1 podstawy metodologiczne nauki o cywilizacji

I podstawy metodologiczne nauki o cywilizacji

CZYM JEST KULTURA

Kultura (łac. cultura= uprawa, kształcenie)- całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości, wytworzonego w ogólnym rozwoju historycznym lub w jego określonej epoce, nie podpadającego przy tym pod zakres badań ściśle biologicznych oraz ściśle psychologicznych
Kultura to

zbiór, suma, zespół wytworów, działań i idei (według Moszyńskiego i Rystonia)
zespół wzorów, norm i wartości
definicja Kroebera- określenie zespołu wytworów społeczeństwa ludzkiego o charakterze ekstrasomatycznym, przekazywanych przez mechanizmy inne niż dziedziczność w sensie biologicznym. Wytworów tych brak jest u innych biologicznych rodzajów poza człowiekiem

SYSTEMATYZACJA KULTURY

0x08 graphic

próba stworzenia formuły obejmującej wszelkie możliwości życia zbiorowego kiedykolwiek i gdziekolwiek
quicunx termin matematyczny oznaczający stosunek pięciu dwunastych części jakiejś całości (5/12)
nazwa pochodzi od monety italskiej

według Konecznego każda myśl stoi w jakimś stosunku do któregoś, lub paru elementów quicunx
kategoria piękna pełni według Konecznego rodzaj pomostu pomiędzy noosferą a biosferą
z reguły jednak kategorie prawdy (cel ładu naukowego), dobra (cel ładu moralnego) oraz piękna (cel ładu artystycznego) traktowane są wspólnie i nierozerwalnie- w przeciwieństwie do modelu Konecznego!

Zgrupowanie wytworów kultury w cztery zespoły- stosunki społeczne, wytwórczość, wiedza i system wartości
Pomiędzy wytworami występują sprężenia zwrotne tworzące poszczególne łady, albo segmenty jest ich w sumie 6
nosfera:
wiedza a system wartości= ład naukowy- porządkuje wiedze ludzką według filozoficznych systemów wartości
stosunki społeczne- system wartości= ład moralny reguluje stosunki społeczne poprzez etyczne systemy wartości
wytwórczość- system wartości= ład artystyczny- estetyczne systemy wartości

biosfera:
stosunki społeczne- wytwórczość= ład ekonomiczny zapewnia zaspokojenie potrzeb życiowych ludzi
wiedza- stosunki społeczne= ład społeczny organizacja więzi społecznej i jej przekazywanie, w procesach socjalizacji kolejnym pokoleniom
wiedza- wytwórczość= ład techniczny pozwala na doskonalenie wytwórczości ludzkiej, dzięki praktycznemu wykorzystywaniu osiągnięć poznawczych wiedzy

człowiek teoretyczny- odkrywanie powszechnie ważnych prawidłowości, istniejących w procesach lub zjawiskach
człowiek ekonomiczny- postawa wyznaczona przez potrzeby biologiczne
człowiek estetyczny- jako typ wynikający z relacji harmonii, będącej podstawą idei piękna
człowiek mocy- światopoglądowym wyrazem jest filozofia (Nietzshego lub koncepcja pana u Hegla)
człowiek społeczny- światopoglądowym wyrazem są filozofie kolektywistyczne, filantropijne i tym podobne
człowiek religijny- wynik pewnych stanów mistycznych, przeżywający świat jako uduchowiony

KULTURA A CYWILIZACJA

Cywilizacja (łac. civilis= obywatelski)- stan rozwoju społeczeństwa w danym okresie historycznym, uwarunkowany stopniem opanowania przyrody przez człowieka; ogół nagromadzonych dóbr materialnych, środków i umiejętności produkcyjnych orz instytucji społecznych
każde społeczeństwo ludzkie uczestniczy w kulturze, stanowi jakąś formację kulturową, nie każde jednak społeczeństwo uczestniczy w cywilizacji ; były społeczeństwa przed cywilizacyjne mające kulturę
cywilizacja pojawiła się na pewnym etapie rozwoju społecznego
każde społeczeństwo ludzkie uczestniczy w jakiejś kulturze, ale nie każde uczestniczy w cywilizacji ponadto każda cywilizacja jest kulturą, ale nie każda kultura ludzka jest zarazem cywilizacją

DEFINICJE CYWILIZACJI

cywilizacja to metoda struktury życia zbiorowego
różnice prawa familijnego, majątkowego spadkowego w poszczególnych cywilizacjach
odmienna postawa wobec czasu
odmienny stosunek prawa publicznego do prawa publicznego
odmienne źródła prawa
istnienie lub nieistnienie poczucia narodowego w poszczególnych państwach

Cywilizacja- najmniejsza jednostka, w obrębie której proces historyczny jest zrozumiały i daje się studiować
Cywilizacja to wspólnota określonych zasad i ideałów, jakie ją wyróżniają z otoczenia, studiowanie procesu historycznego w strukturach mniejszych niż cywilizacja okazuje się zawodne