UKŁAD NERWOWY

1. Węzeł zarodkowy:

• Ektoderma

• Neuroektoderma: cewa nerwowa, grzebienie nerwowe

• Pokrywająca: naskórek

• Mezoderma

• Głowowa: czaszka, mięśnie i tkanka łączna głowy

• Trzyosiowa: tkanka łączna, skóra właściwa, mięśnie grzbietu, kości (z wyj. czaszki)

• Pośrednia: układ moczowo-płciowy

• Boczna: mięsnie i tkanka łączna kończyn, mięsnie tkanka łączna żołądka i jelit, otrzewna, opłucna, nasierdzie, krew, układ sercowo-naczyniowy

• Endoderma

• Nabłonek przewodu pokarmowy, wątroba trzustka

• Pęcherz moczowy

17 dzień	Powstanie płytki nerwowej
21 dzień	Powstanie rynienki nerwowej
24-25 dzień	zamknięcie otworu głowowego i przekształceni ego w blaszkę krańcową (jeśli nie – bezmózgowie)
27-28 dzień	zamknięcie otworu ogonowego (jeśli nie – rozszczepy np. kręgosłupa, rdzenia kręgowego, przepukliny)
5 tydzień	stadium 5 pęcherzyków wtórnych (podział ontogenetyczny – rozwojowy)

1. Istota szara – słupy

2. Istota biała – sznury

3. Komórki grzebieni nerwowych (ektomezenchymy) tworzą:

1. Zwoje nerwowe:

• Większość zwojów czuciowych nerwów czaszkowych

• Zwoje autonomiczne (sympatyczne i parasympatyczne)

1. Skupiska komórek chromochłonnych (np. rdzeń nadnerczy)

2. Lemoblasty – komórki Schwanna w nerwach obwodowych

3. Komórki barwnikowe skóry (melanocyty)

4. Komórki wenątrztorebkowe otorbionych zakończeń nerwowych czuciowych

5. Skóra głowy, opony mózgowe

6. Komórki około pęcherzykowe (komórki C – kalcytonina)

7. Odontoblasty (zęby)

8. Elementy kostne i mięśniowe niektórych łuków skrzelowych

9. Tętniczo-płucna przegroda serca

Zgięcie głowowe – 20 dzień

Zgięcie szyjne – 28 dzień

Zgięcie mostowe – 30 dzień

30 dzień – powstanie płyty móżdżkowej

Migracja neuroblastów – gdy dojdzie do zaburzeń w tym okresie -> bezzakrętowość (mózgowie donoszonego noworodka zatrzymało się na rozwoju 3-miesięcznego płodu) lub szerokozakrętowość lub drobnozakrętowość

1. Podział wad OUN:

• Zaburzenia rozwoju układu nerwowego:

• Struktur podnamiotowych

• Linii środkowej przodomózgowia

• Dysraficzne

• Zaburzenia migracji neuroblastów

1. Wady dysraficzne:

• Rozdwojenie rdzenia -> 16-18 dzień

• Rozszczep czaszki i kanału kręgowego -> 18-20 dzień

• Bezmózgowie -> 22-26 dzień (defekt zamykania się pierwotnej cewy nerwowej w odcinku głowowym, współistnieje z wielowodziem, częstotliwość 1:1000, 4x częściej u kobiet i 4x częściej u rasy białej)

• Brak mózgowia lub większości jego struktur

• Brak kości sklepienia czaszki

• Zniekształcenie i skrócenie odcinka szyjnego kręgosłupa

• Rozszczep podniebienia

• Przepuklina rdzeniowa -> 22-24 dzień

• Przodomózgowie jednokomorowe:

• Malformacja przodomózgowia i środkowej części twarzy, która powstaje ok. 4-6tyg. Życia płodowego

• Podłoże genetyczne związane m.in. z trisomią 13-15

• Brak podziały półkul mózgowych

• Zaburzenia rozwoju węchomózgowia, struktury nosa tworzą proboscis

• Wady rozwojowe czaszki i twarzy (agenezja szczęki, rozszczep podniebienia)

• Brak komory III i układu spoidłowego

• Jądra podstawy tworzą jedną masę (struktury w półkuli mózgu)

• Typy:

1. Postać alobarna – występuje tylko1 komora, płaty półkul nie sa wykształcone

2. Postać semilobarna – płaty są częściowo wykształcone

3. Postać lob arna

• Bezzakrętowość (Agyria):

• Najcięższa z wad z tej grupy

• Powstaje prawdopodobnie ok. 3 msca życia

• Brak bruzd i zakrętów

• Kora mózgu – szeroka, czterowarstwowa, nieprawidłowo zbudowana

• Szerokozakrętowość (pachygyria)

• Drobnozakrętowość

• Małomózgowie prawdziwe:

• Dziedziczona recesywna autosomalna

• Pierwotny niedorozwój mózgu – zwłaszcza półkul

• Dzieci matek narażonych na promieniowanie jonizujące ok. 5 miesiąca życia płodowego, zakażenie toksoplazmozą

• Wielko mózgowie:

• Zwiększenie wielkości półkul (powyżej 1600g);

• wada dziedziczona recesywnie autosomalnie.

• Zespół Arnolda-Chiariego

• Wada rozwojowa móżdżku i rdzenia przedłużonego

• Zaburzenia napięciomięśniowego – dystonia

• Świst krtaniowy

• Zatrzymanie oddechu

• Zespół Dandy’ego-Walkera

• Olbrzymia torbiel w tylnym dole czaszki

• Poszerzenie komory IV

• Przepuklina w okolicy potylicznej

1. Budowa i podział układu nerwowego:

• Somatyczny (układ ruchu)

• Autonomiczny (niezależnie od woli)

1. Somatyczny:

• Ośrodkowy:

• Mózgowie

• Rdzeń kręgowy

• Obwodowy

• Nerwy czaszkowe (I-XII)

• Nerwy rdzeniowe (31 par)

1. Autonomiczny:

• Sympatyczny (współczulna)

• Parasympatyczny (przywspółczulna)

1. Wyjątki:

• Naczynia krwionośne – współczulne (oprócz naczyń w obrębie narządów - podwójne unerwienie)

• Ślinianka przyuszna – przywspółczulne

• Gruczoł łzowy – przywspółczulne

Sympatyczny (adrenalina)	parasympatyczny
Źrenice – poszerzają się	Zwężają się
Pocenie się
Ciśnienie wzrasta	Obniżenie ciśnienia
Pogłębia się oddech	Płytszy oddech
Szybsza akcja serca	Wolniejsza akcja serca

1. Wyróżniki homeostazy:

• Izojonia – stałość składu jonowego

• Izotonia – stałość ciśnienia osmotycznego

• Izohydria – stałość stężenia jonów H+(pH)

• Izohydremia – stałość nawodnienia

• Izotermia – stałość temperatury

• Utrzymanie optymalnych ciśnień parcjalnych O2 i CO2

1. Receptory układu autonomicznego:

• Jonotropowe – przypomina kanał jonowy (szybko się pobudza, szybko się hamuje)

• Metabotropowe (wolno się pobudza, wolno się hamuje)

1. Róznice w długości włokien – autonomiczny

• Sympatyczny: Krótkie włókno przedzwojowe (Ach pobudza), długie włókno zazwojowe (cholinergiczny - Norepinefryna pobudza lub hamuje)

• Parasympatyczny: długie włókno przedzwojowe (Ach pobudza), krótkie włókno zazwojowe (cholinergiczny - Ach hamuje lub pobudza)

1. Sympatyczny:

• Ośrodkowy

• Jądro pośrednio-boczne Th1-L2(3)

• Obwodowy -> gałąź łącząca biała -> zwoje pnia współczulnego (zwoje przykręgowe)

• Gałąź łącząca szara (30%)

• Gałąź naczyniowa (30%)

• Gałąź trzewna (10%)

• Nerw trzewny (30%) -> zwój przedkręgowy -> zwój śródścienny

1. Parasympatyczny:

• Ośrodkowy

• Część czaszkowa -> jądra parasympatyczne nerwów III, VIIa, IX, X

• Część krzyżowa -> jądro pośrednio-przyśrodkowe (S1-S5)

• Obwodowy

• Włókna parasympatyczne nerwów III, VIIa, IX, X

• Nerwy trzewne miedniczne