STAROŻYTNOŚĆ

- Zanieczyszczenie powietrza było powszechne w dużych miastach na długo przed epoką industrializacji. Źródłami zanieczyszczeń był kurz, dym/sadza z drewna opałowego, garbowanie skór, odchody zwierzęce.

- Zanieczyszczenie wód było mniej powszechne. W kulturze hinduistycznej i izraelskiej funkcjonowały kodeksy dotyczące szeroko rozumianych standardów czystości. Z drugiej strony starożytny Rzym słynął z ulic wypełnionych płynącymi ściekami.

- Wylesiono olbrzymie obszary Babilonii, Grecji, obecnego Libanu (Fenicja), Włoch. Brak drewna używanego jako źródło energii wymusiło pewne używanie energii słonecznej w Grecji.

- Zmiana ekspozycji domów i całych miast w kierunku słońca. W mniejszym stopniu trend ten naśladowali Rzymianie importując duże ilości drewna (na cele energetyczne i do budownictwa). Import pochodził nawet znad Morza Czarnego. Metodą ochrony wydzielonych obszarów było ich uznanie za „święte gaje”.

- Ochrona gleb nie funkcjonowała w basenie M. Śródziemnego. Jednak w Chinach, Indiach, Peru rozwijano metody ochrony przed erozją.

- Zatrucie ołowiem występowało wśród patrycjuszy rzymskich. Cukrem ołowianym doprawiano wino i winogrona.

ŚREDNIOWIECZE I RENESANS

- Dżuma pustoszy Europę. Jest jednak impulsem do tworzenia systemów opieki zdrowotnej.
- 1376- Paryż, dekret nakazujący wywożenie odpadków rzeźnych za miasto.

- Zanieczyszczenie wód nadal nie jest poważnym problemem - gęstość zaludnienia jest jeszcze zbyt niska.

- Deforestacja w Anglii, Francji, Niemczech. Ok. 1550r. w Anglii, a ok. 1600r. w Europie kontynentalnej wymusza przejście na węgiel jako źródło energii. Wzdłuż głównych dróg już nie było drzew.

- Pius V- bulla zakazująca walk byków we Włoszech.

- 1598- toaleta spłukiwana wodą; ptak Dront Dodo zaczął ginąć, w ciągu 60 lat wyginęła cała populacja.

- Ochrona gleb nadal nie funkcjonowała w basenie M. Śródziemnego. Jednak w Chinach, Indiach i Peru wprowadzono już terasy, rotację gatunków (płodozmian), nawożenie nawozem naturalnym.

- Choroby zawodowe zostały opisane przez Bernardo Razzimazi, uznane za problem społeczny. Jest on ojcem medycyny pracy.

- 1608- akt prawny w sprawie konwersji i źródeł ciepła zakazuje palenia złym gatunkiem węgla.

OŚWIECENIE

- Przeciwstawianie argumentów racjonalnych przesądom (zachorowalność) Apele Benjamina Franklina o utrzymanie czystości wód. James Lind proponuje program ograniczenia zachorowań na szkorbut. Apele o poprawę czystości ujęć wody, slumsów, więzień. Uznanie wartości indywidualnego istnienia i wiary w możliwość poprawy losu jednostek. Rumford: „other kind of glory than that of victory in battle!”. - poprawa losu ubogich.

- zakaz wyrzucania odpadów chemicznych do rzek; B. Franklin reguluje składowanie odpadów. Otwarto w Londynie klinikę pediatryczną co zmniejszyło ilość zgonów niemowląt.

- Thomas Matthus przedstawia wizję wyczerpania się żywności i innych zasobów przy dalszym wzroście liczby ludności. Dynamika wzrostu ludności jest wyższa od wzrostu żywności co hamuje rozwój gosp.

- Nowe technologie prowadzą do zrzutów nowych zanieczyszczeń. Efektem produkcji gazu z węgla były zrzuty substancji smolistych do rzek. Zrzuty bardzo toksycznych chemikaliów z zakładu przemysłu gumowego. Rosną zanieczyszczenie powietrza w wyniku energetycznego spalania węgla w dużych miastach. Brak polityki ochronnej (wobec pracowników) w zakładach chemicznych. Ograniczenie pracy dzieci do 12h. Londyn buduje pierwszą kanalizacje podziemną.

- 1804- Pitsburg - pierwszy smog. Część Londynu - epidemia cholery, wyłączono zanieczyszczoną wodę.

- 1855- wszystkie miasta powyżej 4 tys. muszą mieć kanalizację, a w 1905 roku już miały.

REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA

- Przerażające warunki mieszkaniowe są przedmiotem dyskusji na poziomie rządowym (Londyn 1840, Stany 1850,60). Epidemie tyfusu i cholery przyspieszają rozwój sieci wodociągowych i kanalizacyjnych.
- Wszystkie dzieci z sierocińca miały pracować, zakazano walk kogutów i psów.

- Pierwsza ofiara śmiertelna smogu (Londyn).

- Oskarżenie fabrykanta za substancje smoliste w Tamizie.

- Początki ochrony obszarów przyrodniczo cennych. Pierwsze apele o utworzenie parków narodowych.

- Budowa fabryk 5-6 mil od centrum miasta. Zakaz polowania na kaczki z moździerzy (Anglia).

- Zanieczyszczenie wód jest źródłem zachorowań, ale epidemiologia jako zjawisko do 1880 jest raczej nieznana. Pierwsze sygnały związanie skażenia wody pitnej w Londynie związane z epidemią cholery 1855 (John Snow, lekarz).

- Powstaje Central Park w Nowym Jorku. 1860- powstaje pierwszy Azyl dla psów; 1861- podatek na cele wojenne, opodatkowano alkohol; wymyślono destylowanie nafty do oświetlenia domów. 1866- pierwszy raz Ekologia; 1872- pierwszy Park Narodowy na świecie w parku Yellowstone.

PROGRESSIVE ERA

- Pierwsze reformy mające na celu poprawę warunków pracy, zamieszkania, jakości żywności, dostępu do wody pitnej i kanalizacji, ograniczenie zanieczyszczeń przemysłowych. Standardy wody pitnej były wtedy bardzo słabe i często powodowały dużo chorób.

- 1873- w Londynie w ciągu 3 dni zmarło ponad 1000 osób. 1874- Niemiec syntetyzuje DDT- środek zabijający insekty i bardzo skuteczny jednak posiada bardzo mocne czynniki rakotwórcze i się nie rozkłada; chorują pingwiny.

- Zintensyfikowanie ochrony obszarowej i racjonalnej gospodarki leśnej w USA (John Muir).

- 1881- odpowiednik MPO, trudne początku, wywożenie odpadów komunalnych. 1882- pierwsza hydroelektrownia.

- Organizacje mają na celu ochronę i zachowanie zasobów (Sierra Club- założyciel JM); 1892- „do something for wildness and make the mountains glad”.

- 1883- globalne ochłodzenie, wybuch wulkanu Krakatau; 1885- odkryto metodę złoża piasku do oczyszczania wody przez filtrowanie, jakość wody pitnej wzrosła; 1895- w Tamizie odnotowano odnowę gatunków, powrót ryb; 1903- ochrona siedlisk, obszary nobilitowane, zakaz jakichkolwiek decyzji; 1905- obowiązkowe szczepienia na ospę w USA; 1908- wprowadzanie pojęcia efektu cieplarnianego.

LATA 20-STE I KRYZYS

- W USA powstaje „Sojusz na rzecz zapobiegania zanieczyszczeniu wybrzeża” (National Coast Antipollution League). Gifford Pinchot (główny leśnik T. Roosevelta) forsuje poprzez Kongres USA międzynarodowe porozumienie ograniczające zanieczyszczenia składowanymi olejami.

- Próba nie dopuszczenia na rynek benzyny ołowiowej - niepowodzenie. General Motors doprowadził do zalegalizowania benzyny ołowiowej.

- 1928- zawala się pierwsza tama na rzece; 1933- raport epidemiologiczny, szkodliwość ołowiu i dodawanie alkoholu etylowego.

- Proces pracownic U.S. Radium Corporation (pierwsze farby fluorescencyjne - radioaktywne) przeciwko pracodawcy. Przypadki śmiertelne, wymuszanie odszkodowań i opieki nad rodzinami.

- 1900- pierwsza regulacja importująca ptaki; proces miedzy stanami o rzekę, która była brudna.

II WOJNA i LATA 50-TE

- Opanowanie syntezy sztucznego kauczuku, recykling, ograniczenia zasobu w trakcie wojny.

- 1948- pojawia się publikacja wskazująca na odpowiedzialność ludzi nie tylko za siebie ale za całą ziemię (Aldo Leopold, leśnik). 1941- raport, wg którego więcej ludzi zginęło w fabrykach niż na wojnie.

- Coraz liczniejsze przypadki śmiertelne na skutek smogu. Donnova Penn (1948), Londyn (1952), Nowy Jork (1953), Los Angeles (1954) wymuszają powszechną percepcję problemu jakości środowiska. 1955- pierwsza międzynarodowa konferencja na temat zanieczyszczenia powietrza.

- 1952- w Londynie w ciągu 3 dni zginęło 4000 ludzi; 1957- pierwszy sygnał rosnącej koncentracji CO2; otwarcie pierwszej elektrowni atomowej; 1957,58 ginie 40 osób w wyniku awarii reaktora atomowego. Choroba z Minamaty (Japonia) spowodowana zrzucaniem ścieków zawierających związki rtęci. 1958- unormowano stosunki wodne, koniec dóbr wolnych; 1959- zawaliła się tama we Francji, zginęło 420 osób.

LATA 60-TE

- General Motors i Standard Oil (Exxon) sprzedają spółkę Etyl Corp. odpowiedzialną za produkcję czteroetylku ołowiu (benzyna ołowiowa). 1962- Senat USA ujawnia wielokrotne oszustwa przy badaniach na temat szkodliwości ołowiu w benzynie.

- Książe Monako i Gusto sprzeciwiłsię przeciwko topienia odpadów radioaktywnych w M. Śródziemnym.

- 1961- powstaje WWF (World Wildlife Fund); 1963- negocjacje jakości wód w Renie. Francuzi psują Ren na samym początku, inni chcą zapłacić Francji żeby nie truła rzeki.

- 22.06.1965- zapala się rzeka Cuyahoga River in Cleveland, Ohio - efekt zrzutów oleju i innych chemikaliów. Płomienie sięgają 5. piętra.

- We Włoszech ginie 2500 osób po zawaleniu się zapory.

-1965- w ciągu jednego dnia od smogu ginie 80osób w Nowym Jorku, Serria Club jest przeciwko budowie zapory w wielkim kanionie Kolorado.

- 1969- konferencja UNESCO „Man and His Environment” San Francisco; 1969- próby wzmocnienia międzynarodowej koordynacji działań ochronnych;

- 1967- Green Peace- proces przeciwko testom jądrowym na Pacyfiku, kupują statek, pływają nim i nie pozwalają na wybuchy.

- Garrett Harden publikuje esej „tragedia dóbr wspólnych”, Rozszerzone wnioskowanie na całą planetę.

- 1968- powstaje nowa organizacja ekologiczna Friends of the Earth.

LATA 70-TE

- W USA powstaje Environmental Protection Agency.

- Znaczące ograniczenie zanieczyszczenie powietrza z motoryzacji - eliminacja benzyny ołowiowej, obowiązek posiadania katalizatorów w nowych samochodach. Obietnice produkcji samochodu 0-emisyjnego. Po pięciu latach miano wycofać ołów z USA.

- 1970- w USA wprowadza się program sterylizacji zwierząt w schroniskach; 1973- kraje arabskie wprowadzają embargo na ropę; 1974- artykuł o szkodliwości freonu.

- Szeroki program budowy oczyszczalni ścieków. Nie doprowadza do pełnej odnowy rzek.

- Narastający problem chemikaliów.

- 1976- kampania na rzecz zakazu eksperymentowania na zwierzętach; 1977- finansowe kary za zanieczyszczanie rzek, środowiska; 1978- tankowiec Eonu rozbija się we Francji.

- Obostrzenia regulacji bezp. eksploatacji elektrowni jądrowych po incydencie Three Mile Island.

- Kryzys energetyczny powoduje wprowadzenie regulacji zmierzających do efektywniejszego wykorzystania energii.

- katastrofy przemysłowe (1976r. we Włoszech, zginęło 30 osób).

LATA 80-TE

- Katastrofy przemysłowe wskazują jak delikatny i wrażliwy na zdarzenia nadzwyczajne jest sektor przemysł. (Bhopal - Indie; Czarnobyl - Ukraina; katastrofa promu Challenger; tankowca Exxon Valdez).

- Pojawiają się PCB (polichlorowane bifenyle) - bardzo rakotwórcze związki. Stosowanie ich w USA zostało zabronione od 1977. W Polsce i UE stosowanie jest legalne, ale ze ścisłymi ograniczeniami.

- Niszczenie warstwy ozonowej zostało uznane za problem nawet przez rządy konserwatystów (Ronald Reagan, Margaret Thatcher), w celu przeciwdziałania podpisano Protokół Montrealski 16 września 1987r.

- Kongres USA uchwala ustawę o obowiązku oczyszczenia składowisk odpadów toksycznych.

- Bhopal- 2000 osób zginęło, 800 ma choroby popromienne, 50000 ma trwa okaleczenie. Prowadzono proces w Indiach.

- Coraz mocniejsze regulacje ekologiczne towarzyszą radykalizacji ruchów ekologicznych. Służby specjalne Rządu Francji zatapiają w Nowej Zelandii statek Greenpeace Rainbow Warrior, który utrudnił francuskie próby jądrowe na Polinezji 1985r.

- Zaczyna się dyskusja o przyczynach globalnego ocieplenia.

LATA 90-te

- Wojna w Zatoce Perskiej - katastrofa ekologiczna rejonu wynikająca z podpalenia szybów naftowych.

- Badania ankietowe w USA wskazują na dalszą potrzebę wzmocnienia działań ochronnych (Gallup, 76%) co wymusza konsensus pomiędzy liberałami i konserwatystami.

- Chiny mimo protestów międzynarodowych kontynuują budowę zapory Trzech Przełomów na Jangcy

- Poprawa jakości powietrza, problemy z jakością wód powierzchniowych i podziemnych, zanieczyszczenia z dodatków do paliw. Eliminacja ołowiu wykreowała kolejny problem.

NOWE TYSIĄCLECIE

- Zmiana orientacji USA z pro-przemysłowej (GB) na pro-środowiskową(BO)

- Zmiany klimatyczne w centrum zainteresowań

- Ograniczenie wydobycia węgla kamiennego w USA - duże efekty zewnętrzne

- Składowanie odpadów toksycznych w krajach rozwijających się jest uznane za narastający problem

Ryzyko ekologiczne - niepewność wynikająca z losowego oddziaływania pewnych czynników rozprzestrzeniających się w środowisku przyrodniczym (T. Żylicz). Przykłady: ryzyko powodzi, ryzyko uschnięcia drzewa

Dopuszczalny poziom ryzyka - 3 podejścia:

1. całkowita eliminacja (możliwość udowodnienia, że nie ma ryzyka - brak dowodu na niewystępowanie ryzyka)

2. margines bezpieczeństwa (praktyka inżynierska, bez uzasadnienia naukowego). Procedura arbitalna ale gdy nie ma lepszych przesłanek oceny ryzyka - uznawana za skuteczną

3. poziom uzasadniony ekonomicznie (wycena niejawna, dyskredytacja rezultatów - case bitenyle w rybach

Ekonomiczne metody wyznaczania DPR - ekonomicznie uzasadniony poziom ryzyka - czyli tak przy którym suma korzyści po potrąceniu kosztów jest największa z możliwych

Warunek maksymalizacji - zrównanie kosztów i korzyści krańcowych. Warunek rozwiązania równania: sprowadzenie kosztów i korzyści krańcowych do tych samych jednostek (najczęściej pieniężnych)

sprowadzenie - wycena wymaga natomiast kwantyfikacji korzyści

Tendencja: unikanie jawnej, pieniężnej „wyceny korzyści „trudnomierzalnych”

Niebezpieczeństwa tak otwartych deklaracji:

1. Atak na regulację przy użyciu argumentów, że istnieją „tańsze” koncepcje uratowania 1 życia

1. Etyczne - koncepcje pieniężne; wyceny ludzkiego życia jest kontrowersyjna, życie warte jest więcej, a więc norma jest zbyt łagodna

Zmiany nieodwracalne:

1. postrzeganie zasobów nieodwrcalanych przez pryzmat bieżących korzyści czerpanych z zasobu. Dla zasobów nieodnawialnych - reguła Hottelinga, dla odnawialnych zasada maksymalnego trwałego przychodu z wszystkimi zastrzeżeniami artykułowanymi np. w modelu Faustmanna.

1. Utrata zasobu na wskutek nie eksploatacji ale zniszczenia nie może być interpretowana i opisywana przy pomocy wyżej wymienionych modeli. Utrata gatunku (obecnie) nieużytkowego: informacja genetyczna, przyszłe hipotetyczne korzyści. Prawdopodobieństwo wystąpienia takich korzyści jest nieznane - trudno jest więc policzyć wartość oczekiwaną.

Zasada przezorności - w przypadku wątpliwości należy spodziewać się najgorszego możliwego biegu wydarzeń

Hipotetyczny charakter korzyści - prawdopodobieństwo ich realizacji nie jest znane a co za tym idzie nie można posłużyć się wartością oczekiwaną.

Ryzyko a próby jego ograniczenia - analiza praktycznych przesłanek wyboru

Obawy mityczne i uzasadnione, przesłanki emocjonalne decydują o zachowaniu konsumentów; zakup butelkowanej wody do picia celem uniknięcia spożycia wody wodociągowej

Latencja- okres utajenia, czas od wystąpienia przyczyny do zaistnienia skutku np. rak płuc

Efekt Cieplarniany- zjawisko spowodowane zdolnością do przepuszczania dużej części promieniowania słonecznego (głównego światła) i zatrzymywania promieniowania Ziemi.(m.in. cieplnego). Dzięki temu na powierzchni Ziemi oraz w dolnych warstwach jej atmosfery jest cieplej niż byłoby gdyby atmosfera nie istniała

Komputerowy model zmian klimatu IPPC
Wszystkie modele komputerowe podają rozkład przestrzenny temperatury globu całkowicie niezgodny z obserwacjami. Nie dają one prawidłowych wyników nawet do 2 tygodni do przodu. Nie potrafimy przewidzieć co będzie dalej w przyrodzie.

Komitet Nauk Geologicznych PAN opublikował 12. lutego 2009 roku „Stanowisko w sprawie zagrożenia globalnym ociepleniem”. Zwrócono uwagę na 10 fundamentalnych aspektów tego problemu, nierozerwalnie związanego z funkcjonowaniem geosystemu - skomplikowanej współzależności procesów zachodzących w litosferze, hydrosferze, atmosferze i biosferze. Ich znajomość powinna leżeć u podstaw racjonalnie i odpowiedzialnie podejmowanych decyzji ingerujących w geosystem.
Ta polityka nie pasuje do ogólnej polityki UE i jej komisji. Nie można doprowadzić do tego żeby brano pod uwagę tylko jedną ze stron, trzeba zawsze patrzeć obiektywnie na rzeczywistość

Stwierdzono, że od 12 tysięcy lat Ziemia znajduje się w kolejnej fazie globalnego ocieplenia i jest w pobliżu jego maksymalnego natężenia.
Naukowcy wskazują na aktywność wulkaniczną szczególnie wzdłuż granic płyt litosfery pod wodą oceanów, jako na ogromne źródło CO2, dostarczonego różną drogą do atmosfery.
Naukowcy wskazują na niebezpieczeństwo podejmowania, w oparciu o jednostronne obserwacje, decyzji polityczno - gospodarczych dotyczących rozwijania kosztownych, tzw. ekologicznych technologii energetycznych bądź sekwestracji CO2. Takie działania mają prowadzić do zupełnie odwrotnych skutków.

Przypisywanie człowiekowi woli dominującej w wywołaniu efektu cieplarnianego zostało udowodnione.

Przeciwdziałanie emisjom CO2 jako metoda zapobiegania efektowi cieplarnianemu i działalność Ala Gore'a i Maurice'a Stronga. Al. Gore przedstawił to w popularnej książce „An Inconvenient Truth”.

Istotną rolę w tych działaniach odegrał M. Strong, który był głównym organizatorem i przewodniczącym II konferencji „Świat i rozwój” w Rio de Janeiro w 1992r., której głównym tematem był wpływ antropogenicznego CO2 na zmiany klimatu. W odpowiedzi na jednostronne ujęcie tematyki konferencji 4tys. uczonych, w tym kilkudziesięciu laureatów Nagrody Nobla, wystosowało tzw. apel heidelberski, w którym wyrazili zaniepokojenie pojawieniem się „irracjonalnych ideologii” ekologicznych i domagali się analizy zjawisk klimatycznych i innych „na podstawach naukowych, a nie irracjonalnych przekonaniach”. Z kolei petycje oregońską z 1998r. podpisało 17tys. amerykańskich uczonych.

Prace nad samoograniczeniem emisji CO2 zostały sfinalizowane w grudniu 1997 roku na konferencji w Kioto, której głównym organem był M. Strong. Na mocy postanowienia Protokołu w Kioto, państwa członkowskie ONZ zobowiązały się do uczestnictwa w redukcji co najmniej 5% do roku 2012 w stosunku do emisji z roku 1990. W przypadku niedoboru lub nadwyżki CO2 sygnatariusze zobowiązali się do uczestnictwa w wymianie handlowej - sprzedaży nadwyżek lub kupna brakujących uprawnień do emisji CO2. Protokół z Kioto został ratyfikowany przez 141 państw emitujących łącznie 61% gazów cieplarnianych. Tym samym został spełniony warunek wejścia w życie protokołu - „2x55”, minimum 55 krajów ratyfikujących protokół wytwarzających minimum 55% światowej emisji CO2.

W liście otwartym do sekretarza generalnego ONZ Ban Ki-Moona z 13 grudnia 2007 r., 100 naukowców skrytykowało restrykcje dotyczące emisji CO2 i handel nimi, jak również główną podstawę histerii klimatycznej jaką stały się raporty IPCC uznawane w Brukseli za księgi święte, a od dawna krytykowane (m.in. przez redaktorów renomowanego tygodnika naukowego „Nature": (Anonymous, 1994; Maddox, 1991)) za stronniczość i nierzetelność. W podobnym duchu wypowiadali się liczni naukowcy na wymienionej konferencji w Nowym Jorku. Zaprezentowano na niej raport NIPCC pt. „Nature, Not Human Activity, Rules the Climate - Sumary for Policymakers" (Natura, nie człowiek, rządzi klimatem - podsumowanie dla polityków), w którym omówiono liczne grzechy raportów IPCC. Najważniejsze to:

● Opieranie swoich prognoz na modelach komputerowych, które nie pozwalają rzetelnie przewidywać przyszłości klimatu. Nigdy na ich podstawienie nie można było odtworzyć dawnego klimatu ani nawet obecnego.

● Twierdzenie, że poziom morza podnosi się wskutek topnienia lodowców pod wpływem gazów cieplarnianych. Na Malediwach, uznawanych przez IPCC jako sztandarowy przykład zagrożonego archipelagu, ten poziom nawet obniżył się nawet o 30 cm w ciągu minionych 30 lat.

● Błędne przedstawienie historii stężeń CO2 w atmosferze oparte na rdzeniach lodowych, a zwłaszcza roli oceanów jako źródła CO2.

●Ignorowanie faktu, że podwyższona zawartość CO2 w atmosferze jest korzystniejsza dla roślin, zwierząt i ludzi niż zawartość niska.

POLSKA - bardzo korzystny rok bazowy 1988. W 2004 zamiast 6% redukcji (wymaganych przez protokół) osiągnęliśmy 37,1% czyli wobec limitu 356mln ton CO2 emitowaliśmy 270mln ton nadwyżki - hipotetycznie była na sprzedaż bo ramy prawne (ustawa) zostały przyjęte dopiero w 2009r.

W kolejnej konferencji, która odbyła się pod auspicjami ONZ w grudniu 2007r. na Bali wzięły udział delegacje 190 państw, członków ONZ. Zamierzeniem organizatorów było przygotowanie nowego traktatu dotyczącego redukcji emisji CO2, który zastąpiłby kończący się w roku 2012 Protokół w Kioto.

GRUDZIEŃ 2008 - UE przyjmuje pakiet klimatyczny 3*20. Jest on narzędziem realizacji polityki UE w zakresie energetyki i ochrony środowiska w znanej formule „3x20” Zamierzeniem UE jest do roku 2020 zmniejszenie o 20% emisji CO2, zmniejszenie energochłonności o 20%, oraz zwiększenie produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych o 20%.

USA - Barack Obama forsuję ustawę o redukcji CO2, która „przechodzi” w Izbie Reprezentantów. Senat jest przeciwko, opracowuje Raport Mniejszości Senatu USA, którego pierwszą wersję opublikowano w 2007r. Zawierała ona opinie 400 naukowców podważających konsensus dotyczący globalnego ocieplenia.

Kolejny raport został opublikowany 11. grudnia 2008 roku i był przedstawiony na konferencji ONZ dotyczącej zmian klimatu w Poznaniu, ale ze względu na niezgodną z celami organizatorów treść, nie został szeroko rozpropagowany. Aktualnie w Raporcie Mniejszości Senatu USA znajdują się wypowiedzi przeszło 700 naukowców, w tym kilkunastu noblistów. Wśród tych naukowców jest wielu, którzy poprzednio byli zwolennikami tez propagowanych przez IPCC, ale zweryfikowali swoje poglądy o czym otwarcie w swoich wypowiedziach mówią. Ogólny wydźwięk Raportu Mniejszości Senatu jest następujący: zmiany klimatu są spowodowane naturalnymi czynnikami, a nie działalnością człowieka, a decydującą rolę w tych procesach chmury i para woda w powietrzu.

Na spotkaniu, które odbyło się w Singapurze 15 listopada 2009 roku przywódcy Stanów Zjednoczonych, Chin, Japonii, Rosji, Meksyku, Australii i Indonezji (pierwszy w historii szczyt przywódców USA i ASEAN, złożonego z 10 państw Azji Południowo-Wschodniej) uznali, że nie będą się spieszyć z deklaracjami redukcji gazów cieplarnianych. W efekcie kolejna konferencja klimatyczna w Kopenhadze nie doprowadziła do wypracowania konkretnych ilościowych postanowień.

System Handlu Emisjami (EU Emissions Trading System - EU ETS)

Europejski System Handlu Emisjami (ETS) obecnie jest oparty na krajowych planach rozdziału uprawnień do emisji CO2, przygotowanych przez państwa - członków UE, korygowanych i zatwierdzonych przez Komisję.

CCS (Carbon Capture & Storage)- geologiczne składowanie CO2.

Elektrownie węglowe, gazowe i inne wykazujące pochodne paliw pierwotnych emitują do atmosfery ok. 40% CO2 z emisji objętej ETS. Pomysł ograniczania emisji CO2 polegających wychwyceniu go ze spalin i składowania w strukturach skalnych technologicznie jest realizowany - wątpliwości dotyczą samej idei oraz strony ekonomicznej. Problem ten uregulowano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/31/WE z dnia 23.04.09r. w sprawie geologicznego składowania CO2. Postanowiono, że ostateczna weryfikacja tego pomysłu nastąpi po wybudowania w UE dwunastu instalacji przemysłowych do wychwytywania CO2. Środki na powstanie instalacji mają pochodzić ze sprzedaży w ramach systemu ETS uprawnień na emisję CO2. Przewiduje się, że wszystkie nowobudowane elektrownie będą musiały posiadać instalacje wychwytywania CO2 oraz określone miejsca składowania.

Emisja CO2 ze środków transportu z silnikami spalinowymi.

Sektor transportu jest źródłem 12% emisji CO2. Uzgodniono, że średnia emisja CO2 środków transportu z obecnie 160g CO2/km zmniejszy się do roku 2012 do 120g CO2/km. Obniżenie emisji ma być osiągnięte poprzez ulepszenie rozwiązań technicznych środków transportu oraz w wyniku stosowania biopaliw.

Energia ze źródeł odnawialnych

Do roku 2020 udział odnawialnych źródeł energii (OZE) w bilansie energetycznym UE ma osiągnąć wartość 20%. Cel ten dotyczy UE i obciążenie poszczególnych krajów będzie zależne od aktualnego poziomu produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Zgodnie z tymi propozycjami Polska w 2020 roku ma osiągnąć 15 % udziału OZE w produkcji energii elektrycznej. Jednocześnie w transporcie drogowym udział biopaliw ma osiągnąć 10%.

System Zielonych Inwestycji (GIS - Green Investment Scheme) w Polsce został utworzony na mocy ustawy z dnia 17 lipca 2009 roku o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji. Jednostką odpowiedzialną za wdrażanie systemu jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Do tej pory podpisano 5 umów.

Mechanizm wspólnych wdrożeń (JI) - ustanowiony art. 6 Protokołu w Kioto polega na wspólnej realizacji projektów redukujących emisję gazów cieplarnianych pomiędzy tzw. krajami rozwiniętymi, ujętymi w Załączniku I do Konwencji Klimatycznej. Umożliwia zaliczenie redukcji uzyskanej w wyniku inwestycji jednego kraju w innym kraju wymienionym w Załączniku I. Zasada działania tego mechanizmu opiera się na zróżnicowaniu kosztów redukcji emisji gazów w poszczególnych państwach.

Zarządzanie ochroną środowiska jako strategia konkurencyjna. Przypadek freonów.

Studium przypadku firmy DuPont i chlorofluorowęglowodorów (freonów)- przykład 20-letniej ewolucji postrzegania przez przedsiębiorstwa problemów środowiskowych.

Etap 1. - od połowy lat 70-tych od 1988- decyzja DuPont o zaprzestaniu produkcji CFC
Etap 2. - 1988 do chwili obecnej- proces opracowania substytutów CFC

Historia CFC i wykorzystanie: lodówki, klimatyzacje, aerozole, materiały izolacyjne, do czyszczenia wyprodukowanych układów elektronicznych.

Pierwsze sygnały o szkodliwości (Mollins, Rowland „Nature” 1974r.), pierwsza reakcja firmy - oświadczenie Irwinga Shapiro. Połączenie atomu ozonu i freonu szkodzą ozonowi, bo wchodzą w reakcję, która wytwarza chlor, a później niszczy O3. Oświadcza, że wstrzyma produkcję freonów po otrzymaniu rzetelnych dowodów na ich szkodliwość.

EPA - odpowiednik Ministerstwa Środowiska w USA.
Działania regulacyjne i przeciwdziałanie przedsiębiorstw: dynamika produkcji CFC; Zakaz wykorzystywania CFC we wszystkich nieistotnych zastosowaniach (aerozole). Efekt regulacji: zmniejszenie popytu na CFC o połowię w USA czyli o 25% popytu światowego.

Reakcja firmy: W 1980 r. DuPont przewodniczy w tworzeniu Alliance for Responsible CFC Policy (ARCFCP) z zadeklarowanym celem powstrzymania albo co najmniej osłabienia dalszych regulacji prawnych mogących zagrozić produkcji CFC. Spadek nacisku społecznego jako efekt opublikowania badań naukowych sugerujących mniejsze niż poprzednio deklarowane zagrożenia warstwy ozonowej przez CFC. Wstrzymanie badań nad substancjami CFC; modernizacja linii produkcyjnych.

Kolejne dowody na szkodliwość freonów (1985) konwersujące wcześniejszą ocenę zmniejszenia ryzyka (Antarktyda, komputerowe symulacyjne modele klimatu). Sprawca CFC wraca do centrum zainteresowania opinii publicznej i kierownictwa DuPont'a.

Reakcja firmy: DuPont zaczął zmieniać swą strategię: zaakceptował fakt wpływu CFC na warstwę ozonową i zaangażował się w prace nad uchwalonym w 1987 Protokołem Montrealskim (podpisany przez 184 państwa; zobowiązanie redukcji produkcji w 1989 o 50% w porównaniu z 1986) w sprawie substancji niszczących warstwę ozonową. DuPont obawiał się przed dalszymi ograniczeniami ze strony EPA, które mogłyby wybiegać przed działalność podejmowaną.

Luty 1988- przypomnienie obietnicy Irwinga Skarpo przez senatorów kongresu USA (pojawił się rzetelny dowód na szkodliwość).
Marzec 1988- NASA publikuje Ozone Trend Panel - uznany za niepodważalny dowód szkodliwości.

Rozwijanie obietnic. Zignorowanie obietnic i realizacja postanowień protokołu montrealskiego. Stymulacja inicjatyw całego przemysłu na rzecz przyspieszenia redukcji lub zakresu używania CFC. DuPont oświadcza że za 10 lat zakończy produkcję freonów. Kontynuował produkcję do 1995 roku, gdy zastąpił je substancjami alternatywnymi: HCFC i HFC, wprowadzanymi stopniowo do obrotu od końca lat 80-tych. W 2003 roku koncer otrzymał National Medal of Technology w uznaniu swych zasług w walce z dziurą ozonową. W 2006 trzej badacze DuPont, którzy mieli wynaleźć substancje alternatywne, zostali mianowani „bohaterami chemii”, tytułem przyznawanym przez Amerykańskie Towarzystwo Chemiczne (DuPont News 2006).

---