AKADEMIA BYDGOSKA

Wydział Matematyki, Techniki i Nauk Przyrodniczych.

Kierunek: Wychowanie techniczne

Ślusarstwo.

Sprawozdanie wykonał:

Grzegorz Majda IIWT gr.d

1.Trasowanie.

TRASOWANIE, ZADANIE, SPOSOBY PRZEPROWADZANIA I WYPOSAŻENIE, PODSTAWOWE WYPOSAŻENIE STANOWISKA DO TRASOWANIA:

Zadania

Trasowanie polega na przeniesieniu wymiarów z rysunku wykonawczego na półwyrób, w celu wyznaczenia na jego powierzchni obrysów przedmiotu, środków i okręgów kół, osi symetrii, obrysów warstw przeznaczonych do obróbki itp. Trasowanie przede wszystkim jest stosowane w produkcji jednostkowej i małoseryjnej. W produkcji średnio- i wielkoseryjnej operacje trasowania zastępuje się stosowaniem przyrządów obróbkowych. Od dokładności trasowania zależy dokładność dalszej obróbki wyrobów. Rozróżnia się dwa rodzaje trasowania: trasowanie płaskie (na płaszczyźnie) i przestrzenne.

Sposoby przeprowadzania

Trasowanie płaskie polega na odtworzeniu przez ślusarza tych samych czynności, jakie wykonuje kreślarz sporządzający rysunek detalu na papierze. Traser jednak wykonuje rysunki na ściankach odlewów, arkuszach blach, na odkuwkach itp. , posługując się odpowiednimi przyrządami traserskimi.

Trasowanie wykonuje się zazwyczaj wg rysunku lub wzornika. Przed rozpoczęciem trasowania trzeba sprawdzić czy wielkość i kształt materiału wyjściowego odpowiada rysunkowi lub wzornikowi, więc zmierzyć długość, szerokość i grubość materiału, rozstawienie otworów. Następnie pokryć trasowaną powierzchnię farbą traserską; wybrać bazy traserskie, od których będą trasowane kolejno wszystkie linie poziome, a potem pionowe i inne, oraz środki otworów. Wyznaczone linie napunktowuje się znacząc punkty w odległościach 10 - 100 mm zależnie od długości wyrysowanej linii, na łukach zaś i okręgach w odległości 5 - 10 mm.

Główne osie symetrii przedmiotów płaskich traktuje się następująco: przedmiot kładziemy na płycie traserskim i za pomocą ostrego cyrkla dzieli przeciwległe boki przedmiotu na połowę, po czym łączy się przeciwległe punkty podziału. Otrzymane odcinki prostych są osiami symetrii. Jeżeli jeden z dłuższych boków przedmiotu jest obrobiony, to przykłada się do niego kątownik ze stopą i trasuje rysy prostopadłe do osi głównej.

Jeżeli boki przedmiotu nie były obrabiane, to trasuje się kolejno oś główną, dzieli się ją za pomocą cyrkla na połowę, punktuje środek przecięcia się osi i odmierza od niego w obie strony końcowe wymiary przedmiotu. Otrzymane w ten sposób punkty przecięcia się rys należy napunktować. Za pomocą kątownika wyznacza się w otrzymanych punktach proste prostopadłe do osi głównej. Następnie od środka osi głównej należy odłożyć wymiary wyznaczające odległość osi otworów i napunktuje je. Z wyznaczonych środków cyrklem zakreśla się otwory o promieniach podanych na rysunku przedmiotu. Po wytrasowaniu zarysu rysikiem dodatkowo jeszcze punktuje się linie, a w szczególności ich przecięcie. Okręgi i łuki wykreśla się ostrym cyrkiem, punktując uprzednio środek łuku lub okręgu. Czynności zataczania cyrklem żądanego łuku lub okręgu należy powtórzyć aż do uzyskania widocznej linii, każdorazowo sprawdzając, czy rozstawienie cyrkla nie ulega zmianie. Trasowanie osi otworu, który ma być wiercony, sprawdza się do wytrasowania jego wzajemnie prostopadłych osi symetrii lub do wytrasowania okręgu, na którym będzie wyznaczony środek otworu.

Środki czół wałków wyznacza się środkownikiem. Środkownik przekłada się do wałka tak, aby jego ramiona były styczne do okręgu i wykreśla rysę, wzdłuż jego środkowej linii. Następnie obraca się środkownik w inne położenie i wykreśla drugą rysę. Środek okręgu czoła leży w punkcie przecięcia się tych rys.

Wieloboki foremne, trójkąty, tresuje się metodami znanymi z geometrii, kąty zaś kątomierzem lub metodą geometryczna, gdy wartość kąta nie jest podobna do rysunku.

Wyposażenie

Sprzęt używany przez trasera dzieli się na:

1.Przyrządy podtrzymujące

2.Narzędzia pomiarowe

3.Narzędzia do wykreślania rys, kół

4.Narzędzia do punktowania

Przyrządy podtrzymujące

a) płyty traserskie,

b) podstawniki traserskie

- kostki traserskie

- kątowniki stałe

- kątowniki z otworami do umocowania przedmiotów traserskich

- kliny

- podstawki pryzmowe

- podstawki nastawne

- podstawka pryzmowa nastawna

- listwa do mocowania

- liniał

- podstawa rysika

c) skrzynki traserskie

d) uchwyty elektromagnetyczne

e) imadła

f) uchwyty kłowe

Narzędzia:

Rysik - wykreśla trasowane powierzchnie wg linii lub wzornika.

Suwmiarka traserska z podstawką - jest używana do wyznaczania linii poziomych, do tego samego celu służy rysik składający się z podstawy, słupka i rysika.

Cyrkle traserskie - z ramionami o ostrych stalowych końcówkach są używane do trasowania okręgów kół, do konstrukcji kątów, podziału odcinka.

Punktak - punktuje się wytrasowane linie.

Liniał traserski - z podstawą jest przyrządem pomocniczym do rysika i cyrkli.

Kątownik - służy do wyznaczania linii pionowych i poziomych.

Środkownik - do wyznaczania środka na czołowych powierzchniach przedmiotów walcowych.

Ponadto traser powinien mieć do dyspozycji młotek, kątomierz i cyrkiel drążkowy który składa się z prowadnicy, ramienia stalowego, ramienia przesuwanego, suwaka z noniuszem, ostrza wymienne, śruby zaciskowej, śruby ustającej położenie suwaka.

2.Narzędzia obróbcze.

Piłowanie, istota, narzędzia, właściwości i zastosowanie

Piłowanie odbywa się za pomocą pilnika i ma na celu usunięcie nadmiaru materiału z obrabianego przedmiotu, aby nadać mu właściwy kształt i wymiary, a powierzchniom - określoną gładkość.

Rodzaje nacięć:

• pojedyncze wielorzędowe,

• pojedyncze wielorzędowe śrubowe pojedyncze jednorzędowe,

• podwójne jednorzędowe,

• podwójne wielorzędowe.

Pilniki dzieli się na:

• zdzieraki,

• równiaki,

• gładziki i jedwabniki, różniące się gęstością nacięć i wysokością zębów.

Zakres prac wykonywanych pilnikiem jest szeroki. Obejmuje on piłowanie powierzchni płaskich i krzywoliniowych, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych, oraz dopasowywanie elementów współpracujących.

W procesie piłowania wyodrębnia się piłowanie zgrubne i wykańczające. Zależnie od rodzaju obróbki należy stosować pilniki o odpowiednim kształcie, wielkości i nacięciu.

Przedmiot do piłowania mocuje się w imadle ślusarskim w taki sposób, aby obrabiana powierzchnia wystawała nad górną powierzchnię szczęk o 5÷10mm. Podstawową zasadą zapewniającą prostoliniowość jest zachowanie równości momentów sił wywieranych przez obie ręce działające na pilniki podczas ruchu roboczego. Zasadę tę wyjaśnia rysunek 2. Równość momentów sił F₁*l₁=F₂*l₂ obowiązuje tylko przy ruchu pilnika do przodu, gdyż wówczas następuje piłowanie; jest to spowodowane kształtem naciętych na pilniku zębów.

Zasada równania momentów sił podczas piłowania.

Duże płaszczyzny piłuje się zgrubnie metodą krzyżową. Obróbkę wykańczającą powierzchni można wykonać pilnikiem o drobnym nacięciu lub płótnem ściernym. Należy przy tym dbać, aby nie wystąpiły głębokie zadrapania. Najczęściej przyczyną zadrapać są wióry zakleszczone między zębami pilnika. Aby je usunąć, pilnik należy starannie oczyszczać metalowymi szczotkami.

Płaszczyzny wąskie należy piłować w kierunku poprzecznym.

Płaszczyzny pochylone względem siebie pod kątem wymagają zazwyczaj dokładnego trasowania na obu przyległych ścianach przed rozpoczęciem piłowania. Piłowanie kształtów wewnętrznych poprzedza wiercenie otworów, przez co usuwa się znaczną część zbędnego materiału i umożliwia obróbkę pilnikiem.

Płaszczyzny równoległe piłuje się po uprzednim wytrasowaniu ich wzajemnego położenia. Najłatwiej uzyskuje się równoległe płaszczyzny, gdy trasowanie jest poprzedzone dokładnym doprowadzeniem do płaskości wybranej powierzchni. W czasie piłowania drugiej powierzchni należy często sprawdzać suwmiarką lub mackami wartość odchyleń od równoległości.

Powierzchnie kształtowe piłuje się według wytrasowanej linii lub wzornika, który wraz z obrabianym przedmiotem jest umocowany we właściwym miejscu w szczękach imadła.

Naddatek na piłowanie powinien wynosić 0,5÷1,5mm.

Wyróżniamy pilniki:

• płaskie,

• okrągłe,

• półokrągłe,

• kwadratowe,

• trójkątne,

• płaskie zbieżne,

• nożowe, owalne,

• soczewkowe,

• mieczowe,

• tarniki.

W zależności od podziałki rozróżnia się następujące rodzaje pilników:

• Nr 0 - zdzieraki liczba nacięć 4,5-10

• Nr 1 - równiaki liczba nacięć 6,3-28

• Nr 2 - półgładziki liczba nacięć 10-40

• Nr 3 - gładziki liczba nacięć 14-56

• Nr 4 - podwójne gładziki liczba nacięć 25-80

• Nr 5 - jedwabniki liczba nacięć 40-80.

Pilniki składają się z części roboczej, na której znajdują się ostrza, oraz uchwytu, który osadza się w rękojeści. Pilniki wykonuje się ze stali narzędziowej N12E lub N13E albo ze stali narzędziowej stopowej do pracy na zimno NC5. Zęby pilnika można wykonać za pomocą nacinania, frezowania oraz przeciągania. W ostrzach naciętych kąt przyłożenia α=36°, kąt ostrza β=70°, kąt natarcia γ=16°, kąt skrawania δ=106°. Zęby wykonane innymi metodami mają następujące kąty: α=10÷25°, γ= -10÷2°, δ=80÷90°.

W celu ułatwienia pracy ślusarze używają obecnie w wielu przypadkach maszyn zwanych pilarkami.

3.BHP przy pracach ślusarskich.

Nie wolno pracować młotkami i pilnikami, które nie są mocno i pewnie osadzone na trzonkach. Ostre krawędzie piłowanych lub przecinanych metali, a także usuwanie ręką opiłków metalowych i wiórów mogą być powodem okaleczenia rąk. Ręczne wiertarki o napędzie elektrycznym powinny być uziemione. Dźwignie wyłączników prądu powinny być wykonane z materiałów izolacyjnych. Rękojeści wkrętaków, szczypiec powinny być izolowane, np. przez nasadzenie gumowych rurek. Stoły warsztatowe, na których jest ścinany materiał, muszą być wyposażone w ekrany ochronne, zabezpieczające przed odpryskami wiórów. Operację ścinania ślusarz może wykonać dopiero po uprzednim nałożeniu okularów ochronnych. Jeżeli na obuchu młotka lub łbie przecinaka pojawią się zadziory, to należy usunąć je na szlifierce-ostrzarce, zabezpieczając oczy okularami.

---