Poleski Park Narodowy leży w Polsce środkowo-wschodniej, na terenie powiatu włodawskiego w województwie lubelskim.
Historia
1933r. - powstanie koncepcji utworzenia Poleskiego Parku Narodowego, na terenie Polesia znajdującego się obecnie na terenie Białorusi- prof. Władysław Szafer
1959r. - koncepcja utworzenia Poleskiego Parku Narodowego na terenie Polesia po stronie polskiej - prof. Dominik Fijałkowski, obszar ten został nazwany Wytyckim Parkiem Narodowym
1966-1986- powstanie na tym terenie 4 rezerwatów przyrody
1983r. - powstanie Poleskiego Parku Narodowego
Poleski Park Narodowy został utworzony 1 maja 1990 roku. Swoją siedzibę ma on we wsi Urszulin
Park powstał na bazie rezerwatów torfowiskowych:
-Durne Bagno,
-Jezioro Moszne,
-Jezioro Długie,
-Torfowisko Orłowskie.
W 1994 roku zostało do niego włączone Bagno Bubnów.
30 kwietnia 2002 roku powstały dwa Rezerwaty Biosfery UNESCO: "Polesie Zachodnie" w Polsce i "Szacki" na Ukrainie. Trwają starania o utworzenie rezerwatu biosfery po stronie białoruskiej. Równocześnie prowadzone są prace o uzyskanie statusu transgranicznego Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery.
Poleski Park Narodowy w liczbach:
Powierzchnia całkowita parku wynosi 97,62 km², obejmując:
powierzchnię leśną (47,8 km²)
-powierzchnię uprawną (23,73 km²)
-powierzchnię wodną (4,77 km²)
Powierzchnia ochrony
ścisłej 1,16 km²
-częściowej 81,98 km²
-krajobrazu 14,48 km²
Główne kierunki ochrony przyrody Poleskiego Parku Narodowego to:
- odtwarzanie i ochrona specyfiki stosunków wodnych
- ochrona i renaturalizacja ekosystemów wodno-torfowiskowych
- ochrona i restytucja gatunków ginących i zagrożonych.
Ten z pozoru obszar nadmiarów wody w rzeczywistości cechuje się wysokimi deficytami wody. Występujące na tym terenie okresowe nadmiary bądź braki wody skłoniły użytkowników do podejmowania licznych prób regulowania stosunków wodnych, czego efektem stało się znaczne przyśpieszenie naturalne powolnego tempa obiegu wód. Radykalne zmiany przyniosły szczególnie prace melioracyjne wykonane w latach 60-tych XX wieku. Obecnie konieczne jest prowadzenie działań o charakterze renaturalizacyjnym w celu spowolnienia tempa odpływu wód z terenu Parku i przywrócenia naturalnej retencji. Jednocześnie z osuszaniem obszarów podmokłych rozpoczęła się niekorzystna pod względem bogactwa przyrodniczego sukcesja roślinności drzewiastej i krzewiastej - torfowiska zaczęły zarastać i przekształcać się w mniej cenne zbiorowiska leśne i zaroślowe. Od drugiej połowy lat 90-tych XX w. w Parku prowadzona jest czynna ochrona torfowisk polegająca na ograniczaniu rozwoju roślinności drzewiastej poprzez jej usuwanie.
rzeźba terenu oraz hydrografia
Teren parku jest równinny. Różnica między najwyższym i najniższym punktem wynosi ledwie 10 m.
Powierzchnia wód (jeziora, stawy, rzeki, strugi i kanały) oraz bagien zajmuje 2088 ha, czyli blisko 25 proc. powierzchni parku. Sieć cieków wodnych jest bardzo gęsta. Wszystkie należą do zlewni Bugu i Wieprza.
Przyroda Poleskiego Parku Narodowego jest niezwykle bogata, choć Park obejmuje jedynie ok. 10 000 ha i są to przede wszystkim obszary wodno-błotne. Różnorodność siedlisk pociąga za sobą występowanie ogromnej liczby gatunków roślin i zwierząt, w tym takie, które występują jedynie w tym regionie Polski.
Szata roślinna Poleskiego Parku Narodowego jest jedną z jego głównych atrakcji. Dominujące formacje roślinne w Poleskim Parku Narodowym to torfowiska, łąki i lasy. Najcenniejsze są torfowiska, wyróżniające obszar spośród wszystkich innych parków narodowych w Polsce
Najbardziej charakterystycznym i najcenniejszym elementem są rozległe torfowiska, wyróżniające ten obszar spośród wszystkich innych parków narodowych w Polsce.
Flora
Florę PPN reprezentuje:
-ok. 260 gat. glonów,
-130 gat. mszaków (najliczniejsze są
torfowce - 13 gat. - mszar nastroszony,
skorpionowiec brunatny,
oba gat. zagrożone wyginięciem)
-ok. 1000 gat. roślin naczyniowych
(w tym 107 to gat. rzadkie),
Przez teren Parku przebiega granica zasięgu dla ok. 150 gat. roślin.
Występuje tu 81 gat. chronionych roślin naczyniowych, 36 gatunków znajduje się na polskiej czerwonej liście gatunków zagrożonych wyginięciem, pozostałe 32 gatunki zaliczane są do kategorii narażonej na wymarcie lub rzadkiej.
Najciekawszą grupę roślin, jaką są storczyki, w Parku reprezentuje 14 gatunków i 1 podgatunek. Do najrzadszych (po 1 stanowisku) należą obuwik pospolity i buławnik mieczolistny, którego stanowiska ostatnio nie odnaleziono oraz buławnik czerwony i lipiennik Loesela, mające tutaj po 2 stanowiska. Do rzadszych należą podkolan biały, podkolan zielonawy, kukułka (storczyk) szerokolistna, kukułka (storczyk) plamista, gółka długoostrogowa, kruszczyk szerokolistny, listera jajowata i bezzieleniowy, pasożytniczy gnieźnik leśny. Natomiast kukułka (storczyk) krwista i kruszczyk błotny to najpospolitsze storczyki Parku, a jedynie podgatunek kukułka krwista żółtawa występuje rzadziej i tylko na Bagnie Bubnów i Staw.
Niezwykle interesujący jest również fakt występowania na torfowiskach Parku aż 8 gat. roślin mięsożernych. Należą do nich: aldrowanada pęcherzykowata, rosiczka długolistna, r. pośrednia, r. okrągłolistna, r. owalna (mieszaniec), tłustosz pospolity dwubarwny, pływacz zwyczajny, p. średni i p. drobny.
Pośród grzybów objętych ochroną na terenie Parku zaobserwowano tylko 5 gatunków. Są to pojawiający się wczesną wiosną, nawet już w marcu, smardz wyniosły (stożkowaty), pasożytująca na drzewach żagwica listkowata, czy będący w mikoryzie z sosnami szmaciak gałęzisty, a także podgrzybek pasożytniczy i purchawica olbrzymia, której owocniki osiągają często wielkość piłki futbolowej, a nawet koszykowej. Wymienione gatunki w Parku spotykane są dosyć rzadko, a nawet sporadycznie. Najliczniej z grzybów chronionych można spotkać sromotnika bezwstydnego, grzyba o bardzo charakterystycznym kształcie i intensywnym, słodko-mdłym zapachu.
Fauna Poleskiego Parku Narodowego jest bardzo bogata. Jej różnorodność gatunkowa wynika z ilości i bogactwa siedlisk, obecnych na obszarze Parku. W Poleskim Parku Narodowym stwierdzono dotychczas 48 gatunków ssaków. Najliczniejszą grupę stanowią gryzonie, których jest 18 gatunków. Największym z nich jest bóbr, który został sprowadzony w 1992 r. Spośród mniejszych gryzoni najliczniejszym gatunkiem jest niewątpliwie nornica ruda, zamieszkująca zarówno lasy, zarośla, jak również łąki i torfowiska niskie. W bagiennych lasach Parku możemy napotkać niezwykle drapieżnego, choć niewielkiego, rzęsorka rzeczka. Ten największy przedstawiciel rodziny ryjkowatych jest doskonałym pływakiem, poluje na żaby, owady i inne bezkręgowce. Jest on naszym jedynym jadowitym ssakiem. Najliczniejszym przedstawicielem kopytnych w PPN należąca do rodziny jeleniowatych jest sarna. Największym jednak zwierzęciem Parku jest łoś. W Poleskim Parku Narodowym stwierdzono występowanie ok. 200 gatunków ptaków, z których ok. 150 uznano za lęgowe. Do rzadkich, gnieżdżących się tutaj gatunków należy derkacz, dubelt i kaczka podgorzałka. Po latach nieobecności powrócił do Parku bielik, największy nasz ptak drapieżny, prawdopodobnie będący pierwowzorem naszego godła państwowego. Dzięki programowi restytucji powróciły cietrzewie, które ponownie można obserwować na terenie PPN.
Na terenie Parku stwierdzono dotychczas występowanie 13 gatunków płazów. Szczególnie obficie występują tu żaby, zarówno brunatne jak i zielone. Wśród traszek występują dwa gatunki: zwyczajna i rzadziej spotykana grzebieniasta. Gady w Parku reprezentuje 7 gatunków. Na specjalną uwagę zasługuje żółw błotny, gatunek reliktowy w kraju i uznawany za najbardziej zagrożonego gada. Jego liczebność w Parku ocenia się na ok. 350-450 dorosłych osobników. Wśród węży występuje żmija zygzakowata, zaskroniec zwyczajny a od niedawna spotykany też gniewosz plamisty. Do jaszczurek zaliczamy trzy gatunki: zwinkę, żyworódkę i beznogiego padalca.
W wodach Parku stwierdzono 21 gatunków ryb. Spośród nich 4 gatunki: strzebla przekopowa, różanka, piskorz, koza objęte są ochroną gatunkową.
Bezkręgowce PPN to najliczniejsza grupa zwierząt niestety stosunkowo słabo poznana. Należy jednak zwrócić uwagę na kilka występujących tu gatunków chronionych. Jeszcze dość licznie w wodach Parku można spotkać dziś już bardzo rzadką pijawkę lekarską. Wśród motyli spotykamy tu chronionego postojaka wiesiołkowa. Na rozległych łąkach Parku spotykamy chronionego tygrzyka paskowanego należącego do największych krajowych pająków.