(g). Test H Kruskala - Wallisa. Test ten, zwany również nieparametryczną analizą wariancji, znajduje zastosowanie w warunkach badawczych podobnych do tych, w jakich znajduje zastosowanie test U Manna-Whitneya - z tą tylko różnicą, że przeznaczony on jest do testowania hipotezy zerowej, mówiącej o pochodzeniu p(p>2) prób z tej samej populacji. Po porangowaniu wyników - wg tych samych zasad co w teście Manna-Whitneya - oblicza się wartość statystyki wg wzoru:

gdzie: R_i. - suma rang w i-tej grupie porównawczej (i-tej kolumnie) N = n₁ + n₂ +... + n_p. Odrzucamy H₀, jeżeli: H > h(α,p,n₁,n₂... n_p), gdzie p - liczba grup, a α - założony poziom istotności. Wartości krytyczne h dla: n₁ £ 5 i k=3 odczytuje się ze specjalnych tablic, które podają: Jaworowska i Michalićka (1978), Siegel (1956), Hollander i Wolfe (1973). Dla większych n_i statystyka H ma w przybliżeniu rozkład chi-kwadrat z liczbą stopni swobody równą df=p-1. Odrzuca się H₀, jeżeli H > χ²_α,df. W przypadku występowania rang wiązanych stosuje się test H z odpowiednią poprawką. Oczywiście w pakietach statystycznych wartości statystyk i odpowiadające im prawdopodobieństwa są automatycznie drukowane przez komputer. (por. Blalock, 1975; Jaworowska, Michalićka, 1978; Brzeziński, Maruszewski, 1981; Siegel, 1956; Hollander, Wolfe, 1973).

---