Analiza sektora producentów soków owocowych

Spis treści:

Wyznaczniki sektora.

Bariery wejścia:

Rywalizacja między konkurentami.

Analiza sił Portera.

Analiza produktów sektora.

Stadium życia sektora.

Strategia Maspexu S.A.

Opis Maspexu S.A.

1. Wyznaczniki sektora.

1.1. Bariery wejścia:

1. Ekonomia skali.

Ekonomia skali w opisywanym przez nas sektorze produkcji soków przeciwdziała wejściu, zmuszając wchodzącego do działania na dużą skalę i narażenia się ostro reakcję istniejących już firm, albo do działania ma małą skalę i pogodzenia się z gorszą sytuacją kosztową.

Wchodzący do sektora muszą liczyć się z barierami związanymi z ekonomią skali, a więc integracją pionową i niekorzystną sytuacją kosztową. Nie można tu mówić o wspólnych działaniach przedsiębiorstw związanych z systemem dystrybucji i zaopatrzenia.

1.1.2. Zróżnicowanie.

Występujące zróżnicowanie wyrobów oznacza, że istniejące firmy w sektorze mają wyrobioną markę i wiernych klientów. Jest to efektem poprzedniej działalności reklamowej, poziomu obsługi klientów, odmienności wyrobów i faktu, że firmy te były jedne z pierwszych w sektorze. Zróżnicowanie to stwarza bariery wejścia zmuszając wchodzącego do ponoszenia dużych wydatków dla przezwyciężenia istniejącej lojalności klientów oraz sporych nakładów na reklamę trafiającą w potrzeby odbiorców (co jest ważne w przypadku rynku soków). Inwestycje ponoszone na wyrobienie marki są szczególnie ryzykowne ze względu na to, że nie zachowują żadnej wartości w przypadku gdy wejście się nie uda.

1.1.3. Potrzeby kapitałowe.

Konieczność zainwestowania znacznych zasobów finansowych, aby móc konkurować, stanowi kolejną barierę wejścia, zwłaszcza że w tym sektorze kapitał potrzebny jest na ryzykowną działalność reklamową lub badawczo rozwojową. Kapitał może być potrzebny nie tylko na urządzenia produkcyjne, lecz także na takie cele jak kredyty dla odbiorców, dostawców (sadowników) zapasy lub pokrycie strat poniesionych przy rozruchu a także odroczonych płatności dla kontraktacji surowców.

1.1.4. Koszty zmiany dostawcy.

„Bariery wejścia stanowią koszty zmienne dostawcy czyli jednorazowe koszty jakie musi ponieść kupujący przerzucający się z wyrobów jednego dostawcy na wyroby drugiego.”

Koszty zmiany dostawcy mogą obejmować przeszkolenia pracowników, koszty nowego wyposażenia pomocniczego, czas i koszty związane ze sprawdzeniem lub zakwalifikowaniem nowego źródła zakupów, konieczność zakupywania pomocy technicznej

Jeśli koszty zmiany są wysokie, to nowo wchodzący muszą zaoferować znacznie lepsze warunki cenowe lub większą efektywność wyrobu. Przykładem może być podpisanie przez Tymbark S.A. wieloletnich umów z sadownikami oraz dostarczenie im know-how produkcji sadowniczej.

1.1.5. Kanały dystrybucji.

Przyczyną powstania bariery wejścia może być potrzeba zapewnienia dystrybucji wyrobów przez nowo wchodzącego. Ponieważ kanały dystrybucji danego wyrobu są już obsługiwane przez firmy, to nowe przedsiębiorstwo musi zachęcić te kanały do przyjęcia jego wyrobów za pomocą opustów cen, rabatów na wspólną reklamę itd., co zmniejsza jednak zyski. Na przykład, producent nowego soku owocowego poprzez obietnice kampanii reklamowych, zintensyfikowanie sprzedaży i inne sposoby musi nakłonić detalistę, aby umieścił jego towar na mocno konkurencyjnej półce supermarketu.

Istniejący konkurenci mają powiązania z kanałami, oparte na długotrwałych związkach, usługach wysokiej jakości albo nawet wyłączności związków, polegającej na całkowitej identyfikacji i określonego kanału z danym producentem.

1.1.6. Sytuacja kosztowa.

Istniejące firmy mają korzystniejszą sytuację pod względem kosztów, trudną do osiągnięcia przez potencjalnych wchodzących, niezależnie od ich wielkości i osiągniętej ekonomii skali. Do elementów przewagi mogą należeć wyłączności techniki produkcji (receptury) korzystny dostęp do surowców, korzystną lokalizację.

1.1.7. Polityka państwa.

Polityka państwa ogrywa marginalną rolę w tym sektorze, nie ma konieczności uzyskania licencji, występują tylko wymagania dotyczące zanieczyszczenia środowiska, normy badania wyrobów, które mogą powodować znaczne opóźnienia, podwyższenia kapitałowego koszty wejścia.

1.2. Rywalizacja między konkurentami.

1.2.1. Konkurenci.

Opisywany sektor jest w wysokim stopniu skoncentrowany i zdominowa­ny przez kilka firm, więc przywódcy mogą narzucać dyscyplinę cenową. W badanym przez sektorze konkurenci zagra­niczni nie odgrywają znaczącej roli, nawet producenci tego sektora odrywają rolę na arenie międzynarodowej- uczestniczą w inwestycjach zagranicznych..

1.2.2. Wzrost sektora.

Początkowo szybki rozwój sektora umożliwił firmom osiąga­nie lepszych wyników jedynie przez dotrzymywanie kroku innym producentom tej branży i wszystkie zasoby finansowe i kierownicze były przeznaczane na rozwój całego sektora. Późniejszy rozwój sektora spowodował, że konkurencja przekształciła się w grę o zwiększenie udziału w rynku firm dążących do ekspansji (Sonda i Maspex)

1.2.3. Koszty składowania.

Nie występują tu wysokie koszty składowania, mimo to przechowy­wanie wytworzonych wyrobów jest bardzo trudne i kosztowne. Firmy mogą ulegać pokusie obniżania cen dla zapewnienia sprzedaży produktów o określonym terminie ważności. Tego rodzaju naciski powodują utrzymywanie się mniejszych zysków w sektorze.

1.2.4. Zróżnicowanie.

Wyroby tego sektora są masowe, więc wybór dokonywany przez nabyw­cę w znacznym stopniu opiera się na cenie i obsłudze. Prowadzi to do eskalacji konkurencji cenowej. Ten rodzaj konkurencji jest szczególnie niestabilny. Zróżnicowanie wyrobów chroni przed wojną konkurencyjną, gdyż nabywcy mają określone preferencje i wykazują lojalność wobec dostawców. W opisywanym sektorze mamy do czynienia z sezonowymi przyrostami zdolności produkcyjnych (pracownicy sezonowi, zbiory określonych surowców przypadają na miesiące letnie i wczesna jesień).

1.2.5. Różnorodność konkurentów.

Konkurenci różnią się pod względem strategii i pochodzenia. Różnice te powodują odmienność celów i strategii konkurencji. W efekcie może dochodzić do nie­ustannego zderzania działań konkurencyjnych firm. Mogą one mieć poważne trudności w dokładnym odczytaniu wzajemnych zamiarów i w uzgodnieniu zbioru reguł gry dla danego sektora. Strategiczne wybory odpowiednie dla jednego konkurenta mogą być błędne dla innego. Poza tym brakuje małych i średnich firm, które raczej nie znajdą dla siebie niszy rynkowej. W przypadku spadku koniunktury mniejsi producenci tracą, a duzi stają się jeszcze silniejsi w tej branży następuje bardzo duża konsolidacja, a poza tym o powodzeniu na tym rynku decyduje sprawne zarządzanie, pomysł na produkt i rozpoznawalna marka, a małych firm na to po prostu nie stać

1.2.6. Bariery wyjścia.

Występują tu wysokie bariery wyjścia ze względu na długookresowe umowy kontraktacyjne, układy zbiorowe z pracownikami (zwolnienia i koszty przeniesienia) i niemożliwość przystosowania zakładów do nowych form produkcji.

Bariery i rentowność.

	Bariery wyjścia
Bariery wejścia		Niskie	Wysokie
		Niskie	Niskie stałe dochody	Niskie ryzykowne dochody
		Wysokie	Wysokie stare dochody	Wysokie ryzykowne dochody (sektor soków)

1.3. Analiza sił Portera.

Siła oddziaływania dostawców i nabywców

Przedsiębiorstwa działające w tym sektorze dyktują swoje warunki dostawcą na wskutek podpisania wieloletnich umów kontraktacyjnych (chodź dostawcy mają świadomość, że od ich surowca zależy jakość wyrobu więc mogą negocjować ceny).

Natomiast nie mogą dyktować warunków nabywcom, gdyż ci wybierają z reguły produkt lepszy i tańszy. Mamy tu do czynienia z rynkiem klienta

Ze względu na wysoki stopień koncentracji sektora duża jest siła oddziaływania. Nie występuje duża pozycja monopolistyczna dostawców ze względu na ich duże rozproszenie, natomiast jeśli chodzi o odbiorców sprawa się komplikuje bo największymi odbiorcami są zachodnie sieci handlowe, które ze względu na duże zapotrzebowanie narzucają swoje ceny.

Duży udział dostawcy w tworzeniu kosztów wzmacnia pozycje tego dostawcy, ale wzmacnia też naciski klienta na obniżenie ceny, ponieważ nawet nieznaczne obniżanie ceny ma istotny wpływ na jego koszty i zysk.

Ze względu na możliwość utraty niepowtarzalnej jakości wyrobu występuje wysoki koszt zmiany dostawcy, a także niepewność czy nowy kontrahent sprosta wymaganiom jakościowym, dotrzyma terminów i nie spowoduje dodatkowych kosztów. Specyficznym kosztem zmiany kontrahenta byłoby zerwanie długoletnich więzi współpracy.

Ze względu na wysokie koszty nie widzimy tu możliwości współpracy pionowej.

Groźba pojawienia się nowych produktów i substytutów

W tym sektorze raczej nie ma groźby pojawienia się substytutów, ponieważ jest promowany zdrowy styl życia i odżywiania, który jest oparty na owocach i warzywach. Mimo istnienia dużej ilości (kawa, herbata , mleko) substytutów to raczej nie dojdzie do sytuacji, w której soki przestaną być konsumowane .W przypadku nowych produktów sprawa się trochę komplikuje, ponieważ w produkcji soków można łączyć ze sobą wszystkie owoce, istnieje również różnorodność opakowań co ma bardzo duży wpływ na wybór klienta .

Struktura konkurencji wewnątrz sektora.

Rynek soków owocowych, warzywnych i owocowo-warzywnych w Polsce od początku lat dziewięćdziesiątych zanotował bardzo duży wzrost i choć produkcja tych napojów w roku 1998 i 1999 obniżyła się, to przeciętne spożycie soków owocowych i warzywnych na osobę w gospodarstwach domowych wzrasta.

Sektor soków, napojów i nektarów znajduje się w konsolidacji. W roku 1990 statystyczny Polak wypijał 3 litry tych produktów. Obecnie wielkość spożycia w przeliczeniu na 1 mieszkańca wynosi około 20 litrów rocznie. W Unii Europejskiej jest ono jednak ciągle dwa razy większe.

Wzrastają też w Polsce przeciętne wydatki na osobę w gospodarstwach domowych na soki owocowe (w roku 1998 było to 1,8 zł, w roku 1999 - 1,84 zł, natomiast w roku 2000 1,96 zł).

„Polski rynek soków jest rozdrobniony i najsilniejsze firmy dążą do jego konsolidacji. Jedną z metod osiągnięcia tego celu jest przyłączanie nowych marek, wśród których wymienia się m.in. Hortex i Frugo. Na razie żaden z potentatów nie zdołał ich odkupić. Kierownictwo Maspeksu i Sondy nie zaprzecza, że jest zainteresowane nabyciem kolejnych producentów soków i interesowało się pozyskaniem Horteksu. Partnera produkcyjnego poszukuje Aronia, która zabiegała o nabycie Frugo. Aronia od 1996 r. jest własnością Eckes Granini, niemieckiego potentata w branży spożywczej.”

Najczęściej spożywane marki soków (łącznie z napojami) to Hortex posiadający wiele wariantów smakowych, jak również objętości opakowań (29,4%) i Kubuś (24,8%). „Chętnie sięgamy również po soki i napoje Tymbark (Maspex) - 12,1%, Hellena (9,6%), Fortuna (9,1%), Dr Witt i Karotka - po 7%. Szczególnie ten ostatni sok zasługuje na dużą uwagę i nie przez przypadek został sklasyfikowany osobno z sokami Fortuny. Wg prezesa Agros Fortuny sok ten w grudniu 2001 zanotował 60%-owy wzrost sprzedaży w porównaniu z grudniem roku ubiegłego. Początkowo kierowany do czynnych zawodowo kobiet, dbających o zdrowy wygląd, zyskał wielu konsumentów z innych segmentów - także wśród tak wymagającego jakim są dzieci.”

Wyraźnym liderem na rynku soków, nektarów i napojów w opakowaniach szklanych i kartonowych wg danych uśrednionych w 2001 była firma Maspex (producent soków Kubuś, Tymbark i Zielony Ogród), która opanowała blisko 1/4 rynku wartościowo i ponad 1/5 rynku ilościowo. Największym jej konkurentem jest Hortex posiadający 16,6% udziałów wartościowych i 15,9% udziałów ilościowych. Swoją pozycję na tym rynku zaznaczają również firmy: Sonda (wartościowo 10,8% i ilościowo 13%) oraz Agros Fortuna (10,6% wartościowo i 9,7% ilościowo).

Każda z firm podpiera się innymi danymi dotyczącymi udziałów w rynku, ukazując te, które przedstawiają ją w najlepszym świetle.

Biorąc pod uwagę tylko rynek soków miano lidera należałoby przyznać firmie Hortex, która opanowała wg badań MEMRB ponad 1/4 rynku. Znaczne udziały należą również do Sondy - 10,5%, Agrosu - 10,2%, Maspexu - 10,1% i tzw. marek własnych (private labels) - 10,1%.

Walka o udziały ilościowe trwa, jedno jednak można stwierdzić z całą pewnością - ponad 50% rynku zostało zdominowane przez czterech graczy (dwie firmy z długą tradycją - Hortex i Agros Fortuna i dwie firmy powstałe na początku lat dziewięćdziesiątych - Maspex i Sonda).

Obecnie obok pierwszej czwórki na rynku widoczne są też inne firmy. Należą do nich:

• Alima Gerber - producent cenionych soków Smakuś, Frugo czy Bobo Frut;

• Coca-Cola - proponująca soki i nektary Cappy, także wzbogacone w wapń i witaminy (Cappy Extra Wapń i Cappy Extra Witaminy);

• Dr Witt - producent wysokojakościowych soków pod tą samą nazwą, wielokrotnie nagradzanych w różnych prestiżowych konkursach np. DOBRE BO POLSKIE i TERAZ POLSKA;

• Aronia, - producent kojarzony przede wszystkim z marką Clippo oferowaną w ponad 50 wariantach (smak i opakowanie), produkujący również soki Tygrysek i Granini;

oraz między innymi firmy Hellena (oferująca soki w kartonach i butelkach o wielu smakach), Wosana, Sokpol czy Rulimpex.

W segmencie soków dziecięcych docelowym liderem jest Maspex posiadający blisko 1/4 rynku i oferujący soki Kubuś w butelkach 0,33 l i 0,75 l oraz w kartonikach 0,2 l w trzynastu smakach w różnych kombinacjach z: marchewki, jabłka, pomarańczy, brzoskwini, moreli, truskawki, banana, maliny, dyni, marakuji i poziomki. Cenione przez dzieci, a może przede wszystkim przez mamy są również soki: Smakuś (Alima Gerber), Bobo-Frut (Alima Gerber), Hortex, Karotka (Fortuna) i Bobo Vita oraz Tygrysek (Aronia).

Należy spodziewać się dalszego wzrostu świadomości konsumentów dotyczącego prowadzenia zdrowego trybu życia, a tym samym dbania o dobre nawyki żywieniowe, więc istnieje szansa wzrostu rynku całego segmentu napojów. Biorąc pod uwagę ubożenie społeczeństwa, należy założyć, że wzrost ten nie będzie tak dynamiczny, jak w latach ubiegłych, a ponadto należy spodziewać się umocnienia na rynku pozycji marek własnych (private labels, produkowanych na zamówienie sieci i hipermarketów), szczególnie w obecnej sytuacji finansowej i ekonomicznej społeczeństwa, które jako całość zostało zmuszone do ograniczania swej konsumpcji, którą rekompensuje sobie nabywając podobne jak dotąd towary, ale właśnie marek własnych. Duże możliwości będą mieć także marki znane - konsumenci są często lojalni w stosunku do marek, które zostały przez nich sprawdzone i zaspokoiły ich zapotrzebowania. Nie przez przypadek firmy znaczące na tym rynku zapowiadają dalsze wzmacnianie wizerunku marki. Należy spodziewać się również umocnienia pozycji marek intensywnie reklamowanych, o szerokiej dystrybucji. Na takie zabiegi nie będzie stać jednak wszystkich, co może spowodować, że na rynku pozostanie kilku silnych graczy, oraz producenci konkurujący ceną. Przewidywać zatem należy dalszą konsolidację branży.

Patrząc w przyszłość, należy spodziewać się konsolidacji tego rynku. Fakt ubożenia społeczeństwa oraz większej świadomości wartości prowadzenia zdrowego trybu życia prawdopodobnie doprowadzi do tego, iż na tym rynku zostanie 3-5 większych firm i rozwijać się będą tzw. private labels czyli marki własne hipermarketów i sieci. Po te soki sięgną osoby o mniejszych zasobach finansowych, natomiast pozostały segment konsumentów skłonny będzie zapłacić dużo wyższą cenę za produkt wysokiej jakości.

2. Analiza produktów sektora,

Polacy coraz większą wagę przykładają do zdrowego trybu życia, a dobrej jakości sok wzbogaca codzienną dietę w niezbędne witaminy, a także działa leczniczo. Soki z owoców cytrusowych chronią przed infekcjami, soki z ananasów oraz kiszonej kapusty ułatwiają trawienie i pomagają usunąć toksyny z organizmu, soki z papai i szpinaku łagodzą objawy wywołane stresem, soki z winogron zbawiennie działają na dolegliwości sercowe, a łącznie z sokiem z grapefruita pomagają obniżyć ciśnienie tętnicze - podobne działanie ma sok z ogórków. Na pracę nerek zbawiennie wpływa sok z rabarbaru, a aby mieć sokoli wzrok, warto regularnie pić sok z marchwi, który również polecany jest osobom dbającym o zdrową cerę, włosy i paznokcie. Dużo energii oraz składników mineralnych dostarczy nam sok jagodowy, malinowy, jeżynowy i porzeczkowy, natomiast sok z selera pomaga zachować szczupłą sylwetkę

Większość soków owocowych na świecie produkowanych jest z soków zagęszczonych zwanych koncentratami, powstałych poprzez wyciśnięcie soku z dojrzałych owoców i odparowaniu wody. Koncentrat jest podstawowym surowcem do produkcji, który poprzez ponowne dodanie wody zachowuje właściwości soku bezpośrednio wyciśniętego z dojrzałych owoców. Zatem jego jakość zależy od jakości koncentratu. Od jakiegoś czasu producenci dodatkowo wzbogacają oferowane soki w witaminy i inne składniki mineralne, próbując w ten sposób zdobyć nowych klientów i pogłębić lojalność dotychczasowych

Istnieje kilka podziałów soków. Możemy je podzielić wg rodzajów owoców użytych do ich produkcji:

• jednoowocowe

• dwuowocowe

• wieloowocowe

wg przetworzenia na:

• soki surowe - moszcze

• soki pitne zawierające ok. 10 - 15% ekstraktu

• soki zagęszczone - koncentraty

• soki suszone

jak również na soki:

• klarowne

• nieklarowne

• przecierowe - nektary.

Na rynku oferowanych jest wiele smaków soków. Wg badań AC Nielsen najczęściej spożywany jest sok pomarańczowy oraz jabłkowy, a następnie grapefruitowy, wieloowocowy, z czarnej porzeczki i pomidorowy.

Soki i nektary opanowały w sumie wg AC Nielsen w 2001 roku ilościowo 54,5% rynku napojów i 70% wartościowo, a wielkość spożycia soków, nektarów i napojów w Polsce w przeliczeniu na osobę wynosi około 20 litrów w skali roku - co w porównaniu z Unią Europejską jest to wynik 2,5-krotnie gorszy.

Soki najczęściej sprzedawane są w supermarketach i hipermarketach, w opakowaniach kartonowych (najczęściej 1-litrowych), rzadziej w butelkach, choć te mają opinię zdrowszych. Opakowania szklane nie wchodzą w reakcję z ich zawartością, czyli w tym przypadku z sokami i dzięki swojej szczelności nie przepuszczają tlenu, który łącząc się z zawartym w opakowaniu produktem, ma na niego działanie negatywne. Oprócz opakowań kartonowych jednolitrowych, soki oferowane są również w opakowaniach kartonowych dwulitrowych, czy jak w przypadku firmy Sonda i jej soku Garden w półtoralitrowych. Taki niestandardowy rodzaj opakowania niewątpliwie wyróżnia produkt na półce, a napis mówiący o tym iż cena soku uwzględnia tylko jeden litr, a dalsze pół litra jest wartością dodaną daje poczucie klientowi, że dokonał dobrego wyboru. Ponadto soki oferowane są również w opakowaniach 0,2 l i 0,25 l, a ich odbiorcami najczęściej są dzieci oraz osoby podatne na zakupy impulsowe. Soki w opakowaniach kartonowych aby mieć dłuższy termin przydatności do spożycia produkuje się tzw. metodą UHT.

Wśród soków można wyodrębnić szczególną grupę, a mianowicie soki dla dzieci. Ich normy są szczególnie rygorystycznie przestrzegane - warzywa i owoce do produkcji pochodzą z kontrolowanych gospodarstw i muszą spełniać dodatkowe wymogi (np. muszą posiadać one minimalną zawartość azotanów i wszelkich pierwiastków toksycznych). Soki dla dzieci można podzielić na:

• soki owocowe;

• soki owocowo-warzywne;

• nektary.

Soki przeznaczone dla dzieci są przetworami przecierowymi, a uzyskuje się je ze świeżych, bądź pasteryzowanych lub mrożonych kremogenów owocowych i warzywnych, które są rozcieńczone poprzez dodanie soków lub koncentratów owocowych, lub tak jak w przypadku nektarów - wody. Soki te często są wzbogacone witaminami - szczególnie witaminą C. Są one sprzedawane najczęściej w szklanych butelkach, hermetycznie zamkniętych, a etykiety na opakowaniu muszą zawierać informacje dotyczące składu. Przechowywanie tych soków też jest ściśle uregulowane - niekorzystne jest przechowywanie ich w temperaturach poniżej dwóch stopni i powyżej piętnastu.

Stadium życia sektora.

Określenie fazy życia sektora jest ważne dla rzeczywistych i potencjalnych jego uczestników, ponieważ pozwala przewidzieć przyszłą rentowność, możliwości rozwojowe przedsiębiorstwa, pozwala przewidzieć stopę wzrostu sprzedaży (im wyższa stopa wzrostu sprzedaży, tym atrakcyjniejszy jest rynek gdyż producenci mogą zwiększać sprzedaż dostosowując produkcję do wzrostu popytu). Trafne ocenienie fazy życia sektora pozwala odpowiedzieć na pytanie czy dalej inwestować w ten sektor czy się z niego wycofywać.

Sądzimy, iż sektor który badamy powoli wchodzi w fazę niepełnej dojrzałości (znajduje się na granicy pomiędzy rozwojem, a dojrzałością). Za fazą rozwoju przemawia po pierwsze możliwość rozwoju i wzrostu rynku, ponieważ spożycie soków na jedną osobę nadal odbiega od spożycia w UE, poza tym w miarę wzrosty siły nabywczej ludności spożycie będzie nadal wzrastać (statystyczny Polak wypija 20 litrów soków rocznie, a w UE wskaźnik ten jest 2,5 krotnie większy).

Kolejnym wyznacznikiem jest liczba konkurentów, która w naszym sektorze jest ona duża, ale dominują stali liderzy i w następnych latach należy spodziewać się konsolidacji w tym sektorze, a przez to zmniejszy się liczba podmiotów działających w tym sektorze.

Za fazą dojrzałością natomiast przemawiają: dostęp do sektora, który jest w znacznej mierze utrudniony (co pokazaliśmy wcześniej), technologie wykorzystywanie do produkcji są przestarzałe i mało innowacyjne, a także strategie koszowe i penetracje rynku i koncentracja. Stopa wzrostu w ostatnich latach znacznie spadła i teraz jest stabilna i nie należy się spodziewać dużej dynamiki rozwoju.

Strategia Maspexu.

Wyróżniamy trzy strategie za pomocą których można uzyskać lepsze wyniki od innych firm w danym sektorze. Są to:

• Wiodąca pozycja pod względem kosztów całkowitych

• Zróżnicowanie

• Koncentracja

Skuteczne wdrożenie którejkolwiek z tych strategii wymaga całkowitego zaangażowania się i przyjęcia rozwiązań organizacyjnych podstawowej

Naszym zdaniem firma Maspex stosuje strategie zróżnicowania która polega na zróżnicowaniu wyrobów stworzeniu czegoś innego, zróżnicowanie chroni przed rywalizującą konkurencją ze względu na lojalność klientów wobec marki zapewnia również wyższe marze z zysku umożliwiające przeciwstawianie się sile dostawców, a jednocześnie w oczywisty sposób ogranicza się nabywców, którzy nie mają porównywalnych wyrobów i są dlatego mniej wrażliwi na ceny. Zróżnicowanie umożliwia zdobycie większego udziału w rynku najczęściej jednak odbywa się to za cenę gorszej pozycji kosztowej, ponieważ czynności potrzebne doi jego uzyskania są bardzo kosztowne (badania, wzornictwo wyrobu, wysoka jakość surowców, intensywne działania promocyjne). Strategia ta wymaga od Maspexu dużych umiejętności marketingowych, projektowania nowych wyrobów i tworzenia nowych produktów oraz uznanej reputacji.

W organizacji wymagana jest ścisła koordynacja funkcji badawczo rozwojowych opracowania wyrobów i marketingowych, atrakcyjnych warunków przyciągania wysoko wykwalifikowanych pracowników.

Zróżnicowanie wiąże się z kilkoma rodzajami ryzyka:

• Różnica kosztów między konkurentami o niskich kosztach a zróżnicowaną firmą staje się zbyt duża; nabywcy , mimo przywiązania do marki , rezygnują z niektórych cech, usług czy prestiżu zróżnicowanej firmy na rzecz dużych oszczędności

• Zmniejsza się zapotrzebowanie nabywców na to, co stanowi przedmiot zróżnicowania; zjawisko to może wystąpić w miarę zwiększenia się wyrafinowania nabywców

• Naśladownictwo zmniejsza dostrzegalne zróżnicowanie; sytuacja taka często występuje w miarę w miarę dojrzewania danego sektora.

W strategii Maspexu możemy doszukać się także elementów strategii kosztowe, która wiąże się w inwestowanie w urządzenia produkcyjne na efektywną skalę, dążeniem do obniżenia kosztów produkcją tańszych wyrobów dla wielkich sieci handlowych (wyroby oznaczone napisem GRATIS). Motywem przewodnim całej strategii staje się możliwie niski koszt wytwarzania w porównania z konkurentami bez pomijania jakości. Wymaga to umiejętności projektowania technologii ścisłego nadzoru nad siłą roboczą i kontrolą kosztów

Opis Maspexu

Grupa Maspex Wadowice

W skład Grupy Maspex wchodzi siedem polskich firm: Maspex, Maspex Wadowice, Ekoland, Tymbark, Multivita, Werbatex, MGD oraz siedem firm zagranicznych: Maspex Czech, Maspex Hungary, Maspex Slovakia, La Festa (Niemcy), La Festa International (Rumunia), Maspex Wostok i Maspex Kaliningrad.

W firmach skupionych w Grupie Maspex pracuje 2800 osób. Wyroby są produkowane w siedmiu zakładach w Polsce i jednym w Rumunii.

Wyroby Grupy Maspex Wadowice są produkowane na terenie całej Polski, w siedmiu zakładach produkcyjnych. Sprzedażą tych produktów w Polsce zajmuje się firma Maspex Wadowice, której siedziba znajduje się w Wadowicach, a regionalni przedstawiciele działają na terenie całego kraju.

W 2002 roku odnotowano 8% wzrost udziałów w rynku soków, nektarów, napojów w opakowaniach szklanych i kartonowych. Zdaniem zarządu, tak dobry wynik jest efektem intensywnej pracy nad poprawą dystrybucji, działań marketingowych, wprowadzania nowych produktów i ogólnopolskich kampanii reklamowych. W październiku pojawiły się na rynku kolejne nowości, a wśród nich soki Kubuś „marchew-gruszka-jabłko”.

W bieżącym roku firma odświeżyła wizerunek marki Tymbark (nowa szata graficzna opakowań) oraz wprowadziła dwa nowe smaki oferowanych pod nią nektarów. W roku 2001

Przychody firmy osiągnęły 1043,3 mln zł.

Po przejęciu MultiVity, Polskiej Żywności S.A.(1996) i Tymbarku S.A.(1999) Maspex stosował strategie umacniania marki, co pozwoliło na zajęcie pozycji lidera we wrześniu 2000 roku na rynku soków, nektarów, napojów w opakowaniach szklanych i kartonowych.

Grupa Maspex Wadowice

W skład Grupy Maspex wchodzi siedem polskich firm: Maspex, Maspex Wadowice, Ekoland, Tymbark, Multivita, Werbatex, MGD oraz siedem firm zagranicznych: Maspex Czech, Maspex Hungary, Maspex Slovakia, La Festa (Niemcy), La Festa International (Rumunia), Maspex Wostok i Maspex Kaliningrad.

W firmach skupionych w Grupie Maspex pracuje 2800 osób. Wyroby są produkowane w siedmiu zakładach w Polsce i jednym w Rumunii.

Eksport stanowi około 16,5 % obrotów Grupy. Skierowany jest głównie do krajów Europy Środkowej i Wschodniej. W czterech krajach CEFTA (Czechy, Słowacja, Rumunia i Węgry) firma stworzyła własne oddziały. Ich zadaniem jest prowadzenie działalności marketingowej, logistycznej i handlowej. W Rumunii Maspex otworzył własny zakład produkcyjny. Produkty Grupy Maspex mają swoich odbiorców również w USA, Kanadzie, Szwecji, Holandii, Danii, Egipcie i Turcji.

Eksport obejmuje prawie wszystkie produkty firmy. W wielu krajach zajmują one pierwszą lub drugą pozycję na rynku np. w Bułgarii, Czechach, Słowacji, Rumunii, Słowenii, Macedonii, Estonii, Rosji i na Litwie. W Rumunii, Jugosławii i na Ukrainie La Festa jest synonimem cappuccino.

Firma bierze udział w największych targach i wystawach żywności w Kolonii, Nowym Jorku, Moskwie i Amsterdamie.

W 2001 roku przychody osiągnęły 1043,3 mln złotych, co lokuje firmę w czołówce polskich producentów branży spożywczej.

Produkty z sektora soków.

Sok Kubuś jest naturalnym sokiem przecierowym produkowanym z owoców i warzyw. Proponujemy go w czternastu wersjach smakowych. Kubuś to pyszny, gęsty i zdrowy sok, stanowiący źródło witaminy C i A. Przygotowujemy go głównie z myślą o dzieciach w wieku przedszkolnym i szkolnym, ale Kubusia chętnie piją również dorośli. Sok Kubuś jest laureatem wielu nagród. Najważniejsze z nich to certyfikat DOBRE BO POLSKIE oraz Znak Najwyższej Jakości Q.

Soki i nektary Tymbarku to produkty o uznanej, wysokiej jakości, które otrzymały Godło Promocyjne Teraz Polska oraz Znak Najwyższej Jakości Q. Ważnymi ich zaletami są wspaniały smak i wysoka wartość odżywcza. Napoje to kompozycje owoców zniewalające aromatem oraz kuszące swoim smakiem. Tworzą one smaczne pary. Produkty dostępne są w szerokiej gamie opakowań, w licznych wersjach smakowych.

Tymbark Orzeźwiający to szeroka gama napojów owocowych skomponowanych zazwyczaj na bazie dwóch, idealnie dobranych owoców. Napoje te to najpopularniejsze w kraju niegazowane napoje owocowe. Ich atutem są nie tylko unikalne połączenia smakowe, ale także wyróżniające się opakowanie oraz charakterystyczny kapsel z zabawnym napisem pod spodem.

Sok Caprio Plus to korzystny zakup. Oprócz dostępnej ceny zaletą soku Caprio jest jego duże opakowanie, które doskonale spełni swoją rolę w rodzinie. Ilość soku, jaka się w nim mieści z pewnością wystarczy dla wszystkich.

Rio to słoneczne soki na każdą porę roku. Jego atuty to atrakcyjne opakowanie i wyjątkowo korzystna cena. Aby zadowolić wszystkich naszych klientów przygotowaliśmy pięć najbardziej popularnych wśród konsumentów smaków soków: jabłkowy, pomarańczowy, grejpfrutowy, multiwitamina, pomidorowy.

Rio Grande to soki owocowe w czterech podstawowych smakach przygotowane dla konsumentów, którzy cenią poręczne opakowanie o pojemności 1,5 l. Oprócz wygodnego i zarazem atrakcyjnego opakowania, Rio Grande to też doskonałe walory smakowe. Niestety dostępna tylko w czterech smakach.

Bibliografia:

„Życie handlowe” X 2002r.

Dane AC Nielsen X/XI 2001r.

„Strategia konkurencji” M.Porter

„Strategiczne planowanie w przedsiębiorstwie” H.Kreikebaum

„Puls Biznesu”

„Rzeczpospolita” 07.10.98

---