GLIKOL
20-30 Glikol etylenowy ald.glikolowy kw.glikolowy kw.glioksalowy mrówkowy - CO2 + H2O 60%
Szczawiowy 2%
MECHANIZM 1)narkotycznie na OUN 2) kwasica 3) ciężka nefropatia (zmiany nekrotyczne nabłonka i niewydolność kanalikowa)
ZATRUCIE 1)uszkodzenie OUN, kwasica met 2) niewydolność ukł.krążenia i oddychania kw.oddechowa + nasilenie OUN (obrzęki) 3)niewydolność nerek (krwiomocz, białkomocz, anuria) + kwasica (skąpomocz) [zmiany w nerwach wzrokowych - zanik]
ZATRUCIA PRZEWLEKŁE: utrata przytomności, wymioty, oczopląs, limfocytoza, w moczu dużo szczawianów, skąpomocz, nefropatia
CO
- przekrwienie narządów miąszowych
- wybroczyny i ogniska martwicy: kora mózgu, gałka blada, rdzeń kręgowy
- uszkodzenie mięśnia sercowego
Bóle i zawroty głowy; tętnienie w skroniach; szum w uszach, osłabienie słuchu; uczucie duszności, zobojętnienie
Nudności, wymioty, zab.świadomościm bezwiedne oddawanie moczu i stolca, osłabiona reakcja na światło
- kumulacja mikrouszkodzeń
- powstarzające niedotlenienia uszkodzenie mózgu, utrata czucia w palcach, zaburzenia pamięci, upośledzenia psych
- bóle i zawroty głowy, zmęczenie, nudności, senność w dzień, bezsenność w nocy
- zmiany liczby krwinek
- obajwy parkinsonizmu + chód pingwini
MET
- substancje działające bezpośrednio utleniająco (ilość Hb ulegającej utlenieniu zależy od ilości substancji czynnej)
- substancje powodujące autokatalityczne utlenianie Hb
- substancje działające jako katalizatory (utleniają niezależnie od il.wchłoniętej trucizny)
WSPÓŁCZYNNIK WIDMARKA - pozwala na obliczenie zawartości zaabsorbowanego alkoholu w całym organizmie na podstawie analizy krwi, wyraża średni stosunek stężeń alkoholu w tkankach całego organizmu do jego stężenia we krwi 0,7; 0,6
- nagromadzenie NADH
- depresyjnie, narkotyczne, hepatotoksyczne
- przenika do OUN, powoduje niedotlenienie i uszkodzenie komórek
- przeładowanie energetyczne: otyłość, stłuszczenie, awitaminozy
- FAS
- prokancerogen
OUN: zaburzenia koncentracji, dłuższy czas reakcji, mniejsza precyzyjność
KRĄŻENIE: przyśpieszenie tętna, zab.rytmu, porażenie ukł.naczyniowego, spadek ciśnienia
P.P: wzrost wydzielania śliny, soku żołądkowego i HCl, enzymów; stany zapalane, drobne krwawienia; czynnik miażdżycorodny
Zatrucia ostre lekkie 1,5: pobudzenie, nieznaczne upośledzenie widzenia, koordynacji ruchowej i mięśniowej, wydłużenie czasu reakcji
Zatrucia ostre umiarkowane 3: wyraźne w.w, bełkotliwa mowa, objawy zatrucia 50%
Zatrucia ostre cieżkie: widzenie podwójne, zaburzenia koordynacji zagrażające utratą przytomności, hipoglikemia z hipotermią, sztywność wyprostna konczyn, objaw Babińskiego, szczękościsk śpiączka, zwolniony oddech, osłabienie odruchów
Zatrucia przewlekłe - alkoholizm: marskość wątroby, rak żołądka, zmiany w oun-padaczka-depresja-omamy-paranoje; miażdżyca, miopatie
D: BARBITAL, FENOBARBITAL
Ś.D: ALLO, AMYLO, METYLOFENO, BUTO
K: HEKSO, PENTO, SEKO
U.K: HEKSO-S, METOHEKSYTAL, TIAMYLAL, TIOPENTAL
TLENEK WĘGLA - LECZENIE
1) wynieść ze strefy skażonej
2) intubacja i podawanie tlenu
2) zapobiec obrzękowi mózgu - Manitob, hydrokortyzon; jeśli nie ma objawów wstrząsu naczyniowego - furosemid, kwasica - wodorowęglan sodu
3) hiperbaria tlenowa - oddychanie czystym tlenem w podwyższonym ciśnieniu powoduje znaczne przyśpieszenie dysocjacji karboksyhemoglobiny, odblokowanie oksydazy cytochromowej, fizyczne rozpuszczenie tlenu w osoczu
4) oddychanie tlenek z dodatkiem 5-7% dwutlenku węgla przy normalnym ciśnieniu atmosferycznym (skrócenie czasu dysocjacji karboksyhemoglobiny do 12min; wady: możliwość pogłębienia kwasicy)
5) W razie przedłużającej się śpiączki wywołanej uszkodzeniem struktur mózgu uzasadnione jest stosowanie: karboksylazy, witB1, piracetamu, fumaranu bencyklanu, zespołu witamin B
METHEMOGLOBINEMIA - LECZENIE
1) przerwanie wchłaniania związku: umyć miejsce skażone, wynieść z atmosfery
2) tlenoterapia: przez cewnik, intubacja, hiperbaria
3) podanie związków redukujących MetHb do Hb: błękit metylenowy, witamina C
4) leczenie podtrzymujące funkcje życiowe: leczenie wstrząsu, zaburzeń oddechu, zab.gospodarki wodno-elektrolitowej, równowagi kw-zas
5) przy MetHb pow.60% przetaczanie krwi
GLIKOL - LECZENIE
1) płukanie żołądka do 2h od zatrucia
2) Zwalczanie kwasicy metabolicznej
3) zwalczanie zab.oddychwania: intubacja i oddech wspomagany lub kontrolowany
4) Podawanie ETANOLU; blokowanie biotransformacji glikolu etylenowego przez układ dehydrogenazy alkoholowej konkurencyjne działanie etanolu
5) Hemodializa lub dializa otrzewnowa; Wczesna hemodializa zapobiega występowaniu ostrej niewydolności nerek. Stosowana, gdy stęż. glikolu etylenowego we krwi przekracza 100mg/100ml, lub gdy występują objawy narastającej kwasicy metabolicznej i objawy niewydolności nerek.
6) Intensywna diureza, Zabezpiecza przed wytrącaniem się kryształów szczawianu wapnia w moczu (wraz z glukonianem wapnia podawanym dożylnie) oraz ma znaczenie w zwalczaniu ciężkiej kwasicy metabolicznej
7) Leczenie okulistyczne w razie potrzeby
ALKOHOL - LECZENIE
1) podtrzymywanie podstawowych czynności życiowych:
-- oddech i ciśnienie - zapewnić prawidłową wentylację przez odessanie wydzieliny, intubacja
-- zapaść - podanie płynów pozajelitowo, ewent.leków hipertensyjnych oraz steroidów kory nadnerczy
-- kontrola i wyrównanie zab.kw-zas
2) eliminacja trucizny
-- do 1h płukanie żołądka (później tylko jeśli były leki)
-- przyśpieszenie metabolizmu alkoholu: GKS, propranolol, solkoseryl, nalokson
3) LEKI
-- apomorfina z norfenefryną: ustępowanie objawów pobudzenia i agresywności
-- fizostygmina: znosi śpiączkę poalkolową i depresję oddechową, zab.rytmu serca
BARBITURANY - LECZENIE
1) podtrzymywanie podstawowych czynności życiowych: oddech i serce + zwalczanie hipotermii, wyrównanie bilansu płynów ustrojowych i elektrolitów, antybiotykoterapia
2) nie podawać leków cucących!!
3) eliminacja trucizny
--- do 6h przytomny/nieprzytomny płukanie żołądka
--- forsowana diureza, dializa otrzewnowa, hemoperfuzja