Tok procesu

1. Proces karny to lancuch scisle powiazanych faktow procesowych powodujacych, ze zostaje on zawiazany, rozwija sie i konczy

• Jest to wzorzec

• Proces konkretny moze przebiegac tylko tym modelowym torem

2. Mozna wyroznic etapy → stadia (fazy)→ podfazy

3. 3 stadia procesu karnego:

1. postepowanie przygotowawcze

• obligatoryjne w sprawach publicznoskargowych

• niesadowe, prowadzi je prokurator, Policja lub inny organ

• o ile nie obumrze to konczy sie aktem oskarzenia

• ma dwie formy

• sledztwo lub dochodzenie (post. Przygotowawcze sensu stricto)

• przygotowanie akty oskarzenia (post. Przygotowawcze sensu largo)

• w ramach sledztwa lub dochodzenia dwie podfazy

• postepowanie in rem

• postepowanie in personam

2. postepowanie jurysdykcyjne

• postepowanie glowne (przed sadem I instancji) - obligatoryjne

• przygotowanie do rozprawy glownej

• rozprawa glowna

• czynnosci koncowe

3. postepowanie wykonawczo-likwidacyjne

• jego przebieg jest uzalezniony od tresci wyroku

• w modelowym przypadku mozna wyroznic 3 fazy

• przygotowanie do wykonania kary

• rzeczywiste wykonanie kary

• zlikwidowane konsekwencji zwiazanych ze skazaniem

4. Odchylenia od modelu moga polegac na:

• Odpadnieciu etapow

• Wzbogaceniu nowymi etapami

• „obumarciu” procesu

• czasowym wstrzymaniu biegu procesu

Zubozenie i wzbogacenie toku procesu

Zubozenie

1. Zubozenie to odchylenie podlegajace na pominieciu niektorych etapow procesowych w przebiegu modelowym

2. Odpadniecie postepowania przygotowawczego w przypadku przestepstw prywatnoskargowych

3. Odpadniecie rozprawy glownej:

• Skazanie na posiedzeniu

• Warunkowe umorzenie na posiedzeniu

4. Niekonieczne jest pelnie postepowanie dowodowe gdy:

• Niebudzace watpliwosci przyznanie sie

• Dobrowolne poddanie sie karze

Wzbogacenie

1. Tok procesu moze zostac wzbogacony o nowe etapy nie wystepujace w modelu podstawowym

2. Moze byc ono nastepstwem np.:

1. Przeprowadzenia postepowania odwolawczego

2. Przeprowadzenia postepowania w ramach nadzwyczajnej kontroli prawomocnych orzeczen sadowych

3. Cofniecia procesu do stadium wczesniejszego

4. Przeprowadzenia postepowania uzupelniajacego

5. Przeprowadzenia postepowania mediacyjnego

Obumarcie procesu karnego

1. Obumarcie oznacza likwidacje postepowania

2. Obumarcia nie stanowi odmowa wszczecia postepowania karnego

Bezwarunkowe umorzenie postepowania karnego

1. Ma miejsce gdy pojawi sie odpowiednia prawna przyczyna

• Jest nia stan tworzacy niedopuszczalnosc procesu karnego

2. Przyczyny z art. 17 § 1 k.p.k.

1. Art. 17 § 1 pkt.1 - brak czynu

2. Art. 17 § 1 pkt.2 - brak znamion lub wylaczenie przestepnosci

3. Art. 17 § 1 pkt.3 - znikoma szkodliwosc spoleczna

4. Art. 17 § 1 pkt.4 - wylaczona karalnosc

5. Art. 17 § 1 pkt.8 - wylaczenie spod orzecznictwa sadow polskich

6. Art. 17 § 1 pkt.10 - brak wlasciwego zezwolenia na sciganie

7. Art. 17 § 1 pkt.10 - brak wniosku uprawnionej osoby o sciganie

8. Art. 17 § 1 pkt.5 - smierc oskarzonego

9. Art. 17 § 1 pkt.6 - przedawnienie karalnosci

10. Art. 17 § 1 pkt.7 - zawislosc

11. Art. 17 § 1 pkt.7 - prawomocnosc materialna

12. Inna okolicznosc wylaczajaca sciganie (np. abolicja)

3. Inne przyczyny

13. Niewykrycie sprawcy

14. Nieudowodnienie popelnienia przestepstwa - brak podstaw do aktu oskarzenia
    (lub przez sad z powodu oczywistego braku dowodow)

15. Umorzenie absorbcyjne

16. W przypadku swiadka koronnego

Organy uprawnione do bezwarunkowego umorzenia

1. Postanowienie takie wydaje organ prowadzacy postepowanie przygotowawcze

• Postanowienie Policji jest decyzja niepelna i wymaga zatwierdzenia prokuratora

Decyzja o bezwarunkowym umorzeniu postepowania

1. O formie decyzji decyduje

• Przyczyna umorzenia postepowania

• Stan zaawansowania sprawy

2. Gdy przyczyna umorzenia sa okolicznosci 17 § 1 pkt. 1 to wyrok uniewinniajacy

3. Gdy przyczyna jest przeszkoda procesowa to:

• Przed rozpoczeciem przewodu sadowego - postanowienie

• Po rozpoczeciu przewodu sadowego - wyrok

4. Z powodu innych przyczyn - postanowienie

5. Postanowienie rowniez w postepowaniu przygotowawczym

• Przysluguje stronom zazalenie i prawo przejrzenia akt

• Zazalenie za posrednictwem nadrzednego prokuratora do sadu (przekazuje je sadowi jesli go nie uwzgledni)

6. Sad decyduje o umorzeniu postepowania z powodu niepoczytalnosci sprawcy i zastosowaniu srodkow zabezpieczajacych

Czynnosci dokonywane w zwiazku z bezwarunkowym umorzeniem post. przygotowawczego

1. W zwiazku z umorzeniem nalezy niekiedy dokonac pewnych czynnosci:

• Orzeczenie przepadku przedmiotow przestepstwa

• Zawiadomienie o umorzeniu

• Przekazanie postepowania wlasciwemu organowi (dyscyplinarnemu)

Umorzenie post. przygotowawczego przez sad i zastosowanie srodkow zabezpieczajacych

1. Stwierdzenie w postepowaniu przygotowawczym niepoczytalnosci oskarzonego ⇒ prokurator po zamknieciu sledztwa lub dochodzenia kieruje do sadu wniosek o umorzenie postepowania i zastosowanie srodkow zabezpieczajacych - art. 324 k.p.k.

2. Gdy sad nie znajduje do tego podstaw to zwraca sprawe prokuratorowi (sluzy mu zazalenie)

3. Cofniecie wniosku o umorzenie postepowania wiaze sad - art. 324 § 4 k.p.k.

4. Nie wiaze sadu zadanie co do rodzaju srodka zabezpieczajacego

5. Z reguly wniosek taki rozpoznaje sad na rozprawie

• Na posiedzeniu (z udzialem podejrzanego i obroncy) gdy:

• Popelnienie czynu i niepoczytalnosc w chwili czynu nie budza watpliwosci

• Prezes sadu uzna to za celowe na wniosek obroncy

Absorbcyjne umorzenie postepowania karnego

1. Uregulowane w art. 11 k.p.k. - mozliwe na kazdym etapie postepowania

2. Przeslanki do umorzenia absorbcyjnego

1. Wystepek zagrozony do lat 5

2. Orzeczenie kary byloby oczywiscie niecelowe ze wzgledu na rodzaj i wysokosc kary prawomocnie orzeczonej za inne przestepstwo

• Aby to ustalic nalezaloby przeprowadzic postepowanie mediacyjne - art. 23a k.p.k.

• Czynnik oportunistyczny

3. Interes pokrzywdzonego sie temu nie sprzeciwia

3. Postanowienie wydaje organ prowadzacy (ew. Zatwierdzenie prokuratora)

• Podlega ono zaskarzeniu

4. Postepowanie umorzone w ten sposob mozna wznowic w wypadku uchylenia lub istotnej zmiany tresci prawomocnego wyroku ze wzgledu na ktory je umorzono - art. 11 § 3 k.p.k.

5. Jesli kara za inne przestepstwo nie zostala jeszcze prawomocnie orzeczona to postepowanie mozna zawiesic

• Trzeba je podjac/ umorzyc przez 3 miesiace od uprawomocnienia wyroku

Warunkowe umorzenie postepowania karnego

1. Moze byc zastosowane przed rozprawa lub w czasie rozprawy

2. Przeslanki warunkowego umorzenia postepowania (art. 66 k.k.)

1. Wina i spoleczna szkodliwosc nie sa znaczne

2. Zagrozenie kara do 3 lat pozbawienia wolnosci (przy pojednaniu do 5)

3. Niekaralnosc za przestepstwa umyslne

4. Brak watpliwosci co do czynu i okolicznosci

5. Pozytywna prognoza wzgledem sprawcy

• Przeslanka dla warunkowego umorzenia przed rozprawa - brak sprzeciwu oskarzonego

Postepowanie w przedmiocie warunkowego umorzenia postepowania

1. Spelnienie przeslanek ⇒ prokurator moze wnioskowac o warunkowe umorzenie postepowania
   (zamiast aktu oskarzenia)

• Uzasadnienie moze sie ograniczyc do wykazania braku watpliwosci co do okolicznosci czynu i wskazania okolicznosci przemawiajacych za warunkowym umorzeniem

• Moze wnioskowac o okres proby itp.

• Zalacza sie akta postepowania

• Po jednym odpisie dla kazdego oskarzonego

• Wniosek wstepnie kontrolowany jak akt oskarzenia

2. Dla umozliwienia porozumienia oskarzonego z pokrzywdzonym sad moze odroczyc rozprawe i wyznaczyc termin na pojednanie

3. Warunkowe umorzenie postepowania na okres proby (1-2 lat) od chwili uprawomocnienia

4. Na posiedzeniu warunkowe umorzenie wyrokiem, chyba ze:

• Oskarzony sie sprzeciwia

• Sad uznaje warunkowe umorzenie za nieuzasadnione

5. Po rozpoczeciu przewodu sadowego sad umarza wyrokiem

• Z wlasnej inicjatywy

• Na wniosek prokuratora

Podjecie postepowania warunkowo umorzonego

1. Obligatoryjne - w czasie proby sprawca popelnil przestepstwo umyslne za jakie zostal skazany

2. Fakultatywne - gdy sprawca razaco narusza porzadek prawny

• W okresie proby

• Jeszcze przed uprawomocnieniem sie orzeczenia

3. Podjecie nie pozniej niz w ciagu 6 miesiecy od zakonczenia okresu proby

• O podjeciu decyduje sad wlasciwy do rozpatrzenia sprawy

• Na wniosek: oskarzyciela, pokrzywdzonego, kuratora lub z urzedu

Czasowe wstrzymanie biegu procesu karnego

1. Polega na zatamowaniu procesu karnego, dalej trwa jednak zawislosc sprawy

2. Mamy z nim do czynienia np. w razie zawieszenia postepowania karnego (art. 22 k.p.k.)

• W postepowaniu przygotowawczym (w fazie in personam) i sadowym

• Przyczynami zawieszenia sa przeszkody procesowe (dlugotrwale) np:

1. Niemoznosc ujecia oskarzonego

2. Choroba psychiczna oskarzonego uniemozliwiajaca branie udzialu w postepowaniu ale nie wylaczajaca odpowiedzialnosci

3. Inna ciezka choroba oskarzonego uniemozliwiajaca branie udzialu w postepowaniu ale nie wylaczajaca odpowiedzialnosci

• Zawieszenie wobec jednego wspolsprawcy nie powoduje zawieszenia dla pozostalych

• Postanowienie wydaje organ prowadzacy (zatwierdzenie prokuratora przy postanowieniu Policji)

• Przysluguje zazalenie do nadrzednego prokuratora/ sadu wyzszego rzedu

• W tym czasie mozna

• Dokonywac czynnosci chroniacych dowody przed znieksztalceniem

• Orzekac o srodkach zapobiegawczych

• Odwieszenie gdy ustaja przeszkody

• Decyzje wydaje w postepowaniu przygotowawczym prokurator

• W postepowaniu jurysdykcyjnym - sad

3. Inne przyczyny wstrzymania biegu procesu:

• Okresowe pozostawienie sprawy bez biegu (art. 120 k.p.k.)

• Przerwy (art. 401 k.p.k.) i odroczenia rozprawy (art. 404 k.p.k.)

• Odroczenie wydania wyroku (art. 411 k.p.k.)

1

2

---