Katastrofy

Podział zdarzeń wymagających działań ratowniczych:

• jednostkowe zdarzenia

• mnogie zdarzenia

• masowe zdarzenia

• katastrofa

Zdarzenie jednostkowe - poszkodowany otrzymuje pomoc medyczną w pełnym zakresie1, 2, 3 poszkodowanych.

Zdarzenie mnogie - wszyscy poszkodowani otrzymują pomoc medyczną w pełnym zakresie

od samego początku.

Zdarzenie masowe - wydarzenie powodujące nagłe niespodziewane powstanie dużej liczby ofiar , zniszczenia które nogą zostać opanowane przez lokalne służby ratownicze. Konieczna jest segregacja poszkodowanych. Nie wszyscy otrzymują jednoczasowo pomoc w pełnym zakresie.

Katastrofa - nadzwyczajne zdarzenie, którego skutków nie da się przewidzieć wynikłe z przyczyny technicznych lub naturalnych, wymaga wprowadzenia specjalnych zasad zarządzania oraz użycia sił i środków w ilościach znacznie przekraczających możliwości danego rejonu operacyjnego.

Decyzje o uznaniu zdarzenia za masowe podejmuje dowódca lub kierownik pierwszej przybyłej na miejsce zdarzenia jednostki ratowniczej.

Katastrofy:

20% poszkodowanych wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.

20% rannych wymaga leczenia chirurgicznego ze wskazań życiowych.

40% poszkodowanych wymaga odroczonego postępowania lekarskiego.

Zaskoczenie brak przygotowanych służb publicznych panika dezorientacja mogą prowadzić do znacznie groźniejszych następstw niż sama katastrofa.

Pierwszymi którzy udzielą pierwszej pomocy są osoby postronne - od ich opanowania, wiedzy zależy w dużym stopniu ograniczenie wtórnych skutków katastrofy.

Problemy związane z zabezpieczeniem katastrof:

• brak pełnej wiedzy o zdarzeniu ( zagrożenia, liczba poszkodowanych)

• niewłaściwa koordynacja działań

• zła segregacja wstępna, brak wstępnej stabilizacji, stanu pacjenta

• brak lub niewłaściwe przygotowanie polowego punktu medycznego

• stosowanie pracochłonnych form pomocy

• przed wczesny transport

• niewłaściwe zarządzanie personelem na miejscu zdarzenia

• niewłaściwa alokacja pacjentów

• złe oznakowanie personelu medycznego

• złe wyszkolenie personelu

• brak wspólnych kanałów łączności.

Zdarzenie masowe:

Osoby bez tętna i oddechu uznane są za zmarłe przez lekarza.

Osoby te są transportowane ze strefy zagrożenia w drugiej kolejności.

Katastrofy:

Wszystkie osoby poszkodowane powinny trafić do SOR celem badania lekarskiego.

Brak zgody poszkodowanego na badanie lekarskie powinno być udokumentowany.

Rodzaj zakresu pomocy medycznej nie stanowi podstawowy do roszczeń prawniczych.

Pierwszy przybyły na miejsce zdarzenia lekarz obejmuje obowiązki Koordynatora Medycznych Działań Ratowniczych.

Kluczowa informacją dla CPR jest dostępność sal operacyjnych i zabiegowych oraz personelu gotowego do wykonania zabiegów ratujących życie liczba wolnych łóżek - bez znaczenia.

Strefy bezpieczeństwa w miejscu katastrofy.

Strefa zniszczenia

Strefa potencjalnie niebezpieczna

Strefa bezpieczna

Strefa zniszczenia:

• obszar bezpośrednio dotknięty kataklizmem

• rozmiar zniszczeń i liczba ofiar zależą od strukury demograficznej ekonomicznej położenia geograficznego miejsca zdarzenia

• pomoc poszkodowanym polega na wynoszeniu lub wyprowadzaniu ich przy zachowaniu własnego bezpieczeństwa

Strefa potencjalnie niebezpieczna:

Obszar o nieznacznym stopniu uszkodzenia ale potencjalnie mogą wtórnie ulec zagrożeniu.

Strefa bezpieczna:

• obszar nie dotknięty zniszczeniem

• miejsce zbiórki poszkodowanych rozwiniecie zespołów ratowniczych

• wielkość strefy jest zmienna zależy od charakteru katastrofy.

Strefy działania podczas katastrofy

Strefa bezpośredniego zagrożenia

Strefa transportu

Strefa bazowa

Strefa bezpośredniego zagrożenia :

• strefa oznakowana przez Straż Pożarną

• w strefie wykonane są czynności wstępnej segregacji i stabilizacji poszkodowanych

• wstęp maja tylko przeszkoleni odpowiednio wyposażeni ratownicy

Strefa transportu:

• obszar pośredni pomiędzy strefą zagrożenia a strefa bazową

• piorytetem w strefie jest zapewnienie kanału transportu

Strefa bazowa:

• zaplecze logistyczne i techniczne

• stanowi miejsce lokalizacji polowych punktów medycznych

• miejsce wtórnej segregacji zaopatrzenie poszkodowanych

Przy zagrożeniu życia lub zdrowiu w strefie 1 i 2 pomoc medyczna organizowana jest w strefie 3. Gdy brak zagrożenia zespoły ratunkowe powinny uczestniczyc we wszystkich strefach.

Segregacja:

• odbiór poszkodowanych

• szybkie badanie i ocena pod kątem pilności udzielenia pomocy

• oznaczenie ofiar kodami kolorowymi

• kierowanie do odpowiednich rejonów leczenia PPM

• składanie sprawozdań koordynatorowi medycznych działań ratowniczych o liczbie napływających ofiar

Oznacza badanie i klasyfikacje rannych pod katem konieczności pilności leczenia oraz ewakuacji.

Segregacja (triage)

Ma na celu odzielenie poszkodowanego wymagajacego natychmiastowej pomocy od poszkodowanych dla których natychmiastowa pomoc nie jest konieczna.

2.

Dlaczego należy zmienić istniejący system ratownictwa:

• zbyt duży odział interwencji w zakresie zachorowań,

• konieczność przesunięcia interwencji na:

1. wypadki masowe, katastrofy

2. obrażenia ciała

3. nagłe zagrożenie życia.

Umieralność z powodu obrażeń ciała:

Polska - 12%

Unia Europejska - 4%

40% pacjentów w stanie zagrożenia życia dociera do szpitala > 3 h.

60% zgonów około-wypadkowych jest w okresie przed szpitalnym.

20% umiera w szpitalu do 6 h.

Straty ekonomiczne z tytułu wypadków szacuje się na 7 - 8% budżetu państwa.

Kalectwo pourazowe dotyczy co czwartego poszkodowanego.

Zintegrowane Rat. Med.

• jeden system

• wspólna siec łączności

• wspólne procedury ratownicze

• kompatybilny sprzęt medyczny

• określone miejsce działania w „łańcuchu przeżycia”

Integracja:

zewnętrzna: w obrębie systemu ratowniczego czyli koordynacja z innymi służbami

wewnętrzna: czyli usprawnienie mechanizmów pomocy medycznej.

Integracja zew.

Tel.112 Centrum Powiadamiania Ratunkowego

Dyspozycja

Rat. Med.

Policja

Straż Pożarna

Inne Podmioty Sys. ZRM

Zdarzenie

SOR

CPR - zintegrowane stanowisko dyspozytorskie działające w ramach powietrznego centrum ratownictwa i reagowania kryzysowego.

CPR - obejmuje zasięgiem działania obszar powiatu.

CPR - może obejmować zasięgiem działania kilka sąsiadujących ze sobą powiatów po uzyskaniu zgody wojewody.

Obszar działania CPR nie może przekraczać granic województwa.

CPR działania:

• przyjmowanie powiadomień o stanach nagłego zagrożenia życia,

• ustalenie piorytetów,

• niezwłoczne dysponowanie jednostkami systemu,

• przekazywanie niezbędnych informacji, osobom udzielającej pierwszej pomocy do przyjazdu zespołu ratunkowego

• koordynacja medycznych działań ratowniczych

• przekazywanie kierującemu działaniami ratowniczymi niezbędnych informacji ułatwiających podejmowanie rozstrzygnięć na miejscu zdarzenia

• monitorowanie, analiza działań ratowniczych.

Dyżur w CPR pełni:

• dyspozytor medyczny

• dyspozytor PSP

• lekarz koordynator medyczny

Integracja wew:

• SOR

• ZRM

• publiczne i niepubliczne pogotowia ratunkowego

• zespoły ratownictwa przed lekarskie straży pożarnej

• zespoły lotnictwa sanitarnego

• GOPR, WOPR, PCK

SOR - jest komórka organizacyjną szpitala utworzony w celu podejmowania medycznych działań ratowniczych w warunkach szpitalnych, spełniający określone kryteria.

SOR szczebla podstawowego przy szpitalu rejonowym, powiatowym.

SOR szczebla rejonowego przy szpitalu akademickim wojewódzkim.

Szczebel podstawowy zabezpiecza obszar w promieniu 10 - 15 km. zabezpiecza populacje 100.000 - 300.000 mieszkańców.

Szczebel regionalny populacja 1 - 2 mln. Mieszkańców koordynuje działanie 4 - 8 oddziałów ratunkowych.

Zadanie SOR - u:

• stabilizacja

• wstępna diagnoza i leczenie pacjentów nagłych zachorowań zatruć urazów u dorosłych i dzieci

• ratowanie życia i zdrowia osób niezależnie od etiologii

• pomoc ofiarom katastrof zgodnie z założeniami powiatowego i wojewódzkiego planu zabezpieczenia katastrofy.

SOR:

• Oddział Chirurgii Ogólnej

• Oddział Chirurgii Urazowej

• Oddział Anestezjologiczny i Intensywnej Terapii

• Oddział Chorób Wewnętrznych

• Pracownia Radiologiczna

• Laboratorium diagnostyczne

Obszar segregacji przyjęcia

Obszar resustacyjno - zabiegowy

Obszar obserwacji i budzeń

Obszar Intensywnej Terapii

Obszar ambulatoryjno - konsultacyjny

Obszar diagnostyczno - laboratoryjny

Zaplecze administracyjno - gospodarcze

Wstrząs

Wstrząs:

• niedostatecznie zapotrzebowanie w tlen narządów ważnych dla życia

• względny niedobór krwi

• bezwzględny niedobór krwi

Wstrząs: stan charakteryzujący się niedostatecznym przepływem krwi przez ważne dla życia narządy lub ograniczenie w użytkowaniu tlenu przez komórki tych narządów.

Przyczyny:

• dysporcja miedzy objętością krążącej krwi a pojemnością łożyska naczyniowego

Oligowolemia:

• wstrząs krwotoczny

• wstrząs hypowolemiczny

Powiększenie łożyska naczyniowego:

• septyczny, toksyczny

• anafilaktyczny

• rdzeniowy

• bólowy

Etiologia wstrząsu:

1 niewydolność mięśnia sercowego ( wstrząs kardiogenny )

• kurcz mięśnia sercowego

• utrudnione napełnianie serca ( zaburzenia rytmu, tamponada osierdzia, odma prężna )

• wzrost obciążenia następczego

2 niewydolność układu oddechowego ( wstrząs płucny )

• zaburzenia wentylacji

• zaburzenia perfuzji

• zaburzenia dyfuzji

3 nieprawidłowe funkcje krwinek czerwonych ( wstrząs hemolityczny )

Patogeneza wstrząsu:

• spadek RR

• wydzielanie ADH

• aktywacja układu renina - angiotenzyna - aldosteron

Obraz kliniczny:

• tachykardia

• spadek RR

• zapadanie żył

• tętno nitkowate

• nudności

• wymioty

• biegunki

• płytki szybki oddech

• sinica

• skompomocz

• bezmocz

• skóra blada

• pot

• zaburzenia świadomości

Ocena zagrożenia wstrząsu:

częstość akcji serca

Wskaźnik wstrząsowy ciśnienie skurczowe norma = 0,5

Powikłania wstrząsu:

• ostra niewydolność nerek

• zespół akcji niewydolności oddechowej

• zespół DIC

Cele leczenia:

• usunięcie przyczyny

• przywrócenie adekwatnej objętości krwi

• zwalczanie zaburzeń metabolicznych

• zwalczanie zaburzeń oddechowych

• zapobieganie powikłaniom

ostra niewydolność nerek

zespół ostrej niewydolności oddechowej

zespół DIC.

Adekwatna objętość krwi krążącej ( ocenia się na zasadzie parametrów )

∗ ciśnienie skurczowe krwi> 90 - 100 mmHg

∗ośrodkowe ciśnienie żylne 12 - 13 cm H₂O

Postępowanie przed szpitalne:

• zapewnić drożność dróg oddechowych i podać tlen do oddychania

• ułożyć chorego - wstrząs hypoeolemiczny ( pozycja leżąca z uniesionymi nogami ) kardopgenny siedząca

• ochrona przed utratą ciepła

• wkłucie

• przetaczać płyny 15 - 20 ml/kg m c 0,9 NaCl

• przewieść do szpitala

Wstrząs krwotoczny:

• zewnętrzny

• wewnętrzny: do przewodu pokarmowego, jamy brzusznej ( pęknięcie wątroby, śledziony )

Medycyna ratunkowa Semestr 1

5

Nie

Tak

Tak

Nie

Tak

Nie

Nie

Tak

Nie

Tak

Czerwona

Żółta

Liczba oddechów

< 30/min

Czerwona

Czy ma tętno na tętnicy promieniowej

Czerwona

Czarna

Czy oddycha po udrożnieniu

Czy reaguje na polecenia

Zielona

Czy chdzi

---