KOSZTY PRODUKCJI W PRZEDSIĘBIORSTWIE
KOSZTY PRODUKCJI - ogół wydatków pieniężnych poniesionych przez przedsiębiorstwo na zakup czynników produkcji (księgowe ujęcie kosztów).
KOSZTY W UJĘCIU EKONOMICZNYM - koszty księgowe i alternatywne (wartość najbardziej preferowanej ale nie wybranej alternatywy).
RODZAJE KOSZTÓW:
KRYTERIUM RODZAJOWE: KOSZTY OSOBOWE, MATERIAŁOWE ( koszty zużytych materiałów i energii), AMORTYZACJA ( rozliczone w sposób procentowy).
PODZIAŁ KOSZTÓW POWIĄZANIA KOSZTÓW Z PRODUKTEM: BEZPOŚREDNIE ( zużycie materiałów, półfabrykatów), POŚREDNIE ( koszty administracyjne, najmu dzierżawy).
KRYTERIUM PODMIOTU PONOSZĄCEGO KOSZTY: KOSZTY PRYWATNE ( indywidualne - odzwierciedlają zakup czynników wytwórczych), KOSZTY SPOŁECZNE ( są ponoszone przez podmioty, osoby trzecie nie związane z działalnością przedsiębiorstwa; koszty społeczne inaczej efekty zewnętrzne - negatywne ).
KRYTERIUM POWIĄZANIA KOSZTÓW Z ROZMIARAMI PRODUKCJI: KOSZTY STAŁE - to takie które są związane z wykorzystaniem stałych czynników produkcji. W ujęciu całkowitym nie ulegają zmianie wraz ze zmianą wielkości produkcji. W ujęciu przeciętnym zmniejszają się wraz ze wzrostem produkcji (dla krótkiego okresu czasu). Płace pracowników administracji i obsługi, amortyzacja majątku trwałego, koszty kredytów, koszty użytkowania ziemi, najmu, lokalu. Koszty stałe występują nawet przy zerowym poziomie produkcji. KOSZTY ZMIENNE - są związane z zakupem zmiennych czynników produkcji. Występują w krótkim i długim okresie czasu. W ujęciu całkowitym i przeciętnym mają tendencje zmienną początkowo maleją a później rosną (płace pracowników, koszty surowców, materiałów i półfabrykatów, koszty energii i wody - koszt stały).
KOSZT MARGINALNY - to faktyczny koszt wytworzenia każdej kolejnej jednostki lub partii produkcji.
PRZYCZYNY WYTĘPOWANIA KORZYŚCI SKALI: 1. Specjalizacja pracy, techniczny podział pracy, 2. Specjalizacja w zarządzaniu przedsiębiorstwem, 3. Pełne wykorzystanie niepodzielności czynników produkcji, 4. Upusty cenowe, większe możliwości kształtowania cen wytwarzanych produktów, 5. Niskie koszty reklamy, 6. Więcej źródeł finansowania, większa wiarygodność, 7. Rozłożenie ryzyka handlowego w wyniku dywersyfikacji produkcji.
NIEKORZYŚCI SKALI: 1. Koszty gigantyzmu - ograniczona efektywność systemu zarządzania coraz większe koszty przepływu informacji, 2. Wzrost kosztów kontroli, 3. Mała elastyczność reakcji na zmiany rynkowe, 4. Ograniczenia natury fizycznej, geograficznej.
PRZYCHODY PRZEDISĘBIORSTWA: UTARGI CAŁKOWITE - pieniężny dochód ze sprzedaży danej ilości produktów (Q) po określonej cenie (P). UTARG PRZECIĘTNY (JEDNOSTKOWY) - iloraz utargu całkowitego i ilości sprzedanych produktów. UTARG MARGINALNY (KRANCOWY) - zmiana utargu całkowitego spowodowana zmianą sprzedaży o kolejną jednostkę.