PLAN PRACY

Do przeprowadzenia zajęć z budowy i użytkowania samobieżnej wyrzutni rakiet przeciwlotniczych SPU 2P25M2

TEMAT: Zasada funkcjonowania rakiety

CEL: Zapoznać żołnierzy z ogólną budową rakiety i z jej zasadą funkcjonowania

CZAS: ...x 45 min.

POTRZEBY MATERIAŁOWE:

• rakieta, lub schemat rakiety

• plansze szkoleniowe

• instrukcja Uzbr. 2327/84- „ Przeciwlotnicza rakieta kierowana 3M9M3”

ZAGADNIENIA SZKOLENIOWE:

• przeznaczenie i ogólna budowa rakiety

• zasada działania rakiety

PRZEBIG SZKOLENIA

LP	CZAS	ZAGADNIENIA	WSKAZÓWKI METODYCZNE
1		Rozpoczęcie zajęć	Domarsz grupy szkoleniowej do rejonu zajęć. Przyjmuję meldunek, sprawdzam obecność i wygląd zewnętrzny żołnierzy. Podaję temat i cel zajęć, a także zasady bezpieczeństwa obowiązujące w czasie pracy i obsługi wyrzutni.
2		Przeznaczenie i ogólna budowa rakiety	Podaję temat i cel zagadnienia następnie przechodzę do omawiania zagadnienia. Omawiam przeznaczenie, skład i ogólną budowę rakiety. Podaję i nakazuję zanotować podstawowe charakterystyki rakiety. Sprawdzam przyswojenie wiadomości przez szklonych żołnierzy, sprawdzam właściwe zrozumienie tematu, w razie niejasności wyjaśniam nie zrozumiałe punkty.
3		Zasada działania rakiety	Podaję temat i cel zagadnienia następnie przechodzę do omawiania zagadnienia. Omawiam zasadę funkcjonowania aparatury rakiety. Nakazuję zanotować najważniejsze dane. Sprawdzam przyswojenie wiadomości przez szklonych żołnierzy, sprawdzam właściwe zrozumienie tematu, w razie niejasności wyjaśniam nie zrozumiałe punkty.
4		Zakończenie zajęć	Zadaję pytania sprawdzające. Odpowiedzi oceniam. Omawiam stopień osiągnięcia podstawowego celu zajęć. Odpowiadam na pytania szkolonych i wyjaśniam niejasności i podaję materiały na samokształcenie.

Zagadnienie 1: Zasady bezpieczeństwa.

Wszystkie czynności na aparaturze wykonywać tylko na polecenie prowadzącego zajęcia.

Zabrania się palenia tytoniu i posługiwania się ogniem w rejonie rakiety.

Zagadnienie 2: Przeznaczenie, skład i ogólną budowę rakiety.

Przeciwlotnicza rakieta kierowana 3M9M3E jest przeznaczona do niszczenia samolotów, śmigłowców i samolotowych pocisków nieprzyjaciela znajdujących się w strefie bojowej zestawu rakiet przeciwlotniczych 2K12N3E.

Rakieta składa się z płatowca, układu napędowego, aparatury sterowania, głowicy i zespołu pneumatyczno- energetycznego. Płatowiec rakiety składa się z kadłuba z obracającymi się skrzydłami i stateczników ze sterami. Wewnątrz płatowca jest umieszczona głowica, paliwo napędowe i aparatura pokładowa.

Kadłub rakiety składa się z czterech przedziałów:

PRZEDZIAŁ 1 mieści się radiolokacyjną głowicę samonaprowadzania, przeznaczoną do wypracowania sygnałów sterujących naprowadzania na cel i przekazywania komend do radiozapalnika.

PRZEDZIAŁ 2 stanowi kadłub, w którym znajduje się głowica bojowa z mechanizmem zabezpieczającym i wykonawczym.

PRZEDZIAŁ 3 stanowi kadłub, w którym mieszczą się zasadnicze części pilota automatycznego, zespół sterowania, zespół kompensacji „owiewu ukośnego” i dwa napędy skrzydeł, radiozapalnik z dwiema parami anten, cztery skrzydła obrotowe, dwa złącza ścinane, dwa wyłączniki zabezpieczające z przytyczką, kontrolne włącze wtykowe i zespół zasilania pneumatyczno- energetycznego, składający się ze zbiornika powietrza z pironabojami układu podgrzewania powietrza, urządzenia startowego z dwoma nabojami, turbogeneratora, zaworów pneumatycznych urządzeń blokujących skrzydła, regulatora elektr. Radiozapalnik jest zamontowany w przedniej części przedziału i przeznaczony do spowodowania bezstykowego wybuchu rakiety. Skrzydła rakiety są umocowane parami na dwóch prostopadłych do siebie wałkach. Zespół sterowania pilotem automatycznym i zespół pneumatyczno- energetyczny mieszczą się w środkowej części przedziału nr 3.

PRZEDZIAŁ 4 jest częścią tylnią rakiety i stanowi dwustopniowy układ napędowy pracujący na paliwie stałym. Silnik startowy układu napędowego mieści się w tylnej części przedziału 4. Składa się z ładunku prochowego, zespołu zapłonowego i zespołu dysz. Silnik marszowy mieści się w przedniej części przedziału i składa się z generatora pracującego na paliwie stałym i czterech chwytaków powietrza oraz zespołu zapłonowego. Zespół dysz składa się z dyszy startowej i dyszy marszowej oraz mechanizmu odrzucania dyszy startowej. Na zewnętrznej stronie przedziału nr 4 są umocowane dwa odrzutniki odrzucania dyszy startowej, chwytaki powietrza, prowadnica i cztery składane stateczniki ze sterami. We wewnątrz przedziału jest umocowane złącze blokujące. Na prawym górnym i lewym dolnym stateczniku jest umocowany sygnalizator ciśnienia dynamicznego, a następnie na prawym dolnym - wahacz zapewniający aerodynamiczne symetrie płatowcowi rakiety. Napędy sterów umocowane śa u podstawy stateczników.

Podstawowe dane taktyczno- techniczne rakiety:

1. Wymiary:

• średnica kadłuba- 300 mm( silnika tzn. jego podstawy 336mm)

• długość- 5850 mm

• rozpiętość skrzydeł- 932 mm

• rozpiętość sterów- 1206 mm

2. Ciężar startowy- 604 kg

3. Maksymalne przeciążenie poprzeczne- 17

4. Prędkość lotu- 530- 730m/s

Zagadnienie 3:Zasada działania rakiety.

w momencie przechwycenia przez zestaw SURN celu, rakieta znajduje się na prowadnicach wyrzutni w gotowości bojowej. Po komendzie „naprowadzanie” radiolokacyjna głowica samonaprowadzania przechwytuje cel. Poczym można przeprowadzić start rakiety. Po komendzie „start” zadziałają ładunki pirotechniczne urządzenia startowego i powietrze dochodzi do wszystkich mechanizmów pneumatycznych rakiety. Stery ustawiają się w położeniu „zerowym” i zaczyna pracować turbogenerator. Po ustabilizowaniu się pracy turbogeneratora aparatura rakiety przełącza się na zasilanie pokładowe, włącza obwód pironabojów silnika startowego i doprowadza napięcie wyłączenia pierwszego stopnia zabezpieczenia mechanizm zabezpieczająco- wykonawczego. W momencie startu rakiety następuje ścięcie i odłączenie złącz ścinanych rakiety. Po spaleniu się laski prochowej silnika startowego zadziałają na rakiecie pironaboje mechanizmu odrzutowego dyszy i pironaboje silnika marszowego. Z radiolokacyjnej głowicy samonaprowadzania śledzącej cel od momentu odrzucenia dyszy, są doprowadzone komendy do pilota automatycznego, który działając na skrzydła i stery, steruje rakietą na komendy toru lotu. Rakiety są naprowadzane na cel metodą nawigacji proporcjonalnej, w której prędkość kątowa wektorowa prędkości jest proporcjonalna do prędkości kątowej linii ”rakieta- cel” współczynnik proporcjonalności między tymi wielkościami zmienia się w zależności zbliżania się rakiety do celu. Po pokonaniu przez rakietę 0,6 odległości wyprzedzonej wyłącza się drugi stopień zabezpieczenia mechanizmu zabezpieczająco- wykonawczego i wyłącza się radiozapalnik, którego odbiornik ma dotychczas małą czułość. Zwiększenie jej następuje po doprowadzeniu odpowiedniego sygnału z RGS. W pobliżu celu zadziała radiozapalnik i wybucha głowica rakiety.

OPRACOWAŁ

ppor. Grzegorz Plaskota

---