Wykład 4. 4.11.14r.

1. Bank emisyjny

-emisja pieniądza gotówkowego- na wyłączność

-wprowadzenie pieniądza do obiegu poprzez skup metali szlachetnych, walut obcych oraz w formie długu ,czyli udzielając kredytów bankom komercyjnym

Formy pieniądza:

-banknoty- bilety banku centralnego

-monety- pieniądz zdawkowy, bilonowy.

Bilon, a banknot.

Moc prawnego środka płatniczego- banknoty. Nikt nie moze odmówić przyjęcia banknotu jako środka płatności.

-> W każdym kraju jest jeden bank emisyjny- bank centralny. Wyjątek Wielka Brytania: bank irlandzki, bank Anglii i bank Szkocji.

-> Bank centralny bankiem państwowym. Wyjątek: bank rezerwy federalnej (USA).

2.Bank banków:

- bank rozliczeniowy banków komercyjnych i innych instytucji finansowych ( prowadzi rachunki banków)

- świadczy usługi depozytowo-kredytowe na rzecz innych banków ( banków szczebla 2)

-odpowiada za stabilność, rozwój, sprawność funkcjonowania całego systemu bankowego

- tworzy regulacje zapewniające bezpieczeństwo i stabilność sektora bankowego

- bankowetuje politykę stopy procentowej

- prowadzi politykę rezerw obowiązkowych

-organizuje system informacyjny dla całego systemu bankowego

3. Bank państwa:

- prowadzi rachunki bieżące instytucji państwowych

- prowadzi księgowa obsługę budżetu , obsługuje dług publiczny, zakaz finansowania deficytu budżetowego

- utrzymuje i zarządza rezerwami dewizowymi kraju, a także prowadzi politykę kształtowania kursu waluty krajowej

- reguluje podaż pieniądza w obiegu

-utrzymuje wewnętrzną wartość pieniądza krajowego (ograniczenie inflacji) i jego wartości zewnętrznej (przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom kursów walut)

4. Narodowy Bank Polski.

-Posiada osobowość prawną

-Ma prawo używania pieczęci z godłem państwowym

-Siedziba w Warszawie

Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile wsparcie to nie ogranicza realizacji podstawowego celu NBP.

Banki komercyjne nastawione na generowane zysku.

Bank centralny zwolniony z podatków.

Organy NBP:

1)Prezes NBP Marek Belka

2)Rada polityki pieniężnej

3)Zarząd NBP

Prezes:

-powoływany i odwoływany przez sejm na wniosek prezydenta RP

-jego kadencja trwa 6 lat

-ta sama osoba może być prezesem nie dłużej niż przez dwie kadencje (12lat)

-można odwołać w razie śmierci, w razie złożenia rezygnacji, w razie długotrwałej choroby, która uniemożliwia pełnienie obowiązków, w razie skazania go prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione przestępstwo

Rada polityki pieniężnej:

-działa od 1998 roku

-skład 9 osobowy i prezes jako przewodniczący (3 powołuje sejm, 3 powołuje senat, 3 powołuje prezydent RP)

-kadencja 6 lat

-posiedzenia rady co najmniej raz w miesiącu ( na wniosek 3 członków może być zwołane w każdym innym terminie)

Co robi RPP?

-ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przekłada je do wiadomości sejmowej-jesienią

-składa w sejmie sprawozdania

- ustala wysokość stop procentowych NBP- referencyjną,

-ustala stopy rezerw obowiązkowych i wysokość oprocentowania środków znajdujących sie na rachunkach bankowych

-ustala zasady prowadzenia operacji otwartego rynku

-określa górne granice zobowiązań NBP z tytułu zaciąganych pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych

-zatwierdza plan finansowy NBP

-przyjmuje roczne sprawozdania NBP i sprawozdanie z działalności banku centralnego

-ocenia zarząd w zakresie realizacji założeń polityki pieniężnej

Zarząd:

-kieruje działalnością BC

-członków jest 6-8(w tym 2 wiceprezesów NBP) i prezes

-członków zarządu powołuje i odwołuje prezydent RP na wniosek prezesa NBP

-kadencja trwa 6 lat

-realizuje uchwały RPP

-podejmuje własne decyzje w sprawach nie zastrzeżonych do wyłącznej kompetencji innych organów NBP

Prezes NBP ma prawo uczestniczyć w posiedzeniach sejmu.

Prezes NBP jest członkiem komitetu stabilności finansowej. ! W domu !

5. Fundusze jakimi dysponuje BC:

1) fundusz statutowy 1,5 mld zł

2) fundusz rezerwowy (tworzy sie z odpisu zysku) 5% zysku rocznego (na pokrycie strat nbp)

6. Bank państwowy. (Ustawa prawo bankowe)

-Założony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia, na wniosek Ministra Skarbu Państwa po zaopiniowaniu przez Komisję Nadzoru Finansowego (podobnie jest przy likwidacji).

-Rozporządzenie Rady Ministrów określa nazwę banku ,jego siedzibę, przedmiot i zakres działania banku, jego fundusze statutowe, w tym środki wydzielone z majątku Skarbu Państwa, które stają się majątkiem banku.

-Bank państwowy nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych. Statut nadawany jest przez Ministra Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem Finansów.

-Organami banku państwowego są rada nadzorcza i zarząd- ich działanie określa statut banku.

-Radę nadzorczą powołuje się na okres 3. Rada nadzorcza powołuje i odwołuje prezesa zarządu i członków.

7. Bank spółdzielczy. (Ustawa prawo bankowe.)

-Spółdzielnia oferująca produkty i usługi finansowe. Obszar działalności uzależniony jest od wielkości banku (wysokości funduszu własnego).

#Zrzeszone- których kapitał własny wynosi od 1 mln EUR i mniej niż 5 mln EUR

#Niezrzeszone- z kapitałem równym lub wyższym niż 5 mln EUR

SLAJDY

8. Członkostwo w banku spółdzielczym.

- każdy członek banku spółdzielczego zobowiązany jest posiadać co najmniej 1 zadeklarowany i spłacony udział. Minimalna wysokość udziału członkowskiego określa statut. Udzielenie kredytu, pożyczki pieniężnej, gwarancji lub poręczenia może być uwarunkowane w statucie banku koniecznością zadeklarowania i wpłacenia przez kredytobiorcę, pożyczkobiorcę, osobę ,której ma być udzielone poręczenie lub gwarancja, co najmniej jednego udziału w tym banku.

- odpowiedzialność udziałowców za straty powstałe w banku może zostać podniesiona, w statucie banku do podwójnej wysokości wpłaconych udziałów.

Organy banku spółdzielczego.

-rada nadzorcza- co najmniej 5 osób będących członkami tego banku spółdzielczego. Udział pracowników banku będących jego członkami nie może przekroczyć 1\5 jej składu. Osoby zajmujące stanowiska kierownicze w banku nie mogą być członkami rady nadzorczej.

-zarząd- co najmniej 3 osoby. Co najmniej 2 członków zarządu, w tym prezes zarządu banku spółdzielczego powinno posiadać kwalifikacje i doświadczenie zawodowe, dające rękojmię prowadzenia działalności banku z zachowaniem bezpieczeństwa wkładów i lokat w nim zgromadzonych oraz pozostawać w stosunku pracy z tym bankiem, związanym z pełnioną funkcją.

-prezes- powołuje go i odwołuje rada nadzorcza, przy czym powołanie następuje za zgoda KNF. Pozostałych członków zarządu banku spółdzielczego powołuje i odwołuje rada nadzorcza. Powołanie następuje na wniosek prezesa zarządu banku.

Czynności banków spółdzielczych:

- przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na zadanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenia rachunków tych wkładów

-prowadzenie innych rachunków bankowych

-udzielanie kredytów

-udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych

-przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych

-udzielanie pożyczek pieniężnych

-udzielanie pożyczek i kredytów konsumenckich w rozumieniu przepisów odrębnej ustawy

-operacje czekowe i wekslowe

-świadczenie usług płatniczych oraz wydawanie pieniądza elektronicznego

-nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych

-przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych

-udzielanie i potwierdzanie poręczeń

--> banki spółdzielcze posiadające fundusze własne wyższe niż równowartość 1000000 euro, po uzyskaniu zezwolenia KNF mogą także wykonywać czynności polegające na rozliczaniu i umarzaniu pieniądza elektronicznego.

Zrzeszanie się banków spółdzielczych:

- banki spółdzielcze zrzeszają sie na podstawie umowy zrzeszenia z jednym, samodzielnie wybranym bankiem zrzeszającym

- bank spółdzielczy zobowiązany jest do posiadania lub nabycia w terminie 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy co najmniej jednej akcji banku zrzeszającego

- bank spółdzielczy może wypowiedzieć umowę zrzeszania z zachowaniem 6-miesięcznego okresu wypowiedzenia i zawrzeć umowę z innym bankiem zrzeszającym

Czynności banku zrzeszającego:

-prowadzi rachunki bieżące zrzeszonych banków spółdzielczych, na których zrzeszone banki spółdzielcze utrzymują rezerwy obowiązkowe oraz przeprowadzają za ich pośrednictwem rozliczenia pieniężne

-nalicza i utrzymuje rezerwę obowiązkową zrzeszonych banków spółdzielczych na rachunku w NBP

-prowadzi wyodrębniony rachunek , na którym deponowane są aktywa banków spółdzielczych stanowiące pokrycie funduszu ochrony środków gwarantowanych

-wypełnia za zrzeszone z nim banki spółdzielcze obowiązki informacyjne wobec NBP i BFG

-kontroluje zgodność działalności zrzeszonych banków spółdzielczych z postanowieniami umowy zrzeszania przepisami prawa i statutami

Rada zrzeszenia:

-prezesi zarządów banków spółdzielczych zrzeszonych z bankiem zrzeszającym oraz prezes zarządu banku zrzeszającego wybierają spośród siebie radę zrzeszenia

10. BPS:

-Grupa BPS powstała w roku 2002, tworzy ją 366 zrzeszonych banków spółdzielczych oraz Bank BPS jako bank zrzeszający. Bank BPS współpracuje również z Krakowskim Bankiem Spółdzielczym w Krakowie oraz Bankiem Spółdzielczym w Oławie.

-Poprzez sieć prawie 4000 placówek Grupa BPS świadczy usługi małym i średnim przedsiębiorstwom, JST oraz klientom detalicznym. Specjalizuje się w obsłudze rolnictwa i jego otoczenia.

-Banki spółdzielcze zrzeszone z Bankiem Polskiej Spółdzielczości S.A. stanowią około 62,33% wszystkich banków spółdzielczych działających w kraju. Wszystkie systematycznie zwiększają swój udział w rynku usług finansowych przy jednoczesnym zachowaniu samodzielności funkcjonowania i tożsamości spółdzielczej, konsekwentnie realizując misję służenia rozwoju swoich członków i klientów.

Spółdzielcza grupa bankowa:

-z dniem 15.09.2011r. Gospodarczy Bank Wielkopolski S.A. przyłączył Mazowiecki Bank Regionalny S.A.

-Dzięki temu powstała bardzo silna grupa finansowa, SGB Bank S.A. zrzeszająca w sumie ponad 200 banków spółdzielczych, dysponujących siecią ponad 1800 placówek w Polsce.

-Dysponuje sumą bilansową sięgającą 10 mld zł oraz funduszami własnymi w wysokości 500 … zł , jak również najnowocześniejszymi rozwiązaniami informatycznymi.

11. Banki akcyjne:

-do ich tworzenia i działalności stosuje się przepisy prawa bankowego i kodeksu spółek handlowych.

-nadzór pełni rada nadzorcza składająca się z minimum z 5 os. fizycznych.

-członków rady powołuje i odwołuje walne zgromadzenie. O składzie rady jest informowana niezwłocznie KNF.

-rada nadzorcza powołuje i odwołuje zarząd składający się z co najmniej 3 os. fizycznych o składzie nadzoru informowana jest niezwłocznie KNF . Dwóch członków zarządu i prezes powoływani za zgodą KNF. Komisja odmówi powołania członka zarządu, jeśli był on karany, spowodował udokumentowane straty w miejscu pracy, ma zakaz prowadzenia działalności gosp.

-osoba, która nabyła akcje musi każdorazowo po przekroczeniu następujących progów prosić KNF o prawo głosu: 10%, 20%, 33%, 50%.

Postępowanie przy tworzeniu banku akcyjnego- wymogi:

-zapewnienie wyposażenia banku w: pomieszczenia posiadające odpowiednie urządzenia techniczne należycie zabezpieczające przechowywanie w banku wartości z uwzględnieniem zakresu i rodzaju prowadzonej działalności bankowej

-założyciele oraz osoby przewidziane do objęcia w banku stanowisk członków zarządu dają rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem

-co najmniej 2 osoby przewidziane do objęcia w banku stanowisk członków zarządu posiadają wykształcenie i doświadczenie zawodowe niezbędne do kierowania bankiem, a w przypadku obywateli innych państw również potwierdzoną znajomość języka polskiego

-przedstawiony przez założycieli plan działalności banku na okres co najmniej trzyletni wskazuje, że działalność ta będzie bezpieczna dla środków pieniężnych gromadzonych w banku

-fundusze własne , których wysokość powinna być dostosowana o rodzaju czynności bankowych przewidzianych do wykonywania i rozmiaru zamierzonej działalności, z tym, że jeden założyciel oraz grupa założycieli pozostających w stosunku dominacji i zależności może wnieść wkład pieniężny w kwocie nieprzekraczającej połowy kapitału założycielskiego

-część kapitału założycielskiego może być wniesiona w formie wkładów niepieniężnych w postaci wyposażenia i nieruchomości, jeśli będą one bezpośrednio przydatne w prowadzeniu działalności bankowej. Wartość wnoszonych wkładów niepieniężnych nie może przekraczać 15% kapitału założycielskiego (KNF może w szczególnie uzasadnionych przypadkach wyrazić zgodę na przekroczenie tego limitu).

-kapitał założycielski banku nie może pochodzić z pożyczki lub kredytu lub źródeł nieudokumentowanych.

Konieczne zezwolenia KNF:

-zezwolenie na utworzenie banku

-zezwolenie na podjęcie działalności przez utworzony bank

Ograniczenia działalności banków spółdzielczych:

- bank spółdzielczy o kapitale 1mln EUR prowadzi działalność na terenie powiatu, w którym znajduje się jego siedziba

- bank spółdzielczy posiadający fundusze własne wyższe niż 1mln EUR, lecz niższe niż równowartość 5mln EUR może prowadzić działalność na terenie województwa, w którym znajduje się jego siedziba oraz na terenie powiatów, w których znajdują się jego placówki wykonujące czynności bankowe

-działalność obejmująca inne powiaty niż sąsiadujące wymaga uzyskania zgody KNF

-bank spółdzielczy posiadający fundusze własne równe lub wyższe niż równowartość 5mln EUR może prowadzić działalność na obszarze całego kraju.

3

---