12.10.2010

Wykład 3

Temat: Źródła prawa

1. Stanowienie prawa:

• Akt decyzyjny organu państwa:

• Jednostronny - jest uprawniony

• Władczy - czyni to jednostronnie

• Konstytutywny - coś nowego tworzy

• W wyniku, którego powstaje akt prawotwórczy

• Przepis prawa

Świadomość tego, co jest prawem a co nie jest ma bardzo duże znaczenie. Czy mogę, czy muszę?

Przepis prawny - elementarna jednostka normatywna, powstaje w wyniku aktu prawotwórczego, który jest jednostronny władczy i konstytutywny.

Akty:

• Deklaratoryjny - stwierdzenie, że coś jest, istnieje

• Konstytutywny - coś nowego tworzy

• System prawa stanowionego:

• Źródła prawa (akt prawotwórczy) - jest to tekst organu władzy publicznej wyrażony w postaci przepisu prawnego.

• Przepisy prane:

• Wprowadzajmy do systemu prawnego:

• nowe normy

• zmieniające lub uchylające dotychczasowe

• Teks ujednolicony - nie obowiązuje, obowiązuje jedynie tekst jednolity.

• Organy promulgacyjne

• Stanowienie prawa w prawie pracy i prawie międzynarodowym:

• Umowy prawotwórcze mogą także tworzyć przepis prawa

• Np. umowa o zakazie podwójnego opodatkowania (Np. na Cyprze, albo Wyspach dziewiczych opłaca się założyć firmę, bo podatki są bardzo niskie)

• Prawo powstające w dialogu, czyli porozumień

• Art. 9 prawa pracy reguluje, co jest źródłem prawa:

• Porozumienia

• Układy zbiorowe pracy - ich ustanowienia i innych porozumień nie mogą być mniej korzystne niż umowy ustawy pracy, korzystniejsze mogą być.

• Czy jest górna granica ustępstw? Z punktu widzenia prawa pracy tak, ale jest to sprzeczne z kodeksem handlowym. Jest to jawne działanie na niekorzyść spółki.

• Prawo precedensowe (case law) - w państwach anglosaskich (W. Brytania, Irlandia, USA, Kanada)

• Prawo jest tworzone:

• Jako prawo stanowione

• Precedensy prawotwórcze

• Sąd formułuje zasadę rozstrzygnięcia (ratio decidenti)

• Każda ustawa może uchylić precedens, ale nie odwrotnie.

• Konstytucja - ustawa zasadnicza (art. 87 - 91):

• Ustawy

• Akty prawa miejscowego - na obszarze, na którym organy administracji terenowej je ustanowiły (Np. plan zagospodarowania przestrzennego na terenie gminy, Np. wartość łąki lub nieużytku jest o wiele mniejsza niż wartość działki, ale może nastąpić przekwalifikowanie gruntu i wtedy gmina może naliczyć podatek od wzbogacenia się)

• Umowy międzynarodowe - wchodzi wprost do systemu, po ratyfikowaniu, ma pierwszeństwo przed ustawą, jeśli nie da się jej pogodzić z umową (Np. Traktat lizboński) na podstawie umowy międzynarodowej może być prawo przekazania prawa, [art. 94] zarządzenia tylko na podstawie ustawy - Np. zarządzenie ministra finansów wiąże pion skarbowy a nie wiąże zwykłych obywateli (nie może nakładać dodatkowych obowiązków na obywateli), zarządzenia i wytyczne nie są źródłem prawa, uchwały i zarządzenia podlegają kontroli (wykonywanej przez trybunał konstytucyjny) czy są zgodne z prawem.

• Umowy prawotwórcze (art. 9 Kodeksu Pracy)

• TRZEBA WIEDZIEĆ, CO JEST PRAWEM A CO NIE!!!

• Tępy legalizm

• Trzeba umieć dobrze uzasadniać, logika rozumowania, jest bardzo ważna. Liczy się sposób i technika argumentowania. Rację ma ten, kto może ją logicznie uzasadnić.

• System źródeł prawa stanowionego:

• Prawo unii

• Prawo krajowe




• Delegacja jest po to, aby nie trzeba było zmieniać, co chwilę ustawy, tylko wystarczy zmienić rozporządzenie.

• Art. 92 - rozporządzenia są wydawane przez organy zawarte w konstytucji, jest pewien zakres, wytyczne dotyczące treści aktu

• Delegacja minister właściwy do spraw gospodarki może coś uregulować, instrukcja - jak coś ma być uregulowane

• Jeśli jest ustawa i wytyczne, to można przewidzieć, co będzie. Jest projekt ustawy, gdy wpływa do laski marszałkowskiej to rząd nie może już nic w nim zmienić (program lexa - w nim są projekty ustaw). Do projektu jest obligatoryjnie dołączane uzasadnienie.

• Przepis ustawy o spadkach i darowiznach - w I linii zwalnia z podatku, o ile zgłosi się do pół roku w urzędzie skarbowym (u naczelnika). Projekty powinny też być na stronie ministerstwa finansów.

• Tekst ogłasza się w dzienniku ustaw

• Jeśli tekst opublikowano w dzienniku ustaw niepoprawnie, a w Rzeczpospolitej nie ma błędu. Trzeba stosować przepis z błędem, dopóki błąd nie zostanie poprawiony.

• Ustawa może wejść w życie z chwilą ogłoszenia, albo w jakimś terminie. Np. Dekret o stanie wojennym (czytany przez Tumanowicza i Klepacką śmieszne nazwiska ) nie był prawomocny od 13 grudnia

Rok akademicki 2010/2011

Semestr I, prof. AE dr hab. J. Wojtyła

Przedmiot: Prawo gospodarcze i prawo pracy (wykłady)

1

---