Zad. 1 Żołądek jest grubym umięśnionym workiem, mogącym znacznie zwiększać swoją objętość. W zagięciach fałdów śluzówki żołądka znajdują się ujścia licznych gruczołów produkujących enzymy trawienne i wydzielających kwas solny.

Określ, który z elementów budowy żołądka zapobiega jego samotrawieniu. Wymień nazwę enzymu trawiennego produkowanego w żołądku.

Zad. 2 Do podanej krótkiej charakterystyki witamin przyporządkuj konkretną witaminę.

1. Jest jedną z witamin, którą możne produkować organizm człowieka, odpowiada za współtworzenie rodopsyny.

2. jest antyutleniaczem; niezbędna w syntezie kolagenu, a także wchłanianiu żelaza i wzmocnieniu odporności organizmu.

3. jest niezbędna w wytwarzaniu czynnika uczestniczącego w inicjowaniu krzepnięcia krwi.

4. jest jedną z witamin, którą możne produkować organizm człowieka, wpływa na gospodarkę wapniową człowieka.

Wypisz witaminy, które są rozpuszczalne w tłuszczach.

Zad 3 Wśród poniższych stwierdzeń zaznacz dwa błędne i uzasadnij wybór każdego z nich.

1. Do enzymów glikolitycznych - katalizujących rozkład cukrów złożonych - zaliczamy amylazę, maltazę, laktazę i proteazę.

2. W jelicie grubym wyróżniamy kątnicę z wyrostkiem robaczkowym, okrężnicę i odbytnicę zakoń­czoną odbytem.

3. Skurcze perystaltyczne to rytmiczne skurcze pasm mięśni poprzecznie prążkowanych, przesu­wające zawartość przewodu pokarmowego.

4. W wątrobie nadwyżka glukozy jest przekształcana w glicerol i kwasy tłuszczowe.

5. Bakterie symbiotyczne występujące w jelicie grubym człowieka produkują witaminę K i witami­ny z grupy B.

6. Sole żółciowe produkowane przez wątrobę emulgują tłuszcze, przez co zwiększają tempo ich trawienia.

Zad. 4 Wytłumacz dlaczego pepsyna nie trawi białek w jelicie cienkim.

Zad.5 Schemat: fragment peptydu z zaznaczonymi miejscami działania peptydaz.

Wśród peptydaz wyróżniamy endopeptydazy i egzopeptydazy.

a) określ, rozkład jakich wiązań chemicznych katalizowany jest przez peptydazy,

b) ustal, rozkład którego wiązania chemicznego (X czy Y) katalizowany jest przez egzopeptydazę.

Zad. 6 W diecie pilotów, którzy w czasie II wojny światowej odbywali loty nocne, były uwzględniane pokarmy zawierające stosunkowo dużo marchwi.

Zad. 7 Wyjaśnij, dlaczego pokarmy zawierające stosunkowo dużo marchwi były bardzo potrzebne tym pilotom.

Choroby układu krążenia występują obecnie u ludzi z niepokojąco wysoką częstotliwością. Jednym ze sposobów obniżenia ryzyka zaburzeń w pracy serca i naczyń krwionośnych jest stosowanie właściwej diety.

Wybierz z proponowanych trzech jogurtów ten, który jest najbardziej wskazany dla

osoby zagrożonej miażdżycą naczyń krwionośnych. Odpowiedź. uzasadnij jednym

argumentem.

Zad. 8 Jedną z części przewodu pokarmowego człowieka jest jelito cienkie. Podaj nazwę wskazanych strzałkami elementów jelita cienkiego i określ ich rolę biologiczną.

Zad. 9 Załóżmy, że na śniadanie została zjedzona bułka z masłem i posłodzonym białym serem.

Wpisz nazwy odcinków przewodu pokarmowego, w których zostanie zapoczątkowane enzymatyczne trawienie każdego ze spożytych składników pokarmu. (bułki, masła, białego sera i cukru)

Zad.8 Schemat przedstawia budowę układu pokarmowego człowieka. Podpisz wskazane strzałkami narządy oraz przedstaw rolę tych narządów odpowiednio albo w trawieniu cukrów albo w ich magazynowaniu. Zad. 10

Zad. 11 Wątroba stanowi największy gruczoł w organizmie człowieka.

Wymień cztery funkcje, jakie pełni wątroba w organizmie.

Zad. 12 Do jamy ustnej człowieka uchodzą trzy parzyste gruczoły ślinowe produkujące ok.1,5 l śliny na dobę. Ślina może być wydzielana na drodze odruchu bezwarunkowego lub warunkowego.

Podaj dwie funkcje śliny.

Zad 13 Anoreksja (jadłowstręt psychiczny) oraz bulimia (żarłoczność) są poważnymi schorzeniami mającymi podłoże psychiczne. Anoreksja dotyka zazwyczaj dorastające dziewczęta lub młode kobiety (pomiędzy 12. a 30. rokiem życia). Chore cierpiące na anoreksję systematycznie się głodzą, ponieważ są przekonane o własnej nadwadze.

Podaj dwa przykłady zmian w organizmie, które obok spadku wagi są skutkiem długotrwałej głodówki.

Zad .14 Lipoproteiny o małej gęstości (LDL) przenoszą cholesterol z wątroby i jelit do różnych tkanek,w których jest wykorzystywany do naprawy błon komórkowych i syntezy steroidów, natomiast cząsteczki o dużej gęstości (HDL) dostarczają go do wątroby, która go wydala lub przetwarza. Klasyczna teoria rozwoju miażdżycy głosi, że jest ona powodowana przez nadmiar LDL, które gromadzą się w ścianach naczyń krwionośnych. Nowsze badania dowodzą, że lipoproteiny te gromadzą się wewnątrz tych ścian, gdzie ich składniki zostają utlenione lub ulegają innym

przekształceniom. Tak zmodyfikowane inicjują stan zapalny, który stopniowo i niebezpiecznie zmienia tętnice. Najnowsze badania wskazują, że HDL zakłócają także utlenianie LDL.

Na podstawie powyższego tekstu, wykaż działanie przeciwmiażdżycowe HDL.

W odpowiedzi użyj dwóch argumentów.

Zad 15 W tabeli zestawiono wyniki pewnego badania.

Czas po spożyciu pokarmu (w godz.)	Ilość soku trzustkowego (w ml) po spożyciu
		mięsa	chleba
1	5,0	7,8
2	5,2	5,2
3	4,2	3,2
4	2,1	3,4
razem	16,5	19,6

Narysuj wykres ilustrujący zmiany w wydzielaniu soku trzustkowego w odstępach godzinnych po spożyciu mięsa i po spożyciu chleba.

Zad 16 Skonstruuj tabelę, w której opiszesz proces trawienia cukrów Wskaż nazwę enzymu trawiącego, miejsce trawienia i produkty trawienia.

---