Sieć gazowa-sieć połączonych gazociągów służących do przesyłania i rozprowadzania paliw gazowych wraz ze stacjami gazowymi i tłoczniami gazu.

Stacja gazowa-zespół urządzeń technologicznych wraz z ewentualnymi budynkami i instalacjami pomocniczymi, służącymi do rozdziału, redukcji ciśn. oraz pomiaru ilości przepływającego gazu. W skład wyposażenia stacji wchodzą:

- przewody gazowe i armatura zaporowa,

- odwadniacze,

- urządz. do nawaniania gazu

- podgrzewacze gazu,

- filtry do oczyszczania z zanieczyszczeń mechanicznych

- urządz. zabezpieczające,

- aparatura kontrolno - pomiarowa do pomiaru obj, ciśn, temp przepływającego gazu,

- elementy telemechaniki

- inne urządzenia i instalacje.

Gazociąg-rurociąg wraz z przyłączami i wyposażeniem ułożony na zewnątrz obiektów wydobywających, wytwarzających, magazynujących lub użytkujących paliwa gazowe, służący do przesyłania i rozprowadzania paliw gazowych.

Gazociąg prosty-ma na całej długości jednakową średnicę, nie ma odgałęzień, ani odbiorców przy trasie, nie jest zasilany dodatkowymi strumieniami gazu z innych złóż. Pracuje za zwyczaj bez tłoczni, ma niedużą zdolność przepustową.

Przyłącze-odcinek przewodu gazowego zawarty pomiędzy trójnikiem odgałęźnym gazociągu rozdzielczego
a kurkiem głównym instalacji.

Podział gazociągów:

-ze względu na pełnione funkcje:

*magistralne

*zasilające

*rozdzielcze

*przyłącza gazowe

-ze względu na strukturę:

*rozgałęzione (odbiorcy zasilani z 2 stron)

*pierścieniowe (odb. zasilani z
1 strony)

*mieszane

-ze względu na max. ciśn. robocze:

*niskiego ciśn. ≤10 kPa

*średniego ciśn. 10kPa-0,5 MPa

*podwyż. ciśn.0,5-1,6 MPa

*wysokiego ciśn. 1,6-10 MPa

-ze względu na ilość stopni ciśn.:

*1-stopniowe

*2-stopniowe

*3-stopniowe

*4-stopniowe

Przepustowość-objętościowe natężenie przepływu gazu (mln m³/rok). Q_v=Q_vr^/365k

(Q_v-przepust., Q_vr-wydajn.,
k-współcz. nierównomierności zapotrzebowania na gaz). Dla gazoc. magistralnych powiązanych z PMG przyjmuje się k=0,9,a dla gazoc. nie powiązanych z PMG k=0,85;dla rozgałęzień gazoc. magistr. przyjmuje się k=0,75.

Współcz. efektywności E-określa efektywność liniowej części gazociągu magistralnego. Im bliższa jedności jest wartość współcz. efektrywn., tym bardziej czysty jest gazociąg, a zatem jego zdolność przepustowa jest większa.

W Polsce gazyfikacja przebiega za pośrednictwem przewodów magistralnych pracujących pod ciśn. 6,3-9 MPa. W pobliżu miast i osiedli buduje się stacje redukcyjno-pomiarowe I-go stopnia, które redukują ciśn. do 0,4 MPa. Nową sieć rozdzielczą projektuje się na ciśn. średnie. Systemy zasilania w dużych miastach składają się zwykle z dwóch układów zasilających-średniego i wysokiego ciśn. oraz sieci rozdzielczej niskiego ciśn. (stara zabudowa) i średniego ciśn. (nowa zabudowa). Ze względów ekonomicznych wsie gazyfikuje się w pasie ok. 10km wzdłuż gazoc. wysokiego ciśn. Redukcja ciśn. gazu do ciśn. niskiego następuje w dwustopniowych reduktorach umieszczonych w metalowych szafkach naściennych u każdego odbiorcy.

Gazociągi o stałej średnicy rur-posiadają niedużą zdolność przepustową i pracują bez tłoczni.

Gazociągi o zmiennej średnicy rur budowane są wówczas, gdy gaz transportowany jest pod działaniem ciśn. złożowego.

Gazociągi z nitkami równoległymi buduje się w celu zwiększenia zdolności przepustowej i pewności pracy systemu: - gazociąg z nitkami równoległ. na całej trasie, - tylko na niektórych odcinkach w miejscach zagrożonych awariami.

Kryteria sprawności sieci zasilającej:

*ekonomiczność (sieć wys. ciśn. jest tańsza od sieci średn. ciśn)

*technologiczność(stopień utrzymania wymaganej przepustowości i złożonego rozkładu ciśnień w poszczeg. punktach sieci)

*niezawodność (stopień nieprzerwanego zasilania różnych grup odbiorców, jest ściśle związana z ilością gazu zmagazynowanego w gazoc.)

*stopień zagrożenia otoczenia (związany z ulatnianiem się gazu przez nieszczelności; ilość ulatniającego się gazu zależy od ciśn. gazu w gazociągu oraz od ilości i rozmiarów nieszczelności.

Technologiczny reżim pracy gazociągu określają parametry:

*objętościowe natężenie przepływu przesyłanego gazu

*temp. i ciśn. gazu w punktach początkowym i końcowym każdego z odc. gazociągu

*objętościowe natężenia: odbioru gazu ze zbiorników podziemnych oraz jego dopływu do tych zbiorników

*objętościowe natężenie dopływu gazu (pod złożonymi ciśnieniami) do odbiorców.

Przepływy w gazoc. dzielimy na:

*ustalony (masowe lub objętościowe natężenie przepływu w każdym jego przekroju jest stałe. Zaliczamy tu gazoc. dalekosiężne nie mające zadania magazynowania)

*nieustalony (objętościowe natężenie przepływu nie jest stałe. Zaliczamy tu gazoc. wysokoprężne zasilające miasta o zmiennym doborze odbioru).

Zapotrzebowanie mieszkańców na energię cieplną:

*pokrycie całkowitego zapotrzebowania na energię cieplną za pomocą gazu

*dostarczenie gazu (gotowanie +ciepła woda) przy założeniu ogrzewania za pośrednictwem sieci ciepłowniczej

*przygotowanie wyłącznie posiłków-ciepła woda użytkowa i ciepło do ogrzewania pomieszczeń dostarczane systemem sieci ciepłowniczej.

Ciśn. średnie panujące w gazoc.-ciśn. w warunkach ustalonych, czyli wtedy, gdy do gazoc. gaz nie dopływa ani nie odpływa. Wielkość strat ciśn. podczas przesyłu gazu ma decydujący wpływ na rodzaj przepływu. Wyróżnia się:

- przepływ przy stałej prędkości,

- przy wzrastającej prędkości.

W przewodach pracujących pod niskim ciśn. objętość i prędkość przepływającego gazu w przybliżeniu stała, a wielkość strat ciśn. jest niewielka. W przewodach średniego i wysokiego ciśn. następuje izotermiczne zwiększenie objętości, a tym samym zwiększenie prędkości.

Zalecane prędkości dla przepływu gazu:

-dla wysokociśn.10-25 m/s

-dla niskociśn. <10m/s

-dla instal. gazowej <1m/s

-dla cieczy (dopuszczalne)0,5-5m/s, (zalecane)0,9-1,5m/s

Tłocznie-ich zadaniem jest powtórne sprężenie gazu do odpowiedniego ciśnienia (wys.) w celu dalszego jego przesyłania. Istotne jest ustalenie dopuszczalnego spadku ciśn. przed tłocznią.

ε=p_tłocz/p_ssania=1,25-1,8

Podział maszyn:

-ze wzgl. na przyrost ciśn.

*wentylatory do 0,1 bar

p₂/p₁=1,0-1,1

*dmuchawy 0,2-2 bar

p₂/p₁=1,1-3,0

*sprężarki >2 bar

p₂/p₁>3

- ze wzgl. na zasadę działania

*odśrodkowe

*tłokowe

*rotacyjne

- ze wzgl. na ilość stopni spręż.

*1-stopniowe

*2-stopniowe

-ze wzgl. na konstrukcje

*tłokowe

*przepływowe

-ze wzgl. na rodz. stosowanego napędu

*z silnikiem gazowym

zalety- *możliwość napędu gazem z gazoc.

*możliwość regulacji wydajności poprzez zmianę obrotów silnika *możliwość zamontowania części silnika na tym samym wale, co układ sprężający,

wady- *duże gabaryty silnika i fundamentów

*skomplikowana konstr. zaworów, pierścieni tłokowych, *duze zużycie oleju i wody do chłodzenia

*wysokowykwalifikowane zaplecze remontowe

*z turbinami

zalety- *prosta budowa

*małe gabaryty

*małe zużycie oleju

wady- *wyższe koszty inwestycyjne

*skomplikowany układ cieplny

*skomplikowany układ sterowania i regulacji

*wysokie wymagania co do materiału turbiny (wysokogatunkowa stal stopowa)

*z napędem elektrycznym

zalety- *łatwość uruchamiania i zatrzymywania silnika

*mała powierz. Zabudowy

*łatwe zdalne sterowanie i obsługa maszyny

wady- *mała elastyczność obciążenia z uwagi na stałe obroty silnika

Chłodzenie sprężarek:

*współprądowe

*przeciwprądowe

Wielkości charakteryzujące sprężarki:

-wydajność (natężenie przepływu m³/godz.)

-stosunek sprężania (stos. absolutnego ciśn. wylotowego do absolutn. Ciśn. wlotowego)

-sprawność (stos. Mocy potrzebnej do sprężenia gazu w wartościach termicznych do mocy pobieranej w wartościach rzeczywistych).

Moc indykowana - moc potrzebna do sprężenia politropowego 1m³n gazu na godz. o temp. T₁ z ciśn. absolutnego p₁/p₂.

Podstawowe urządzenia eksploatacyjne liniowej części gazociągu magistralnego.

-separatory-stosowane w celu usunięcia różnych kondensatów (gazu płynnego, gazoliny, wody) wykroplonych z przetłaczanego gazu.

-rurki drenażowe- proste urządzenia do usuwania kondensatów

-punkty redukcji ciśn.-redukują ciśn. gazu do 100-200 mm H₂O,

-punkty wtryskiwania metanolu-w celu przeciwdziałania wytwarzaniu się hydratów i usunięcia już wytworzonych.

---