WSPOLCZESNE TEORIE SOCJOLOGICZNE wyklady


WYKŁAD 1 - 08. 03. 2006

POJĘCIE TEORII SOCJOLOGICZNEJ

1). społeczno-faktograficzny,

2). społeczno-definicyjny,

3). społeczno-behawioralny,

w skład paradygmatów wchodzą:

Ad. 1 - paradygmat społeczno-faktograficzny

Np. praca EMILA DURKHEIMA- bada się fakty społeczne, zbiorowości społeczne i pyta się jak one oddziałują na myślenie i oddziaływanie jednostek. Zazwyczaj stosuje się metodę wywiadu, ankiety czy historyczno-poznawczą.

W skład tego paradygmatu wchodzą:

Ad. 2 - paradygmat społeczno-definicyjny

Np. MAX WEBER- badaczy głównie interesują aktorzy, czyli osoby działające, aktorzy indywidualni albo zbiorowi - jak definiują oni swoje sytuacje społeczne, jakie maja cele i jak definicje te wpływają na późniejsze działania i interakcje społeczne. Częściej stosuje się tutaj metodę obserwacji. W tym paradygmacie bada się chętnie życie codzienne.

Wchodzą tu takie teorie jak:

Ad. 3 - paradygmat społeczno-behawioralny

Np. G. C. HOMANS, SKINNER- głównie bada się tu bezwiedne, nawykowe zachowania ludzkie, bada się kary i nagrody, które kształtują ludzkie relacje. Posługiwanie się eksperymentem, ankietą.

  1. opisowa (diagnostyczna) - opisują świat;

  1. wyjaśniająca (eksplanacyjna) - odpowiedzi na pytania dlaczego jakieś zjawisko zachodzi;

  1. prognostyczna (prewidystyczna) - odpowiedzi na pytania co się stanie - sam fakt publikowania wyników badań może mieć znaczenie, że coś się stanie np. „samospełniająca się przepowiednia” Mertona - np. publikowanie wyników badań może mieć wpływ na wyborców;

  1. aplikacyjna (praktyczna) - teorie mogą być jakoś stosowane, dostarczają nam często światopoglądów (definicje sytuacji)

FOLOZFIA SOCJOLOGII NEOPOZYTYWISTYCZNEJ

Na przełomie lat 20-30-tych w Wiedniu, w kawiarni zaczęło się spotykać kilku filozofujących fizyków, humanistów, którzy z czasem przenieśli się na Uniwersytet i utworzyli Koło Wiedeńskie. Byli to między innymi M.SCHLICK, R. CARNAP, C. R. POPPER, O. NEUTRACH - uważali, że dotychczasowa filozofia, cała wiedza z socjologią włącznie nie nadaje się do niczego i trzeba od początku zbudować tą wiedzę - wyjść od faktu i potem skonstruować całą wiedzę. Te atomy wiedzy nazywali różnie np. zdania podstawowe, zdania bazowe i od tego należy wychodzić po to, aby budować poprzez indukcyjne...........

Na początku zwolennicy Koła Wiedeńskiego byli radykalni. Liczyły się twierdzenia, które stanowiły sumę jakiś uogólnień - tylko one zasługiwały na miano wiedzy.

Ale to podejście zmieniło wprowadzenie pojęcia falsyfikacji przez

POPPERA. Jest to linia podziału między nauką a nienauką. Do nauki w myśl jego teorii zaliczano tylko te twierdzenia, które mogą być fałszywe, które można obalić poprzez dane empiryczne. Twierdzenia religijne według niego nie należą do nauki. A jeżeli coś zasługuje na miano wiedzy, to metodologia.

Konsekwencje dla filozofii były destrukcyjne, ponieważ filozofia jest metafizyczna. Idea filozoficzna to byty przeniesione do socjologii.

behawiorysta - negował takie pojęcia jak świadomość, motywacja, ponieważ nie widzimy tych rzeczy.

  1. skrytykował on tradycję socjologii - wszystko to co napisali socjolodzy zdaniem neopozytywistów to co najwyżej materiał na naukę (socjologowie neopozytywistyczni mówili, że cała socjologia zaczyna się od nich);

  1. socjologowie neopozytywistyczni starali się być maksymalnie empiryczni i duży nacisk kładli na metodologię badań, aby być poprawnym metodologicznie, kładli też nacisk na kwantyfikację wiedzy, czyli jej matematyzację;

  1. nauki społeczne zdaniem neopozytywistów, powinny się zająć zachowaniem ludzkim - behawiorem ludzkim

autor Empiryczna socjologia - proponuje to on tzw. fizykalizm, a można go rozumieć dwojako:

  1. socjologia powinna się wzorować na fizyce;

  2. wszystkie obiekty, którymi zajmują się nauki społeczne powinniśmy traktować jako ciała fizyczne;

postulował on, aby nauki społeczne zajmowały się nawykami ludzkimi, czyli nawykowymi zachowaniami i ich przekształceniami.

Dalszy rozwój neopozytywizmu idzie w kierunku osłabienia radykalizmu. Nie można zakładać, że badacz zanim przystąpi do badania, nie wie nic i świecie, ponieważ już w hipotezie zawarta jest jakaś znajomość świata.

Wykład 2/3

FUNKCJONALIZM, NEOFUNKCJONALIZM (Merton, Parsons)

MALINOWSKI pojechał na wyspy Triobranda i badał - powstało Życie seksualne dzikich. Badał Melanezje(?).RADCLIFFE badał Australie. Oboje koncentrowali się na tym, co jest, interesowała ich statyka społeczna - próba odpowiedzi na pytanie - jak w społeczeństwie funkcjonują poszczególne kultury. Nie pytano o dynamikę społeczną. Traktowano całą kulturę jako swego rodzaju system. Pytano jaką rolę pełnią poszczególne jego elementy, np. rodzina. Tak rozumiany funkcjonalizm odgrywał ogromną rolę.

  1. jest holizmem - społeczeństwo w tym ujęciu nie jest sumą instytucji, ale stanowi pewną całość,

2) funkcjonalistów cechuje odcięcie się od tradycji indywidualistycznych, rozpatrywanie jednostek jako funkcji ról społecznych,

3) funkcjonalistów cechował socjologizm - przesadna skłonność „by w człowieku widzieć odcisk kontroli społecznej” - przesocjologizowana teoria,

4) wyjaśniając zjawiska społeczne - funkcjonaliści pytają czemu to służy? Jaki to ma cel? - są zatem teleologiczne (teleologia) - pytają jaką funkcję pełni coś w większym systemie społecznym. Jakie instytucje są niezbędne dla funkcjonowania społeczeństwa - dyskusja o funkcjonalnych imperatywach.

  1. adaptacja do środowiska przyrodniczego,

  2. osiąganie celów,

  3. integracja systemów i utrzymywanie wzorów działania (stosuje to do wszystkich systemów i podsystemów), np. ekonomiczny-produkcja, polityczny-władza, integracyjny-kontrola społ., podkultura-kształtowanie wartości, wzorów,

  1. symbolizujący twórczość FREUDA - internalizacja,

  2. symbolizujący twórczość DURKHEIMA - instytucjonalizacja - tworzenie trwałych struktur społecznych.

  1. stratyfikacja występuje wszędzie,

  2. jest konieczna, bo potrzebna jest motywacja działania dla jednostek,

  3. pewne pozycje społecznefunkcjonalnie ważniejsze od pozostałych, istnieje niesubstytutywność pewnych pozycji, ale także ludzi.

Tzw. Socjologia Życia Codziennego - etnometodologia (Hoffman), zarzucała funkcjonalizmowi, że społeczeństwo traktuje jako gotowe, a jest ono tworzone w procesie interakcji. Tożsamość jednostki także nie jest czymś mechanicznie danym - ona się tworzy.

Teoria sieci wymian - stosunkowo zmaterializowana dziedzina analizy wymian - wyrafinowana matematycznie. Czołowy przedstawiciel to Emerson - teoria ta nadal się rozwija - obserwujemy jej nowe zastosowania (stanowi ona odmianę pozytywizmu).

MARKS - wiązał konflikt z istnieniem klas społecznych i stosunków produkcji między nimi.

T. HOBBES - geneza państwa powiązana z agresywnością człowieka (która wynika z jego natury), ta agresywność generuje konflikty.

K. SCHWIDT - rozwija teorię Hobbesa,

SCHALDUN - myśliciel arabski - wiązał powstawanie państw z podbojem.

GUMPLOWICZ - teorie socjodarwinizmu.

SIMMEL - nie był teoretykiem konfliktu, mówił, że w życiu społecznym mamy również konflikt.

Współczesne teorie konfliktu - Dahrendorf, Coser.

1) realistyczne - zwrócone przeciwko rzeczywistym źródłom frustracji (problemów społecznych), podkreśla, że niektóre konflikty są funkcjonalne pod warunkiem, że są zinstytucjonalizowane; maleje tolerancja na konflikty w grupie, gdy ta jest zaangażowana w walki zbrojne (zewnętrzne), np. demokracja zawiesza się na czas wojny.

1) systemy otwarte (elastyczne) - tolerują konflikty i instytucjonalizują je (regulują);

2) systemy sztywne - łatwo kumulują konflikty - brak wentyla bezpieczeństwa, ich istnienie naraża na zagładę dane społeczeństwo np. systemy komunistyczne.

1) szkoła integracyjna (Parsons) - każde społeczeństwo jest względnie trwałe - dominuje integracja, każdy element społeczny jest funkcjonalny - służy całości; główne wartości są podzielone

2) szkoła komercyjna- w społeczeństwie dominuje konflikt, dezintegracja, przymus, zmiana,

1) państwo i jego instytucje 2) przedsiębiorstwo przemysłowe,

1) zajmujące się badaniem strukturalnych przesłanek konfliktu,

2) ujęcie behawioralne - akcentuje walkę i organizację,

3) ujęcie psychologiczne - postawy związane z konfliktem.

Wykład 4 - 26. 04. 2006

Interakcjonizm interesowało życie codzienne. Interakcjoniści protestowali przeciwko neopozytywizmowi i metodom w nim stosowanych np. badania ankietowe, laboratoryjne. Preferowali badania jakościowe np. etnograficzne, zastosowanie w socjologii rodziny, edukacji, kryminologii (teoria zaznaczania społecznego Beckera),

  1. socjologii wiedzy - uwarunkowanie poznania czynnikami biologicznymi przez czynniki społeczne,

  2. antropologia filozoficzna - zajmuje się człowiekiem, jego powinnościami, jego istotą,

Wykład 5 - 10. 05. 2006

  1. ogólna teoria metodologiczna,

  2. socjologia wychowania,

  3. socjologia kultury,

  1. ekonomiczny - pieniądze, to co możemy sprzedać, kupić,

  2. kulturowy - to co dana jednostka nabyła w procesie edukacji np. styl, sztuka, sposób bycia - umiejętności, które mogą decydować o awansie społecznym jednostki,

  3. społeczny - otoczenie, w którym jednostka żyje, domownicy, również rodzina,

  4. polityczny - udział jednostek we władzy,

  1. minisystemy - odizolowane społeczeństwa zbieracko-pasterskie,

  2. systemy światowe - występują w dwóch postaciach”

  1. dawne imperia np. Starożytny Rzym, Starożytny Egipt,

  2. gospodarka kapitalistyczna - kapitalizm powstał tylko raz na świecie w Europie Zachodniej, a potem nastąpiło rozpowszechnienie go na całej kuli ziemskiej,

  1. centrum - zaliczają się do niego najbardziej rozwinięte kraje kapitalistyczne,

  2. półperyferia - kraje rozwinięte, ale stojące niżej od tych najbardziej rozwiniętych np. Polska, Brazylia - starają się awansować do centralnych, ale również mogą spaść niżej,

  3. peryferia - najuboższe części świata, w szczególności Trzeci Świat, kraje najbiedniejsze, w których panują ostre konflikty klasowe, wybuchają rewolucje, dysproporcje wskutek wyzysku przez kraje bogate,

do tego zgodności wśród uczonych). Jest wiele określeń tego okresu - postmodernizm, ponowoczesność. Istnieje wiele jego definicji, możliwość tworzenia

definicji przez każdego w zależności od potrzeb, jest to termin nieokreślony.

PONOWOCZESNA SOCJOLOGIA.

RATH - język nauki i rzeczywistość różnią się między sobą, jednak możliwa

jest rekonstrukcja tej przepaści. Ważne by teorie socjologiczne były

rozbierane na elementy - ukazywanie sposobu ich łączenia i tłumaczenie

ich związku z rzeczywistością.

finansowych, kapitału, materii między różnymi systemami. Termin ten silnie

wiąże się z globalizacją. Przepływ technologii.

tolerancja.

1

4



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wspolczesne teorie socjologiczne wyklad, filozofia
WSPÓŁCZESNE TEORIE SOCJOLOGICZNE-WYKŁADY, SWPS SOCJOLOGIA, WTS
Wspolczesne teorie socjologiczne -WYKLAD MUCHA, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Współczesne teorie
wspolczesne teorie socjologiczne wyklad[1], Socjologia
wspolczesne teorie socjologiczne wyklad
wts wse wyklad11, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
wts wse wyklad7, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
wts wse wyklad5, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
wts wse wyklad12, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
wts wse wyklad4, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
wts wse wyklad10, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
wts wse wyklad6, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
wts b wyklad8, Współczesne teorie socjologiczne
wts wse wyklad9, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
wts wse wyklad1, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
Współczesne teorie socjologiczne, III semestr, Wykłady

więcej podobnych podstron