Rozdzial 6. gospodarka strefy euro
Konwergencja realna - zbliżenie gospodarcze poszczególnych krajów,
W latach 50-70 Europa szybciej się rozwijała, EWG, dzięki rozwojowi przemysłu. Niższa dynamika USA była, gdyż mieli większą bazę do wzrostu, a w EWG wszystko było zniszczone(oprócz UK, gdzie niebyła ona zniszczona po WW2), więc mimo wzrostu małego, w jednostkach, to przyrost w % był wysoki.
Od 70tych w USA modernizowali gospodarkę, co przełożyło się na wzrosty wydajności. Wśród EWG szybko rozwijała się Irlandia, dzięki inwestycjom bezpośrednich, napływie kapitału. Inwestycje odbywały się głównie w sektorach najwyższej technologii. B. Duży wzrost eksportu Irlandii(80% na export). Polityka prowadzona przez rząd Irlandii- niższe podatki,
Finlandia - duży wzrost, dzięki elektronice, telekomunikacja,
Rankingi innowacyjności: przodownicy: Dania, Szwecja, dzięki patentom, aplikacji patentów w przemyśle(zastosowania w praktyce)
Czynniki wysokiego tempa wzrostu w USA w połowie lat 90tych.
-postęp technologiczny, informatyka, PCty, oprogramowanie,
Od połowy lat 90tych w EU wydajność pracy maleje gdyż coraz więcej ludzi pracuje w usługach, gdzie jest trudniej podnieść wydajność niż w przemyśle.
Wzrost gospodarczy od wprowadzenia UGW:
99-2000 wysoki wzrost gdyż:
-reformy systemu gospodarczego,
-utrzymany poziom inflacji(stałe ceny),
-niskie stopy procentowe,
-wzrost aktywności gospodarczej, nowi pracownicy,
-jednolity rynek unii europejskiej, większe możliwości transferu,
-większe możliwości migrowania kapitału
-konkurencyjność eksportu - niski kurs euro, więc konkurencyjność cenowa rosła; duży popyt zewnętrzny(nowe kraje, gospodarki, otwarte na wymianę międzynarodową, Chiny, dobra koniunktura w USA)
2001-2003
-recesja, 1% wzrost PKB
-załamanie gospodarcze w USA
-wysokie ceny ropy,
-pękła bańka internetowa (dotcomy)
-zależność oszczędności do inwestycji
-spadek konsumpcji
-zmniejszenie roli państwa w płaceniu emerytur -> zwiększanie skłonności do oszczędności
-spadek obrotów w handlu międzynarodowym(największy spadek obrotów od lat 80tych, była ujemna stopa wzrostu)
-wzrost bezrobocia, ogólna dekoniunktura
Kraje wschodzące odnotowały wyłącznie zmniejszenie dynamik rozwijania(Chiny)
Od 2002r w USA pojawiły się symptomy wzrostu gospodarczego
W 2004r dopiero w UE
2004-2006
-stabilizacja gospodarcza
2007-dziś
Kryzys gospodarczy, ożywienie możliwe dopiero w 2010r
Ocena wprowadzenie EURO, czy to ma sens, czy konwergencja realna się zwiększyła
-konwergencja realna wzrosła między Włochami, Francją, Niemcami, Holandia - te kraje są zintegrowane od EWWiS (54r), podobne struktury gospodarcze, podobne czynniki makroekonomiczne. Silne gospodarki.
-Grecja, Hiszpania, Portugalia, - przystąpiły w późniejszym okresie, konwergencja jest mniejsza, kraje są biedniejsze,
Główne czynniki wzrostu PKB per capita:
-wzrost wydajności pracy, rozwój w USA sektora high-tech, oprogramowanie, w usługach jest mniejsza wydajność pracy(gdyż ciężko jest zwiększyć wydajność, np. w transporcie raczej nic się nie da zrobić, NIEMA TECHNICZNYCH MOŻLIWOŚCI, tylko finansowe, automatyzacja obliczeń, nowocześniejsze analizy; telekomunikacja -lepsze łącza, handel - automatyzacja)
- im wyższe nakłady finansowe na zatrudnionego tym wyższa wydajność, więcej maszyn przy zatrudnianiu nowych pracowników.
- konkurencja usług w unii jest niska, gdyż: są związane z miejscem wykonywania(ograniczony przepływ), brak jest także pełnej swobody usług;
- innowacyjność, kreacja wiedzy, B+R, praktycznie wprowadzanie wiedzy. Średnio jest o wiele niższa niż w USA, wyjątkiem są kraje Skandynawii, Holandia, Niemcy. Kapitał prywatny więcej wydaje na B+R w USA, a publiczny w EU; liczba osób kończących studia wyższe, techniczne jest zdecydowanie większa w USA i Japonii,
Dlaczego UE jest słabsza od USA
-niższa wydajność pracy
-niższa produktywność czynników wytwórczych
-koncentracja gospodarki w usługach
-niska innowacyjność
-niski poziom wydatków na B+R
-niepełna liberalizacja gospodarki
-niewielki udział firm prywatnych w kreacji wiedzy