Jarosław Madej

Gr 7

WIL

GEODEZJA

Sprawozdanie nr 4 :

„ Pomiar kąta poziomego ”

Kąt poziomy wyznaczany jest przez ślady przecięcia dwóch płaszczyzn pionowych przechodzących przez oś celową i obserwowane punkty z poziomą płaszczyzną limbusa. Płaszczyzny celowania powinny przecinać się wzdłuż prostej pokrywającej się z osią pionową instrumentu.

Po dokładnym ustawieniu teodolitu nad punktem musimy określić w ilu seriach będzie mierzony dany kąt α. Seria jest to pomiar kata w dwóch położeniach lunety, przy czym pierwsze położenie lunety jest wówczas, gdy krąg pionowy znajduje się po lewej stronie lunety. Określenie liczby serii jest ważne, gdyż w zależności od tej liczby serii, obliczamy o jaką wartość O_S należy zmieniać odczyt początkowy na limbusie przy rozpoczęciu pomiaru dla każdej serii. Wartość tą obliczamy z wzoru:

, gdzie n - liczba pomiarów kąta

POMIAR KĄTA POZIOMEGO

Kąty należy mierzyć teodolitem zrektyfikowanym, tj. o sprawdzonych warunkach osiowych. Do czynności przygotowawczych na stanowisku zaliczamy:

• centrowanie - polega na ustawieniu osi pionowej teodolitu dokładnie nad punktem wierzchołkowym mierzonego kąta. Posługując się pionem sznurkowym tak manewruje się nogami statywu, aby pion naprowadzić na punkt.

• Poziomowane - polega na doprowadzeniu osi głównej instrumentu do pionu. Wstępnie trzema śrubami ustawczymi doprowadza się pęcherzyk pudełkowej libelli alidadowej do górowania. Dalsze, dokładne, poziomowanie przeprowadza się według wskazań rurkowej libelli alidadowej.

• Ustawianie ostrości siatki celowniczej - polega na skierowaniu lunety na jasne tło i obracanie jej okularem ustawiając jej ostrość.

Punkty na ramionach mierzonego kata sygnalizuje się za pomocą tyczek lub tarcz sygnalizacyjnych. Celuje się na lewe ramię kąta. Przy zaciśniętych sprzęgach, za pomocą leniwek alidady i lunety, naprowadza się siatkę celowniczą na cel i wykonuje się odczyt koła poziomego O_L. Następnie poruszamy lekko leniwką poziomą aby siatka celownicza zmieniła swoje położenie, po czym ponownie celujemy leniwką poziomą na nasz punkt i wykonujemy drugi odczyt O_L. Po zapisaniu wyników i wyliczeniu średniego położenia punktu, celujemy na prawe ramię kąta i wykonujemy czynności pomiarowe O_P jak w przypadku lewego ramienia. W ten sposób wykonaliśmy pomiar kąta w I położeniu lunety.

Następnie wykonujemy pomiar kąta w drugim położeniu lunety. Obracamy lunetę przez zenit (wokół własnej poziomej osi obrotu), alidadę obracamy o 180^O i celujemy na prawe ramię kąta wykonując dwa odczyty O_P i zapisując wyniki i średnią pomiaru. Następnie celujemy na lewę ramię i wykonujemy czynności jak przy wcześniejszych pomiarach. Po skończeniu I serii wykonujemy następne tak samo jak wcześniej z wyjątkiem ustawienia innej wartości odczytu O_S na limbusie niż przy pierwszym wycelowaniu na lewe ramie kąta, w zależności od przyjętej ilości serii „n”.

Bibliografia:

• Zielina L., Jamka M., „Geodezja inżynieryjna, podręcznik dla studentów wyższych szkół technicznych”, Kraków 2004 r.

• http://home.agh.edu.pl/~rkrzyzek/wyklady1/w8.pdf

---