10. Pedagogika społeczna. Pytania o XXI wiek (1999), red. A. Przecławska, W. Theiss, Warszawa Wyd. Żak.
Rozdział- Edmund Trempała -Edukacja ustawiczna- wymóg współczesności
Teza: Edukacja ustawiczna celem pedagogiki współczesnej
Gwałtowny rozwój cywilizacji rozpoczął się w XIX wieku i trwa nadal. Jest on ściśle związany ze stale zwiększającą się liczbą ludności świata. Era komputerów i syntetycznych produktów trwa nieprzerwanie i będzie trwała nadal. Postęp naukowo-techniczny zmusza jednostki jak i całe społeczeństwa do ustawicznego pogłębiania wiedzy, to już nie tylko wiek szkolny a nauka dorosłego człowieka przez całe jego życie. Ciągłe zmiany techniczne, kulturowe, polityczne i ekonomiczne zmuszają społeczeństwo do poszukiwania wiedzy na różne tematy. Współczesna edukacja zaczyna wykraczać znacznie ponad tradycyjne normy kształcenia i wychowania. Otaczający świat wywiera ogromny wpływ na człowieka w różnych jego fazach życia, począwszy od wieku niemowlęcego, przedszkolnego, szkolnego poprzez pracę zawodową aż do wieku poprodukcyjnego. Indywidualne i zbiorowe społeczności lokalne są środowiskami o dużej sile oddziaływań wychowawczych, inaczej mówiąc samo społeczeństwo jest zbiorowym edukatorem jednostek i grup ludzkich kształtując tym samym osobowość całych grup społecznych. Współczesnego człowieka kształtuje wiele zdarzeń, których doświadcza na co dzień w pracy, w domu, na jego zachowania w dużym stopniu oddziałuje rzeczywistość społeczna. Szkoła nie jest już początkiem ani końcem edukacji człowieka. Poza szkołą istnieje bogate środowisko edukacyjne, które kształtuje, wychowuje i także opiekuje się jednostką. Bardzo ważną rolę w edukacji człowieka odgrywa jego zamożność, wszelkie kryzysy finansowe osłabiają dostęp do działalności ośrodków edukacji pozaszkolnej. Chęć zdobywania wiedzy na różnego rodzaju kursach języków obcych, obsługi komputerów, marketingu, korzystanie z zajęć sportowych dla poprawy tężyzny fizycznej, uczestnictwo w klubach filmowych, terapeutycznych, zabawy na dyskotekach, kluby tańca, a w końcu podróże i poznawanie świata - to wszystko powszechna edukacja współczesnego człowieka. Inicjatorzy edukacji pozaszkolnej wychodzą naprzeciw wymaganiom społeczeństwa. Ogromny wpływ na rozwój zainteresowań jednostek maja środki medialne, które wielokrotnie inicjują nowe zainteresowania i zapotrzebowania na wiedze, otwierając tym samym szeroko okno na świat.
Współczesny człowiek to nie mieszkaniec środowiska lokalnego a istota żyjąca w świecie, mająca do wyboru różne systemy wartości, różne normy moralne, style życia.
XXI wiek głęboko zapada w świadomość człowieka poprzez środki społecznego przekazu: filmy, łącza satelitarne, Internet, przybliżając odbiorcom inny , beztroski świat a równocześnie pełen przemocy i okrucieństwa, wszystko w zasięgu ręki. Dlatego też tak istotną rolę odgrywa edukacja środowiska rodzinnego i lokalnego. Ścieranie się bodźców i impulsów płynących ze środków medialnych wraz z zakorzenionym wychowaniem w rodzinie, pozwala na dokonanie własnych sądów, aktów woli i uczuć jednostki. Taka sytuacja nakłada na organizatorów oświaty dużą odpowiedzialność, z pełną świadomością muszą zdawać sobie sprawę jakie czyhają zagrożenia demoralizujące i dezorganizujące osobowość człowieka. Ważną rolą oświaty pozaszkolnej jest dobór takich form zainteresowań, które umożliwią dokonywanie wyborów, wartości obiektywnych, rozszerzą i wzbogacą kulturowo. By osiągnąć takie wyniki w przyszłości należy zmienić dotychczasowe zadania pracy w szkole, rolą nauczyciela jest nie tylko wpajać wiedzę naukowa, ale także uczyć w jaki sposób młody człowiek może wzbogacać i korzystać z wiedzy pozaszkolnej. Rodzi się konieczność ścisłej współpracy nauczyciela ze środowiskiem pozaszkolnym ucznia
Pedagogika społeczna jako nauka XXI wieku bierze na swoje barki ogromną odpowiedzialność, ma nie tylko wpajać wiedzę ale kształtować wizję ładu społecznego na świecie, uczyć społeczeństwa jak rozwiązywać problemy w skali globalnej.