Definicja polityki gosp. Jako działalności
Jest to działanie państwa określające cele gospodarcze i środki realizacji oraz organizujące te środki w procesie gospodarowania.
Działania p.g. charakteryzują się tym, że podmiot tych działań jest ograniczony przez inne podmioty, wobec których państwo nie ma pełnej dyspozycji (nie może kazać).
Jest to działanie nie w pełni zdeterminowane gospodarzo - wybór celów alternatywnych i substytucyjnych.
Polityka gosp. Jako nauka - opisuje i wyjaśnia .
Opisuje (nauka ideograficzna i nowotetyczna) - co, jak.
Jak być powinno - wyjaśnia (nauka normatywna). Określa co zrobić, aby było tak jak być powinno (nauka aplikacyjna - inżynieria).
Nie ma teorii p.g.m, bo jest zbyt skomplikowany przedmiot.
Boulding skonstruował tabelę komplikacji z 9 układami. Min. 3 biologiczne, 8 społeczeństwo, 9 miejsce układ transcendentalny
Wiedza daje:
Informacje
Informacje o celach i środkach
Informacje na temat zrozumienia decyzji
Informacje na temat przewidywania skutków.
Obszary działania polityki gospodarczej:
Wersja maksymalna ustrój - pełen liberalizm - nie ma miejsca na działania państwa jako podmiotu p.g.
Wersja - pełna centralizacja - socjalizm - nie ma miejsca na p.g., bo p.g. istnieje, gdy istnieje polityka wolnorynkowa.
Podmioty współistniejące, wobec których państwo nie ma pełnej dyspozycyjności
Przedsiębiorstwa
Gosp. Domowe
Biurokracja własna, wewnętrzna przechodząca do automizacji celów - administracja regionalna
Zagranica
Natura
Jak prowadzić politykę gospodarczą?
Główny kierunek zasady
To co na bieżąco w p.g., to jest oparte na doktrynach społ.-ekoom. I politycznych.
Doktryna - zespół poglądów i wartości oraz ideologia sił społecznych.
Doktryny:
Liberalna
Socjaldemokratyczna
Komunistyczna
Konserwatywna
Katolickie nauki społeczne
Na bazie tych doktryn buduje się programy. Z tych doktryn wyrasta ustrój społeczno - gosp.
Ustrój:
Zawiera zasady własności
Określa motywy działań społ. Gosp.
Określa wzorce zachowań
Określa sposób i zakres regulacji
Ad.1 2 grupy: - ustroje indywidualistyczne
ustroje kolektywistyczne
Ad.4 zakres regulacji - zdecentralizowane - realizacja przez rynek
- centralistyczne - realizacja przez plany
Własność kolektywna (-)
Rynek (+)
Własność kolektywna (-)
Plan centralny (-)
Własność indywidualna (+)
Plan centralny (-)
Własność indywidualna (+)
Rynek (+)
Rynek działa dobrze, gdy jest własność prywatna
Plan działa dobrze, gdy jest własność kolektywna
My mamy system, gdzie rola państwa jest elementem regulacji przez plan ( wwiększym stopniu państwo w gosp. Niż w USA)
Uzasadnienie dla utrzymania w ustroju społ. Gosp. , gdzie jest miejsce dla polit. Gospodarczej państwa: prezentuje się konieczność istnienia państwa i słabości systemu w pełni rynkowego.
Uzasadnienie istnienia państwa jako podmiotu gospodarczego:
Państwo zaspokaja pewne potrzeby społeczeństwa. Państwo musi w tym celu ponosić koszty, a więc musi ponosić wydatki
Istnieje w procesie społecznym, produkcji tzw. dobra publiczne, które wymykają się działaniom rynku, więc ktoś musi je produkować. One nie mają właściwości, żeby były kupowane na rynku. Te dobra może uzyskać każdy, a nie tylko ten, co je kupił (np. obrona narodowa, bezpieczeństwo i porządek publiczny)
Państwo sprawuje osłonę rynku krajowego przed konkurencją zagraniczną (wyodrębnienie gosp. Narodowej wobec reszty świata)
Państwo może zwalczać monopole działające destrukcyjnie na rynek
Przeciwdziała szkodliwym wahaniom koniunktury
Ochrona środowiska naturalnego i ładu przestrzennego (narzuca przedsiębiorstwom konieczność przestrzegania)
Przeciwdziała rosnącej nierówności dochodów (przez podatki)
Ochrona bezp. I ładu publicznego
Sprawuje ochronę wewnętrzną
Usprawiedliwienie interwencjonizmu państwa:
Argumenty "za"
W gospodarce rynkowej nie istnieją mechanizmy regulujące równowagę rynkową, przeciwdziałające monopolowi, więc interwencjonizm działa stabilizująco.
Świadczenia społeczne działają pozytywnie na DN.
Argumenty "przeciw"
I. Pociąga za sobą nadmierne i rosnące koszty
I. Nie uwzględnia efektów wewnętrznych
I. Zakłóca proces rynkowy, w którym działania rynku prowadzą do optimum.
Potrzeba p.g. państwa wynika z ograniczenia i słabości mechanizmu rynkowego w rozwiązywaniu problemów społ. Ekonom.
Przyczyny ograniczoności rynku:
Wady samego mechanizmu rynkowego (monopolotropizm)
Na rynku brak jest podmiotu (w gosp. Rynkowej), który miałby preferencje do działania na rzecz dobra wspólnego poza państwem/
Cele gospodarcze są to pożądane i zamierzone stany gosp. Narodowej w postaci: wielkości, relacji i procesów (np. równowagi)
Środki - zasoby i strumienie wielkośsci gosp., które mogą być właczone do procesów produkcji.
Metody p.g. - uporządkowane sposoby gromadzenia i aktywizacji tych środków i wykorzystania.
Cele
Kwadratmagiczne (4) magiczne, bo te cele pozostają we wzajemnej sprzeczności, nie mogą być jednocześnie zrealizowane.
Pełne zatrudnienie
Stabilizacja cen
Bilans płatniczy
Wzrost gospodarczy
Cel uboczny - zrównoważenie finansów państwa
Środki:Zasoby - wartość w danym momencie (punktowe) (f-ka, załoga)
Strumienie - wartość w przedziale czasu (finanse fabryki)
Środki dzielimy ze względu na techn. substytucje:
Rzeczowe (strumienie rzeczywiste, handlowe, infrastruktura)
Finansowe (pieniądze zbierane i wydatkowane po torach przeciwnych)
Osobowe (pracownicy)
Informacyjna (wiedza o nowych metodach produkcji, techniki)
Regul.-org. - tworzenie form instytucjonalnych
Dziedziny p.g. jako działalność i nauka
Polityka makroekonomiczna
Polityka mikroekonomiczna
Ad.I Działy:
Pieniężna
Budżzetowo-fiskalna
Ad.II. Sektory : przemysłowy, rolny, handlowy, komunikacyjny, komunalny, mieszkaniowy, społeczny
Wg problematyki : wzrostu gosp.
Z punktu widzenia instrumentów (narzędzi)
Polityka pieniężna
' kredytowa
" cenowo-dochodowa
" podatkowa i budżetowa
" inwestycyjna
" zatrudnienia
" h.z.
" walutowa
Układ sektorowy połączymy z instrumentacyjnym i tworzymy macierz.
|
Przemysł |
Roln. |
Handel wewn. |
Transport |
Gospodarka komunalna i mieszkaniowa |
Polityka pieniężna |
1/1 |
2/1 |
3/1 |
4/1 |
5/1 |
Polityka kredytowa |
1/2 |
2/2 |
|
|
|
Polityka podatkowa |
|
|
|
|
|
Polityka celna |
|
2/4 |
|
|
5/4 |
Polityka zatrudnienia |
|
|
|
|
|
Polityka inwest. |
|
|
|
|
|
I cyfra - sektor Iicyfra - instrument
Macierz pozwalająca na to, aby p.g. nadawała się do dalszej analizy.
Program p.g. zależy również od uwarunkowań obiektywnych, które zależą od np. stref klimatycznych, sąsiedztwa, terytorium, powiązań eksp. - imp.
Np. dostęp do morza :
kraje śródlądowe - Czechy, Węgry, Austria
kraje o wyłąćznym dostępie do morza : Wlk. Bytania, Irlandia, Japonia
kraje o b. Dużym dostępie do morza - Francja
dostęp utrudniony - Rosja.
Np. terytorium: - duże ma znaczenie dla infrastruktury Rosja, USA, Brazylia, Australia pojemność obszaru wpływa na polit. Emigracyjną, stwarza zagrożenie dla integralności państwa
kształt - wydłużony - rosną koszty transportu
ZAPAMIĘTAĆ: definicje, tablice, podmioty częściowo niezależne od państwa, doktryny, kwadrat i pięciokąt magiczny celów, definicje celów i środków.
POLITYKA TRANSFORMACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ W POLSCE
Przedtem był system centralnego planowania:
80% środków produkcji w rękach państwowych
procesy produkcji, podziału i wymiany wg planu centralnego
zadania dla przedsiębiorstw jako dyrektywy
środki produkcji jako limity
nie istniał punkt równowagi gosp.
Nie miała gosp. Kryterium optymalizacji
Ceny nie pełniły funkcji równoważenia popytu z podażą
Konsumpcja nie była wyznaczana przez plan centralny
Nie było suwerenności konsumenta
Pieniądz przydziałowy w przedsiębiorstwach
Zalety:
Pewna równość społeczna
Niewielkie zróżnicowanie dochodowe
Wady:
Nie było rachunku gosp., pieniądz miał znaczenie wtórne, szedł za decyzjami rzeczowymi
Brak kryterium wartości
Gospodarka centralna była nieefektywna
Gospodarka tuż przed 89r. jakoś funkcjonowała.
Produkcja stali 16,5 mln
Inwestycje 160 i 191
Prod. Przemysłowa 84 r. 172, 89 197
Płaca realna 70 -100 84-123 89-157
PKB 70 - 100 84 - 152 88-89 177
23.12.1988r. Ustawa o działalności gospodarczej (możliwość podjęcia i prowadzenia działalności gosp., zatrudnianie wolne)
Zmiany polityczne pozwoliły na pełną reformę gospodarczą po 89r.
12.10.89r. ogłoszono Program Gospodarczy - Program stabilizacji i zmian systemowych
Zmiany systemowe przeszkadzały zmiana stabilizacyjna.
Zmiany stabilizacyjne
Wyhamowanie, stłumienie inflacji
VII 109,5 VIII 139 IX 134 X 155 /89
Uwalnianie ceny produktów rolnych, uwolnione były również płace (pełna indeksacja). Nastąpiła gonitwa między płacami a cenami całe półrocze II/89
Uwolnienia płac domagał się Ryszard Bugaj.
Program gosp. Został przygotowany przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy.
Pod koniec grudnia 89r. uchwalono poszczególne ustawy. Zaczęły działać od stycznia 90r.
Stabilizacja
Wyrównanie podaży i popytu
Stabilizacja cen
Sposób stabilizacji i ograniczenie strumienia pieniądza płynącego do gosp. -
Podniesienie stopy % od udzielonych kredytów , będą określone na miesiąc, musi wyrównywać inflację, zniechęcić do brania kredytów st.% 90r. 38%
Wprowadzono limity kredytowe
Kredyty zaciągnięte przed 1.01.1990r. będą wyceniane wg nowej stopy % - złamano prawo lex retro non agit
Zakończono pełną indeksację płac, indeksację szczątkową wprowadzono. Od większej indeksacji przedsiębiorstwa państwowe płaciły podatek od ponadnormatywnego przekroczenia poziomu wynagrodzeń tzw. popiwek
Ludność miała oszczędności w walucie krajowej i zagranicznej - wprowadzono wymienialność złotego na waluty po określonym kursie wyższym od czarnorynkowego 3-krotnie. Oszczędności nie były waloryzowane.
Budżet - nie mógł zaciągać bezkosztowych pożyczek z banku, ograniczono dotację budżetową - główne cele socjalne
Pewne towary i usługi typu energia i nośniki energii (tanie i szeroko konsumowane wcześniej) - podniesiono od 400 - 1000%. Działania stabilizacyjne odbywały się kosztem ludności.
Zmiany systemowe zderzyły się z działaniam stabilizacyjnymi
Uwolnienie cen - wydano kilka zarządzeń likwidujące sposoby ustalania urzędowych cen na pewne towary. Producent musiał zgłosić się do urzędu, że zmienia ceny. Nastąpił wybuch hiperinflacji, ale krótkotrwałej, bo brak pieniędzy.
Wprowadzono wymienialność złotego
Zniesiono monopol państwa w handlu zagranicznym, liberalizacja handlu z zagranicą - tylko ewidencja przedsiębiorstw
Wprowadzono swobodę działania przedsiębiorstw państwowych (pełną) - same decydowały o cenach i kierunkach produkcji, powstał problem kto ma to koordynować - rynek
Ceny wolne również czynników produkcji - surowce, siła robocza, kapitał
Stworzenie rynku kapitałowego w postaci dóbr produkcyjnych - giełda
Pieniądz odzyskiwał swoje znaczenie jako regulator rynku - kontrola emisji przez bank centralny, uzyskuje on suwerenność
Wielka ustawa prywatyzacyjna (odpaństwowienie) - okazało się, że to proces trudny, wieloletni. Konflikt między efektywnością ekonomiczną a sprawiedliwością społeczną - wygrywa efektywność
Próby wprowadzenia ustawy antymonopolowej
Proces transformacji od 1.01.90r. do grudnia 92r.
Ceny po pierwszym szoku spadną do poziomu 1% miesięcznie
90 I. 196,0; II 123,8 III 104 IV 107,5 V 104,6 VI 103,4 VII 103,6
VIII 101,8 IX 104,6 X 105,7 XI 104,9 XII 105
Ceny - za rok 90 zamiast 190 wskaźnik 350 niejednakowo wzrosły
Żywność 317, nieżywność 368, usługi 535
Rolnicy byli tą grupą, która najbardziej odczuła wzrost cen.
Płace miały wzrosnąć o 1/5 (tj. ok.15-16%)
Wzrost płac nominalnych : 01 2% 02 15% 03 40%
Płace realne spadły o ponad 25% w pierwszym kwartale
Przedsiębiorstwa nie miały pieniędzy na wzrost płac. Były obłożone dywidendą.
Brak pieniędzy na rynku spadek popytu, w efekcie spadek produkcji (podaż).
Przychody ze sprzedaży:
01 spadek 32% utrzymywał się na tym poziomie do czerwca, w lipcu spadła i utrzymywała się do końca roku na tym poziomie.
Skutki:
ludność zubożała (płace, oszczędności malały)
eksplozja eksportu; zamiast deficytu w handlu zagranicznym powstała kolosalna nadwyżka, zmalał import, wysoki eksport zadziałał inflacyjnie, brak towaru na rynku
BUDŻET - plan finansów państwa, kolektor z jednej strony dochodów i rozdzielnik wydatków.
Funkcje:
alokacyjna - rozmieszczenie środków
redystrybucyjna - jednym zabiera, drugim daje
stabilizacyjna - łagodzi wahania koniunktury
fiskalna - dostarcza środki finansowe na potrzeby państwa.
Instytucja , która działa na-, obok-, ponad- rynkiem, bo
rynek ma wady
istnieją dobra, których rynek nie może rozdzielać:
publiczne - dobra i usługi, które mogą być konsumowane przez wiele osób i ich nie ubywa; nie można wykluczyć tych którzy nie płacą, czyli nie można ich urynkowić np. obrona narodowa
efekt zewnętrzny - rynek nie umie go uregulować; decyzja co do konsumpcji i produkcji jednych podmiotów wpływa na produkcję i konsumpcję drugich podmiotów gospodarczych, ale nie poprzez ceny, czyli nie przez mechanizm rynkowy, czyli potrzeba decyzji pozarynkowej
dobra i usługi - które mają szczególne walory korzystne lub korzystne; ich cena nie może być stymulatorem ich korzyści lub nie, bo mogłoby je ograniczać np. oświata, więc trzeba imperium państwa a nie rynku do ich regulacji; narzędziem do pełnienia tej funkcji przez państwo jest budżet.
Budżet składa się z:
dochodów budżetowych
wydatków budżetowych
Ich natura jest inna. Są wyrażone w pieniądzu, ale inna droga do określenia dochodów budżetu i wydatków budżetu.
Dochody budżetu są co rokuprognozowane (bo wynikają z procesów rynkowych) ile ich wpłynie.
Wydatki budżetowe - państwo ma gestię władzy, imperialne, są zaplanowane.
Konstruowanie budżetu - podobnie jak plan centralny w socjalizmie. W I połowie roku podejmuje się prace nad planem roku przyszłego.
W Ministerstwie Finansów 2 agendy:
dochody - Departament Polityki finansowej i Analiz - prognozują - opracowują prognozy dochodów rynkowych całej gospodarki)
wydatki - Departament Wydatków Państwa - zbierają od ministerstw i jednostek centralnych życzenia, ile powinny wynieść wydatki na rok przyszły.
Wydatki mają charakter obligatoryjny (nie można wydać więcej)
Inne komórki:
Działy kierowane przez ministrów koordynatorów działów budżetowych
" " " dysponentów części budżetowych
Projekt analizuje sejm w komisjach (gł. Komisja Finansów i budżetu państwa dyskusją nad budżetem w częściach)
Strona rządowa + opozycja - wprowadzenie korekt.
Na rok 2000 budżet wydatków opiewał na nie więcej niż 154 mld PLN
Dochodów 141 mld PLN
Przedstawienie budżetu w Sejmie w listopadzie.
W RP, jeżeli parlament odrzuci projekt budżetu, to przy następnym odrzuceniu prezydent może rozwiązać parlament.
Budżet Polski
Budżet deficytowy - wynik ujemny
Najlepiej, gdy wynik budżetu jest = 0
Rezerwa budżetowa ogólna 100 mln PLN
Rząd musi przewidzieć PKB i wzrost inflacji (obecnie 5,7% rocznie), żeby określić pewne liczby np. wzrost emerytur.
Jeżeli zostanie zakłócony któraś liczba, to liczby pozostałe nie zostaną zachowane.
106 - wzrost nominalny
Przeciętne wynagrodzenie 1800,-
Stale ta sama liczba policji, a ma być to priorytetem.
Struktura dochodów i wydatków (uzasadnienie ustawy budżetowej)
Dochody 141 mld PLN
Źródła podatkowe 13 mld tzn 93,6%, w tym cło 4,5 mld PLN
Dochody niepodatkowe:
Dochody jednostek budżetowych 5 mld PLN
Wpływy BC 2,5 mld PLN
Podatki mają znaczenie ogólnogospodarcze, również dla części niebudżetowej (rynkowej), jako rodzaje podatków.
Podatki
Zabranie pieniędzy z rynku = zmniejszenie dochodów podmiotów gospod. Rynkowych, czyli zmniejszenie ich dochodów na konsumpcję i oszczędności
Nie każde podatki uderzają w w/w i nie z taką samą siłą
Podatki pośrednie (wydatkowe) nie ograniczają bezpośrednio dochodów j.w., ale działają gdy podmioty rynkowe dokonują wydatków. Płacą z reguły średniozamożni i biedni (nie dotyka podmiotów wszystkich)
Podatki bezpośrednie : w zależności od podmiotu
od osób fizycznych - od każdego dochodu
od osób prawnych - jest zminimalizowany
Podstawa opodatkowania - w podatku dochodu = dochód
w podatku wydatków = obrót
Kwota opodatkowania - kwota podat.
Kwota
Gospodarstwa domowe mają dochód.
Podatek od osób prawnych - jego stawka nie zmienia się
Jego kwota opodatkowania rośnie
Jego stopa podatkowa rośnie proporcjonalnie - podatek liniowy
Rys. Osoby prawne
Osoby fizyczne - podatek progresywny
Stopa ulega zmianie wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania. Gdy stopa rosnąca, to kwota rośnie bardziej niż proporcjonalnie.
Gdzie i jakie wyznaczyć progi?
Uzasadnienie progresji podatkowej
ZA: sprawiedliwe społecznie, żeby ludzie mający większe dochody płacili większe podatki, bo stanowi to dla nich mniejsze obciążęnie.
PRZECIW: zabieranie zamożnym jest niesprawiedliwe, bo karze się ich zapobiegliwość;
Podatek majątkowy: niewielki w RP ma mieć charakter kastralny.
WYDATKI - odwrotne niż podatki
1. Transfery budżetowe - przekazanie gospodarstwom domowym na renty, emerytury (redystrybucja - ponowne rozdzielnictwo)
SPRAWDZIĆ, CZY JEST DALSZY CIĄG
BUDŻET I POLITYKA FISKALNA 18.03.00
Jak się zmienia struktura podatków?
3 grupy podatków
1998r. 2000r.
|
53,3% |
66% |
|
12,3% |
10,8% |
|
28,9% |
19,5% |
Spadek udziału w kwotach bezwzględnych podatku bezpośredniego od osób fizycznych i prawnych
Wzrost podatku pośredniego
Cło w 1998r. - 5,1% a w 2000r. 3,2%. (Spadek). To źródło wysycha, bo rozszerza się klauzula "wolnego handlu" - obniżenie barier celnych. To rzutuje na całość gospodarki, bo nie ma barier celnych.
Podatki pośrednie - rozszerza się, bo są łatwe do ściągania ( nie ma dodatkowej administracji) i nie budzą bezpośrednich protestów. Wykorzystanie zdolności ludzi do nominalnego patrzenia na świat. Podatek pośredni wchodzi do ceny, czyli jest cenotwórczy. (VAT i akcyza są cenotwórcze).
Udział podatku pośredniego wzrastał, a bezpośredniego malał - na świecie. U nas 22% i mniej na towary preferencyjne.
Na kogo nakładać podatek?
Zasady:
Należy nakładać wg zdolności podatkowej
Jest niecelowe nakładanie na ...........
Zasada korzyści podatkowej - na tych któ®zy korzystają szczególnie z opodatkowanej usługi.
Ustalenia dotyczące polityki budżetowej w ogóle
Budżet może być duży lub mały. Mierzymy wielkości ekonomiczne w stosunku do PKB. Czyli budżet duży tzn. duży w stosunku do PKB. Relacja do PKB, bo PKB pełni 2 funkcje:
PKB jest funduszem zasilającym dochód budżetowy, a zatem i wydatków
PKB - wzrost kreuje popyt na usługi budżetowe, dostarcza potrzeb, które mogą być zaspokojone przy tej organizacji społecznej przez budżet.
UDZIAŁ BUDŻETU W DN (pytanie - jakie zmiany zachodzą w budżecie w okresie transformacji)
Udział procentowy dochodów w DN brutto
Rok |
86 |
87 |
88 |
89 |
90 |
91 |
92 |
94 |
95 |
96 |
Dochody |
52,5 |
47,5 |
49,9 |
43,5 |
46,5 |
40,9 |
42,6 |
45,4 |
44,7 |
44,2 |
Udział procentowy wydatków w DN brutto
Rok |
86 |
87 |
88 |
89 |
90 |
91 |
92 |
94 |
95 |
96 |
|
51,5 |
48,2 |
48,8 |
46,1 |
44,2 |
42,9 |
47,2 |
47,4 |
46,4 |
46,4 |
Na świecie:
Źródłem wydatków powinny być dochody.
Gdy wydatki są większe od dochodów to wynmikiem tego jest deficyt budżetowy. Deficyt nie musi prowadzić do inflacji a wręcz pomaga, gdy budżet stymuluje gospodarkę - ratuje od recesji.
Deficyt budżetowy - ważne jest z jakich źródeł jest deficyt finansowany.
Źródła:
Monetyzacja deficytu - (negatywna ocena, jeżeli zbyt dużo się z tego czerpie, to występuje inflacja; budżet wystawia do BN papier dłużny, czyli obligacje; BC dodrukowuje ilość pieniędzy (zagrożenie, gdy nie znajduje pokrycia w towarach i usługach)
Pożyczka pieniędzy od ludności i banków komercyjnych poprzez emisję obligacji państwowych, nie stwarza niebezpieczeństwa inflacji, bo jest to pieniądz, który był już na rynku; zmiana "kieszeni"
Pożyczka z zagranicy - może to spowodować inflację, jeżeli nie ma reakcji podażowej, ale może pobudzić import.
Własność kolektywna
-, +
Jugosławia za Tity (teraz Chiny - okres przejściowy
-, -
ZSRR
IV. +,+
USA
III. +,-
Trzecia Rzesza (Iplan centralny przy nienaruszonej własności prywatnej
regulacja
Rynek
Plan
Indywidualna
Równowaga gospodarcza
sektory
instrumenty
Wg planu centr.
106,3 - wzrost realny
= 2% spadek realnych emerytur
Podstawa
= stopa opodatkowania
10 20 30 40 Podstawa opodatkow.
Kwota opod.
Stopa opod.
Liniowy podatek
Stopa opodatk.
Kwota rośnie bardziej niż proporcjonalnie
1.Kwota
2. Stopa
10 20 30 40 50 Podst. Opod.
Bo podstawa spadła