Negatywne wpływy górnictwa podziemnego na powierzchnię:

1. Wpływy bezpośrednie

• Deformacje nieciągłe (szczeliny, progi, zapadliska, leje)-zasięg ich z reguły nie przekracza poza kontury eksploatacji

• Deformacje ciągłe (niecki obniżeniowe)-zasięg znacznie przekraczający kontury eksploatacji

2. Wpływy pośrednie

• Zawodnienie i osuszanie

• Wstrząsy górnicze

• Wyługowania i wymycia

• Deformacja wskutek odwadniania

• Zanieczyszczenie środowiska

Zasadnicze czynniki decydujące o deformacji terenu:

1. Głębokość eksploatacji H - przy małych głębokościach do 80m istnieje możliwość wystąpienia deformacji nieciągłych, przy większych głębokościach wpływy są łagodniejsze, bardziej regularne a ich zasięg coraz większy.

2. Grubość eksploatowanego złoża g i sposób wypełnienia pustki poeksploatacyjnej a - informacja o możliwie największym osiadaniu terenu: W_max=a*g

3. Kształt i wielkość wybranego pola eksploatacji - wraz z wielkością pola eksploatacji wzrastają wskaźniki deformacji aż do wartości maksymalnych, przy czym niektóre wskaźniki deformacji osiągają maksymalne wartości przy określonej wielkości pola eksploatacji.

4. Litografia i stratygrafia nadległego górotworu - o rozmiarach deformacji i ich przebiegu decyduje głównie przeciętna zwięzłość górotworu oraz usytuowanie sztywnych warstw w stosunku do eksploatowanego złoża.

5. Tektonika nadległego górotworu - decydujący wpływ mają duże uskoki szczególnie przy małym nadkładzie luźnych warstw trzecio i czwarto-rzędowych. Wzmożone, często nieciągłe deformacje występują s w strefie wychodni uskoków.

6. Nachylenie pokładu - przy eksploatacji pokładów nachylonych obserwuje się asymetrię wpływów w stosunku do pola eksploatacji. Centrum niecki obniżeniowej przesunięte jest w kierunku upadu pokładu o wartość: p = H_k*tg(μ*α)

H_k - miąższość warstw karbońskich

μ - parametr dewiacji wpływów (0,6-0,8) w zależności od sztywności skał nadległych

α - nachylenie pokładu

7. Szybkość frontu eksploatacji - teoretycznie analizy wykazują, że wskaźniki deformacji przy szybkim froncie powinny być mniejsze lecz obserwacje nie potwierdzają tego w sposób jednoznaczny. Obserwuje się, że uszkodzenia obiektów wzrastają w miarę wzrostu prędkości frontu eksploatacji.

Na wielkość i charakter deformacji powierzchni terenu mają wpływ także takie czynniki jak: zawodnienie górotworu, migracja wód, wcześniejsze naruszenie górotworu eksploatacją, występowania zjawisk krasowych, tąpania, wstrząsy, które mają znaczenie drugorzędne.

Wskaźniki deformacji zostały zdefiniowane dla przypadku tzw. płaskiego stanu deformacji, czyli dla przekroju niecki obniżeniowej powstałej nad polem o dużych rozmiarach, przy czym przekrój ten jest prostopadły do krawędzi pola eksploatacji.

wskaźniki deformacji terenu

1. Obniżenie terenu W[m],

2. Nachylenie terenu T- I pochodna profilu niecki w(x): T(x)=
   [mm/m lub w promilach]

3. Krzywizna terenu K - II pochodna profilu niecki K(x)=
   [km^-1]; częściej stosuje się R - promień krzywizny R = 1/K

4. Przemieszczenie poziome - pozioma składowa ruchu punktu u[m,mm]

5. Odkształcenie poziome - odkształcenie poziome właściwe ε[mm/m lub w promilach]

ε (x)=

---