ZABURZENIA HOMEOSTAZY WODNEJ Stanisława Morawska

ZABURZENIA HOMEOSTAZY WODNEJ

U małych dzieci zaburzenia wodno-elektrolitowe występują częściej i ich przebieg bywa cięższy w porównaniu z osobami w starszym wieku.

Najistotniejsze przyczyny to:

• kilkakrotnie większy w przeliczeniu na masę ciała dobowy obrót wodą i innymi ważnymi substancjami

• mniejsza zdolność nerek do dostatecznej korekty większości zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej

• częstsze u małych dzieci występowanie chorób, w przebiegu których zaburzenia wodno-elektrolitowe należą do najważniejszych objawów (małe dziecko w przebiegu większości chorób niechętnie pije, wymiotuje i często oddaje luźne stolce).

PODZIAŁ ZABURZEŃ GOSPODARKI WODNO-ELEKTROLITOWEJ

• odwodnienie

• hipotoniczne

• izotoniczne

• hipertoniczne

 

• przewodnienie

• hipotoniczne

• izotoniczne

• hipertoniczne

Odwodnienie izotoniczne - jest wynikiem proporcjonalnej utraty wody i sodu.

Najczęstszymi przyczynami odwodnienia izotonicznego u noworodków są:

• utrata krwi

• nadmierna utrata płynów ustrojowych drogą przewodu pokarmowego (wymioty, biegunka)

• ucieczka płynów do światła przewodu pokarmowego (niedrożność jelit, zapalenie otrzewnej)

• równomierna utrata wody i soli przez nerki

Odwodnienie izotoniczne objawia się:

• zmniejszeniem elastyczności skóry

• utratą masy ciała

• zaburzeniami czynności narządów, a szczególnie:

• krążenia (tachykardia, hipotensja, zapaść)

• nerek (oliguria)

• OUN (hiporefleksja, zaburzenia świadomości)

Leczenie

podaje się płyny uzupełniające np. w przypadku utraty krwi - krew i środki krwiopochodne, w przypadku utraty płynu pozakomórkowego - 0,9% Na Cl lub np. płyn wieloelektrolitowy.

Odwodnienie hipertoniczne

jest wynikiem ujemnego bilansu wolnej wody. Niedobór wody jest proporcjonalnie większy niż sodu.

• Najczęstszymi przyczynami są:

• nadmierne parowanie niedostrzegalne (przegrzanie, hiperwentylacja)

• niedostateczna podaż wody (pokarmu)

• utrata przez przewód pokarmowy (wodniste biegunki)

Objawy odwodnienia hipertonicznego zależą od stopnia odwodnienia i szybkości jego narastania. Charakterystyczne cechy to:

• suchość błon śluzowych (zahamowanie wydzielania gruczołów)

• niepokój dziecka

• późno pojawiające się zaburzenia ze strony układu krążenia

 

Leczenie - podaje się płyny ubogie w elektrolity np. ⅔ 5% glukozy i ⅓ płynu elektrolitowego.

Odwodnienie hipotoniczne - powstaje w wyniku nieproporcjonalnie zwiększonego niedoboru sodu niż wody.

• Najczęstszą przyczyną bywa niewłaściwe leczenie odwodnienia izotonicznego, czyli podawania roztworów ubogoelektrolitowych, np. wody, herbatki, roztworu 5% glukozy.

• Objawy: tachykardia, objawy zapaści, słabe wypełnienie żył, zaburzenia świadomości, skłonność do drgawek 

• Leczenie - podstawowym lekiem jest woda i sód. Podaje się płyny ostrożnie. Na ogół zaleca się podawanie 50% wyliczonej ilości sodu w okresie pierwszych 8-12 godzin, a pozostałe 50% w okresie kolejnych 24 godzin.

---