10.03

I okres prekursorów i Heleny Radlińskiej

• jest to okres różnorodnych wpływów ze strony nauk społecznych, rozwijających się w tym okresie

• syntetyczne ujęcie pedagogiki społecznej odnajdujemy w pracach Radlińskiej „ Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego”- pierwsza praca Radlińskiej poświęcona pedagogice społecznej

II okres ( 1945- 1989 )- pedagogika społeczna PRL-u

• 1950- likwidacja pedagogiki społecznej

• 1954- śmierć Radlińskiej

• 1957- utworzenie Katedry Pedagogiki Społecznej w Uniwersytecie Warszawskim

• 1961- reaktywowanie Katedry Pedagogiki Społecznej w Uniwersytecie Łódzkim

• główny kierunek badań- pedagogika środowiskowa

• działy zainteresowań:

• wychowanie pozaszkolne

• kształcenie permanentne

• oświata dorosłych

• praca kulturalno- oświatowa

• rekreacja

• czas wolny

• praca socjalna

• pedagogika społeczna- to działalność wychowawcza w środowisku- teoria i praktyka

• działania społeczne ( pomoc, kompensacja, opieka, profilaktyka, wsparcie ) odbywają się w środowisku społecznym ( naturalnym, społecznym, kulturowym )

• realizacja działań odbywa się za pomocą takich metod jak: metoda indywidualnych przypadków ( dla jednostki ), pracy z grupą ( dla grupy społecznej ) oraz metodą organizacji środowiska ( dla instytucji )

• ukierunkowanie działania społecznego poprzez: pracę socjalną, pracę opiekuńczą, edukację zdrowotną, animację społeczno- kulturalną; w celu przekształcania, modernizowania i organizowania

• pedagogika społeczna i inne nauki- pedagogika ogólna, filozofia, socjologia, psychologia, polityka społeczna, teoria wychowania, kryminologia i wiktymologia ( 10 lat współpracy )

Rozwój szkół pedagogiki społecznej ( po 1945 r. )

1. Helena Radlińska- kierunek badań- opiekuńczo- pomocowe

• Szkoła łódzka- związek personalny i problemowy

• A. Kamiński, I. Lepalczyk, J. Chałasiński

• Kierunek- praca socjalna, E. Marynowicz- Hetka

2. Szkoła warszawska- H. Radlińska, uczeń R. Wroczyński

• związek personalny, odmienność problemowa

• T. Pilch, A. Kelm- Przecławska, M. Winiarski, W. Theiss, B. Smolińska- Theiss, J. Szmagalski

• Badania- praca opiekuńcza, oświata dorosłych, polityka oświatowa

3. Szkoła poznańska- F. Znaniecki- wybitny socjolog, dzieła: „Chłop polski w Europie i Ameryce”, „ Socjologia wychowania”

• S. Kowalski- uczeń Znanieckiego

• Z. Kwieciński, W. Dykcik, T. Frąckowiak, J. Modrzewski

• Nurty badawcze- socjologia wychowania, edukacja środowiskowa, teoria i aksjologia pedagogiki społecznej

1. Szkoła bydgoska- R. Wroczyński, E. Trempała

• uczniowie- K. Marzec- Holka, M. Cichosz, M. Deptuła, M. Kuchcińska, Bezwińska, Lepert

• nurt badań- klasyczne, opieka, kompensacja, wychowanie środowiskowe

• współczesne prace socjalne, pomoc społeczna, marginalizacja, ubóstwo, bezrobocie, kapitał społeczny, modernizm środowiska wychowawczego

5. Szkoła katowicka- Radziewicz- Winnicki ze szkoły S. Nowaka- socjologia klasyczna pedagogika społeczna, współczesne teorie modernizmu społecznego

• Ewa Syrek- edukacja zdrowotna

• Ewa Jarosz- ochrona dziecka

• Ewa Wysocka- młodzież w kryzysie i diagnoza

• A. Nowak- patologie społeczne, niepełnosprawni

6. Pozostałe ośrodki akademickie

• Olsztyn UWM ( Uniwersytet Warmińsko- Mazurski )- prof. S. Kawula, prof. A. Oblubiński, prof. E. Kantowicz

• Białystok UB- prof. Nikitorowicz, prof. J. Izdebska

• Szczecin USZ- prof. B. Kromolicka ( brak szkoły )

• Opole UO- prof. J. Brągiel

• Kielce UPH im. Kochanowskiego ( Uniwersytet Przyrodniczo- Humanistyczny )- B. Matyjas

• Brak badań i szkoły- Wrocław, Kraków, Rzeszów

Geneza pedagogiki społecznej w Europie

• Adolf Diesterveg- wprowadził do literatury termin pedagogiki społecznej ( w książce „Przewodnik do kształcenia nauczycieli niemieckich” ), widział klasowe utrudnienia w dostępie do szkół

• Mary Richmond- dokonała przewrotu w opiece społecznej poprzez „unaukowienie dobroczynności”, przekształciła filantropię w służbę społeczną, realizowaną przez fachowy personel, wykształciła pracowników, założyła pierwszą uczelnię „Służb pracowników socjalnych” ( w Nowym Jorku )

• Alice Salomon- rozwijała ideę Mary Richmond, napisała „Soziale diagnosis”, założyła szkołę pracowników socjalnych ( w Berlinie )

• Adolf Busemann- opracował teorię pedagogiki środowiska

• Stanisław Szacki- orędownik wychowania związanego z ulepszaniem środowiska, wg niego ulica to otoczenie społeczne

• polscy reprezentanci- Karpowicz, Abramowski, K. Libet, J. Śniadecki, Krzywicki, H. Kołątaj, S. Staszic, H. Radlińska ( przejęła od teoretyków niemieckich nazwę pedagogika społeczna, społeczny punkt widzenia procesów wychowawczych, a także rozszerzyła pojęcie na wielorakie instytucje społeczne

---