niekonsekwentnej nomenklatury w niektórych aktach prawnych albo z nie­świadomości różnicy między organem uprawnionym do podejmowania decy­zji a tym, który podejmuje decyzję. Jest to w istocie pewna fikcja konstrukcyj­na, która jednakże kładzie tamę uznaniu każdego, kto decyduje za organ administracyjny. Pracownik ministerstwa, wydający decyzję administracyjną lub podejmujący inną czynność leżącą w sferze uprawnień ministra, realizuje kompetencje ministra, a nie własne. Stąd też stosunki organizacyjne między pracownikami ministerstwa a ministrem nie są stosunkami między organami administracji państwowej (konstytutywnym elementem pojęcia organu admi­nistracji państwowej jest m.in. właśnie wyodrębnienie kompetencji). W rezul­tacie idzie tu wyłącznie o podział pracy oparty na naukowej konstrukcji dekoncentracji wewnętrznej. Przydział czynności i zakres obowiązków pracownika ministerstwa (także każdego innego urzędu) ustalane są przez ministra (i inne organy) w formie zarządzeń organizacyjnych, regulaminów wewnętrznych lub statutów (mogących mieć różną postać normatywną, np. statut | ministerstwa ma postać rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów). W efekcie | pracownik ministerstwa działa w granicach upoważnienia wyłącznie w imieniu ministra. W sferze stosunków zewnętrznych decyzja pracownika ministerstwa | uważana jest za decyzję ministra.

Nie wszystkie funkcje ministra są dekoncentrowane wewnętrznie. Zazwy­czaj decyduje on osobiście w sprawach z zakresu kierowania i organizacji

resortu, ustalania ogólnej linii polityki działania, wydawania aktów norma­tywnych.

Organizacja wewnętrzna ministerstw nie jest jednolita. Bywa dostosowa­na do szczegółowych kompetencji ministra i przedmiotowego zasięgu jego działania odpowiadającego charakterowi resortu, którym kieruje. Dlatego też wydzielenie poszczególnych komórek organizacyjnych jest sprawą potrzeby wynikającej z nazwy ministerstwa, zasięgu kompetencji rzeczowych, a także

terenowej struktury organów podporządkowanych ministrowi bądź zadań w sferze stosunków międzynarodowych.

Tymczasem po raz pierwszy w historii otrzymaliśmy generalną regulację ustawową budowy ministerstw. Podczas gdy struktury administracji samorzą­dowej są coraz bardziej zróżnicowane (chyba celowo), struktury administracji naczelnej doczekały się zasadniczej unifikacji ustawowej. W skład ministerstw wchodzą:

- departamenty powołane do realizacji merytorycznej zadań ministerstwa,

- biura powołane do realizacji zadań w zakresie obsługi ministerstwa,

- sekretariaty powołane do obsługi ministra oraz komitetów, rad i zespołów,

- wydziały jako komórki organizacyjne departamentów i biur.

W każdym ministerstwie tworzy się w szczególności:

-- gabinet polityczny ministra,

- komórki organizacyjne, biura, wydziały lub wyodrębnione stanowiska do spraw: a) prawnych, b) informacji, c) budżetu i finansów, d) kadr, szkolenia i organizacji, e) integracji europejskiej i współpracy z zagranicą, f) informaty­ki, g) zamówień publicznych, h) administracyjno-gospodarczych, i) obron­nych, j) kontroli, skarg i wniosków, k) ochrony informacji niejawnych.

Bezpośredni nadzór nad wszystkimi jednostkami organizacyjnymi poza departamentem sprawuje dyrektor generalny, który zapewnia prawidłowe wy­konywanie zadań określonych przez ministra, sekretarza stanu i podsekretarza stanu. Prawa i obowiązki dyrektora generalnego urzędu określają odrębne przepisy.

Szczegółową strukturę organizacyjną ministerstwu nadaje Prezes Rady Ministrów statutem podjętym w formie rozporządzenia. Ministerstwo tworzy, znosi lub przekształca Rada Ministrów, także w drodze rozporządzenia.

Urzędy terenowych organów administracji rządowej oraz urzędy gmin, starostwa i urzędy marszałkowskie mają status organizacyjny podobny do ministerstwa i innych urzędów (w trzecim znaczeniu). Szczegółowa regulacja ich organizacji i funkcjonowania zawarta jest w ustawach z zakresu reformy administracyjnej państwa, a zwłaszcza w ustawach samorządowych i ustawach o administracji rządowej.

Aktualna budowa wewnętrzna tych urzędów nie jest jednolita, jakkolwiek w tworzeniu ich wewnętrznej struktury uwzględnia się te same, określone ustawami, kryteria. Szczegółową organizację i podział czynności w urzędach określają statuty, których treść i tryb podejmowania regulują wspomniane wyżej ustawy z mniejszą lub większą dokładnością.

C. Dekoncentracja wewnętrzna

W obrębie dekoncentracji wewnętrznej treść i zakres uprawnień pracow­ników urzędu ustala organ, który może upoważniać tylko w obrębie tych kompetencji, które sam ma. Przekazanie może wprawdzie zostać cofnięte, ale do tego czasu organ przekazujący nie może realizować funkcji, które przeka­zał. Natomiast pracownik otrzymujący w obrębie podziału pracy od organu upoważnienie do wydawania decyzji nie może go cedować na innego pracow­nika urzędu, ponieważ nie jest organem administracyjnym. Nieobecność orga­nu w sytuacji nieistnienia jakiegokolwiek upoważnienia uniemożliwia rea­lizację prawa materialnego. Decyzje wydane bez upoważnienia podlegają stwierdzeniu nieważności.

Oto przykład regulacji dekoncentracji wewnętrznej na stopniu wojewódz­twa samorządowego.

175

---