PROCESY ZMIANY SPOŁECZNEJ
efekt przekształcenia - postmodernizm we współczesnym świecie, zmiana społeczna która się dzieje (stygmatyzacja grup mniejszościowych)
kulturowe traktowanie czasu i zmienności
poszukiwanie stałości (nic nowego pod słońcem)
ciągła zmiana
schematy doskonalenia i upadku - mit doskonalenia życiowego, moralnego (chrześcijanizm): człowiek doskonalący się moralnie vs. zły świat, który zmierza ku upadkowi
mitologia hinduska - świat zmierza ku upadkowi, węc mui co jakiś czas się odnawiać cykliczność
Kościół - społeczność prowadzącado doskonalenia
Weber: odrzucenie postawy kontemplacyjnej, przyjęcie aktywności: człowiek religijny - zasługi w świecie rzeczywistym, im więcej dobrego możemy zrobić tym bardziej możemy być wskazani do zbawienia (predystynacja) (im bardziej się nam udaje). świat realny - staje się przedmiotem aktywności, dążenie do lepszego życia
chrześcijaństwo - kontemplacja (Maria) aktywna (Marta) przypowieść / vs. reformacja OŚWIECIENIE
wzlot myśli: człowiek swoim rozumem może poznać życia, może pokierować swoim życiem i światem, nauka to antidotum na przesądy, RZĄDZENIE - oparte na wiedzy, przyczynia się do rozwoju nauki
instytucjonalizacja pojęcia POSTĘPU
rozszerza się pole poznawania świata
zmienność może być poddana kontroli człowieka
Comte: gra statyki i dnamiki, naturalna zmienność świata. kierunek: postęp (związek między nauką i techniką dotyczy też społeczeństwa), socjotechnika, uprawianie społeczeństwa (poznanie społeczne)
EWOLUCJA (wcześniej w naukach humanistycznych, dopiero potem przejęte przez Darwina). zasadniczy wpływ, świat się rozwija (bezładnie albo od form prostych do złożonych) ukierunkowania. czasem rozwój ma fatalne konsekwencje
MARKSIZM - może przyczynić się do upadku i do pogorszenia sytuacji życiowej ludzi. postęp: bardziej skuteczna eksploatacja jednych ludzi przez drugich
po II wojnie światowej: rozwój jest bezdyskusyjny (można dyskutować czy prosty czy nie, czy pożyteczny czy nie, czy w dobrym kierunku) ale sam fakt rozwoju jest niezaprzeczalny
MYŚLENIE SYSTEMOWE: społeczeństwo jako system, poszukiwanie praw zmiany systemu do czasów BEHAWIORYZMU: założenia dotyczące jednostki
MARKSIZM - wielka wizja dziejów, wielkie osiągnięcia: społeczeństwo vs. przyroda, przyczyniają się do pogorszenia stosunków między klasami
skażony rozwój:
uspołecznienie sił przyrody
technika
uciskanie jednych przez drugich
przekierowanie dróg rozwoju na inne tory. skażony rozwój: rewolucja, zjednoczony wysiłek nowa ludzkość, ziemski raj. osiągając pewne cele musimy zapytać czyim kosztem konflikt: dynamiczna zmiana
SYSTEM - wyznacza horyzont dla ludzkości. zmiana systemowa może być zmianą życia jednostki
fazy rozwoju ewolucyjnego
Europa - najwyższa faza rozwoju (społeczeństwa pierwotne dopiero mają dorównać europie)
TEORIA FUNKCJONALNA - inna koncepcja rozwoju
TYPOLOGIA ZMIANY SPOŁECZNEJ (SZTOMPKA)
aspekt idealny
aspekt normatywny
aspekt interakcyjny
aspekt szans życiowych
Jelonek i Tyszka: modernizacja rozwój zależny rozwój endogeniczny system światowy
unowocześnienie
rozwój społeczny: mamy lepsze życie, stabilność nie ulepsza nam życia
INSTYTUCJONALIZACJA: powołane do dostrzeżenia warunków dobrego współżycia między narodami
Sorokin: teoria rozwoju społecznego, wkład socjologicznego myślenia systemowego: wskaźniki rozwoju, konieczne cykle
zdobywanie środków do życia społeczeństwo industrialne, wskaźniki porównujące fazy rozwoju (PKB, stopień urbanizacji)
założenie: istnieje ideał rozwoju. wkład funkcjonalismu: społeczeństwo jako system. teorie średniego zasięgu: można założyć kolejne fazy rozwoju
rozwinięcie koncepcji Parsonsa, „social strain theory“ presja, napięcie, ucisk, człowiek doprowadzony do ostateczności
Jakie warunki muszą być spełnione, które pozwoliłyby na powstanie rewolucyjnego ruchu społecznego powodującego przemiany systemu + możliwa forma przemiany systemu (nierewolucyjnej) bez destrukcji
PARSONS: 6 warunków, aby niezadowolenie zmieniło się w przemieniającą siłę
strukturalna dyspozycyjność
w ramach systemu istnieją warunki na rozwinięcie działania (umożliwiają je albo wywołują)
strukturalne napięcie, ucisk (strain)
coś nas uciska, jesteśmy na krawędzi wytrzymałości i musimy zaprotestować (relatywna deprywacja)
sprzyjanie rewolucji, obietnice systemu się nie spełniają, najlepszy punkt wyjścia do protestu
rozdźwięk między tym co nam obiecano a tym czego nie dostaliśmy
uogólnione przekonanie
zgeneralizowane przekonanie ludzi, upowszechnienie społecznej definicji sytuacji, ma przemawiać do ludzi
nagłe, niespodziewane działania, czynniki
sprzyjające powstaniu ruchu (np. decyzje władzy) albo interwencja władz, wzrost cen
wybuch organizacji społecznych przeciw istniejącym warunkom
mobilizacja do działania
potrzeba wspólnego zorganizowania się
utrata społecznej kontroli
władza traci moc regulowania konfliktu społecznego przez działania lub brak działania
Jakie czynniki mogą sprzyjać - organizacja materiału empirycznego
spontaniczne działanie społeczne ujęte w systemowe formy - system, system zorganizowanych ruchów może być przemieniony aby lepiej spełniać założone cele, nie tylko zagrożenie homeostazy ale zregenerowanie systemu
PARSONS: 4 podsystemy. tutaj: uzgodnienie praw przemiany systemu, praw realizacji przechodzenia jednej sprawy przez drugą
RADCLIFF: continuum miasto-wieś, przekrój a nie dwie odległe rzeczy, wzbogacenie przez korzystanie z dorobków innych