Bankowość wykład 11 27.01.2015

Komisja Nadzoru Finansowego, powstała 19 września 2006 r. na mocy ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym. Przejęła kompetencje Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, a od 1 stycznia 2008 r. także kompetencje Komisji Nadzoru Bankowego.

Skład: 7 osób: Przewodniczący KNF (jego kadencja trwa 5 lat, powołuje go premier) , dwóch zastępców przewodniczącego (powoływanych przez przewodniczącego), czterech członków: Minister Finansów lub jego przedstawiciel, Minister do Spraw Zabezpieczenia Społecznego lub jego przedstawiciel, Prezes NBP lub delegowany przez niego Wiceprezes NBP, przedstawiciel Prezydenta.

Organ wykonawczy: Urząd Komisji, kieruje przewodniczący KNF-u.

• Na szczeblu unijnym jest nadzór unijny poza nadzorem krajowym.

Organy nadzorcze na szczeblu unijnym:

• Nadzór mikroostroznosciowy- europejski system organów nadzoru finansowego

1. Komitet europejskich organów nadzoru nad rynkiem papierów wartościowych

2.Komitet europejskich organów nadzoru ds. ubezpieczeń i pracowniczych programów emerytalnych

3. Komitet europejskich organów nadzoru bankowego!

Skład: przestawiciele EBC, przedstawiciele narodowych BC unii europejskiej, przedstawiciele krajowych instytucji nadzoru bankowego

Cel: doradza Komisji Europejskiej w kwestiach bankowości i nadzoru, promuje współpracę między nadzorcami krajowymi, promuje wzajemną wymianę informacji, ocenia sektor bankowy w Unii Europejskiej, wskazuje zagrożenia i pomaga je rozwiązywać.

• Nadzór makroostrożnościowy- sprawuje go Europejska Rada ds Ryzyka Systemowego

Skład: 27 Prezesów wszystkich Banków Centralnych Unii Europejskiej, Prezes i Wiceprezes EBC, Unijny Komisarz odpowiedzialny za wspólnotową politykę makroekonomiczną i Szefowie trzech sektorów Komitetów Nadzorczych,

Uprawnienia: ma oceniać zagrożenia stabilności wspólnotowego rynku finansowego, ma zwiększyć skuteczność działania mechanizmów wczesnego ostrzegania przed zagrożeniami, ma sprawić aby oceny ryzyka miały swój wyraz w działaniach odpowiednich organów, rada ma opracować Europejski System Oceny Ryzyka Makroostrożnościowego.

Europejski System Organów Nadzoru Finansowego:

Skład: trzy powyższe Komitety, Krajowe Organy Nadzoru Finansowego,

Uprawnienia: ma wzmacniać procedury, które pozwalają kwestionować decyzje krajowych nadzorców w relacjach trans granicznych, ma zrównać szanse instytucji finansowych, które funkcjonują w różnych państwach Unii Europejskiej, skutecznie zapobiegać kryzysom w skali pan europejskiej a jeżeli już się pojawią skutecznie nimi zarządzać.

Kogo nadzoruje EBC?

• Bezpośrednio nadzoruje ważne systemowo banki strefy euro ( banki ważne systemowo to grupy bankowe które prowadzą działalność na terenie co najmniej 3 krajów UE, banki o aktywach przekraczających 30mld euro, banki o sumie aktywów przekraczającej 20%pkb jej kraju macierzystego z wyjątkiem banków o aktywach niższych niż 5 mld euro)

• 3 największe banki w danym kraju bądź banki, które uzyskały pomoc publiczną

• Każdy bank transgraniczny, jeśli uzna że są ku temu przesłanki

• W ramach EBC powołano odrębną rade do spraw nadzoru.

EBC zyskał prawo:

• Licencjonowania banków strefy euro

• Zyskał prawo ich kontrolowania,

• Zyskał prawo sankcjonowania,

• Zyskał prawo decydowania o dokapitalizowania banku

Dyrektywa nr 94/19/EEC w sprawie systemów gromadzenia depozytów (zasadnicza zmiana tej dyrektywy nastąpiła dyrektywą nr 2009/14/EEC).

• w każdym kraju Unii Europejskiej musi istnieć przynajmniej jeden oficjalnie znany system gwarantowania depozytów,

• uczestnictwo instytucji finansowych przyjmujących depozyty w systemie gwarancyjnym jest obowiązkowe (jeżeli bank z różnych przyczyn musi być usunięty z systemu gwarancyjnego, to po pierwsze musi na to wyrazić zgodę nadzór bankowy, a po drugie bank ten musi zapewnić alternatywny system ochrony deponentom, a w przeciwnym razie nastąpi cofnięcie mu licencji bankowej),

• należy przestrzegać zasady powszechności, czyli gwarantować wkłady zarówno osobą fizycznym jak i małym i wielkim podmiotom gospodarczym,

• należy równo traktować wszystkie banki uczestniczące w systemie (łamanie dyrektyw w bankach: PKO BP, PKO S.A., BGŻ),

• minimalny limit gwarancyjny na upadłego deponenta banku wynosił pierwotnie 20 000 Euro, następnie zwiększono limit ten do 50 000 Euro w wyniku kryzysu w Polsce, wprowadzono go 28 listopada 2008 roku, Unia Europejska zleciła do końca 2010 roku zwiększyć limit gwarancyjny do 100 000 Euro na jednego deponenta upadłego Banku,

• do 27 listopada 2008 roku kraj mógł zastosować koasekurację natomiast od 28 listopada 2008 roku możliwość stosowania koasekuracji, koasekuracja oznaczała, że deponent mógł mieć swój udział w podstawowej stracie w upadłości banku, do 10% wartości gwarantowanego depozytu - podnosi stratę,

• termin wypłaty kwot gwarantowanych powinien wynosić 3 miesiące od daty powstania takiego obowiązku, w szczególnych sytuacjach może być wydłużony dwa razy po 3 miesiące, od 1 lipca 2009r. zmieniono jednak ten zapis dyrektywy i obecnie środki gwarantowane muszą być wypłacane w ciągu 20 dni, plus ewentualne jeszcze 10 dni w szczególnych sytuacjach,

• instytucje gwarancyjne mają obowiązek pełnego informowania klientów o warunkach i zasadach gwarantowania depozytu, przy czym niemożna tych informacji wykorzystywać w celu nierzetelnej reklamy pojedynczych banków.

W dyrektywie wyłania się dwie grupy od operacji:

1. obligatoryjne (obowiązkowe)

- wkłady złożone przez instytucje kredytowe we własnym imieniu i na własny rachunek,

- wkłady pochodzące z transakcji związanej z praniem pieniędzy,

- wszystkie instrumenty, które mieszczą się pod podjęciem funduszy własnych banku także, instrumenty dłużne zaliczamy do funduszy własnych,

2. fakultatywne (dobrowolne)

- wkłady deponentów instytucjonalnych mogą być wyłączone z gwarancji,

- wyłącznie fakultatywne wkłady osobowe, które odpowiadają za kondycję upadłego banku,

- wkłady nie imienne,

- wkłady w walutach innych niż euro i waluty państw członkowskich Unii Europejskiej.

Kryteria podziału systemów gwarancyjnych:

1. Charakter administrowania systemu gwarantowania depozytu:

1. model publiczny, gdy systemem gwarancyjnym kierują wyłącznie przedstawiciele władz publicznych, obowiązuje w 30% krajów UE,

2. model prywatny, systemem gwarancyjnym zarządzają tylko przedstawiciele sektora bankowego, obowiązuje w 20% krajów UE,

3. model mieszany, gdy systemem gwarancyjnym kierują wówczas przedstawiciele banków i przedstawiciel władz publicznych, obowiązuje w 50% krajów UE.

2. Podział systemu gwarantowania według formuły (model gwarancyjny):

1. model wąski (paybox), tradycyjny, polega na tym, że celem działania instytucji gwarancyjnej jest wyłącznie ochrona wkładów bankowych, obowiązuje w 75% krajów UE,

2. model szeroki, tzw. model risk-minimalizer, celami jest gwarantowanie depozytów i pełnienie funkcji pomocniczej, obowiązuje w 25% krajów UE, w tym w Polsce,

3. Moment gromadzenia środków, które finansują systemy gwarancyjne:

1. finansowanie exante - fundusz gwarancyjny pobiera regularnie składki z wyprzedzeniem i gromadzi je do ustalonego poziomu,

2. finansowanie eksport - banki odprowadzają składki, gdy zostanie ogłoszona upadłość jakiegoś banku i konieczność wypłaty środków gwarantowanych,

3. finansowanie mieszane - oba powyższe razem, występuje w Polsce.

4. Podstawa naliczania składki:

1. zobowiązani banków wobec klientów,

2. wkłady ogółem,

3. wkłady gwarantowane (75% państw UE).

5. Rodzaj stawki:

1. stawka liniowa - uzależniona od wysokości wkładów,

2. stawka zależna od ryzyka - wyższa stawka naliczana banką operacyjnym wyższym ryzykiem

Ustawa o bankowym funduszu gwarancyjnym z grudnia 1994r. (weszła w życie 17.02.1995r.)

Dwa organy BFG:

1. Rada funduszu (organ nadrzędny), kadencja 4-letnia, siedem osób: przewodniczący, powołuje i odwołuje premier na wniosek Ministra Finansów i prezesa NBP, dwóch członków rady, powołuje Minister Finansów, dwóch członków, powołuje Prezes NBP, dwóch członków, powołuje Związek Banków Polskich, a jednego członka, powołuje przewodniczący KNF-u.

2. Zarząd funduszu (organ wykonawczy), kadencja 3 lata, pięć osób: prezes, zastępca, trzech członków zarządu jest powoływanych przez Radę BFG.

Funkcje BFG:

1. analityczna

2. gwarancyjna

- do 3 000 euro

- do 1997r. - 4 000 euro

- do 1998r. - 5 000 euro

- do 1999r. - 8 000 euro

- do 2000r. - 11 000 euro

- do 2001r. - 15 000 euro

- do 2002r. - 18 000 euro

- 27.11.2008r. - 22 500 euro

- od 28.11.2008r. do końca 2010r. - 50 000 euro

- od stycznia 2011r. - 100 000 euro

3

---