J. MUKAROVSKY

DIALOG A MONOLOG

Autor powołuje się na badania Jakobińskiego i Taroka.

Jakobiński analizuje dialog i monolog z lingwistycznego punktu widzenia i podkreśla pierwszeństwo dialogu nad monologiem.Tarok broni tezy odwrotnej. Przewagę przypisuje monologowi, analizując socjologiczne, pozajęzykowe aspekty stosunku między jedną a drugą formą wypowiedzi. Dowodzi, że stosunek ten powinien określać się jako dynamiczną polaryzację, bez prób ustalenia priorytetu.

Istnieją trzy zasadnicze aspekty dialogu:

1. Wynikający z stosunku między „ja” a „ty”, czyli uczestnikami rozmowy

2. Wynikający ze związku między uczestnikami z sytuacją i jej wpływem

3. Wynikający ze specyficznego charakteru jego konstrukcji znaczeniowej (w dialogu mamy do czynienia z przenikaniem się kilku kontekstów, podczas gdy monolog posiada jeden, stały)

Z aspektów dialogu wywodzą się jego typy. Do trzech podstawowych należą:

1. osobisty

2. sytuacyjny

3. konwersacja

Istnieją również typy przejściowe, np. dyskusja.

Auto stara się pokazać wzajemną oscylację między zagadnieniami podmiotu psychicznego w dialogu i monologu.

Interesuje go sposób pojmowania monologu wewnętrznego, jako próby oddania przebiegu procesu psychicznego w prawdziwej postaci.

Dowodzi, że dialogiczność i monologiczność są jednoczęściowe i nierozerwalnie zawarte w procesie psychicznym, z którego wypowiedź wyrasta. Stwarzają zasadniczą ... działania językowego, którą charakteryzuje przejściowa i znaczeniowa równowaga w każdej wypowiedzi, uzależnione od jej formy.

---