Metody renaturalizacji ekosystemów mokradłowych.
Mokradła są to wszelkie ekosystemy wodne i ziemnowodne wraz z występującą w nich roślinnością wilgociolubną, a także powierzchniowe utwory akumulowane w efekcie oddziaływania wody np.: torfy, muły, namuły.
Renaturalizacja- odtwarzanie w danym fragmencie krajobrazu warunków ekologicznych pierwotnego siedliska oraz naturalnych zbiorowisk roślinnych.
Metody renaturalizacji ekosystemów mokradłowych możemy podzielić na bierne i czynne.
Bierna ochrona mokradeł:
W Przypadku niektórych mokradeł, jedyne czego trzeba to pozostawienie ich samych sobie. Z sytuacją taką mamy do czynienia w przypadku ekosystemów nie zniekształconych. Bierna ochrona ma wiele zalet, przede wszystkim nie pociąga za sobą kosztów. Bierna ochrona prawdopodobnie wystarcza w przypadku: mokrych szuwarów trzcinowych, kłociowych, dobrze uwodnionych torfowisk mszarnych, olsów i łęgów, żywych (nieerodowanych) torfowisk źródliskowych. Niekiedy wskazane jest wyłączenie działalności ludzkiej.
Do metod czynnych należa:
1)Odtwarzanie odwodnienia mokradeł-ochrona mokradeł zdegradowanych przed odwodnieniem przy pomocy worków z piaskiem, zastawek drewnianych, zastawek z tworzywa sztucznego, regulowanych zastawek betonowych, przegród z torfu, grobli i wałów itp. Wysoka efektywność metody i nieznaczne koszty.
2) Koszenie łąk na mokradłach- gwarantuje utrzymanie odpowiedniego stanu gatunkowego biocenoz, tworzenie biotopów, zachowanie ekosystemów, usuwanie biogenów z koszoną biomasą rośliną. Efektywność wysoka, ale krótkotrwała i koszty tej metody rosną.
3) Wypas-gatunki zwierząt dobierane zgodnie do rodzaju podłoża i zasilania. Jest to realizacja tradycyjnego sposobu gospodarowania terenem. Wysoka efektywność przy niewielkich kosztach.
4) Zrównoważone gospodarowanie leśne na mokradłach- Zagospodarowanie lasów rosnących na mokradłach w taki sposób, aby zapewnić ich trwałość, a przy tym nie zaburzyć złożonych układów hydrologicznych, jest warunkiem skutecznej ochrony zalesionych ekosystemów mokradłowych. Z jakichkolwiek działań na pewno i wszędzie powinny być wyłączone olsy źródliskowe (szczególnie na kopułach źródliskowych) oraz typowe, nie przesuszone, bory bagienne.
6)Usuwanie wierzchniej warstwy gleby na torfowiskach- przeprowadza się w obiektach silnie zdegradowanych, w których doszło do eutrofizacji wierzchniej warstwy gleby, np. w wyniku mineralizacji torfu, akumulacji substancji organicznej, stosowania nawozów, bądź dopływu biogenów z atmosfery
7) Sztuczne przywracanie roślinności typowej dla mokradeł-ma na celu przywrócenie roślinności już nie istniejącej na danym terenie. Polega na usunięciu wierzchniej warstwy mineralizowanego torfu, rozścielenie siana zebranego z innego obiektu, ręcznym wysiewaniu i przesadzaniu roślin charakterystycznych dla danego siedliska. Metoda o wysokiej skuteczności lecz czasochłonna i kosztowna.
8) Odtwarzanie drobnych zbiorników wodnych w krajobrazie i optymalizacja ukształtowania sztucznych zbiorników wodnych- Wzbogacanie zubożonych krajobrazów o drobne, rozproszone ekosystemy mokradłowe, najczęściej należące do pospolitych typów, ale istotne dla zachowania np. populacji płazów i dla retencji wody.
9) Tworzenie barier biogeochemicznych poprzez zastosowanie pasa zadrzewień(10-15m), pasa krzewów(5m), pasa roślinności zielnej niekoszonych(3-5m), pasa roślinności zielnej koszonych(3-5m) i pasa łąk i pastwisk normalnie użytkowanych(30-100m). Metoda ta wymaga dużych powierzchni i kosztów.