodowe państw strefy euro zostały całkowicie wycofane. Kursy między walutami narodowymi, które miało zastąpić euro zostały zamrożone 1 stycznia 1999.

Przeliczniki wg których 1 stycznia 2002 wymieniono na euro waluty narodowe (za 1 euro):

• 13,7603 szylingów austriackich (ATS)

• 40,3399 franków belgijskich (BEF)

• 1,95583 marek niemieckich (DEM)

• 166,386 peset hiszpańskich (ESP)

• 5,94573 marek fińskich (FIM)

• 6,55957 franków francuskich (FRF)

• 340,750 drachm greckich (GRD)

• 0,787564 funtów irlandzkich (IEP)

• 1936,27 lirów włoskich (ITL)

• 40,3399 franków luksemburskich (LUF)

• 2,20371 guldenów holenderskich (NLG)

• 200,482 escudos portugalskich (PTE).

Wymianie uległo 4,5 biliona euro w gotówce, oraz przeliczono waluty narodowe na ponad 10 bilionów euro na kontach bankowych na całym świecie.

Od 1 stycznia 2007 do strefy euro weszła Słowenia, wymieniając swoją walutę według kursu
1 € = 239,640 tolarów słoweńskich (SIT).

Emisja euro

Banknoty euro są drukowane pod bezpośrednią kontrolą Europejskiego Banku Centralnego (w 12 różnych drukarniach) i mają jednolity wygląd we wszystkich krajach

Natomiast monety są produkowane przez mennice poszczególnych krajów i mają jednakowy kształt, materiał i awers, natomiast rewersy są inne w każdym z krajów. Na awersach od 1 do 5 eurocentów przedstawiono Zachodnią Europę na mapie świata. Pierwsza wersja monet od 10 do 50 eurocentów przedstawiała 15 krajów członkowskich UE w pewnej odległości od siebie. Zaznaczono wszystkie kraje, również te, które nie należały do strefy euro (Dania, Szwecja, Wielka Brytania). Natomiast pierwsza wersja monet 1 i 2 euro przedstawiała kraje złączone w jedną całość. Miało to odzwierciedlać dewizę Jedność w różnorodności. Od 2007 wprowadzane są nowe monety od 10 centów do 2 euro ze zmienionym awersem przedstawiającym większą część Europy bez granic. Niestety zachowano awersy dla monet od 1 do 5 eurocentów, na których pod lupą widać, że nowe kraje członkowskie nie są częścią zaznaczonego obszaru.

Dystrybucją banknotów i monet zajmują się poszczególne banki centralne krajów strefy euro pod ścisłą kontrolą Europejskiego Banku Centralnego.

Euro w innych krajach

Pojawiające się natomiast na rynku numizmatycznym tzw. "próbne monety euro" z Danii, Szwecji, Wielkiej Brytanii, Polski (istnieją nawet dwa warianty - bite na Słowacji na zlecenie polskich kupców numizmatycznych oraz w Wielkiej Brytanii na zlecenie firmy zagranicznej) i innych krajów wstępujących do Unii Europejskiej są produktem prywatnym, od których banki emisyjne (w tym Narodowy Bank Polski) zdecydowanie się odcinają; nie przeszkadza to jednak w handlu tymi monetami po dosyć wygórowanych cenach. Istnieją nawet "próbne monety euro" ze Szwajcarii, która do Unii nie należy, a nawet Szkocji i Padanii.

Euro jest też oficjalną walutą w Czarnogórze i Kosowie. Zależny od euro jest także kurs marki transferowej, oficjalnej waluty Bośni i Hercegowiny (stały przelicznik 1 EUR = 1,95583 MK).

Euro w Polsce

Jak wynika z informacji podanych przez ministerstwo finansów (8 lutego 2006) Polska będzie gotowa aby wejść do strefy euro w 2012 r. Przyjmując za obowiązujący zaktualizowany program konwergencji Polska nie spełni do 2008 roku wyznaczonych kryteriów. Zgodnie z decyzją Eurostatu o klasyfikowaniu środków przekazywanych do OFE poza sektorem instytucji rządowych i samorządowych deficyt w 2008 roku przekroczy 3 proc. i wyniesie 3,7 proc. PKB.

Na mocy rozporządzenia ministra finansów z 15 kwietnia 2004 roku (Dz. U. nr 73 poz. 658) również w Polsce można używać euro do rozliczeń, w których jedną stroną jest konsument, czy odbiorca usług (tzn. np. w sklepie, czy u fryzjera).

Nominały euro i eurocentów

Euro	Eurocenty
1 euro (moneta)	1 cent (moneta)
2 euro (moneta)	2 centy (moneta)
5 euro	5 centów (moneta)
10 euro	10 centów (moneta)
20 euro	20 centów (moneta)
50 euro	50 centów (moneta)
100 euro
200 euro
500 euro

Oficjalnym, trzyliterowym kodem euro (według ISO) jest EUR.

---