Struktura - Budowa normy prawnej - podstawą istnienia normy prawnej jest element związany z dyspozycją normy prawnej. Dyspozycja - zawiera wzór powinnego zachowania się, uprawnienia lub obowiązki. Hipoteza - nie jest samodzielnym elementem normy prawnej ma tylko sens w odniesieniu do dyspozycji - to określenie adresata oraz warunków lub okoliczności powinnego zachowania się. Podsumowując najpierw określamy wzór powinnego zachowania, potem zastanawiamy się kogo to dotyczy a następnie ustalamy okoliczności tego zachowania. Koncepcja norm sprzężonych - wedle tej koncepcji każda norma składa się z hipotezy i dyspozycji przy czym zachodzi pewien związek między hipotezą a dyspozycją. Sankcja - wszelkie dolegliwości skierowane przez organy państwa wobec tzw. naruszycieli dyspozycji. Wg Anglików sankcja jest dla ludzi niemoralnych tzn. każdy kto wykracza poza normę jest niemoralny. Jeśli ktoś złamie dyspozycję przy określonej hipotezie, wówczas organ państwa jest zmuszony do reakcji, czyli zastosowania sankcji. Hipoteza normy organu państwa zawiera dyspozycję. Normy sankcjonowane - to normy, które zawierają w dyspozycji adresowanej do wszystkich adresatów, wzór powinnego zachowania się w warunkach określonych w hipotezie. Normy sankcjonujące - (zawierające sankcję) to normy zawierające w dyspozycji wzór powinnego zachowania się, adresowany tylko i wyłącznie do organów państwa przy założeniu określonym w hipotezie o złamaniu (naruszeniu) dyspozycji normy sankcjonowanej. Prawo jako język (rozumienie, funkcjonowanie języka ludzkiego) Rodzaje wypowiedzi językowych - opisowe - to takie wypowiedzi, którym można przypisać kryterium prawdy i fałszu ; ocenne - pełnią funkcje ekspresyjne artykulacyjne wyrażają nasze emocje, uczucia i prowadzą do wytworzenia wartości (wartości wprowadzamy na podstawie pewnych ocen) Ocena - to wyrażenie własnego punktu widzenia związanego z obserwacją świata. Wartości samoistne - są istotne same w sobie. Wartości instrumentalne - prowadzą do realizacji jakiegoś określonego celu. Konsekwencją przyjęcia takiego podziału są niższe podziały sprowadzające się przede wszystkim do : Wartości niższe - to wartości z zakresu materialnego (reprodukcja jednostkowa i gatunkowa np. muszą uciekać przed mrozem żeby istnieć. Wartości wyższe - kultura, sztuka - wszystko co wykracza poza sferę materialną. Wartości normatywne - to takie które zawierają wzory powinnego zachowania (tak jak powinno być) W przypadku wypowiedzi opisowych, odpowiadam jaki jest świat, jaka jest rzeczywistość. W przypadku wypowiedzi ocennych, jak ja sam postrzegam świat. W przypadku wypowiedzi normatywnych jak powinno być, jak powinien wyglądać świat. Prawnie odpowiada się za sferę jak powinno być. Jeśli chodzi o wypowiedzi normatywne dotyczące zakresu prawa, to wyróżniamy następujący podział: język prawniczy - wszystkie wypowiedzi o języku prawnym. język prawny -język w którym zapisane są wszelkie akty normatywne. Świat wypowiedzi normatywnych jest ogromny są to reguły obyczajowe, reguły natury technicznej, moralność, religie. Przykładem wypowiedzi normatywnych jest moda. Świat norm prawnych jest tylko częścią ogółu zbioru wypowiedzi normatywnych. Przepis prawny - to wyodrębniona w sensie formalnym jednostka językowa zawarta w danym akcie normatywnym. Przepis prawny nigdy nie oznacza normy prawnej, jest tylko materiałem wyjściowym do zbudowania normy prawnej. Zasady prawa : 1 Pierwsze rozumienie zasady prawa- jako szczególnie ważny przepis prawa, ale również są to normy prawne wynikające z tradycji prawniczej. 2 normy prawne powstają w wyniku interpretacji przepisów prawnych i zasad prawa

Stosunek prawny - to stosunek społeczny wyznaczony normami prawnymi. Każde relacje międzyludzkie są akcentowane przez jakieś normy prawne. Powstawanie stosunków prawnych - stosunki prawne powstają i wygasają na podstawie faktów prawnych. Fakt prawny - to wydarzenia w wyniku których powstają, ulegają zmianie i wygasają stosunki prawne. Fakty prawne dzielimy na: zdarzenia (w języku prawniczym są to wydarzenia, niezależne od woli ludzkiej wynikające przeważnie z działania sił przyrody; Zachowania (w języku prawniczym to wydarzenia zależne od woli ludzkiej) Podział zasadniczy zachowań to czynności konwencjonalne ( wszelkie zachowania ludzkie którym normy prawne nadają pewne szczególne specyficzne znaczenie. Czynności konwencjonalne dzielą się na 3 grupy zachowań: 1 czynności prawne(wszelkie zachowania ludzkie wymagające oświadczenia woli i zmierzające do wywołania skutków prawnych) czynności (akty) tworzenia prawa (czynności władcze organów władzy publicznej związane z tworzeniem, stanowieniem prawa) czynności (akty)stosowania prawa (to czynności władcze organów władzy publicznej związane ze stosowaniem prawa) Czyny :(zgodne i niezgodne z prawem)Podmioty stosunku prawnego Osoba fizyczna - to każdy człowiek począwszy od chwili urodzenia, aż do śmierci. Osoba prawna - to twór organizacyjny (pewna instytucja) powstały na podstawie i zgodnie z postanowieniami KC lub innych przepisów szczególnych i zwykle dysponujący pewnym majątkiem. Taka osoba nie ma żadnego znaczenia bez prawa. Posiada : Zdolność prawną (możność uczestnictwa jako podmiotu w stosunkach prawnych, czyli możność nabywania uprawnień i obowiązków względem innych osób- aspekt bierny 3 latek może być właścicielem nieruchomości. Jeśli jestem osobą fizyczną to już dużo mogę. Zdolność do czynności prawnych - (aspekt aktywny) to zdolność do składania oświadczeń woli ze skutkiem prawnym w postaci nawiązania, zmiany lub wygaśnięci stosunku prawnego. Tryby powstawania osób prawnych : Tryb rejestracyjny - polega na tym że osoba prawna jest powołana z inicjatywy założycieli a osobowość prawną uzyskuje w chwili wpisu do odpowiedniego rejestru na podstawie decyzji organu państwowego. Tryb ustawowy - osoby prawne powołane są z inicjatywy władzy publicznej na podstawie określonej ustawy. Tryb notyfikacyjny (ponieważ władza publiczna notyfikuje, przyjmuje do wiadomości) - polega na tym, że osobowość prawną uzyskuje się wraz z chwilą powiadomienia odpowiednich władz państwowych. STOSUNKI PRAWNE Stosunki cywilno prawne (charakterystyczne cechy): podmioty są równoprawne, dobrowolność nawiązywania stosunków - zasada swobody umów; swobodne określenie przedmiotu i treści stosunku prawnego; występowanie tylko dwóch typów sankcji :sankcja nieważności, sankcja egzekucyjna. Stosunki administracyjno - prawne (charakterystyczne cechy): nie równoprawność stron; nie dobrowolność zawiązania stosunku prawnego; przedmiot i treść stosunku prawnego nie może być dobrowolnie ustalony przez strony; sankcje nieważności i czynności prawnej, mogą występować sankcje bierne. Stosunki karno - prawne - są nawiązywane w wyniku popełnienia przez indywidualnego sprawcę czynu zabronionego przez ustawę karną; nie równorzędność stosunku prawnego; przedmiot i treść stosunku prawnego jest całkowicie określony przez normy bezwzględnie obowiązujące; sankcje karne; posiłkowo sankcje egzekucyjne.

Podział wykładni prawa; Normatywne teorie wykładni prawa: Statystyczna - interpretacja przepisów zmierzająca do pełnego (jak najdokładniejszego) ustalenia znaczenia przepisów w czasie ich powstania. Chodzi tu o tzw. Cel ustawodawcy) czyli racja prawa. W tej wykładni szukamy celu ustawodawcy, tego który ten przepis ustanowił. Aktualnego ustawodawcy - interpretacja prawa, zmierzająca do pełnego ustalenia (odtworzenia) celów aktualnego ustawodawcy. Dynamiczna - interpretacja prawa, zmierzająca do pełnego ustalenia, znaczenia przepisów w odniesieniu do aktualnych, bieżących warunków społeczno - gospodarczych. Podział ze względu na sposób jej dokonywania: Wykładnia logiczno - językowa - polega na interpretacji przepisów prawnych przy wykorzystaniu reguł znaczeniowych (sematycznych) i stylistycznych języka naturalnego jak i języka prawnego a także na zastosowaniu reguł poprawnego myślenia (logiki formalnej) i specyficznych reguł logiki prawniczej. Wykładnia funkcjonalna - zwana inaczej wykładnią celowościową czyli z łaciny teologiczną. Badamy tu Ratio legis. Wykładnia systemowa - polega na interpretacji przepisu ze względu na jego usytuowanie w systematyce wewnętrznej aktu normatywnego jak też w całej gałęzi prawa a nawet w odniesieniu do wszystkich zasad danej gałęzi prawa lub nawet zasad całego systemu prawa. Wykładnia porównawcza - polega na interpretacji przepisów prawa w ramach której interpretacja zmierza do porównania przepisów prawa obowiązującego w różnych systemach prawnych. Inny podział wykładni: autentyczna (komentarz, wykonuje ją podmiot który stworzył te przepisy); operatywna. Podział ze względu na jej efekty (wyniki): zwężająca (węższe znaczenie nie wynikało by to z wykładni logiczno - językowej) ; rozszerzająca (szersze znaczenie nie wynikało by to z wykładni logiczno - językowej); dosłowna, ścisła zwana literaturą (bezpośrednie wzięcie pod uwagę znaczenia w języku prawnym i naturalnym)

---