Plan Rozwoju Miejscowości

Trzebież, Gmina Police

do 2013 roku

	Spis treści
I.	Założenia Planu Rozwoju Miejscowości	3
II.	Charakterystyka miejscowości	4
III.	Kierunki rozwoju	7
IV.	Inwentaryzacja zasobów	7
V.	Analiza SWOT	9
VI.	Planowane przedsięwzięcia	10

1. Założenia Planu Rozwoju Miejscowości

Plan Rozwoju Miejscowości obejmuje wykaz priorytetów i celów rozwoju sołectwa Trzebież na lata 2005 - 2013 zgodnie z dokonaną przez społeczność lokalną analizą zasobów i ustaloną hierarchią potrzeb.

Podstawowym celem przygotowania Planu w oparciu o konsultacje społeczne jest pobudzenie aktywności lokalnych środowisk i stymulowanie współpracy mieszkańców na rzecz rozwoju oraz promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną, kulturową i przyrodniczą. Na podstawie wyników ankiety oraz konsultacji podczas zebrania mieszkańców określono ważne obszary problemowe oraz preferencje rozwojowe wynikające z istniejących uwarunkowań.

Zasięg terytorialny Planu wyznaczają granice administracyjne sołectwa. Plan obejmuje cele i priorytety, których realizacja sięga końca II etapu programowania funduszy europejskich, tj. do końca 2013 roku. Plan ma charakter indykatywny, przewiduje okresową ocenę i aktualizację wskazanych priorytetów i zadań do realizacji w ramach konsultacji społecznych w roku 2006.

Plan Rozwoju Miejscowości wskazuje zadanie inwestycyjne przewidziane do realizacji w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004 - 2006 przyjętego przez Radę Ministrów 8 września 2004 roku, w ramach Priorytetu 2. Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, Działanie 2.3. Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego. Ponadto, Plan wskazuje zadania inwestycyjne przewidziane do realizacji w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego przyjętego przez Radę Ministrów 16 marca 2004 r. w odniesieniu do Priorytetu 3. Rozwój lokalny, w zakresie Działania 3.1. Obszary wiejskie. Wskazane w Planie Rozwoju Miejscowości inwestycje stanowią podstawę do konstruowania montażu finansowego i przygotowania aplikacji o wsparcie finansowe ze środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej i innych środków pomocowych.

Dokument Plan Rozwoju Miejscowości został przygotowany zgodnie z wytycznymi Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004 - 2006 w oparciu o konsultacje społeczne i wyniki badania ankietowego z dnia 17 maja 2005 r.

Dokument jest spójny z projektem Strategii rozwoju dla gminy Police do roku 2015. Identyfikacja projektów jest zgodna z Miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego ustalającym przeznaczenie i zasady gospodarowania terenami w gminie Police oraz Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Police.

Realizacja wskazanych przedsięwzięć inwestycyjnych uzależniona jest od odpowiedniego montażu finansowego środków pochodzących z różnych źródeł.

2. Charakterystyka miejscowości

Trzebież to jedno z 12 sołectw położonych w gminie Police, 14 km na północ od miasta Police, nad Zalewem Szczecińskim. Sołectwo Trzebież zajmuje powierzchnię 969 w tys. m2 i liczy 1997 mieszkańców. W obszarze sołectwa znajdują się miejscowości Mazańczyce i Pienice.

Miejscowość znana jest przede wszystkim miłośnikom sportów wodnych z corocznych transgranicznych regat żeglarskich, portu jachtowego i siedziby Centralnego Ośrodka Żeglarskiego Polskiego Związku Żeglarskiego. Prowadzone w Trzebieży inwestycje gminne zmierzają do wykorzystania potencjału położenia nad Zalewem Szczecińskim i przywrócenia miejscowości funkcji turystycznych.

Rys historyczny

Teren obecnej Trzebieży (niem. Ziegenort) był zamieszkiwany przez Słowian - Weletów, utrzymujących się z rybołówstwa, hodowli, karczowania lasów i wypalania smoły. Podział Trzebieży na Małą (Klein Ziegenort) i Wielką (Gross Ziegenort) pochodzi jeszcze z czasów średniowiecza. Istniało wówczas trzęsawisko, które stworzyło naturalny podział osady. Wyżej położona Wielka Trzebież stała się centrum gospodarczym i kościelnym.

Pierwsze wzmianki o Trzebieży z 1320 roku mówią o fakcie darowania przez księcia Bogusława IV mieszczaninowi szczecińskiemu Gotfrydowi von Breslau wsi Zegennort. Nazwa pochodzi od ryby z gatunku sieji. Dzisiejsza nazwa Trzebież związana jest z lasami, które trzebiono.

Do roku 1552 prawo patronatu nad kościołem i osadą należało do księcia, a jurysdykcyjnie do archidiakonatu szczecińskiego. Następnie kościół stał się parafią dla Drogoradza, Niekłończycy i Kopicy, a po 1587 zborem ewangelickim.

W okresie wojny 30 - letniej i 7 - letniej Trzebież została zniszczona, a następnie znalazła się pod panowaniem szwedzkim. Za czasów władzy Martinusa Kamenskiego z Moraw zbór wzbogacił się w lasy i łąki.

Po roku 1745 wybudowano nowy kościół na planie prostokąta, z długimi oknami, wieżą, dwoma dzwonami, barokową kopułą i chórem.

Rozbudowa Trzebieży nastąpiła w drugiej połowie XIX w. Wówczas też ukształtował się, utrzymany do dziś układ urbanistyczny miejscowości. Korzystny wpływ na rozwój miejscowości miała budowa toru wodnego łączącego Szczecin i Świnoujście. W rejonie wsi powstały wówczas dwie wyspy utworzone z materiału refulacyjnego stwarzając dogodne warunki do budowy portu.

Pod koniec XVIII w. Trzebież dysponowała już własnym portem. Ludność żyła z rybołówstwa i budowy drewnianych łodzi. W drugiej połowie XIX w. w części południowej portu wybudowano dwa baseny i pirs. Dalszy rozwój portu nastąpił na początku XX w. Zbudowano wówczas trzeci basen, do którego w roku 1911 doprowadzono bocznicę kolejową. Pirs rozbudowano w nabrzeże długości ponad 200 m. W latach 30-tych XX w. zbudowano dodatkowo nabrzeże betonowo-drewniane w północnej części portu, przy którym powstał żeglarski ośrodek szkoleniowy.

Na początku XX w. osada otrzymała połączenie kolejowe ze Szczecinem a w latach 20-tych posiadała już linię energetyczną.

Dogodne połączenie wodne i kolejowe Trzebieży przyczyniło się do rozwoju wsi jako miejscowości turystycznej i ośrodka wypoczynkowego dla Polic, Szczecina, Berlina. Walory położenia wśród lasów, nad wodami Zalewu Szczecińskiego, istniejące nabrzeża portowe sprzyjały rozwojowi Trzebieży jako ośrodka letniskowo - żeglarskiego. Świadczą o tym specyficzne obiekty: marina, budynki portu jachtowego i portowa restauracja. Od 1912 Trzebież miała urząd wiejski i szkołę zawodową.

W czasie II wojny światowej Niemcy zorganizowali w Trzebieży obóz dla polskich robotników pracujących w tartaku, lasach i gospodarstwach. Trzebież nie uległa zniszczeniu. Po zajęciu miejscowości przez Armię Czerwoną pod koniec kwietnia 1945 r. utworzono radziecką bazę rybacką. 5 października 1945 r. wieś włączono do tzw. „enklawy polickiej”. Port służył do przeładunków urządzeń z demontowanej fabryki benzyny syntetycznej w Policach a także zaopatrzenia stacjonującej w enklawie armii. Trzebież wraz z portem przekazano Polsce dopiero 26 sierpnia

1946 r.

Zabytki

Kościół pod wezwaniem Podwyższenia Świętego Krzyża z 1359 roku, wzniesiony z dużych głazów polnych na zaprawie cementowej znajduje się w rejestrze zabytków, podobnie jak budynek przy ul. Rybackiej 5. Układ przestrzenny zawarty między ulicami: WOP, Kościuszki i Rybacką objęty jest strefą B ochrony konserwatorskiej. Ochroną krajobrazu objęte są 3 cmentarze: jeden komunalny i dwa poniemieckie. Budynki przy ul. Dolnej 1, WOP 8 i 10, zespół obiektów stacji kolejowej kwalifikują się do wpisu do rejestru zabytków. Wiele zabudowań na terenie miejscowości znajduje się w ewidencji konserwatorskiej. Trzebież i otaczająca ją Puszcza Wkrzańska objęte są strefą chronionego krajobrazu.

Obecnie

Trzebież składa się z dwóch oddzielonych części zwanych kiedyś Wielką i Małą Trzebieżą. Zachowana zabudowa mieszkaniowa osady pochodzi z końca XIX i początku XX w. Tworzy ona zwarte pierzeje w centralnej części miejscowości, rozproszona jest w częściach peryferyjnych. Zabudowania najczęściej parterowe z elewacją frontową pokrytą są czerwoną, ceramiczną cegłą.

Z osadą sąsiadują dwie sztuczne wyspy: Chełminek i Refulacyjna utworzone z materiałów powstałych z pogłębienia toru wodnego Szczecin - Świnoujście. Od zachodu i północy Trzebież otoczona jest Puszczą Wkrzańską.

W miejscowości funkcjonuje Centralny Ośrodek Żeglarstwa im. A. Benesza oraz Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy i baza leśnictwa. Trzebież jest ośrodkiem żeglarskim o znaczeniu krajowym, z obsługą graniczną międzynarodowego ruchu żeglarskiego i pasażerskiego. Port w Trzebieży ma 2 baseny. W jego obrębie zlokalizowana jest baza rybacka, której utrzymanie i rozwój zakłada się dla potrzeb rybactwa zalewowego. Trzebież jest w pełni wykształconym ośrodkiem usług podstawowych z ogólnodostępnymi kompleksami wypoczynkowymi. Przez teren miejscowości przebiegać ma transgraniczna ścieżka rowerowa wokół Zalewu Szczecińskiego.

Przy Gminnym Centrum Edukacji i Rekreacji funkcjonuje oczyszczalnia ścieków. W celu wzmocnienia zasilania północnej części gminy przewiduje się budowę stacji elektroenergetycznej.

Teren między linią kolejową a projektowaną obwodnicą Police - Trzebież przeznaczono na strefę usługową, a tereny wzdłuż Zalewu Szczecińskiego na strefę wielofunkcyjną. Zakłada się także rozwój strefy rekreacyjnej w północno - zachodniej Trzebieży i wykształcenie wysokostandardowej bazy noclegowej. Określono nowy kierunek rozwoju miejscowości w formie wielofunkcyjnej strefy gospodarczej dla terenów położonych między Trzebieżą a rzeką Gunicą.

Trzebież jest jednym z głównych rejonów hydrogeologicznych Gminy Police. Rejon ten należy do najzasobniejszych zbiorników wodonośnych w kraju. Lasy zarządzane są przez Nadleśnictwo Trzebież.

We wsi mieści się szkoła podstawowa i gimnazjalna, Wiejski Ośrodek Zdrowia, Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy, Port z Kapitanatem Portu oraz zakłady produkcyjne.

Mazańczyce leżą przy szosie łączącej Uniemyśl z Trzebieżą. Znajdująca się tam leśniczówka jest objęta strefą B ochrony konserwatorskiej jako zabudowa o lokalnych walorach kulturowych. Przebiegała tędy granica lasów królewskich, do dziś można spotkać głazy z napisem „Pommern Konigswalde 1897”. W okolicach Mazańczyc występują cis pospolity, dąb szypułkowy.

3. Kierunki rozwoju

1. Priorytety

Trzebież, jako miejscowość wchodząca w skład Gminy Police, podporządkowana jest strategicznym celom rozwoju całej gminy. Niemniej oczekiwania i potrzeby mieszkańców są na bieżąco monitorowane przez władze gminy, i w miarę możliwości zaspokajane.

Poniżej przedstawione zostały priorytety rozwojowe (w kolejności przyznanych punktów) wyznaczone przez samych mieszkańców Trzebieży w badaniu ankietowym przeprowadzonym na spotkaniu konsultacyjnym, w dniu 17 maja 2005r.

	Obszar priorytetowy
1.	bezpieczeństwo
2.	infrastruktura drogowa
3.	infrastruktura kanalizacyjna
4.	transport zbiorowy
5.	oświetlenie
6.	infrastruktura rekreacyjna
7.	infrastruktura wodociągowa
8.	organizacja czasu wolnego dorosłych i młodzieży poprzez sport
9.	usuwanie odpadów komunalnych
10.	utrzymanie czystości

4. Inwentaryzacja zasobów

W trakcie konsultacji społecznych podczas zebrania wiejskiego w dniu 17 maja 2005 r. i w przeprowadzonym badaniu ankietowym mieszkańcy sołectwa Trzebież wskazali zasoby i potrzeby środowiska lokalnego.

Największym walorem Trzebieży jest położenie - nad Zalewem Szczecińskim, w pobliżu wód Roztoki Odrzańskiej. Trzebież jest otoczona lasami Puszczy Wkrzańskiej, niezwykle bogatym skupiskiem fauny i flory.

Linia brzegowa Zalewu wymaga zagospodarowania i utrzymania w czystości, podobnie jak dojścia do plaży.

Przewiduje się, że rozbudowa plaży korzystnie wpłynie na funkcjonowanie Centralnego Ośrodka Żeglarstwa (COŻ), który jest ważną dla Trzebieży instytucją. Wzmocni to także pozycję portu, również jako atrakcji turystycznej. Wskazuje się, że bezpośrednia bliskość COŻ powinna oddziaływać na morską edukację dzieci i młodzieży w kierunku np. żeglarstwa.

W Trzebieży znajdują się interesujące obiekty architektoniczne: kościół z plebanią, wieża ciśnień, zabudowania dawnej stacji PKP. Corocznie obywają się atrakcyjne turystycznie imprezy: międzynarodowe, etapowe regaty żeglarskie, Trzebieskie Neptunalia, odpusty rybackie i Dzień Leśnika, koncerty muzyki szantowej, irlandzkiej oraz country.

Trzebież posiada wszelkie niezbędne walory sprzyjające rozwojowi agroturystyki. Rozbudowa bazy noclegowej i gastronomicznej, stworzenie atrakcji w postaci np. pola golfowego, ośrodka jeździeckiego, wypożyczalni sprzętu wodnego, pozwoliłaby na zaistnienie Trzebieży jako kurortu wypoczynkowego. W tym celu należy wspierać lokalnych przedsiębiorców oraz zachęcać do inwestowania w lokalnym środowisku. Trzebież ma własną witrynę internetową www.trzebiez.pl

Rozwojowi turystyki sprzyjałoby powstanie ścieżek rowerowych oraz modernizacja malowniczo położonego Gminnego Centrum Edukacji i Rekreacji (obecnie GCEiR, dawny OW Bolesław Śmiały). GCEiR jest wyposażony w baseny i boiska do gier zespołowych. Przy porcie znajduje się park, którego zagospodarowanie wymaga jednak nakładów finansowych.

W Trzebieży została zakończona gazyfikacja, aktualnie prowadzone są prace kanalizacyjne, które zostaną zakończone w 2006 roku.

Infrastruktura Trzebieży wymaga wykonania oświetlenia przy ulicach: Słonecznej, Kościuszki, Bocznej, Plażowej, Piaskowej, Polnej oraz wykonania nawierzchni ulic. Przy COŻ proponuje się wykonać parking.

Mieszkańcy Trzebieży wskazują na niedostateczny system melioracji. Duży problem stanowią rury wodociągowe, które są wykonane z wysoce niebezpiecznego dla zdrowia ludzi azbestu.

W Trzebieży przybywa mieszkańców, coraz więcej osób znajduje tam również zatrudnienie. Mieszkańcy postulują stworzenie dogodniejszych warunków transportu zbiorowego. W Trzebieży funkcjonuje m.in. zakład pracy chronionej zajmujący się wyrobem cukierków.

Planowana jest budowa auli widowiskowej przy szkole, zgodnie z istniejącym projektem. Wniosek o dofinansowanie tej inwestycji zostanie przedłożony w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich, Działanie 2.3. Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego”.

Lokalnie działa Rada Sołecka, Klub Kombatantów, Ludowy Klub Sportowy „Rybak”, Uczniowski Klub Sportowy „Fala”, ognisko muzyczne, plastyczne, grupa baletowa „Muszelki”, koło brydżowe, chór szkolny i kościelny. Prężnie działa Nadleśnictwo Trzebież, prowadząc m.in. szkółkę iglaków. Obecnie powstaje nowe stowarzyszenie o roboczej nazwie „Stawiam na Trzebież”, zawiązywane przez mieszkańców Trzebieży. Organizacja zamierza działać m. in. w kierunku promocji miejscowości, ożywienia życia społeczno - kulturalnego, organizacji punktu informacji społecznej.

O wzrost znaczenia Trzebieży, także jako ośrodka turystycznego starają się lokalni liderzy. W Trzebieży działają artyści ludowi. Ciekawą postacią jest pierwszy osadnik - pan Witold Kucnerowicz. Wśród ginących zawodów wymienić należy rybaków, szkutników, drwali. Istnieje zapotrzebowanie na szkolenia w zakresie szkutnictwa, oraz metaloplastyki.

Mieszkańcy wskazują na zbyt ubogi księgozbiór w miejscowej bibliotece. W celu organizacji wolnego czasu dzieci, młodzieży, dorosłych proponuje się organizację turniejów, zawodów dla dzieci i młodzieży, korzystając z istniejących obiektów sportowych: hala sportowa, stadion i postulując budowę auli.

5. Analiza SWOT

W trakcie prac na przygotowywaniem Planu Rozwoju Miejscowości dla sołectwa Trzebież, określone zostały czynniki decydujące o możliwości realizacji priorytetów tzw. mocne strony oraz bariery rozwoju tzw. słabe strony oraz szanse i zagrożenia.

Mocne strony

• sołectwo wchodzi w skład Gminy Police - dynamicznie rozwijającego się ośrodka gospodarczego

• atrakcyjne walory przyrodnicze i krajobrazowe

• położenie nad Zalewem Szczecińskim

• duży potencjał turystyczny

Słabe strony

• niedostateczny rozwój turystyki,

• brak dostatecznej bazy rekreacyjnej

• niedostateczny rozwój infrastruktury technicznej

Szanse

• możliwość dofinansowania inwestycji ze środków Unii Europejskiej

• położenie geograficzne, bliskość granicy państwowej

• kształtowanie pozytywnego wizerunku i promocja miejscowości oraz gminy Police

• rozwój turystyki

• odtworzenie funkcji rekreacyjnej miejscowości

Zagrożenia

• brak stabilizacji gospodarczej państwa

• niestabilny system podatkowy

• bezrobocie w regionie

6. Planowane inwestycje

Opis planowanego przedsięwzięcia w ramach SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich, Działanie 2.3. Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego.

Budowa auli widowiskowo - sportowej przy Gimnazjum w Trzebieży.

Obiekt auli (na ok. 140 osób) zaprojektowano w tradycyjnej metodzie realizacji, bez podpiwniczenia z płaskim dachem - stropodach wentylowany. Aula stanowi tzw. dobudówkę do zrealizowanego we wcześniejszym etapie budynku Gimnazjum. Do auli prowadzi bezpośrednie wejście z budynku szkoły, jak również z zewnątrz. Aula spełniać ma funkcje widowiskowe, miejsce spotkań mieszkańców, stowarzyszeń, organizowania uroczystości.

Oprócz pomieszczenia auli o powierzchni ok. 137 m² w dobudówce zlokalizowano również dwa magazyny (stanowiące zaplecze auli) o łącznej powierzchni 25 m² oraz holl z szatnią o powierzchni 40 m².

W auli zaprojektowano wentylację mechaniczną oraz instalację c.o. zasilaną z kotłowni zlokalizowanej w budynku Gimnazjum.

Planowane wyposażenia to m.in.: zlokalizowany w centralnym miejscu auli drewniany podest sceny, 140 krzeseł drewnianych o konstrukcji umożliwiającej łączenie w zestawy, lada z wieszakami w szatni oraz szafy i regały do magazynów.

Szacowany koszt realizacji auli wynosi ok. 450 000 zł (brutto).

Harmonogram planowanego przedsięwzięcia

Lp.

Nazwa działania

2005

2006

XI

XII

I

II

III

IV

V

VI

VII

1.

Przetarg

2.

Roboty budowlane

3.

Wyposażenie obiektu

Opis pozostałych inwestycji priorytetowych wskazanych do realizacji w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

1. Rozbudowa kompleksu turystycznego w Trzebieży.

2. Odtworzenie plaży.

3. Oświetlenie ulic miejscowości.

4. Budowa ciągów pieszych i rowerowych na terenie miejscowości.

5. Zagospodarowanie Parku.

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Police, 2003.

Architektura ryglowa - wspólna dziedzictwo - Materiały konferencyjne, Szczecin 2003

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Police, 2003.

Plan Rozwoju Miejscowości - Trzebież, Gmina Police

10

Trzebież, Police - maj 2005 r.

---