00 - Wprowadzenie do ekonomii
(dr Marian Krupaź)
AGENDA:
Czym jest ekonomia? - przegld definicji
Podstawowe pojcia ekonomiczne
Mikroekonomia, makroekonomia
Ekonomia pozytywna, ekonomia normatywna
Zasoby gospodarcze - ograniczono zasobów gospodarczych, rzadko
Potrzeby ludzkie, produkcja i praca, czynniki produkcji, rodki produkcji i rodki konsumpcji, czynniki produkcji
Racjonalno gospodarowania, rachunek ekonomiczny, uyteczno
1. Czym jest ekonomia? - przegld definicji
Dyscyplin naukow --> [Author:(null)] (królowa nauk) majc okoo 200 lat. Jej narodziny zwizane s z opublikowaniem w 1776 r. przez Adama Smitha pionierskiej pracy z tej dziedziny pt.: ”Bogactwo Narodów” („The Wealth of Nations”).
Ekonomia po grecku znaczy: „Oikos” - dom, „nomos” - prawo: wiedza o prawach rzdzcych gospodarstwem domowym. Od XVII w. upowszechni si termin „ekonomia polityczna” (spoeczna).
[R. Milewski].
Perspektywy definicyjne:
1. Ekonomia, inaczej ekonomia polityczna, to badanie tych dziaa, które (za porednictwem pienidza lub bezporednio) wi si z transakcjami wymiany midzy ludmi.
2. Ekonomia bada sposób wykorzystania przez ludzi ograniczonych zasobów (ziemia, praca, dobra kapitaowe, takie jak: wiedza techniczna, dobra produkcyjne, itp.) do wytwarzania rónych produktów i usug oraz sposób, w jaki dzielone s uzyskane efekty midzy poszczególnych czonków spoeczestwa.
3. Ekonomia jest to nauka o spoecznych prawach rzdzcych procesem produkcji i podziau (uproszczona definicja marksistowska).
4. Ekonomia jest to badanie bogactwa.
5. Ekonomia to nauka o sposobach doskonalenia spoeczestwa i tworzenia cywilizacji zgodnej z zasadami humanizmu.
6. Ekonomia to badanie decyzji, podejmowanych przez jednostki i spoeczestwa, które dotycz zastosowania ograniczonych zasobów produkcyjnych o rónych moliwych zastosowaniach do wytwarzania rónych produktów oraz przeznaczania wyprodukowanych dóbr na zaspokojenie potrzeb (biecych lub przyszych) poszczególnych osób i grup w spoeczestwie.
Ekonomia analizuje nakady i efekty zwizane z doskonaleniem metod wykorzystywania zasobów.
(ródo: Wiesaw Kudy, „Teoria ekonomii”, WSI, Radom 1991, skrypty nr 22.)
7. Ekonomia jest nauk badajc jak ludzie radz sobie z rzadkoci - brakiem nieograniczonej dostpnoci dóbr, jak rozwijaj dotkliwy problem alokacji ograniczonych zasobów w celu zaspokojenia konkurencyjnych chci, aby zaspokoi ich tyle ile jest w danej sytuacji moliwe.
8. Ekonomia polityczna jest nauk badajc zachowanie si ludzi w procesie produkcji, dystrybucji i konsumpcji dóbr oraz usug w wiecie rzadkich zasobów pozostajcych do ich dyspozycji.
9. Ekonomia jest nauk o najefektywniejszej alokacji ograniczonych zasobów midzy nieograniczone potrzeby w celu uzyskania maksimum zadowolenia spoeczestwa.
[B. Oyrzanowski].
10. Ekonomia jest nauk badajc, w jaki sposób spoeczestwo gospodarujce decyduje o tym, co?, jak? i dla kogo? wytwarza (bada: co, jak i dla kogo wytwarza spoeczestwo).
Przedmiot ekonomii stanowi obszar ludzkich zachowa obejmujcy produkcj, wymian i uytek czyniony z dóbr i usug.
Naczelnym problemem ekonomicznym stojcym przed spoeczestwem jest pogodzenie sprzecznoci midzy nieograniczonymi potrzebami ludzkimi w zakresie dóbr i usug a ograniczonoci niezbdnych do ich wytwarzania zasobów.
Celem ekonomistów jest formuowanie teorii zachowa ludzkich i ich weryfikacja w zestawieniu z rzeczywistoci.
bada funkcjonowanie gospodarki kraju jako caoci - tzn. takie wielkoci, jak produkt krajowy, dochód narodowy, inwestycje, oszczdnoci, poziom cen, bezrobocie, handel zagraniczny - i
rozwaa wzajemne powizania midzy tymi globalnymi wielkociami, a jednoczenie rejestruje je statystycznie i dokonuje pomiarów ich wielkoci oraz zachodzcych w nich zmian.
MIKROEKONOMIA - jest to cz ekonomii badajca zachowanie si ludzi w ramach gospodarstwa domowego, przedsibiorstwa lub ewentualnie danego rynku.
[B. Oyrzanowski]
Makroekonomia - kadzie nacisk na wzajemne zwizki zachodzce w gospodarce jako caoci. W swej metodzie celowo upraszcza ona analiz poszczególnych elementów badanej caoci w trosce o przejrzysto obrazu dziaania caej gospodarki.
Mikroekonomia (analiza mikroekonomiczna) - szczegóowo bada indywidualne decyzje dotyczce pojedynczych towarów.
[D. Begg...]
Makroekonomia - zajmuje si przede wszystkim badaniem wielkoci agregatowych, czyli wielkoci dotyczcych caej gospodarki.
Mikroekonomia - bada przede wszystkim poszczególne elementy tworzce gospodark, takie jak: gospodarstwa domowe, przedsibiorstwa, sektory i gazie (brane) gospodarki, rynki okrelonych produktów i usug itd.
[R. Milewski]
Problematyka MAKROEKONOMII - wybrane zagadnienia
Seven Big Questions in Economics \
Siedem wielkich pyta ekonomicznych:
1. Produkcja, konsumpcja i rozwój technologiczny
W jaki sposób ludzie dokonuj wyborów tego CO konsumuj, JAK dane produkty wytwarza oraz jak poszczególne wybory konsumenckie s zdeterminowane rozwojem technologicznym (nowe technologie)?
2. Dochody ludnoci
Co wpywa na dochody ludnoci i dlaczego jedni otrzymuj znacznie wiksze korzyci ni inni pomimo podobnych przedsiwzi, dziaa?
3. Bezrobocie
Jakie s przyczyny bezrobocia i dlaczego jedne grupy spoeczne s bardziej naraone ni inne?
4. Inflacja
Dlaczego ceny wzrastaj i dlaczego w jednych krajach czasami wystpuj gwatowne wzrosty stopy inflacji gdy w innych ceny pozostaj na stabilnym poziomie?
5. Pastwo, rzd
W jaki sposób wydatki rzdowe i polityka podatkowa wpywa na ycie gospodarcze, oraz co powoduje deficyt, taki jaki mamy obecnie?
6. Handel midzynarodowy
Co determinuje okrelony model i skal handlu pomidzy narodami i jaki wpyw na handel midzynarodowy maj ca i kontyngenty na handel midzynarodowy.
7. Bogactwo i ubóstwo
Co powoduje rónice w skali bogactwa pomidzy narodami, dlaczego jedni ludzie mieszkajcy w danych krajach s bogaci a w innych biedni?
Problematyka MIKROEKONOMII - wybrane zagadnienia
Mikroekonomia zajmuje si sposobem rozwizywania problemu rzadkoci przez poszczególne podmioty gospodarujce
Bada ona cele dziaalnoci tych podmiotów i formuuje kryteria wyboru decyzji optymalnych.
Zadaniem MIKROekonomii jest wyjanienie, jak i dlaczego dany podmiot funkcjonuje w okrelonych warunkach. Wymaga to precyzyjnego okrelenia:
warunków, w jakich dany podmiot dziaa,
celu, do jakiego dy,
sposobu, w jaki ten cel moe osign.
zasoby ludzkie (wraz z wiedz, praktycznymi umiejtnociami, por. kapita ludzki)
zasoby naturalne (ziemia, bogactwa naturalne, woda, powietrze)
zasoby wytworzone przez czowieka (narzdzia, maszyny i urzdzenia, budynki i hale fabryczne, ywno, odzie, mieszkania, rodki transportu, rodki finansowe itd.) [R. Milewski].
[D. Begg, S. Fishcer, R. Dornbusch].
Czowiek jest podmiotem ycia gospodarczego i bez jego dziaania dobra materialne nie uzyskaj adnej wartoci ekonomicznej. Celem dziaalnoci gospodarczej jest zaspokajanie jego potrzeb gospodarczych.
2. Podstawowe pojcia ekonomiczne
Ekonomia, ekonomia jako nauka
Mikroekonomia, makroekonomia
Ekonomia pozytywna, normatywna
Zasoby gospodarcze - ograniczono zasobów gospodarczych, rzadko
Potrzeby ludzkie, produkcja i praca, czynniki produkcji, rodki produkcji i rodki konsumpcji, czynniki produkcji
Racjonalno gospodarowania, rachunek ekonomiczny, uyteczno
Krzywa moliwoci produkcyjnych, prawo malejcych przychodów, koszt alternatywny
Wasno, pojcie wasnoci, klasyfikacja wasnoci, teorie wasnoci
Gospodarka i systemy gospodarcze. Gospodarka nakazowa, gospodarka wolnorynkowa, gospodarka mieszana
Rynek, prawo popytu poday, równowaga, cena
Produkt narodowy brutto (PNB), podzia dochodu
Inflacja
Bezrobocie
3. MIKOekonomia, MAKROekonomia
MAKROEKONOMIA:
1. Teoria rynku. Popyt
Okrelenie popytu; Czynniki okrelajce funkcj popytu; Uyteczno. Nadwyka konsumenta; Elastyczno cenowa popytu; Elastyczno dochodowa popytu
2. Poda. Rynek i cena
Poda; Poda popyt. Równowaga rynkowa. Ceny równowagi; Zmiany funkcji poday i funkcji popytu; Wpyw cen i podatku poredniego na ceny równowagi; Teoria zachowania gospodarstwa domowego; Pojcie równowagi; Krzywe obojtnoci; Proste ogranicze budetowych; Dochodowa krzywa wydatków; Cenowe krzywe wydatków
3. Przedsibiorstwo w gospodarce rynkowej
Istota i cechy przedsibiorstwa; Instytucjonalne formy organizacyjne przedsibiorstwa; Spóki akcyjne (korporacje); Korporacyjna forma przedsibiorstwa; Korporacje midzynarodowe; Spóki w polskim systemie prawnym
4. Teoria produkcji
Cele przedsibiorstwa; Produkcja, czynniki produkcji, substytucja czynników; Krzywe jednakowego produktu - izokwanty; Prawo malejcych przychodów; Postp techniczny; Przedsibiorstwo, Poda i popyt - koszty i utargi; Pojcie kosztów produkcji; Klasyfikacja kosztów produkcji; Utarg przy konkurencji doskonaej i niedoskonaej; Utarg przecitny i kracowy; Maksymalizacja zysku.
5. Konkurencja niedoskonaa
Charakterystyka modeli rynkowych; Struktura rynku od strony popytu; Oligopole i duopole; Konkurencja monopolistyczna; Dodatnie i ujemne strony konkurencji niedoskonaej.
6. Rynek pracy. Pace
Rynek pracy w warunkach konkurencji doskonaej; Rynek pracy w warunkach istnienia monopsonu; Formy i systemy pac; Zrónicowanie pac.
7. Teoria wyboru konsumenta
Gospodarstwo domowe; Konsumpcja; Teoria uytecznoci kracowej; Krzywe obojtnoci; Kracowa stopa substytucji; Model zachowa konsumenta; Ograniczenia budetowe; Maksymalizacja uytecznoci (satysfakcji); Wybór midzy dochodem a konsumpcj
8. Ekonomiczna rola pastwa w gospodarce rynkowej
Zawodno mechanizmu rynkowego; Funkcja efektywnoci; Funkcje sprawiedliwoci i stabilizacji.
Zamknity obieg pieniny i rzeczowy w gospodarce
bez udziau pastwa
Na rynku towarowym gospodarstwa domowe (konsumenci) zgaszaj popyt (ch zakupu na towary i usugi konsumpcyjne; za producenci (firmy) oferuj poda (ch sprzeday tych towarów i usug.
Na rynku czynników produkcji weryfikowane s z jednej strony zamierzenia wacicieli czynników produkcji (zysk), z drugiej, producentów, którzy wykorzystujc dany czynnik produkcji d równie do maksymalizacji efektów, czyli zysku.
4. Ekonomia pozytywna, ekonomia normatywna
Sdy pozytywne - ekonomista moe objania dan kwesti ekonomiczn lub opisywa funkcjonowanie jakiego fragmentu gospodarki poprzez formuowanie twierdze, które s wynikiem obiektywnej analizy.
Sdy normatywne - ekonomista czasem wykracza poza granice obiektywnej analizy i formuuje na przykad rady (zalecenia) dotyczce polityki gospodarczej.
Ekonomia POZYTYWNA - zbiór twierdze zawierajcych obiektywne i naukowe objanienie rzeczywistoci.
Ekonomia NORMATYWNA - zbiór ocen i zalece opartych na subiektywnym wartociowaniu zjawisk.
Zarówno w ekonomii pozytywnej, jak i normatywnej, spotykamy twierdzenia sporne i bezsporne, sabiej i mocniej uargumentowane, wyraajce subiektywne i obiektywne punkty widzenia.
W swej funkcji poznawczej ekonomia bada i wyjania rzeczywisto. Jednoczenie jako nauka suca potrzebom ycia,
ocenia rzeczywisto i wskazuje, co i jak naleaoby zmieni.
[D. Begg...]
Zasoby gospodarcze - ograniczono zasobów gospodarczych, rzadko
1) Ekonomia klasyczna (A. Smith) wskazuje na trzy podstawowe zasoby:
- ziemia - praca - kapita
2) W literaturze ekonomicznej zasoby gospodarcze stanowi mog:
3) Inna klasyfikacja wskazuje na nastpujcy podzia:
- ziemia - praca - kapita
- technologia (informacja)
- (przedsibiorczo, tj. talent, umiejtnoci organizacyjne)
[M. Kujda]
Rzadko zasobów jest podstawowym pojciem w naukach ekonomicznych.
Oznacza ono, e:
istniejce zasoby s niewystarczajce do zaspokojenia istniejcych potrzeb.
Rzadko jest oczywicie pojciem wzgldnym. Rzadko w stosunku do potrzeb jest podstawow racj bytu ekonomii, albowiem wskutek rzadkoci powstaje konieczno racjonalnego, najbardziej efektywnego podziau ograniczonych zasobów midzy nieograniczone potrzeby.
[B. Oyrzanowski]
Rzadko - polega na tym, e ludzie nie mog mie wszystkiego , czego chc przez cay czas. (pojcie przeciwstawne pojciu powszechnej obfitoci, nieograniczonej obfitoci).
[M. Kujda]
Zasób rzadki (ograniczony) to taki, na który popyt przy jego cenie równej zero przewysza dostpna poda.
Kady zasób, za którego uytkowanie zmuszeni jestemy paci, jest wic zasobem rzadkim.
[D. Begg...]
Potrzeby ludzkie, produkcja i praca, czynniki produkcji, rodki produkcji i rodki konsumpcji, czynniki produkcji
Potrzeby - s to odczucia koniecznoci posiadania lub uytkowania rzeczy lub usug. Mona je podzieli na siedem zasadniczych grup: jedzenie i picie, ubranie, mieszkanie, higiena i ochrona zdrowia, wyksztacenie, odpoczynek i rozrywka, przenoszenie si z miejsca na miejsce.
[B. Oyrzanowski]
Potrzeby mog by: materialne (wiedza, informacja, bezpieczestwo, porady lekarskie, prawne) i niematerialne (krawieckie, szewskie, fryzjerskie itd.).
[R. Milewski]
Wedug tzw. piramidy Maslowa wyróniamy:
- potrzeby biologiczne
- potrzeby bezpieczestwa
- potrzeby afiliacyjne (spoeczne)
- potrzeby osigni (prestiu)
- potrzeby samorealizacji
Produkcja i praca, czynniki produkcji, rodki produkcji i rodki konsumpcji, czynniki produkcji:
Produkcja - dziaalno ludzka polegajca na wytwarzaniu rónych rodków niezbdnych do zaspokojenia potrzeb ludzkich.
Produkty - dobra uzyskane na skutek prowadzonej produkcji.
Dobra wolne - dobra wystpujce w przyrodzie nie bdce wynikiem produkcji (np. powietrze, woda).
Praca - zespó wiadomych i celowych czynnoci czowieka, dziki którym oddziauje on na otaczajc go przyrod, przeksztaca je i zmienia.
Sia robocza - zdolno do wykonywania pracy przez czowieka.
Przedmioty pracy - rodki podlegajce przetwarzaniu (np. ziemia, surowce, póprodukty)
rodki pracy - rodki za pomoc których ludzie przetwarzaj przedmioty pracy (np. narzdzia, maszyny i urzdzenia, hale fabryczne)
rodki produkcji - przedmioty pracy i rodki pracy
rodki konsumpcji - rodki nadajce si wprost do zaspokojenia konsumpcyjnych potrzeb ludzi.
[R. Milewski]
7. Racjonalno gospodarowania, rachunek ekonomiczny
Ograniczono zasobów jest podstawow przyczyn koniecznoci racjonalnego gospodarowania.
Jego istot jest dokonywaniem najbardziej korzystnych (optymalnych) wyborów przy podejmowaniu decyzji w zakresie celów spoeczno-gospodarczych oraz rodków i metod (sposobów) realizacji tych celów.
[R. Milewski]
Zasada racjonalnego gospodarowania (zasada gospodarnoci) - moe by ujmowana dwojako:
jako zasada najwikszego efektu przy danym nakadzie rodków;
jako zasada najmniejszego nakadu rodków na osignicie danego efektu.
Odnoszc uzyskiwane z dziaalnoci gospodarczej efekty do ponoszonych w zwizku z t dziaalnoci nakadów
(nakady do efektów) okrelamy
ekonomiczn efektywno gospodarowania.
[R. Milewski]
Rachunek ekonomiczny - porównywanie uzyskanych z danej dziaalnoci gospodarczej efektów (np. dochodów) z ponoszonymi w zwizku z t dziaalnoci nakadami (np. wydatkami) w celu wyboru moliwie najlepszych, czyli najbardziej efektywnych ekonomicznie, wariantów podejmowanych decyzji.
[R. Milewski]
Uyteczno - zadowolenie uzyskiwane z zaspokojenia danej potrzeby, moliwe dziki posiadaniu okrelonej iloci danego produktu.
[B. Oyrzanowski]
Uyteczno ogólna (cakowita)- suma poszczególnych uytecznoci danych dóbr.
Uyteczno kracowa - uyteczno pynca z nabycia ostatniej dodatkowej jednostki danego towaru - uyteczno ta maleje w miar nabywania kolejnych jednostek danego dobra.
[B. Oyrzanowski]
EKONOMIA jako nauka o zaspokajaniu potrzeb czowieka - podsumowanie
EKONOMIA jest nauk o zaspokajaniu potrzeb, które dotycz konsumpcji dóbr i usug, a które s produkowane z rzadkich zasobów. Poniewa potrzeby s nieograniczone a poda surowców ograniczona, dlatego konieczne jest dokonywanie WYBORU - co oznacza, e wszystkim dobrom ekonomicznym towarzysz kszoty alternatywne.
[M. Kujda]
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
(3040) mikroekonomia wprowadzenie
mikroekonomia wprowadzenie, Prawo, Ekonomia
Mikroekonomia Wprowadzenie do mikroekonomii, Studia
mikroekonomia wprowadzenie
Mikroekonomia wprowadzenie Tomasz Korol
1 Wprowadzenie do podstaw makro i mikroekonomii
MIKROEKONOMIA WYKĆAD 1 (01 10 2011) wprowadzenie
Ekonomia- wprowadzenie, Mikroekonomia
mikroekonomia rozdziaĆ 1 wprowadzenie do ekonomii
WPROWADZENIE DO TEORII GOSDPODAROWANIA, Mikroekonomia
7. Wprowadzenie do makroekonomii, Mikroekonomia mgr GraĆŒyna Karwacka
Wprowadzenie do mikroekonomii, WSTIH Notatki, Mikroekonomia
Wprowadzenie do mikroekonomii
Wprowadzenie do mikroekonomii
wiÄcej podobnych podstron