Synektyka jest metodą grupowego rozwiązywania zadań (twórczości grupowej). Oznacza ona metodę stymulowania twórczego myślenia i rozwiązywania problemów przez myślowe łączenie ze sobą różnych elementów. Uznaje ona ludzkie emocje za jeden z najważniejszych, a być może najważniejszy czynnik warunkujący akt tworzenia.
Jej celem jest odnalezienie i określenie takich ciągów działań, by ich wykonanie generowało ciąg stanów uczuciowych występujących w twórczym rozwiązaniu zadań.
Cel synektyki to także osiągnięcie kontroli nad nieświadomymi procesami twórczymi przy użyciu myślenia metaforycznego . W metodzie tej zakłada się, iż każdy jest w stanie rozwiązać problem poprzez własne uzdolnienia twórcze, własne zdolności, pod warunkiem, że będą przestrzegane pewne zasady postępowania.
Jedną z podstawowych zasad synektyki jest praca w grupie oraz umiejętność odrzucania w myśleniu utartych reguł na rzecz pozornie niemożliwych porównań i rozwiązań.
Geneza
Twórcą metody jest William J.J. Gordon. Przy konstrukcji tej metody, uważał on ją za szczególnego rodzaju zadanie, do którego rozwiązania użył środków mających potem być wyróżnikami i cechami charakterystycznymi owej metody.
Podstawowe założenie polegało na akceptacji stanowiska, upatrującego źródeł możliwości i inwencji twórczej w łączeniu różnych, pozornie nie wiążących się ze sobą elementów. Stąd też nazwa metody, bo synektikos znaczy: "trzymający razem, obejmujący", zaś synektadzo może oznaczać "zbadać razem". Inne źródła poszukują etymologii w greckich słowach syn i ecticos - powiązać oraz różne elementy.
Pozostałe założenia pozostawiły w opozycji do głoszonych wcześniej o niemożności poznania aktu kreacji oraz o unikatowości i specyficzności uzdolnień twórczych. I tak Gordon założył, że:
twórczość jest własnością wszelkiego działania;
niezależnie od dziedziny aktywności człowieka (sztuki, techniki, nauki) zjawisko inwencji wymaga pobudzenia i wykorzystania tych samych rodzajowo procesów psychicznych i wywołania podobnych stanów emocjonalnych;
proces twórczy, jako jedno ze zjawisk przyrody, jest zdeterminowany, więc charakteryzują go poddające się badaniu prawidłowości;
podstawowe prawidłowości procesów twórczych są takie same dla jednostek, jak i grup ludzi.
Założenia te określają sposób podejścia do obserwowania procesów twórczych, przy czym szczególnie wartościowe operacyjnie okazało się założenie ostatnie. Chodzi o to, że artykułowanie i głośne myślenie uczestników grupowego rozwiązywania zadań zezwalało na rejestrowanie procesów twórczych i szukanie w nich prawidłowości. Gordon nie neguje przy tym znaczenia myślenia podświadomego jako czynnika inwencji. Wykazuje jednak, że obserwować można jedynie werbalne lub manualne przejawy procesów psychicznych, i stąd jego przekonanie o słuszności przyjętej strategii badań.
Terenem, na którym Gordon dokonywał obserwacji, był przemysł, a ich przedmiotem była najpierw działalność wynalazców i badaczy, po czym w miarę rozwoju metody również poczynania profesjonalnych grup synektycznych uprawiających wynalazczość. Grupy te tworzono z ludzi zróżnicowanych pod względem zawodu, wiedzy, umiejętności czy form aktywności. Różnorodność ta, w połączeniu z działaniem zbiorowym, spełniła podstawowe dla synektyki założenie: połączyła różne elementy wiedzy i doświadczenia w całość i umożliwiła badanie uzyskanej całości.
Pierwsze działania Gordona miały miejsce w roku 1944r., natomiast publikacja ostatecznie ukształtowanego opisu metody ukazała się w 1958r.