SKALA DOJRZAŁOŚCI UMYSŁOWEJ COLUMBIA
Oryginalna nazwa: Columbia Mental Maturity Scale (CMOS)
Autorzy:
B.B. Burgmeister- neurolog,
L.H. Bloom - psycholog rozwojowy,
I. Lorge - psycholog wychowawczy - wykładowcy Uniwersytetu Columbia. Autorzy ci zajmują się psychologią dziecka niepełnosprawnego.
Skala wyrosła głównie z potrzeb terapii mózgowego porażenia dziecięcego. Przeznaczona jest dla dzieci w wieku od 3 lat 5 msc 16 dni do 9 lat 11 msc 15 dni.
Służy do badania możliwości umysłowych dziecka z opóźnionym rozwojem umysłowym, zaburzeniami mowy i słuchu, motoryki, uszkodzeniami CUN, z porażeniem mózgowym oraz innymi uszkodzeniami osłabiającymi funkcje psychofizyczne - osłabienie funkcji motorycznych i werbalnych.
Zadania skali zostały tak pomyślane, by angażowały w minimalnym stopniu sferę motoryczną i werbalną, a jednocześnie by stworzyły dziecku dogodną sytuację, w której mogłoby ujawnić swoje możliwości umysłowe.
Prace nad skalą podjęto w 1947 roku. Pierwsza wersja skali pochodzi z 1954 r., druga - z 1959, trzecia - z 1972 r.
Trzecia wersja jest podstawą polskiej adaptacji. 1990 rok - na rynku polskim; autorka Anna Ciechanowicz (praca wielu osób pod kierunkiem A. Ciechanowicz).
Na polską adaptację skali składały się trzy etapy prac: 1) analiza pozycji, 2) normalizacja, 3) ustalenie trafności i rzetelności.
Skala jest ciągiem zadań o wzrastającym poziomie trudności, a jednocześnie umożliwia na tyle rozłączne traktowanie każdego poziomu, by badający mógł rozpoczynać testowanie od pozycji określonej przez wiek dziecka. W polskiej wersji skali niektóre grupy wiekowe otrzymały wspólne zadania.
Budowa
W polskiej wersji skala zawiera 3 zadania próbne (służą do wyjaśnienia zadania) i 67 zadań właściwych (w sumie 70 zadań), podzielonych na 8 poziomów wiekowych. Każde zadanie to odrębna kartka (15x95 cm). Zadaniem dziecka jest wskazanie palcem rysunku, który nie pasuje.
Karty przykładowe: P-1; P-2; P-3;
Kart właściwe: 1-67 numery sygnalizują kolejność, w jakiej powinny być ułożone i stosowane w toku badania.
Potrzebny jest protokół do badania Skalą Columbijską. Zawiera on poprawną odpowiedź zaznaczoną czerwonym kolorem (dziecko nie powinno widzieć protokołu!). W badaniu nie uwzględniamy czasu.
Wynikłej skali pozwala ocenić poziom umysłowej dojrzałości dziecka definiowanej jako zdolność do rozumowania.
Rozumowanie to umiejętność myślenia indukcyjnego, czyli wykrywanie relacji miedzy obiektami na karcie, to dostrzeganie relacji funkcjonalnych, umiejętność wykrywania cech wspólnych, umiejętność wykrywania praw serii, zdolność rozumienia symboli, przebiegu procesów syntezy, analizy procesów wzrokowych.
Ogólna zdolność rozumowania według autorów skali nabiera szczególnego znaczenia w momencie rozpoczynania nauki szkolnej. Ten test jest ważny przy ocenie czy dziecko może iść do szkoły i do jakiej szkoły.
Opanowanie różnych przedmiotów szkolnych zależy w dużym stopniu od zdolności rozróżniania relacji między różnymi kategoriami zjawisk i rzeczy. Autorzy zwracają uwagę, że wynik osiągnięty w badaniu tą skalą odzwierciedla posiadane przez dziecko doświadczenie w radzeniu sobie z tego typu relacjami.
Nie jest bez znaczenia środowisko, w jakim dziecko się wychowuje, a ocena wykonania zadań skali i ewentualne porównanie w grupie rówieśniczej musi uwzględniać różnice w statusie ekonomicznym i kulturowym badanych. Autorzy przestrzegają przed traktowaniem wyniku jako stałego i niezmiennego, ale jako właściwość zmienną.
Procedura badania
Sprawdzić kolejność kart w pudle.
Nie ma ograniczeń czasowych w badaniu. Mamy się nie śpieszyć.
W trakcie badania w pomieszczeniu ma być tylko psycholog i osoba badana.
Należy ustalić wiek dziecka i znaleźć odpowiedni poziom wyjściowy (tabela 15, str. 46). Badanie zaczynać od poziomu odpowiadającego wiekowi życia dziecka, ale zawsze prezentujemy pierwsze trzy tablice P-1, P-2, P-3. Po źle wykonanych przykładach kończymy badanie.
WYJĄTEK - dzieci, które podejrzewamy o upośledzenie umysłowe zawsze badanie zaczynamy od poziomu A i prowadzimy aż do wyczerpania prób należących do poziomu odpowiadającemu wiekowi dziecka, decydując dalej o przerwaniu bądź kontynuowaniu badania.
Jeśli dziecko dobrze rozwiązuje próby to idziemy dalej do poziomu odpowiadającego wiekowi dziecka. Przerywamy, gdy dziecko popełni 5 błędów na wyższym niż jego poziom. Np. poziom D - początek - tablica 10; Koniec tablica - 46 (włacznie). Jeżeli osoba dobrze wykona wszystkie zadania z poziomu D przechodzimy na poziom wyższy E, ale nie wykonujemy zadań wchodzących w skład D.
Jeśli pojawiają się błędy na swoim poziomie wiekowym, cofamy się do niższych poziomów, aby ustalić poziom, na którym dziecko wykona bezbłędnie wszystkie zadania. Np. nie rozwiązuje zadań na poziomie F - schodzimy na poziom E, który obejmuje zadania 15-51 - sprawdzamy zadania: 18, 17, 16, 15. (od największego do najmniejszego)
Na protokole: poziom A B C D…… H
Tu zakreślmy poziom właściwy dla wieku danego dziecka. Robimy to przed badaniem
Badający powinien kolejno odwracać karty i kłaść je przed dzieckiem tak, aby każda następna zasłaniała poprzednią. Przy właściwym ułożeniu badający widzi karty „do góry nogami”. Każdą odpowiedź dziecka należy natychmiast rejestrować przekreślając ukośną linią odpowiadający jej kwadrat z cyfrą w protokole badania.
WYNIK SUROWY
To ilość zadań dobrze rozwiązanych, awansem zaliczamy zadania z niższego poziomu wiekowego. Np. zaczynamy od 10 tablicy i dochodzimy do 46 - to zaliczamy awansem tablice 1-9.
Wynik surowy zamieniamy na wynik przeliczony
WYNIK PRZELICZONY
Polska wersja stwarza możliwości przedstawienia wyniku surowego w wartościach punktów przeliczonych. (Zgodnie z instrukcją - str. 82) Badający dysponuje normami dla skali centylowej, tenowej i wechslerowskiej. Skala wechslerowska i tenowa oparta jest na rozkładzie normalnym. Skala centylowa oparta jest na grupach normalizacyjnych.
Wyniki w skali tenowej
Wynik surowy - T (skala tenowa) M= 50 (średnia w skali tenowej); δ= 10 (odchylenie standardowe)
Wyniki w skali wechslerowskiej
M=100; δ= 15
Wyniki w skali centylowej
Wynik surowy - skala centylowa; ile % dzieci uzyskało wyniki równe bądź niższe od wyniku badanego przez nas dziecka.
Np. dziecko wiek: 7 lat 7 msc 29 dni
WS (wynik surowy)= 51
Z tablic
78 centyli tzn. 78% dzieci w jego wieku otrzymało wynik 51 bądź niższy, zaś 22 % dzieci uzyskało wyższy wynik.
Skala Columbijska jest techniką bezsłowną. Tak, więc nie może być stosowana jako test do badania inteligencji ogólnej. Nie daje pojęcia o ogólnej inteligencji, tylko o dojrzałości umysłowej. By globalnie ocenić inteligencję ogólną potrzeba jeszcze słownika i prób wykonawczych.
Opinia po badaniu tą skalą:
Chłopiec Grześ - 3 lata 9 msc 1 dzień
WS= 25
Skala centylowa - 51
Skala wechslerowska - 101
Skala tenowa - 51
Różnice między polską wersją a oryginałem -
Liczba i kolejność zadań
Sposób przeprowadzenia badań
Sposób obliczania wyników
1
SKALA DOJRZAŁOŚCI UMYSŁOWEJ COLUMBIA