Pr. COULOMBA. 2 niewielkie naelektryzowane ciała działają na siebie siłą o wartości wprost proporcjonalnej do iloczynu ich ładunków, a odwrotnie proporcjonalnie do kwadratu odległości między ich środk., gdzie 1 kulomb jest to ładunek, jaki przenosi stały prąd o natężeniu 1A w czasie 1s przez poprzeczny przekrój przewodu 1C = 1A*1s.
Siła LORENTZA. Siła działająca na cząstkę naładowaną poruszającą się prostopadle do linii jednorodnego pola magnetycznego jest wprost proporcjonalna do indukcji magnetycznej pola, ładunku i prędkości tej cząstki
Pr. OHMA. Prąd elektryczny przepływając przez przewodnik, powoduje spadek napięcia na tym przewodniku. Wartość spadku napięcia jest proporcjonalna do przepływającego prądu. Współczynnikiem proporcjonalności jest oporność przewodnika.
Pr. Kirchoffa. Suma prądów wypł. i wpływ. z węzła = 0. W dowolnym obwodzie zamkniętym (oczku), algebraiczna suma spadków napięć = sumie sił elk. motor. (SEM)
Efekt HALLA powstawanie różnicy potencjałów (napięcia UH) między przeciwległymi powierzchniami płytki metalicznej, przez którą płynie stały prąd elektryczny, umieszczonej w zewn. polu magn. o kierunku prostopadłym do kierunku prądu i powierzchni płytki. R-stała Halla
Pr. Biota-Savarta określa wielkość natężenia pola magnetycznego wytworzonego przez prąd elektryczny
GAUSA. Strumień pola elektrycznego przechodzący przez dowolnie zamkniętą powierzchnię równy jest całkowitemu ładunkowi, który jest zawarty w tej powierzchni podzielonemu przez (przenikalność dielektryczna w próżni)
FARADAYA jeżeli w polu magnetycznym B umieścimy przewodnik, który będzie się poruszał z prędkością V , to w przewodniku tym wyidukuje się SEM.
SEM Stosunek pracy wykonanej przez nieelektryczne źródło energii podczas przemieszczania ładunku elektrycznego do wartości tego ładunku, nazywamy siłą elektromotoryczną źródła napięcia. ε = W/q = [J/C] = [V]
AMPERA Całka krzywoliniowa po krzywej zamkniętej z iloczynu pola magnetycznego skalarnego i elementów krzywej jest proporcjonalna do całkowitego prądu objętego przez zamkniętą krzywą.
Zasada superpozycji. W obwodzie liniowym zawierającym więcej niż 1 źródło SEM, prąd w każdej gałęzi równa się sumie algebraicznej prądów, które byłyby wytwarzane w tej gałęzi, gdyby każda SEM działała oddzielnie.
Natężenie pola elektrycznego. Natężenie pola jest wielkością wektorową, której miarą jest stosunek siły, jaką pole działa na umieszczony w danym punkcie dodatni ładunek elektryczny do wartości tego ładunku. Wektor natężenia pola ma kierunek i zwrot siły działającej na ten ładunek.
Indukcja elektromagnetyczna. to zjawisko, gdzie prąd indukcyjny wzbudza się w przewodniku znajdującym się w zmiennym polu magnetycznym.
Linie sił pola elektr. Są wyznaczane przez poruszający się ładunek próbny, zaczynają się na pow. ciał naelektr.+, a kończą na pow. naelektr. -.
Potencjał pola elektrycznego. Potencjał elektryczny jest to praca, jaką należy wykonać, aby przenieść ładunek jednostkowy z nieskończoności do danego punktu pola
Pojemność i kondensatory. Kondensatorem nazywamy układ 2 przewodników(okładek kondensatora). Pojemność kondensatora jest to zdolność do gromadzenia energii w postaci pola elektrycznego. 1F=1C/1V
- (bez diele.) - (z diele.)
- przenikalność dielektryczna między okładkami
Energia pola elektrycznego. Energia zawarta w polu elektrycznym pomiędzy okładkami kondensatora zależy od ładunku Q nagromadzonego na płytach oraz od napięcia U między okładkami E = ½ CU2
Prąd elektr. jest to uporządkowany ruch ładunków elektrycznych w metalach pod wpływem pola elektrycznego
Natężenie prądu jest wielkością elektryczną wyrażającą jaki ładunek w jednostce czasu wypływa lub dopływa do źródła lub odbiornika albo przepływa przez dowolny przekrój przewodu. Jednostką natężenia jest A. I = Q/t
Moc prądu elektrycznego P = UI
Pole magnetyczne to przestrzeń, w której działają siły magnetyczne. Pole magnetyczne jest polem wirowym.
Źródła pola magnetycznego: ruch ładunków elektrycznych, ruch elektronów wokół jądra atomu.
Pole magnetyczne wokół prostoliniowego przewodnika z prądem. Ruch ładunków elektrycznych jest źródłem wirowego pola magnetycznego. Pole takie istnieje w otoczeniu przewodników z prądem, a jej linie otaczają też tor, po którym porusza się cząstka naładowana.
Siła działająca na przewodnik z prądem to siła elektrodynamiczna złożona na całej długości tego przewodnika, a jej kierunek działania jest prostopadły do linii pola. Jeżeli płynący prąd w 2 przewodnikach ma ten sam kierunek, to przewodniki przyciągają się.
Indukcja własna i wzajemna. Indukcją własną (samoindukcją) nazywa się zjawisko wzbudzenia SEM indukcji w obwodzie przy zmianach własnego pola magnetycznego tego obwodu. SEM własna może powstać również przy wszelkich zmianach natężenia prądu. SEM indukcji własnej wzbudzonej w przewodniku jest wprost proporcjonalna do prędkości zmian natężenia prądu w tym przewodniku L-współczyn. samoindukcji
Transformator składa się z rdzenia i 2 lub więcej uzwojeń o różnej liczbie zwojów. Natężenie prądu w uzwojeniach transformatora jest odwrotnie proporcjonalne do liczby ich zwojów. P2=P1 => U2I2 = U1I1 => U2/U1 = I1/I2 => I1/I2 = Z2/Z1
Zmianom natężenia pola magnetycznego i elektrycznego towarzyszy rozchodzenie się energii w postaci fali elektromagnetycznej
Równania fali
Przenikalność magnetyczna ciał przedstawia się jako wielokrotność przenikalności magnetycznej próżni i wyraża wzorem Ponieważ dla próżni przenikalność magn. = 1 wobec tego ciała posiadające μ1 < 1 nazywamy diamagnetykami (nie wykazują własności magnet.), a ciała posiadające μ1 > 1 nazywamy paramagnetykami.
Ferromagnetyki, to ciała, które mają właściwości sprzęgania ze sobą atomów o jednakowej orientacji magnetycznej.
Temperatura Curie - to temperatura, w której ferromagnetyk traci swoje własności magnetyczne.
Domeny magnetyczne oddzielone od siebie obszary o uporządkowanej orientacji magnetycznej
Prawo Curie-Weissa prawo wyrażające zależność podatności magnetycznej od temperatury T:λ = C//(T-Δ)
Pętla histerezy, to wykres zależności poziomu namagnesowania od natężenia pola magnetycznego. Wynika z niego, że ferromagnetyki po namagnesowaniu można rozmagnesować, ale tylko wtedy, gdy zmienimy kierunek prądu i pola na przeciwny i zwiększymy jego wartość.
Culom. 2 niew. nael. ci. dzia. na się. siłą o wart. wpr ~ do ilocz. ich ład, a odwr ~ do r2, 1 kul to ład, jaki przen stały prąd o natę 1A w cze 1s przez poprz przek przewo.
F Lorentza. Siła dział na cząst naład porusz się ┴ do linii jed p. mag jest wprost ~ do ind mag p, ład i pręd tej cząstki
Ohm. Prąd ele przep przez przewod powod spad nap na tym przew. Wart spad nap jest ~ do przep pr. Współ propor jet opor przew.
Ef Halla powst różn poten (napUH) między przeciwl pow płytki met, przez którą płyn stały prąd el, umie w zew. p. mag o kier ┴ do kier prądu i powierz płytki.
Bio-S okreś wiel natęż p. mag wytworz przez prąd ele.
Gausa. Strum p. el przech przez dowol zamkn pow = jest całk q, który jest zawarty w tej pow : przez μ0
Farad jeżeli w p. mag B umieś przew, który będzie się porusz z pręd V , to w przewod tym wyidukuje się SEM.
Stos pracy wykona przez nieele źródł energi podczas przemiesz ład el do wart tego ład, nazywamy SEM źródła nap ε = W/q [V]
Amper ∫ krz po krz zam z ilocz p. mag skal i element krz jest ~ do całkow prądu objętego przez zamkn krzywą.
Natęż p ele. jest wielk wektor, której miarą jest stos F, z jaką pole działa na umiesz w danym pkc dod ład el do wart tego ład. Wek natęż p ma kier i zwro F dział na ten ład
Ind elemag. to zjaw gdzie pr indukc wzbudz się w przewod znajduj się w zmieny p mag.
Pot. p.el. jest to praca, jaką należy wyk, aby przenieś ład jednost z ∞ do danego pkt. p.
Ener p. el. En zaw w p el pomię okł kond zależy od Q nagromadz na płytach oraz od nap U między okładkami E = ½ CU2
Natęż prądu jest wielkością el wyrażającą jaki ład w jedn czasu wypł lub dopł do źród lub odbior albo przepł przez dowolny przekrój przewod. Jedn natęż jest A. I = Q/t
P mag wokół prostol przewod z prądem. Ruch ład el jest źr wir p mag. P takie istniej w otoczen przewod z pr, a jej linie otaczają też tor, po którym porusza się cząstka naład.
Siła działająca na przewodnik z prądem to siła eldyn złożona na całej dł tego przewod a jej kier dział jest ┴ do linii p. Jeżeli płynący prąd w 2 przewod ma ten sam kier, to przewod przyciągają się.
Ind. wł. nazywa się zjaw wzbudz SEM ind w obwod przy zmiach wł. p mag tego obw. SEM wł. może powstać równiż przy zmian natęż prądu. SEM ind wł. wzbudz w przew jest wpr ~ do V zmian natęż prą w tym przw
Trsfor Natęż prądu w uzwoj trsfra jest odw ~ do liczby ich zwojów. P2=P1 => U2I2 = U1I1 => U2/U1 = I1/I2 => I1/I2 = Z2/Z1
Zmianom natęż p. mag i el towarz rozch się energii w postaci fali elemag
Przenikal magn ciał przedstawia się jako wielokrotn przenik mag próżni. Ponieważ dla próżni przenik magn. = 1 wobec tego ciała posiadające μ1 < 1 nazywamy diamag (nie wykazują własności magnet.), a ciała posiadające μ1 > 1 nazywamy paramag.
Ferro, to ciała, które mają właści sprzęgania ze sobą atomów o jednakow orientacji mag.
Dom magn oddzielone od siebie obszary o uporządkowanej orientacji magn
Curie-W wyraża zależność podatności magn od temp T:λ = C//(T-Δ)
Pętla histerezy, to wykres zależności pozio namag od natęż p mag. Wynika z niego, że ferrom po namag można rozmag, ale tylko wtedy, gdy zmienimy kierunek prądu i pola na przeciwny i zwiększymy jego wartość.
.