C 112/00 Schmidberger p. Austrii (demonstracja)
hasła: swoboda przepływu towarów, wolność zgromadzeń
Stan faktyczny: 12 czerwca 1998 r. organizacja Transitforum Austria Tirol przeprowadziła manifestację, która polegała na zablokowaniu autostrady A 13 (stanowiącej jedyne połączenie tranzytowe pomiędzy Niemcami i Włochami). Celem Transitforum było zaprotestowanie przeciwko niszczeniu biosfery w rejonie alpejskim. Demonstracja trwała od godziny 11.00 do 15.00 następnego dnia. Z uwagi na przypadającą 11 czerwca uroczystość Bożego Ciała oraz obowiązujący na mocy przepisów austriackich zakaz ruchu samochodów ciężarowych w weekend, ruch samochodów pomiędzy Niemcami a Włochami był zablokowany na 4 dni. Zdaniem przedsiębiorstwa transportowego Schmidberger (z siedzibą w Niemczech), straty wywołane przez wyżej wymienione zdarzenie być powinny zrekompensowane przez władze Austrii, które nie zakazując demonstracji przyczyniły się do ograniczenia w swobodnym przepływie towarów. W pozwie przeciwko miejscowym władzom Schmidberger powołał się na artykuły 28 i 30 w związku z artykułem 10 (obecnie art. 4 ust. 3 TUE). Pierwsze dwa przepisy zakazują ograniczeń ilościowych i środków o skutku równoważnym w przywozie i wywozie między państwami członkowskimi, podczas gdy art. 4 ust. 3 TUE nakłada na Państwa Członkowskie obowiązek podjęcia wszelkich właściwych środków celem wykonania wynikających z Traktatu zobowiązań. Władze Austrii natomiast twierdziły, że demonstracja odbyła się zgodnie z prawem, zaś informacja o zamknięciu autostrady została ogłoszona z wyprzedzeniem za pośrednictwem mediów. Sąd Okręgowy w Innsbrucku powoływał się na art. 6 TUE, wskazującego jako podstawę działania Unii zarówno zasady wolności, demokracji i poszanowania praw człowieka jak i szacunek dla praw podstawowych zagwarantowanych w Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, której stronami są wszystkie państwa Unii. Artykuły 10 i 11 EKPC wyraźnie stwierdzają, że swoboda wypowiedzi i swoboda zgromadzeń są prawami absolutnymi i nie można ich rozważać z pominięciem ich celu społecznego
Trybunał Sprawiedliwości:
• Trybunał uznał zablokowanie głównej drogi tranzytowej na 30 godzin za ograniczenie swobodnego przepływu towarów art. 34/35 TfUE, zaś powołując się na artykuł 4 ust. 3 TUE przypomniał, że obowiązkiem państwa jest likwidacja ograniczeń- bez względu na fakt ich pochodzenia od państwa.
• Środki o skutku podobnym do ograniczeń ilościowych są niezgodne z TWE- chyba, że mogą być obiektywnie uzasadnione. Z uwagi na ciążący na Państwach i Wspólnocie obowiązek poszanowania praw podstawowych (art. 6 TUE w zw. z art. 10/11 EKPCZ), ich ochronę uznać można za przesłankę usprawiedliwiającą ograniczenie obowiązków nałożonych na państwa przez prawo wspólnotowe.
• Trybunał wyprowadził 6 argumentów, określających fakty, które w tym konkretnym przypadku przemówiły za ograniczenie wynikających z prawa wspólnotowego obowiązków: legalność demonstracji; ograniczony czas i miejsce; fakt wykonywania przez obywateli przysługującego im prawa fundamentalnego; cel manifestacji, którym nie było ograniczenie swobodnego przepływu towarów; udzielenie zgody na demonstrację przez odpowiedni organ państwa; sprzeczność z prawem ewentualnych rygorystyczniejszych warunków, stanowiących niezgodne z prawem ograniczenie praw fundamentalnych.