AKTUALNE PROCEDURY Z ZAKRESU RATOWNICTWA MEDYCZNEGO OBOWIĄZUJĄCE W KRAJOWYM SYSTEMIE RATOWNICZO-GAŚNICZYM
Aktualne procedury z zakresu ratownictwa medycznego obowiązujące w Krajowym Systemie Ratowniczo - Gaśniczym różnią się od poprzednich w zakresie:
resuscytacji krążeniowo - oddechowej dorosłych
resuscytacji krążeniowo - oddechowej dzieci.
Jednocześnie powstały nowe procedury przedstawiające zasady
resuscytacji noworodków
postępowania z kobietą w widocznej ciąży w stanie zagrożenia życia lub/i zdrowia.
Charakter zdarzenia w wyniku, którego doszło do nagłego zatrzymania krążenia u osoby dorosłej określa sposób postępowania ratowników z krajowego Systemu Ratowniczo - Gaśniczego.
U osób dorosłych podtopionych, urazowych,zatrutych lub/i nieprzytomnych ma zastosowanie procedura nr 2:
przy braku funkcji życiowych i oddechu, który należy sprawdzać po udrożnieniu dróg oddechowych przez 10 sekund, dokonać
5 oddechów ratunkowych 100% tlenem, następnie
ponownie ocenić oznaki krążenia, jeśli ich brak to
rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową w cyklu:30 uciśnięć klatki piersiowej na głębokość 4-5 cm. w rytmie 100 uciśnięć na minutę, oraz 2 wdechy 100% tlenem. Jeden wdech nie trwa dłużej niż 1 sekundę.
W przypadku, gdy ratownicy dysponują automatycznym defibrylatorem zewnętrznym (AED) powinni go użyć jak najszybciej i stosować się do jego poleceń. Przy braku AED kontynuują resuscytację w podanym schemacie.
Osoby dorosłe, u których zaobserwowano zatrzymanie krążenia bez udziału czynników zewnętrznych wymagają zastosowania procedury nr 3, gdzie ratownik:
przystępuje do resuscytacji w cyklu 30 uciśnięć klatki piersiowej (pośredni masaż serca) i 2 oddechy ratunkowe 100% tlenem.
W przypadku, gdy ratownicy dysponują automatycznym defibrylatorem zewnętrznym (AED) powinni go użyć po piątym cyklu resuscytacji zakończonym na masażu serca i stosować się do jego poleceń. Przy braku AED kontynuują resuscytację w podanym schemacie.
Tak, więc różnica pomiędzy procedurą nr 2 i nr3 polega na tym, iż ze względu na inne przyczyny zatrzymania krążenia, w przypadku osób nazwijmy ich urazowych (po wstępnej ocenie oznak krążenia):
rozpoczynamy działania ratownicze od 5 wstępnych oddechów 100% tlenem,
natomiast u pozostałych poszkodowanych natychmiast po ocenie oznak krążenia dokonujemy resuscytację w cyklu 30:2.
AED- urazowi zalecane użycie po 5 cyklach resuscytacyjnych, u pozostałych poszkodowanych jak najszybciej.
Podczas oceny stanu dziecka, czyli osoby po ukończenia 1 miesiąca do około 13 roku życia obowiązuje algorytm przedstawiony w procedurze numer 4:
w przypadku dziecka nieprzytomnego lub słabo reagującego należy udrożnić jego drogi oddechowe,
w czasie 10 sekund oceniamy oddech gdy jest on nieprawidłowy, nieregularny lub przy jego braku należy:
dokonać 5 wdechów 100% tlenem, gdy klatka piersiowa dziecka unosi się czyli dokonane oddechy są efektywne to należy
sprawdzić oznaki krążenia (oddech, tętno) . Należy pamiętać, że do 1 roku życia oceniamy tętno na tętnicy ramiennej. Przy braku krążenia:
rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową w cyklu 15 uciśnięć klatki piersiowej z częstością 100 uciśnięć na minutę, oraz 2 wdechy.
W przypadku, gdy ratownicy dysponują automatycznym defibrylatorem zewnętrznym (AED) powinni go użyć po piątym cyklu resuscytacji i stosować się do jego poleceń. U dzieci po ukończonym 1 roku życia defibrylator powinien być ustawiony na tryb dziecięcy, natomiast po ukończeniu 8 roku na tryb stosowany u dorosłych.
Przy braku AED resuscytacja jest prowadzona w podanym wyżej schemacie.
Ze względu na to, że w procedurze przedstawiono umownie górną granicę wieku dziecka, przy problemie z ustaleniem jego wieku należy zastosować procedurę dla dziecka
Ocena stanu dziecka do ukończenia 1 miesiąca życia (noworodka) przebiega według procedury numer 5.
Przy zaobserwowaniu słabego napięcia mięśni, bladego lub sinego zabarwienia skóry, niemiarowego i/lub słabego oddechu, a także, gdy oddech jest nie wyczuwalny należy:
dokonać stymulacji noworodka dotykiem, np. poprzez uderzenia palcem wskazującym w stópkę,
udrożnić drogi oddechowe i w razie potrzeby odessać treść z dróg oddechowych i nosa, a następnie
ocenić oddech, przy jego braku lub w przypadku jego nieprawidłowości:
dokonać 30 efektywnych oddechów 100% tlenem w czasie 1 minuty, następnie:
sprawdzić tętno na tętnicy ramiennej przez 10 sekund, przy jego braku lub gdy wynosi ono mniej niż 60/minutę:
uciskać klatkę piersiową, dwoma palcami w dolnej 1/3 mostka w rytmie około 120 uciśnięć na minutę w cyklu 3 uciśnięcia, a następnie 1 wdech 100% tlenem.
W przypadku, gdy udzielana jest pomoc kobiecie w widocznej ciąży ma zastosowanie procedura numer 21.
Po wstępnej ocenie stanu przytomności:
oceniamy oddech i tętno- 10 sekund, przy jego braku lub nieprawidłowościach
rozpoczynamy resuscytację zgodnie z procedurą uzależnioną od charakteru zdarzenia, i tak ;
poszkodowane urazowe, podtopione, zatrute: 5 wstępnych oddechów 100% tlenem, kontrola parametrów życiowych i przy ich braku cykl resuscytacyjny 30:2,
inna przyczyna zatrzymania krążenia: cykl 30:2 bez wstępnych oddechów.
Ważne: u ciężarnych podczas resuscytacji krążeniowo - oddechowej należy pamiętać o uniesieniu prawego biodra lub o ręcznym przesunięciu macicy w stronę lewą. Ma to na celu wyeliminowanie nacisku ciężarnej macicy na żyłę główną dolną.
Zagrożenie dla życia i zdrowia może być spowodowane różnymi czynnikami. Procedury przedstawiają zasady postępowania w poszczególnych przypadkach. Nie zwalnia to jednak ratowników z dokonywania:
szybkiej wstępnej oceny poszkodowanego
kontroli ABC
termoizolacji
tlenoterapii 100% tlenem
wsparcia psychicznego