POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE W ADMINISTRACJI

1.Pojęcie postępowania egzekucyjnego w administracji.

Jest to zorganizowany ciąg czynności procesowych podejmowanych przez organy egzekucyjne oraz inne podmioty w celu przymusowego wykonania obowiązków objętych egzekucją administracyjną.

2. Cele prowadzenia postępowania egzekucyjnego w administracji.

Celem jest wykonanie obowiązku. Przez wykonanie rozumie się doprowadzenie do takiego stanu w rzeczywistości społecznej, który jest zgodny z treścią aktu administracyjnego lub innego aktu poddanego tej egzekucji.

Egzekucja służy urzeczywistnieniu norm prawa administracyjnego. Celem jest zapewnienie skuteczności aktów administracyjnych w drodze przymusowego wykonania tych obowiązków.

3.Różnice między środkami egzekucyjnymi a sankcjami typu karnego:

• Karę orzeka się jako skutek przestępstwa lub wykroczenia; środek egzekucyjny służy do bezpośredniego spowodowania stanu wymaganego przez normę prawną lub przez akt administracyjny;

• Kara(w ścisłym znaczeniu)stanowi dolegliwość dla sprawcy czynu; środek egzekucyjny może być dolegliwy, wyrządzenie dolegliwości nie jest podstawowym celem, jeżeli ta dolegliwość jest to występuje ubocznie, celem tutaj jest wykonanie obowiązków; organ egzekucyjny ma obowiązek wybrać środek egzekucyjny najmniej uciążliwy dla zobowiązanego.

• Co do zasady kara wymierzana może być osobie fizycznej; środek egzekucyjny można stosować również wobec osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej;

• Kary nie powinno się stosować wielokrotnie w tej samej sprawie; środek egzekucyjny może być stosowany wielokrotnie w jednej sprawie, aż do wykonania obowiązku

4. Pojecie egzekucji administracyjnej

Egzekucja administracyjna oznacza stosowanie przez powołane do tego organy przewidzianych w ustawie środków przymusu państwowego służących doprowadzeniu do wykonania przez zobowiązanych obowiązków wynikających ze stosunków administracyjnoprawnych oraz innych obowiązków poddanych tej egzekucji.

Stosowanie środków przymusu polega na wykonywaniu czynności egzekucyjnych, które w myśl definicji zawartej w ustawie obejmują wszelkie podejmowane przez organ egzekucyjny działania zmierzające do zastosowania lub zrealizowania środków egzekucyjnych.

Egzekucja administracyjna prowadzona jest w ramach administracyjnego postępowania egzekucyjnego.

5. Administracyjne postępowanie egzekucyjne a egzekucja administracyjna

Podstawowa różnica polega na tym, że postępowanie administracyjne jest ukierunkowane na rozstrzyganie spraw indywidualnych w aktach administracyjnych, natomiast przedmiotem postępowania egzekucyjnego jest przymusowe wykonanie obowiązków wynikających z tych aktów. Zatem jego celem jest zapewnienie skuteczności aktów administracyjnych wydawanych w postępowaniu administracyjnym i jest ono traktowane jako następny etap postępowania jurysdykcyjnego (ale tylko wtedy, gdy został wcześniej wydany akt administracyjny, z którego wynika określony obowiązek, a podmiot zobowiązany do jego realizacji dobrowolnie go nie wykonał). Również te dwa postępowania mogą być prowadzone niezależnie od siebie gdy:

a) postępowanie w danej sprawie może ograniczyć się do fazy postępowania orzekającego, dotyczy to przypadków: w których obowiązek wynikający z aktu wydanego w tym postępowaniu zostanie dobrowolnie wykonany przez zobowiązanego, gdy wydany akt nie nadaje się do wykonania w trybie egzekucji administracyjnej, lub gdy wykonanie obowiązku z danego aktu w trybie egzekucji administracyjnej jest niedopuszczalne

b) w danej sprawie może zostać przeprowadzone tylko samo postępowanie egzekucyjne, gdyż realizowany obowiązek nie wynika z decyzji, lecz bezpośrednio z przepisów prawa, deklaracji itp.

6. Stosunek administracyjnego post. egzekucyjnego do postępowania orzekającego

Postępowanie orzekające (jurysdykcyjne) - celem tego postępowania jest doprowadzenie do realizacji norm prawa materialnego w postępowaniu orzekającym władcza jednostronna konkretyzacja norm w postępowaniu egzekucyjnym chodzi o wykonanie tej normy zgodnie z konkretyzacją . Następuje po postępowaniu orzekającym jest ono wobec niego postępowaniem wykonawczym

Odmienne gdy:

- obowiązki wynikają bezpośrednio z norm prawa materialnego -nie prowadzi się w ogóle postępowania orzekającego

- gdy obowiązki wynikają z orzeczenia sądowego - postępowanie orzekające prowadzi sąd a nie organ administracji publicznej

Poza tymi wyjątkami postępowanie egzekucyjne to dopełnienie postępowania jurysdykcyjnego. Taka sytuacja tylko wtedy gdy z aktu wynika określony obowiązek a podmiot zobowiązany nie wykonuje obowiązku.

Postępowanie egzekucyjne może być prowadzone równolegle z postępowaniem orzekającym gdy:

- decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności

- gdy decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy prawa

Postępowanie egzekucyjne nie wyklucza weryfikacji decyzji w trybie nadzwyczajnym ale organy orzekające mogą jednak wstrzymać wykonanie decyzji jeżeli istnieją przesłanki w sprawie niedopuszczalności wykonania egzekucji.

Wspólność celu nie oznacza wspólnego przedmiotu. Nie można zastępować jednej procedury drugą.

Koncentracja i weryfikacja norm prawa nie może być przedmiotem postępowania egzekucyjnego art. 29KPEwA§1

Art. 29. § 1. Organ egzekucyjny bada z urzędu dopuszczalność egzekucji administracyjnej; organ ten nie jest natomiast uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym.

Czyli zobowiązany nie może dochodzić swoich racji w postępowaniu egzekucyjnym może żądać weryfikacji decyzji w postępowaniu orzekającym.

Stosunek ten kształtuje wspólność uregulowań prawnych przez stosowanie KPEwA art. 18

Art. 18. Jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

7. Stosunek administracyjnego post. egzekucyjnego do sądowego postępowania egzekucyjnego

Stosunek adm. Post. Egz. do sądowego postępowania egzekucyjnego - w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym wykonuje się obowiązki wynikające z decyzji, aktów administracyjnych oraz wynikające bezpośrednio z przepisów prawa administracyjnego oraz innych gałęzi prawa stosowanych przez organy administrujące. W sądowym postępowaniu egzekucyjnym wykonuje się orzeczenia sądowe, postępowania te są od siebie niezależne.

Od zasady niezależności występują wyjątki:

 gdy nastąpi zbieg egzekucji

8.Podstawowe źródła prawa postępowania egzekucyjnego w administracji.

Podstawowym źródłem jest : Ustawa z dnia 17.06.1966r. Postępowanie egzekucyjne w administracji (Dz.U. z 2005r, Nr 229, poz. 1954 ze zmianami) . Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej w postępowaniu maja także zastosowanie przepisy k.p.a. Oprócz przepisów k.p.a mają zastosowanie różne przepisy odrębne. W ustawie egzekucyjnej można znaleźć ponad 50 odesłań do przepisów spoza tej ustawy. Niekiedy ustawa odsyła do konkretnych ustaw np. do ustawy z 27.08.1997 ordynacja podatkowa , ust. z 29. 08 .19997 prawo bankowe, ust. z 14.12.1995 o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych czy też ustawy prawo wekslowe. W niektórych przypadkach ustawa przewiduje zastosowanie przepisów należących do określonych dziedzin prawa np. do przepisów podatkowych , prawa budowlanego, do przepisów o umorzeniu utraconych dokumentów, do przepisów o gospodarce gruntami. W ustawie znajdują się także odesłania do k.c, k.p, k.p.c. W ustawie zamieszczono też 21 upoważnień do wydania przepisów wykonawczych. Na podstawie tych upoważnień wydano następujące akty wykonawcze: Rozporządzenie z dnia 22.11.2001r. Wykonanie niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ( Dz.U. z 2001r, Nr 137, poz. 1541 ze zmianami)

- Rozporządzenie z dnia 04.07.2001r. Określenie wzoru wniosków o udzielenie informacji, o powiadomienie oraz o wszczęcie egzekucji albo o dokonanie zabezpieczenia ( Dz. U. Z 2001, Nr 74, poz. 791 ze zmianami)

- Ustawa z dnia 23.04.2002r. Rozciągnięcie stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. ( Dz. U. Z 2002, Nr 50, poz. 449 ze zmianami)

- Rozporządzenie z dnia 30.04.2002r. Tryb zawiadamiania przez bank o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego w postępowaniu egzekucyjnym w administracji. (Dz. U. Z 2002r, Nr 50, poz. 454 ze zmianami)

- Rozporządzenie z dnia 30.04.2002r. Szczegółowy tryb postępowania przy przechowywaniu i sprzedaży zajętych broni, amunicji, materiałów wybuchowych i innych przedmiotów, na których posiadanie jest wymagane zezwolenie ( Dz. U. Z 2002r., Nr 50, poz. 453 ze zmianami)

- Rozporządzenie z dnia 29.08.2001r. Sposób udzielania przez Policję lub Straż Graniczną pomocy lub asysty organowi egzekucyjnemu i egzekutorowi przy wykonaniu czynności egzekucyjnych. (Dz. U. Z 2001, Nr 101, poz. 1106 ze zmianami)

- Rozporządzenie z dnia 16.01.2002r. Udzielanie pomocy i asystowanie przez Żandarmerię wojskową lub wojskowe organy porządkowe przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych w administracji (Dz. U. Z 2002 r. Nr 2, poz. 75 ze zmianami)

- Rozporządzenie z dnia 14.02.2004r. Postępowanie przy korzystaniu z pomocy obcego państwa w dochodzeniu określonych należności pieniężnych (Dz. U. Z 2004r. Nr 10, poz.80 ze zmianami)

9. Zakres stosowania ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Ustawa egzekucyjna reguluje:

1. Prowadzone przez organy egzekucyjne postępowanie i stosowane przez nie środki przymusu służące doprowadzeniu do wykonania lub zabezpieczenia wykonania obowiązków poddanych egzekucji adm.( art.2 ustawy o p.e. w adm.)

2. sposób postępowania wierzycieli w przypadkach uchylania się zobowiązanych od wykonania obowiązków poddanych egzekucji adm. Czynności dokonywane przez wierzyciela są z reguły czynnościami, które poprzedzają wszczęcie postępowania egzekucyjnego lub zabezpieczającego, np.:

- przesłanie zobowiązanemu upomnienia,

- sporządzenie tytułu wykonawczego,

- skierowanie wniosku o wszczęcie egzekucji.

3. Sposób i zakres udzielania pomocy obcemu państwu lub korzystania z jego pomocy przy dochodzeniu należności pieniężnych. Zakres tej pomocy jest szeroki, np.:

- udzielanie informacji,

• powiadomienie zainteresowanego o piśmie, orzeczeniu.

10. Zakres podmiotowy stosowania egzekucji administracyjnej

Zakres stosowania egz. adm. Wyznaczają dwa kryteria: kryterium przedmiotowe i kryterium podmiotowe. Dla ustalenia zakresu podmiotowego niezbędne jest określenie organów uprawnionych do stosowania środków egzekucyjnych oraz podmiotów, wobec których środki te mogą być stosowane. Pierwszą kategorię podmiotów określa się mianem podmiotów czynnych, drugą zaś- podmiotów biernych.

CZYNNE- ich zadaniem jest podejmowanie zadań zmierzających do zastosowania oraz zrealizowania środka egzekucyjnego. Do tej grupy należy zaliczyć w pierwszej kolejności organ egzekucyjny.

1. organ egzekucyjny- jest to organ uprawniony do stosowania w całości lub w części określonych w ustawie środków służących doprowadzeniu do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków o charakterze pieniężnym lub obowiązków o charak. niepieniężnym oraz zabezpieczania wykonania tych obowiązków. Organ egzek. może wystąpić w roli organu prowadzącego egzekucję administracyjną, bądź też w charakterze tzw. organu rekwizycyjnego, tj. organu egzekucyjnego o tej samej właściwości rzeczowej co organ egzekucyj. prowadzący egzekucję, któremu organ egzekucyjny zlecił wykonanie czynności egzekucyjnych.

2. Pracownik organu egzekucyjnego wyznaczony do bezpośredniego wykonywania czynności egzekucyjnych. Przy egz obowiązków o charakterze niepieniężnym podmiot ten nazywamy egzekutorem, a przy egz należności pieniężnych - poborcą skarbowym.

3. Ustawa przewiduje też udział komornika skarbowego, którym jest kierownik komórki organizacyjnej urzędu skarbowego prowadzącego egz adm.

4. Dłużnik zajętej wierzytelności . nie będąc egzekutorem bierze udział w stosowaniu określonych środków egzekucyj. W roli dłuż. zajęt. wierzyt. może wystąpić pracodawca , bank, podmiot prowadzący działalność maklerską, ), dłużnik zobowiązanego oraz inne podmioty,trasat(fajna nazwa realizujące zajęcie wierzytelności lub innego prawa majątkowego zobowiązanego.

Zadaniem tych podmiotów jest dokonywanie za wezwanie organu egzekucyjnego ściśle określonych w ustawie czynności związanych ze stosowaniem zajęcia wierzytelności lub prawa majątkowego. Czynności te są zbliżone do czynności egzekutora, więc podmioty te można określić mianem quasi- egzekutorów. Wymienione podmioty występują jako czynne, ale w pewnych sytuacjach mogą też stać się biernymi.np dłużnik zajętej wierzytelności uchyla się od przekazania wierzytelności organowi egzekucyjnemu, wierzytelność ta może być ściągnieta od dłużnika zajętej nieruchomości w trybie egz adm.

e) Wśród podm czynnych szczególną pozycję prawną mają organy wojskowe, Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu oraz Straży Granicznej,CBA, Służby Kontrwywiadu wojskowego, służby wywiadu wojskowego. Mogą one wystąpić w post egz w roli:

1. organu stosującego środek egzekucyjny( w przypadku stosowania przymusu bezpośredniego w stosunku do żołnierza w czynnej służbie albo funkcjonariusza Policji, Agencji bezpieczeństwa wewnętrznego, Agencji Wywiadu lub Straży Granicznej)

2. organu udzielającego pomocy

3. organu asystującego przy wykonywaniu czynności egz.

f)wierzyciel- to podmiot uprawniony do żądania wykonania obowiązku lub jego zabezpieczenia w administracyjnym postępowaniu egz lub zabezpieczającym. Podejmuje czynności zmierzające do zastosowania wobec zobowiązanego środków egz oraz pełni rolę współgospodarza postep egz.

`Gdy obowiązki wynikają z decyzji lub postanowień organów adm rządowej i organów jst funkcję wierzyciela pełnią właściwe do orzekania organy pierwszej instancji.

`Dla obowiązków wynikający z orzeczeń sądów lub innych organów albo bezpośrednio z innych przepisów prawa będzie to organ lub instytucja bezpośrednio zainteresowana w wykonaniu przez zobowiązanego obowiązku albo powołana do czuwania nad wykonaniem obowiązku a w przypadku braku takiej jednostki lub w przypadku jej bezczynności podmiot na rzecz którego wydano orzeczenie lub którego interesy prawne zostały naruszone w wyniku niewykonania obowiązku.

`Dla obowiązków wynikających z tytułów wykonawczych wystawionych przez ministra właściwego dla spraw finansów publ na podst art44 ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz na podst art16 ustawy o udzielaniu przez Skarb państwa wsparcia instytucjom finansowym wierzycielem będzie minister właśc. do spraw czy finansów publ

`W odniesieniu do obowiązków wynikających z wydanych przez naczelnika urzędu celnego decyzji, postanowień lub mandatów karnych oraz z przyjętych przez naczelnika urzędu celnego zgłoszeń celnych, deklaracji albo informacji o opłacie paliwowej wierzycielem będzie dyrektor izby celnej.

`Obce państwo w sytuacji gdy będzie mogło korzystać z pomocy prawnej polskich organów egz.

PODMIOT BIERNY- wobec niego prowadzona jest egzekucja, tj. zobowiązany

Jest nim osoba prawna, os fiz, jednostka organizac nieposiadająca osobowości prawnej, która nie wykonała w terminie obowiązku o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym.

W postęp zabezpieczającym zobowiązanym jest osoba fiz, os prawna lub jednostka nieposiadająca osobowości prawnej, której zobowiązanie nie jest wymagalne albo jej obowiązek nie został ustalony lub określony, ale zachodzi obawa że brak zabezpieczenia mógłby utrudnić lub udaremnić skuteczne przeprowadzenie egzekucji a odrębne przepisy na takie zabezpieczenie zezwalają.

11.Zakres przedmiotowy stosowania egzekucji administracyjnej.

Określenie zakresu przedmiotowego egzekucji administracyjnej wymaga ustalenia, jakie obowiązki mogą być egzekwowane w trybie administracyjnego postępowania egzekucyjnego. Należy mieć przy tym na uwadze fakt, że kompetencje w zakresie stosowania środków przymusu państwowego posiadają zarówno organy administracji publicznej, jak i organy sądowe. Przedmiotem egzekucji administracyjnej są co do zasady obowiązki o charakterze publicznoprawnym, tj. obowiązki wynikające ze stosunków administracyjnoprawnych, pozostające w zakresie rzeczowej właściwości organów administracji rządowej i organów samorządu terytorialnego. Natomiast inne obowiązki, w tym oparte na tytułach cywilnoprawnych, podlegają egzekucji sądowej. Objęcie tych obowiązków egzekucją administracyjną może nastąpić wyłącznie na podstawie wyraźnego przepisu prawa. Wyjątkiem od zasady, że obowiązki wynikające ze stosunków administracyjnoprawnych egzekwowane są w trybie egzekucji administracyjnej, jest przekazanie tych obowiązków, na podstawie wyraźnego przepisu prawa, egzekucji sądowej. Na przykład obowiązki o charakterze administracyjnoprawnym będą realizowane w trybie egzekucji sądowej, jeśli w przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i egzekucji sądowej do tej samej nieruchomości, rzeczy albo prawa majątkowego lub niemajątkowego, sąd rejonowy postanowi o łącznym prowadzeniu egzekucji przez organ sądowy, w trybie właściwym dla tego organu.

W świetle przepisów ustawy przedmiotem postępowania egzekucyjnego w administracji mogą być dwa rodzaje obowiązków: obowiązki o charakterze pieniężnym, zwane należnościami pieniężnymi, oraz obowiązki o charakterze niepieniężnym.

12. Ograniczenia podmiotowe egzekucji administracyjnej

Polegają one na wyłączeniu możliwości prowadzenia egzekucji administracyjnej bądź stosowania środków egzekucyjnych wobec niektórych osób . Zgodnie z art. 14 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie może być prowadzona egzekucja administracyjna przeciwko osobom, korzystającym z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych , które w zakresie przewidzianym przez ustawy, umowy lub powszechnie ustalone zwyczaje międzynarodowe nie podlegają orzecznictwu organów polskich. Wyłączenie to nie dotyczy spraw , w których osoby te podlegają orzecznictwu organów administracyjnych . W przypadku wątpliwości , czy zobowiązany korzysta z immunitetów i przywilejów , o których wyżej mowa organ egzekucyjny zwraca się do ministra właściwego do spraw zagranicznych , który rozstrzyga w tych sprawach w drodze postanowienia . Wobec wymienionych osób egzekucja administracyjna może być prowadzona tylko w przypadku gdy podlegają one orzecznictwu organów polskich w rezultacie zrzeczenia sięich przywilejów lub immunitetu prze państwo wysyłające lub odpowiednią organizację międzynarodową , pod warunkiem wyraźnego zrzeczenia się przywileju lub immunitetu także w odniesieniu do egzekucji administracyjnej . Jednakże w tym przypadku egzekucja adm. może być prowadzona w ograniczonym zakresie , ponieważ niedopuszczalna jest egzekucja z mienia przeznaczonego do użytku służbowego ani też stosowanie środków egzekucyjnych w stosunku do osoby zobowiązanego . Innym ograniczeniem podmiotowym jest wyłączenie stosowania wobec niektórych osób określonych środków egzekucyjnych (np. nie można nałożyć grzywny w celu przymuszenia na osobę fizyczną działającą przez przedstawiciela ustawowego ) Ponadto ograniczenia mogą polegać również na tym , że wobec niektórych zobowiązanych dopuszczalne jest stosowanie określonego środka egzekucyjnego tylko przez organ wskazany w ustawie . (np. przymus bezpośredni w stosunku do żołnierza w czynnej służbie wojskowej może być co do zasady zastosowany przez właściwy organ wojskowy.)

13. Podział obowiązków podlegających egzekucji administracyjnej.

Przedmiotem postępowania egzekucyjnego w administracji mogą być dwa rodzaje obowiązków: obowiązki o charakterze pieniężnym, zwane należnościami pieniężnymi, oraz obowiązki o charakterze niepieniężnym.

Do obowiązków pieniężnych poddanych egzekucji administracyjnej ustawa egzekucyjna zalicza:

1. podatki, opłaty i inne należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r.- Ordynacja podatkowa

2. grzywny i kary pieniężne wymierzone przez organy administracji publicznej

3. należności pieniężne, inne niż wymienione w punkcie 1 i 2, jeżeli pozostają we właściwości rzeczowej organów administracji publicznej,

4. należności przypadające do jednostek budżetowych, wynikające z zastosowania wzajemnego potrącenia zobowiązań podatkowych z zobowiązaniami tych jednostek

5. należności pieniężne przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie innych ustaw, w tym m. in. należności pieniężne wynikające z tytułów wykonawczych wystawionych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych na podstawie art. 44 ustawy z dnia 8 maja 1997r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne

6. wpłaty na rzecz funduszy celowych utworzonych na podstawie odrębnych przepisów

7. należności pieniężne z tytułu składek do Funduszu Rezerwowego

8. Odrębną grupę należności pieniężnych objętych egzekucją administracyjną stanowią należności, których egzekucja opiera się na zasadach określonych w przepisach rozdziału 7 w dziale I ustawy. Są to obowiązki egzekwowane w ramach pomocy udzielanej obcemu państwu przy dochodzeniu należności pieniężnych powstałych na terytorium RP. Do obowiązków realizowanych w tym trybie ustawa zalicza należności pieniężne z tytułu:

1. zwrotów, interwencji i innych środków będących częścią systemu całkowitego lub częściowego finansowania Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich, łącznie z sumami, które mają być pobrane w związku z tymi działaniami

2. opłat i innych należności przewidzianych w ramach wspólnej organizacji rynku Unii Europejskiej dla sektora cukru

3. należności przywozowych

4. należności wywozowych

5. podatku od towarów i usług

6. akcyzy od produktów tytoniowych, alkoholi i napojów alkoholowych albo olejów mineralnych

7. podatku od dochodu lub podatku od majątku

8. podatku od składek ubezpieczeniowych

9. odsetek kar i grzywien administracyjnych, kosztów i innych należności związanych z należnościami, o których mowa w punktach od 1 do 8, z wyłączeniem wszelkich sankcji o charakterze karnym określonych prawie państwa udzielającego pomocy

Egzekucji podlegają także należności pieniężne przekazane na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest RP. W tym trybie egzekucji mogą być poddane zarówno należności o charakterze administracyjnoprawnym, jak i cywilnoprawnym.

Obowiązki o charakterze niepieniężnym. Ustawa ich bliżej nie charakteryzuje, niektóre ich rodzaje zostały wskazane w przepisach normujących środki egzekucyjne stosowane są w celu realizacji tychże obowiązków. NP. art. 119paragraf 1 przewiduje stosowanie grzywny w celu przymuszenia, gdy egzekucja dotyczy spełnienia przez zobowiązanego obowiązku znoszenia lub zaniechania albo obowiązku wykonania czynności. Przepis rozdziału 4 w dziale III ustawy regulują egzekucję obowiązku polegającego na wydaniu rzeczy, a przepisy następnego rozdziału dotyczą egzekwowania obowiązku wydania nieruchomości oraz opróżnienia lokalu lub innych pomieszczeń. Ponadto w art. 148 paragraf 2, regulującym stosowanie przymusu bezpośredniego, mowa jest m. in. o obowiązku zaniechania czynności oraz o obowiązku „nieprzeszkadzania innej osobie w wykonaniu jej praw”.

Obowiązkami o charakterze niepieniężnym są określone zachowania zobowiązanego, które mogą polegać na:

1. wykonaniu pewnych czynności (np. obowiązek rozbiórki budynku, obowiązek świadczeń osobistych lub rzeczowych)

2. zaniechanie określonych działań (np. obowiązek zaniechania robót budowlanych, w razie wstrzymania przez właściwy organ prowadzenia tych robót, zaniechanie wstępu do lasu w przypadku wprowadzenia zakazu ze względu na zagrożenie pożarowe)

3. znoszeniu jakiegoś stanu lub sytuacji (np. poddanie się rewizji osobistej, znoszenie wstępu do pomieszczeń i obiektów przez organ uprawniony wykonywania kontroli)

4. nieprzeszkadzaniu innej osobie w wykonaniu jej praw (np. obowiązek powstrzymania się od przeszkadzania poborcy skarbowemu przy dokonywaniu przez niego zajęcia egzekucyjnego)

5. wydanie rzeczy ruchomej lub nieruchomości (np. obowiązek wydania rzeczy, która ze względów sanitarnych podlega zniszczeniu, obowiązek wydania wywłaszczonej nieruchomości)

6. opróżnienia lokalu mieszkaniowego lub innego pomieszczenia

Z mocy art. 2 paragraf 1 pkt 4 ustawy egzekucją administracyjną objęta zostały obowiązki o swoistym charakterze, z zakresu BHP oraz wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi, nakładane w drodze decyzji organów Państwowej Inspekcji pracy. W tym trbie są egzekwowane nakazy i zakazy ustanowione przez organy w sprawach wymienionych w art. 11 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy. Są to:

1. nakaz usunięcia, w ustalonym terminie, stwierdzonych uchybień dotyczących naruszenia przepisów i zasad BHP

2. nakaz wstrzymania prac lub działalności w razie zaistnienia okoliczności wskazanych w ustawie

3. nakaz wstrzymania eksploatacji maszyn i urządzeń w sytuacji, gdy powoduje to bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi

4. zakaz wykonywania pracy lub prowadzenia działalności w miejscach, w których stan warunków pracy stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia

5. nakaz zaprzestania działalności lub działalności określonego rodzaju w przypadkach zaistnienia przesłanek wskazanych w ustawie

6. nakaz ustalenia, w określonym terminie, okoliczności i przyczyn wypadku

7. nakaz wypłaty przez pracodawcę należnego wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi

Obowiązki podlegające egzekucji administracyjnej można ze względu na źródło ich powstania podzielić na obowiązki wynikające z:

1. aktów administracyjnych, tj. decyzja lub postanowienie właściwych organów

2. bezpośrednio z przepisów prawa

3. tytułów wykonawczych wystawionych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych na podstawie art. 44 ustawy z dnia 8 maja 1997. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne

4. orzeczeń i innych aktów prawnych wydanych przez właściwe organy państw obcych

5. innych, niż wymienione wyżej decyzje, postanowień lub innych orzeczeń

Podstawową grupę obowiązków objętych egzekucją administracyjną stanowią obowiązki wymienione w punktach 1 i 2. Wszystkie te obowiązki podlegają egzekucji administracyjnej, chyba że przepis szczególny zastrzega dla tych obowiązków tryb egzekucji sądowej.

W celu umożliwiania egzekucji takich obowiązków przed wydaniem decyzji określającej ich wysokość, nowelą z 2001r. wprowadzono do ustawy art. 3a przewidujący, że w zakresie zobowiązań wskazanych w tym przepisie stosuje się egzekucję administracyjną, jeżeli zobowiązania te wynikają:

1. z deklaracji lub zeznania złożonego przez podatnika lub płatnika, w zakresie zobowiązań powstałych w przypadkach określonych w art. * i art. 21 paragraf 1 ustawy-Ordynacja podatkowa

2. ze zgłoszenia celnego złożonego przez zobowiązanego, w zakresie podatków wskazanych w zgłoszeniu celnym oraz długów celnych

3. z deklaracji rozliczeniowej złożonej przez płatnika składek na ubezpieczenie społeczne, w zakresie składek na ubezpieczenie społeczne

4. z informacji o opłacie paliwowej, w zakresie opłaty paliwowej, o której mowa w ustawie z dnia 27 października 1994r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym

Stosowanie egzekucji w wymienionych przypadkach jest dopuszczalne jeżeli są spełnione kumulatywnie dwie przesłani:

1. w deklaracji, zeznaniu, zgłoszeniu celnym, w deklaracji rozliczeniowej albo w informacji o opłacie paliwowej zostało zamieszczone pouczenie, że stanowią one podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego

2. wierzyciel przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego przesłał zobowiązanemu upomnienie, o którym mowa w art. 15 paragraf 1 ustawy

14. Stadia postępowania egzekucyjnego w administracji.

1.Stadium poprzedzające wszczęcie egzekucji administracyjnej

2.Stadium stosowania egzekucji

3.Stadium następujące po przeprowadzeniu egzekucji

Trzeba zaznaczyć, że nie zawsze postępowanie egzekucyjne przebiega przez wszystkie wymienione stadia.

AD. 1

W celu doprowadzenia do zastosowania środków w egzekucji niezbędne jest dokonanie przez wierzyciela i organ wskazanych czynności.

Wierzyciel:

1. przesyła zobowiązanemu pisemne upomnienie, chyba że w myśl obowiązujących przepisów upomnienie nie jest wymagane

2. sporządza tytuł wykonawczy

3. kieruje do organu egzekucyjnego wniosek o wszczęcie egzekucji administracyjnej wraz z tytułem wykonawczym, z załączonym do niego dowodem doręczenia upomnienia (chyba że upomnienie nie jest wymagane)

Jeżeli wierzycielem jest jednocześnie organem egzekucyjnym, wniosek o wszczęci egzekucji administracyjnej jest zbędny, a pozostałe czynności poprzedzające wszczęci egzekucji wykonuje tenże organ.

Organ:

1. bada dopuszczalność egzekucji administracyjnej oraz poprawność formalną tytułu wykonawczego

2. nadaje klauzulę o skierowaniu tytułu do egzekucji administracyjnej

3. wybiera środek egzekucyjny

AD. 2.

Zobowiązanemu należy doręczyć odpis tytułu wykonawczego, wówczas następuje wszczęcie egzekucji administracyjnej. Przy egzekucji świadczeń pieniężnych wszczęcie egzekucji może nastąpić wcześniej. Organ od razu dokonuje zajęcia, a doręczając zawiadomienie o zajęciu następuje wszczęcie egzekucji.

Dalszy przebieg czynności egzekucyjnych zależy od rodzaju egzekwowanego obowiązku oraz stosowanego środka egzekucyjnego.

Podczas egzekucji strony mają swoje prawa i obowiązki, jak np.: egzekutor ma obowiązek wylegitymować się przed wszczęciem egzekucji, może żądać od uczestników postępowania informacji i wyjaśnień niezbędnych do prowadzenia egzekucji, ma obowiązek zaprotokołować swoje czynności.

AD. 3.

Zakończenie egzekucji administracyjnej następuje co do zasady z chwilą zrealizowania środka egzekucyjnego i często zbiega się ono w czasie z zakończeniem postępowania egzekucyjnego. Niekiedy zachodzi potrzeba podjęcia dalszych czynności w postępowaniu egzekucyjnym, jak np. rozpatrzenie środków prawnych wniesionych w toku postępowania czy podział sumy uzyskanej z egzekucji.

Niekiedy zakończenie egzekucji przez organ nie oznacza zakończenia postępowania egzekucyjnego, bo może być ono kontynuowane przez naczelnika Urzędu Skarbowego po przekazaniu mu przez wierzyciela odpisu tytułu wykonawczego.

Po zakończeniu postępowania egzekucyjnego następuje odnotowanie tego faktu w tytule wykonawczym w części „K”.

15. Czynności poprzedzające wszczęcie egzekucji administracyjnej.

I. Czynności wierzyciela-w celu doprowadzenia do zastosowania środków egzekucyjnych niezbędne jest dokonanie przez wierzyciela następujących czynności:

• Przesłanie zobowiązanemu pisemnego upomnienia, chyba że w myśl obowiązujących przepisów upomnienie nie jest wymagalne.

• Sporządzenie tytułu wykonawczego.

• Skierowanie do organu egzekucyjnego wniosku o wszczęcie egzekucji administracyjnej wraz z tytułem wykonawczym, z załączonym do niego dowodem doręczenia upomnienia.

Jeżeli wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym, wniosek o wszczęcie egzekucji administracyjnej jest zbędny, a pozostałe czynności poprzedzające wszczęcie egzekucji wykonuje tenże organ.

UPOMNIENIE-zgodnie z zasadą zagrożenia wszczęcia egzekucji administracyjnej musi być poprzedzone przesłaniem zobowiązanemu przez wierzyciela pisemnego upomnienia, zawierającego wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. Postępowanie egz. Może być wszczęte dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia tego upomnienia. W świetle przepisów ustawy koszty upomnienia obciążają zobowiązanego. Obowiązek ich uiszczenia powstaje z chwilą doręczenia upomnienia.

TYTUŁ WYKONAWCZY- podstawą wszczęcia i prowadzenia egz. Adm. Jest tytuł wykonawczy wystawiony przez wierzyciela. Jeżeli wierzyciel jest jednocześnie organem egz., sam wystawia tytuł wykonawczy i na tej podstawie przystępuje do egzekucji. W przypadku gdy egzekucja ma być prowadzona w ramach pomocy udzielanej obcemu państwu, tytuł wykonawczy wystawia organ wykonujący na podstawie wniosku obcego państwa o wszczęcie egzekucji administracyjnej. Tytuł wykonawczy sporządza się według wzoru ustalonego w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego ds. finansów publ., przy czym treśc tego wzoru została uregulowana w samej ustawie egzekucyjnej. Przewiduje ona, że tytuł wykonawczy powinien zawierac:

• Oznaczenie wierzyciela.

• Wskazanie imienia i nazwiska lub firmy zobowiązanego i jego adresu, a także określenie zatrudniającego go pracodawcy i jego adresu, jeżeli wierzyciel posiada taka informację.

• Treśc obowiązku podlegającego egzekucji, podstawę prawną tego obowiązku oraz stwierdzenie, że obowiązek jest wymagalny, a w przypadku egzekucji należności pieniężnej- także określenie jej wysokości, terminu, od którego nalicza się odsetki z tytułu niezapłacenia należności w terminie.

• Wskazanie zabezpieczenia należności pieniężnej hipoteką przymusową albo przez ustanowienie zastawu skarbowego lub rejestrowego lub zastawu nieujawnionego w żadnym rejestrze, ze wskazaniem terminów powstania tych zabezpieczeń.

• Wskazanie podstawy prawnej pierwszeństwa zaspokojenia należności pieniężnej, jeżeli należnośc korzysta z tego prawa i prawo to nie wynika z zabezpieczenia należności pieniężnej.

• Wskazanie podst. Prawnej prowadzenia egz. Administracyjnej.

• Datę wystawienia tytułu, podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego oraz odcisk pieczęci urzędowej.

• Pouczenie zobowiązanego o skutkach niezawiadomienia organu egzekucyjnego o zmianie miejsca pobytu.

• Pouczenie zobowiązanego o przysługującym mu w terminie 7 dni prawie zgłoszenia do organu egzekucyjnego zarzutów w sprawie prowadzenia postęp. Egz.

• Klauzulę organu egz. O skierowaniu tytułu do egzekucji administracyjnej.

• Wskazanie środków egzekucyjnych stosowanych w egzekucji należności pieniężnych.

Obecnie obowiązujące wzory tytułów wykonawczych zostały ustalone w rozporządzeniu Ministra Finansów z 22.11.2001r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postęp. Egz. W adm.

WNIOSEK O WSZCZĘCIE EGZEKUCJI ADMINISTRACYJNEJ-ustawa egzekucyjna nie reguluje formy ani treści tego wniosku. Elementem jego jest wskazanie środka egzekucyjnego, z tym, że w przypadku, gdy wniosek dotyczy egzekucji o charakterze niepieniężnym, wskazanie środka egzekucyjnego jest obligatoryjne. Do tego wniosku odpowiednie zastosowanie mają przepisy kpa. Datą wszczęcia postęp. Egz. Jest dzień doręczenia organowi egzekucyjnemu przez wierzyciela wniosku o wszczęcie postęp. Egz. Wraz z tytułem wykonawczym.

II. Czynności organu egzekucyjnego.

BADANIE DOPUSZCZALNOŚCI EGZEKUCJI AQDMINISTRACYJNEJ ORAZ POPRAWNOŚCI FORMALNEJ TYTUŁU WYKONAWCZEGO- wszczęcie postęp. Egzekucyjnego nie oznacza jeszcze wszczęcia egz. Adm. Zanim to nastąpi organ egz. Musi zbadać dopuszczalność egz. Adm. Oraz formalną poprawność tytułu wykonawczego. Są to czynności podejmowane z urzędu. Przyczyny niedopuszczalności mogą być różne, np. wyłączenia podmiotowe, brak doręczenia upomnienia. Organ egz. Bada jedynie dopuszczalność egz. Adm., nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym, za to odpowiada wierzyciel. Organ egz. Sprawdza, czy tytuł wykonawczy spełnia wymogi przewidziane w ustawie. Jeżeli organ egz. Stwierdzi, że tytuł wykonawczy nie spełnia wymogów przewidzianych w ustawie lub obowiązek, którego tytuł wykonawczy dotyczy nie podlega egz. Adm. Organ egzekucyjny nie przystępuje do egzekucji. O zwrocie tytułu orzeka w drodze postanowienia, na które przysługuje wierzycielowi, niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym, zażalenie.

NADANIE KLAUZULI O SKIEROWANIU TYTUŁU DO EGZ. ADM.-Jeżeli organ egzekucyjny stwierdzi, że egz. Adm. Jest dopuszczalna oraz że tytuł wykonawczy spełnia wymogi określone w ustawie, wówczas zaopatruje tytuł wykonawczy w klauzulę o skierowaniu tytułu do egzekucji adm. Czynność tą należy traktować jako postanowienie, na które nie służy zażalenie.

WYBÓR ŚRODKA EGZEKUCYJNEGO-wyboru tego dokonuje organ egzekucyjny kierując się zasadą stosowania najłagodniejszych środków egzekucyjnych. Wpływ na rodzaj stosowanego środka ma też wierzyciel, który we wniosku o wszczęcie egzekucji może wskazać środek egzekucyjny. Przy wyborze środka egzekucyjnego w egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym organ egzekucyjny nie jest jednak związany tym wnioskiem. O zastosowaniu innego środka egzekucyjnego niż wskazany we wniosku organ egzekucyjny ma obowiązek zawiadomić wierzyciela.

16. Upomnienie.

Art. 15. § 1. Egzekucja administracyjna może być wszczęta, jeżeli wierzyciel, po upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, przesłał mu pisemne upomnienie, zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego, chyba że przepisy szczególne inaczej stanowią. Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia tego upomnienia. § 2. Koszty upomnienia obciążają zobowiązanego i, z zastrzeżeniem § 3, są pobierane na rzecz wierzyciela. Obowiązek uiszczenia kosztów upomnienia przez zobowiązanego powstaje z chwilą doręczenia upomnienia. Koszty te podlegają ściągnięciu w trybie określonym dla kosztów egzekucyjnych. § 3. Jeżeli wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym, koszty upomnienia są pobierane na rzecz komórki organizacyjnej wierzyciela, do której zadań należy prowadzenie egzekucji. § 4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw łączności określi, w drodze rozporządzenia, wysokość kosztów upomnienia. Wysokość kosztów upomnienia nie może przekraczać czterokrotnej wysokości kosztów związanych z doręczeniem upomnienia jako przesyłki poleconej. § 5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, należności pieniężne, których egzekucja może być wszczęta bez uprzedniego doręczenia upomnienia. Określając należności, których egzekucja może być wszczęta bez uprzedniego doręczenia upomnienia, minister kieruje się rodzajem należności oraz sposobem ich powstawania. Przesłanie upomnienia ma na celu ,,przypomnienie” zobowiązanemu o ciążącym na nim obowiązku , dzięki czemu nadal ma on możliwość dobrowolnego wykonania obowiązku. (porównaj do zagadnienia zasady zagrożenia)

17. Tytuł wykonawczy

Tytuł wykonawczy jest podstawą wszczęcia i prowadzenia egzekucji administracyjnej. Jest wystawiany przez wierzyciela. Jeśli wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym, sam wystawia tytuł wykonawczy i na tej podstawie przystępuje do egzekucji. W przypadku gdy egzekucja ma być prowadzona w ramach pomocy udzielanej obcemu państwu, tytuł wykonawczy wystawia organ wykonujący (minister do spraw finansów publicznych) na podstawie zagranicznego tytułu wykonawczego. Tytuł wykonawczy sporządza się według wzoru ustalonego w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, przy czym treść tego wzoru została uregulowana w samej ustawie egzekucyjnej. Tytuł wykonawczy powinien zawierać:

  1)   oznaczenie wierzyciela; w przypadku gdy egzekucja ma być prowadzona w ramach pomocy udzielanej obcemu państwu w tytule wykonawczym wystawionym przez organ wykonujący (ministra ds. finansów publicznych) wskazuje ten organ jako wierzyciela wnioskującego o wszczęcie egzekucji;

  2)   wskazanie imienia i nazwiska lub firmy zobowiązanego i jego adresu, a także określenie zatrudniającego go pracodawcy i jego adresu, jeżeli wierzyciel posiada taką informację; w przypadku, gdy egzekucja ma być prowadzona zarówno z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka, jak i z ich majątków osobistych, tytuł wykonawczy wystawia się na oboje małżonków. Z kolei w tytule wykonawczym dotyczącym należności spółki nieposiadającej osobowości prawnej, oprócz wskazania firmy tej spółki, podaje się również imiona i nazwiska oraz adresy wspólników;

  3)   treść podlegającego egzekucji obowiązku, podstawę prawną tego obowiązku oraz stwierdzenie, że obowiązek jest wymagalny, a w przypadku egzekucji należności pieniężnej - także określenie jej wysokości, terminu, od którego nalicza się odsetki z tytułu niezapłacenia należności w terminie, oraz rodzaju i stawki tych odsetek; należności pieniężne wykazuje się po zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy, a różnice występujące w końcowym rozliczeniu kwot uzyskanych z egzekucji, wynikające z zaokrąglenia, traktuje się odpowiednio jako kwoty należne albo umorzone z mocy prawa;

  4)   wskazanie zabezpieczenia należności pieniężnej hipoteką przymusową albo przez ustanowienie zastawu skarbowego lub rejestrowego lub zastawu nieujawnionego w żadnym rejestrze, ze wskazaniem terminów powstania tych zabezpieczeń,

  5)   wskazanie podstawy prawnej pierwszeństwa zaspokojenia należności pieniężnej, jeżeli należność korzysta z tego prawa i prawo to nie wynika z zabezpieczenia należności pieniężnej,

  6)   wskazanie podstawy prawnej prowadzenia egzekucji administracyjnej,

  7)   datę wystawienia tytułu, podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego oraz odcisk pieczęci urzędowej wierzyciela, z tym że odcisk pieczęci nie jest wymagany w przypadku, gdy należność pieniężna wynika z orzeczenia sądu zaopatrzonego w klauzulę wykonalności; jeśli wierzyciel na mocy odrębnych przepisów nie został upoważniony do korzystania z pieczęci urzędowej, z mocy przepisów ustawy egzekucyjnej jest on uprawniony do jej używania do oznaczonych tytułów wykonawczych oraz zarządzeń zabezpieczenia;

  8)   pouczenie zobowiązanego o skutkach niezawiadomienia organu egzekucyjnego o zmianie miejsca pobytu,

  9)   pouczenie zobowiązanego o przysługującym mu w terminie 7 dni prawie zgłoszenia do organu egzekucyjnego zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego,

  10)  klauzulę organu egzekucyjnego o skierowaniu tytułu do egzekucji administracyjnej,

  11)  wskazanie środków egzekucyjnych stosowanych w egzekucji należności pieniężnych.

Wierzyciel wystawia tytuł wykonawczy według wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Rozporządzenie przewiduje stosowanie odrębnych wzorów tytułu wykonawczego dla należności pieniężnych oraz obowiązków o charakterze niepieniężnym. W przypadku dochodzenia jednej należności pieniężnej wierzyciel wystawia tytuł wykonawczy tzw. jednopozycyjny, a w razie dochodzenia kilku należności pieniężnych - tytuł wykonawczy tzw. czteropozycyjny, wystawiany na nie więcej niż cztery należności pieniężne. Rozporządzenie przewiduje możliwość drukowania na tytule wykonawczym dwuwymiarowego kodu kreskowego zawierającego treść tytułu wykonawczego w postaci umożliwiającej elektroniczne przetwarzanie zawartych w nim danych. Drukowanie tego kodu następuje przy wykorzystaniu programu udostępnianego wierzycielom przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych w drodze porozumienia. Tytuł wykonawczy dotyczący należności pieniężnych może być w toku postępowania egzekucyjnego aktualizowany. Wierzyciel dokonuje aktualizacji tytułu, jeśli w trakcie postępowania egzekucyjnego zostanie wydane orzeczenie określające lub ustalające inną wysokość należności pieniężnej niż objęta tytułem wykonawczym. Aktualizacja polega na wypełnieniu i przesłaniu organowi egzekucyjnemu pierwszej strony formularza tytułu wykonawczego, na której wykazuje się kwotę zaległej należności według stanu na dzień aktualizacji.

18. Wniosek o wszczęcie egzekucji administracyjnej

Ustawa nie reguluje formy ani treści wniosku o wszczęcie egzekucji administracyjnej. Z przepisu art.28 wynika, że elementem tego wniosku jest wskazanie środka egzekucyjnego, z tym że w przypadku, gdy wniosek dotyczy egzekucji o charakterze niepieniężnym, wskazanie środka egzekucyjnego jest obligatoryjne. Wobec braku dalszych uregulowań przyjmuje się, że odpowiednie zastosowanie mają przepisy art. 63 KPA

19. Badanie dopuszczalności egzekucji przez organ egzekucyjny.

Organ egzekucyjny bada z urzędu dopuszczalność egzekucji administracyjnej; organ ten nie jest natomiast uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Jeżeli obowiązek, którego dotyczy tytuł wykonawczy, nie podlega egzekucji administracyjnej lub tytuł wykonawczy nie spełnia wymogów określonych w art. 27 § 1 i 2, organ egzekucyjny nie przystępuje do egzekucji, zwracając tytuł wierzycielowi. Na postanowienie organu egzekucyjnego o zwrocie tytułu wykonawczego przysługuje wierzycielowi, niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym, zażalenie.

20. Wybór środka egzekucyjnego

Wybór środka lub środków egzekucyjnych, które zostaną zastosowane w celu doprowadzenia do wykonania egzekwowanego obowiązku. Wyboru takiego dokonuje organ egzekucyjny, kierujący się zasadami sformułowanymi w ustawie, w tym zasadą stosowania najłagodniejszych środków egzekucyjnych. Należy jednak zaznaczyć, że wpływ na rodzaj stosowanego środka egzekucyjnego posiada także wierzyciel, który we wniosku o wszczęcie egzekucji może wskazać środek egzekucyjny , a w przypadku, gdy wniosek dotyczy obowiązku o charakterze niepieniężnym, ma obowiązek wskazać środek egzekucyjny. Przy wyborze środka egzekucyjnego w egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym organ egzekucyjny nie jest jednak związany wnioskiem wierzyciela. Organ egzekucyjny ma prawo zastosować zamiast środka egzekucyjnego wskazanego we wniosku o wszczęcie egzekucji administracyjnej, inny środek egzekucyjny, jeżeli jest mniej uciążliwy dla zobowiązanego, a prowadzi bezpośrednio do wykonania obowiązku. O zastosowaniu innego środka egzekucyjnego niż wskazany we wniosku organ egzekucyjny ma obowiązek zawiadomić wierzyciela.

Należy zauważyć, że nowela do ustawy z 2001r. wyraźnie zróżnicowała tryb dokonywania wyboru oraz stosowania środków egzekucyjnych w odniesieniu do egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym oraz należności pieniężnych. W pierwszym przypadku wybór środka egzekucyjnego następuje, co do zasady, w drodze postanowienia, które podlega doręczeniu zobowiązanemu wraz z odpisem tytułu wykonawczego. Natomiast w egzekucji należności pieniężnych postanowienie takie nie jest wydawane, a organ egzekucyjny od razu przystępuje do zastosowania określonych środków egzekucyjnych przez dokonanie zajęcia określonego składnika majątkowego zobowiązanego.

21. Wszczęcie egzekucji administracyjnej

Zgodnie z art. 26 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji organ egzekucyjny wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego. W przypadku zobowiązań podatkowych wierzycielem pozostaje organ podatkowy. Gdy egzekucja prowadzona jest na wniosek obcego wierzyciela, organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym, obowiązany jest natomiast do sprawdzenia dopuszczalności egzekucji administracyjnej.

Wszczęcie egzekucji administracyjnej następuje z chwilą - doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego lub doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.

22. zasady postępowania egzekucyjnego w adm. - wymienić.

W postępowaniu egzekucyjnym w adm. wyróżniamy trzy rodzaje zasad:

1. Ogólne całego systemu prawnego w Polsce (np.: praworządności, demokratycznego państwa prawa, równości wobec prawa; najczęściej wyrażone w Konstytucji RP )

2. Ogólne postępowania adm. (przyjęte z ogólnego postępowania adm. Teoretycznie ich stosowanie usprawiedliwia się tym, że postępowanie egzekucyjne jest dopełnieniem postępowania adm. dlatego też powinno się w sprawach nieuregulowanych w ustawie egzekucyjnej stosować przepisy k.p.a. - odesłanie art.18 ustawy o p.e. w adm. Jednak tych przepisów nie stosuje się wprost lecz z uwzględnieniem specyfiki postępowania egzekucyjnego)

3. Zasady charakterystyczne dla postępowania egzekucyjnego w adm.( zasady te nie zostały nazwane ani zamknięte w katalog; ich wyodrębnienie to wynik doktryny)

Wyróżniamy jedenaście zasad:

1. Celowości

2. Obowiązku prowadzenia egzekucji.

3. Stosowania wyłącznie środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie.

4. Stosowania środków egzekucyjnych prowadzących bezpośrednio do wykonania obowiązku.

5. Stosowania najłagodniejszych środków egzekucyjnych.

6. Niezbędności.

7. Uprzedniego zagrożenia.

8. Poszanowania minimum egzystencji.

9. Prowadzenia egzekucji w sposób najmniej uciążliwy dla zobowiązanego.

10. Gospodarnego prowadzenia egzekucji.

11. Niezależności stosowania środków egzekucyjnych od środków represyjnych.

12. 23. Zasada celowości.

Zasada ta jest wyprowadzona z całokształtu uregulowań zawartych w ustawie egzeg. Art. 7 § 2 organ egz stosuje środki egz, które prowadzą bezpośrednio do wykonania obowiązku.

Jedynym celem post egz doprowadzenie realizacji ciążących na zobowiązanym obowiązków. Celem nie jest wyrządzenie dolegliwości ale doprowadzenie do wykonania obowiązku. Dolegliwość to efekt uboczny.(wyjątek: grzywna w celu przymuszenia przy egz środków niepieniężnych np. by zmusić do określonego zachowania).Doktryna określa że jest jest to najważniejsza zasada. Wiele zasad wywodzi się z tej właśnie zasady.

24.Zasada stosowania środków prowadzących bezpośrednio do wykonania obowiązku.

Z art.7 § 2 ustawy egzekucyjnej wynika, że spośród środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie należy stosować te środki, które prowadzą bezpośrednio do wykonania obowiązku. Powyższa zasada stanowi jeden z przejawów zasady celowości, której istotą jest unikanie stosowania dolegliwości wobec zobowiązanego, jako sposobu nakłonienia go do wykonania obowiązku, na rzecz stosowania środków, które prowadzą bezpośrednio do osiągnięcia celu egzekucji. Na przykład w celu doprowadzenia do wykonania nakazu rozbiórki obiektu budowlanego możliwe jest zastosowanie grzywny w celu przymuszenia oraz wykonania zastępczego. Ostatni z tych dwóch środków jest tzw. środkiem zaspokajającym, a więc prowadzącym bezpośrednio do wykonania obowiązku. Zasada stosowania środków prowadzących bezpośrednio do wykonania obowiązku wiąże nie tylko organ egzekucyjny, lecz również wierzyciela. Ten ostatni ma obowiązek kierować się tą zasadą wskazując środek egzekucyjny we wniosku o wszczęcie egzekucji.

25.Zasada stosowania najmniej uciążliwego środka (najłagodniejszego środka).

Istota tej zasady wyraża się w tym , że w sytuacji gdy istnieje kilka środków egzekucyjnych prowadzących bezpośrednio do wykonania obowiązku należy stosować te środki , które są najmniej uciążliwe dla zobowiązanego . Zasada ta wiąże się z zasadą celowości . Egzekucja adm. może być prowadzona wyłącznie w celu wykonania ciążącego na zobowiązanym obowiązku, dlatego stosowanie środków egzekucyjnych nie może zmierzać do wyrządzenia zobowiązanemu dolegliwości , a przeciwnie , spośród środków egzekucyjnych bezpośrednio prowadzących do wykonania obowiązku , organ egzekucyjny jest zobligowany do stosowania środków najmniej uciążliwych dla zobowiązanego . Zastosowanie najmniej uciążliwego środka egz. może mieć miejsce w przypadku , gdy istnieje w tym względzie możliwość wyboru . Podstawową przesłanką przy wyborze środka egz. powinien być cel egzekucji , którym jest dążenie do wykonania w trybie przymusowym obowiązku ciążącego na zobowiązanym . Gdy cel egzekucji tego wymaga można zastosować wszelkie środki jednocześnie.

Oceny stopnia dolegliwości poszczególnych środków dokonuje organ egz. z uwzględnieniem okoliczności konkretnej sprawy . O wyborze środka egz. rozstrzyga organ egz. jednak pewien wpływ na ten wybór ma również wierzyciel . Zgodnie z art. 28 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji we wniosku o wszczęcie egzekucji wierzyciel może wskazać środek egz. , natomiast gdy wniosek dotyczy egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym wskazanie przez wierzyciela środka egz. jest obligatoryjne ale organ egz. nie jest związany wnioskiem wierzyciela , ponieważ art. 30 ustawy uprawnia organ egz. do zastosowania zamiast środka wskazanego przez wierzyciela innego środka egzekucyjnego , jeżeli jest mniej uciążliwy dla zobowiązanego , a prowadzi bezpośrednio do wykonania obowiązku . Zgodnie z art 33 pkt 8 naruszenie zasady stosowania najłagodniejszych środków egzekucyjnych stanowi podstawę do wniesienia przez zobowiązanego zarzutu w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego. W razie uwzględnienia zarzutu organ egzekucyjny postanawia o zastosowaniu innego mniej uciążliwego środka egz.

26. Zasada niezbędności postępowania egzekucyjnego.

Istotą tej zasady jest to, że egzekucja administracyjne może być prowadzona tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla realizowania celu egzekucji, jakim jest wykonywanie obowiązku. Jeśli cel ten został już osiągnięty, gdyż egzekwowany obowiązek o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym został wykonany, a także jeśli cel egzekucji nie może zostać zrealizowany ze względu na to, że obowiązek stał się bezprzedmiotowy, to w myśl art. 7 paragraf 3 ustawy, stosowanie środka egzekucyjnego jest niedopuszczalne. Przyczyną niedopuszczalności stosowania środków egzekucyjnych może być wykonanie obowiązku zarówno przed wszczęciem egzekucji, jak i w jej toku. W pierwszym wypadku egzekucja w ogóle nie powinna być wszczęta, w drugim natomiast, organ egzekucyjny ma obowiązek postępowanie umorzyć. O ile stwierdzenie faktu, że nastąpiło wykonanie obowiązku na ogół nie nastręcza trudności, to druga przesłanka niedopuszczalności stosowania środków egzekucyjnych została określona w ustawie nieprecyzyjnie. W literaturze pod pojęciem bezprzedmiotowości obowiązku najczęściej rozumie się sytuację, w której wykonanie obowiązku stało się niemożliwe (np. rzecz która miała być odebrana w trybu egzekucji uległa zniszczeniu) bądź obowiązek przestał być aktualny ( minął stan klęski żywiołowej w związku z którym nałożony został egzekwowany obowiązek).

Wykonanie obowiązku oraz jego bezprzedmiotowość stanowią przyczyny niedopuszczalności stosowania środków egzekucyjnych zarówno przed wszczęciem egzekucji administracyjnej, jak i w jej toku. Wystąpienie tych okoliczności stanowi negatywną przesłankę wszczęcia egzekucji administracyjnej, a jeśli zostaną one stwierdzone w jej toku, organ egzekucyjny jest zobligowany umorzyć postępowanie egzekucyjne.

Przejawem zasady niezbędności jest przewidziany w art. 45parag. 1 ustawy egzekucyjnej obowiązek odstąpienia przez organ egzekucyjny i egzekutora od czynności egzekucyjnych, jeśli zobowiązany okazał dowody stwierdzające wykonanie, umorzenie, wygaśnięcie lub nieistnienie obowiązku, odroczenie terminu wykonania obowiązku, rozłożenia na raty należności pieniężnych, a także wtedy, gdy zachodzi błąd co do osoby zobowiązanego. Po odstąpienia od czynności egzekucyjnych organ egzekucyjny powinien rozważyć potrzebę zawieszenia postępowania egzekucyjnego (np. gdy odroczono termin wykonania obowiązku) lub jego umorzenia (np. jeśli obowiązek nie istnieje). W żadnym przypadku nie jest dopuszczalne prowadzenie egzekucji administracyjnej, jeśli nie wymaga tego cel egzekucyjny, tj. wykonanie ciążącego na zobowiązanym obowiązku.

Realizacja tej zasady służy także przewidziany w ustawie obowiązek odstąpienia przez organ egzekucyjny i egzekutora od egzekucji ze składnika majątkowego zobowiązanego, jeśli okazał on dowody stwierdzające częściowe wykonanie obowiązku lub umorzenie należności pieniężnej, a wartość zajętego składnika majątkowego znacznie przekracza kwotę ostatecznie dochodzącej należności i zobowiązany posiada inne składniki majątkowe, z których egzekucja może być prowadzona (art. 45 paragraf. 2)

27. Zasada stosowania środków przewidzianych w ustawie.

Powyższą zasadę określa art. 7 §1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, który zezwala na stosowanie tylko środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie. Katalog tych środków zastał określony odrębnie dla egzekucji należności pieniężnych (których jest 13) i obowiązków niepieniężnych (5). Stosowanie innych, nie wymienionych w ustawie, środków zmierzających do wykonania obowiązków jest niedozwolone, nawet gdyby środki takie faktycznie istniały i w ocenie organu egzekucyjnego były racjonalne.

W przypadku naruszenia zasady zobowiązanemu przysługuje prawo wniesienia zarzutu. Ponadto zastosowanie niedopuszczalnego środka egzekucyjnego stanowi podstawę do umorzenia postępowania.

28. Zasada poszanowania minimum egzystencji

Zasada ta polega na wprowadzeniu pewnych ograniczeń w prowadzeniu egzekucji administracyjnej mających głównie na celu uchronienie zobowiązanego przed pozbawieniem go określonych dóbr i praw majątkowych, które jemu oraz pozostających na jego utrzymaniu członkom rodziny, są niezbędne dla zapewnienia egzystencji. Ograniczenia egzekucji służące tej zasadzie są dwojakiego rodzaju. Po pierwsze ustawa wymienia określone przedmioty, wierzytelności i prawa majątkowego, które z mocy prawa nie podlegają egzekucji, a po drugie, ustawa przewiduje możliwośc zwolnienia przez organ egzekucyjny spod egzekucji określonych składników majątkowych. Przewidziane w ustawie wyłączenia obejmują trzy kategorie składników majątkowych:

• Przedmioty( np. przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna, zapasy żywności i opału niezbędne dla zobowiązanego i będących na jego utrzymaniu członków rodziny na okres 30 dni, rzeczy służące w kościołach, przedmioty nie mające większej wartości rynkowej).

• Kwoty pieniędzy (np. pieniądze w kwocie 760zł, kwoty otrzymane na pokrycie wydatków służbowych, w tym kosztów podróży i wyjazdów, kwoty otrzymane jako stypendium).

• Wierzytelności i prawa majątkowe (np. wkłady oszczędnościowe założone w bankach oraz wkłady oszczędnościowe założone w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, środki pochodzące z budżetu państwa na określone cele i znajdujące się na wyodrębnionym rachunku bankowym prowadzonym dla obsługi bankowej dotacji).

Wyłączenia przewidziane w ustawie służą nie tylko uchronieniu zobowiązanego przed pozbawieniem go określonych dóbr i praw majątkowych, lecz mają także na celu niedopuszczenie do pozbawienia zobowiązanego możliwości wykonywania pracy zarobkowej, nauki, pełnienia służby oraz wykonywania zawodu. Wyłączenie spod egzekucji administracyjnej wymienionych w ustawie rzeczy, pieniędzy oraz praw majątkowych następuje z mocy prawa, co oznacza, że organ egzekucyjny ma obowiązek z urzędu ustalic, czy określony składnik majątkowy podlega egzekucji.

29.Zasada zagrożenia.

Art15 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Egzekucja administracyjna może być wszczęta , jeżeli wierzyciel po upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, przesłał mu pisemne upomnienie , zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego , chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia tego upomnienia. Przesłanie upomnienia ma na celu ,,przypomnienie” zobowiązanemu o ciążącym na nim obowiązku , dzięki czemu nadal ma on możliwość dobrowolnego wykonania obowiązku.

Ta zasada wiąże się z zasadą przekonywania w postępowaniu administracyjnym(art.11 kpa- nakłanianie do wykonania obowiązku).

Ustawodawca warunkuje możliwość wszczęcia egzekucji od tego czy po upływie terminu do wykonania obowiązku wierzyciel przesłał pisemne upomnienie zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę egzekucji.

Cel tych działań: przypomnienie zobowiązanemu , że ciąży na nim obowiązek, a jeżeli tego obowiązku nie wykona to zostanie wszczęte postępowanie egzekucyjne.

Niezastosowanie tej zasady stanowi wadę postępowania egzekucyjnego i uzasadnia ona umorzenie tej sprawy art.59§1 pkt.7 -jeżeli egzekucja adm.lub zastosowany środek egzekucyjny są niedopuszczalne albo zobowiązanemu nie doręczono upomnienia , mimo iż obowiązek taki ciążył na wierzycielu.

30. Wyjątki od stosowania zasady zagrożenia

Wyjątki od zasady zagrożenia mogą być wprowadzone albo przepisami szczególnymi i mogą wtedy dotyczyć zarówno egzekucji należności pieniężnych jak i obowiązków o charakterze niepieniężnym, albo te wyjątki mogą być wprowadzane w drodze przepisów wykonawczych i dotyczyć tylko egzekucji należności pieniężnych.

Przepisy szczególne przewidujące wyjątki od zasady zagrożenia zawarte są w samej ustawie egzekucyjnej, jak również w innych ustawach. Przykładem takiego przepisu może być art. 150 § 3 ustawy egzekucyjnej z którego wynika możliwość stosowania w określonych w tym przepisie sytuacjach przymusu bezpośredniego po ustnym wezwaniu organu egzekucyjnego.

Szeroki zakres wyjątków od tej zasady zawiera artykuł 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte bez uprzedniego doręczenia upomnienia w przypadkach, gdy:

1) należność pieniężna została określona w orzeczeniu,

2) zobowiązany ma ustawowy obowiązek obliczenia lub uiszczenia należności pieniężnej bez wezwania. Dotyczy to np. zobowiązań podatkowych powstających z mocy prawa, których realizuje w drodze tzw. samo obliczenia podatku. Wyjątkami od tego wyjątku są przypadki, o których mowa w art. 3a ustawy, wynikających z deklaracji lub zeznania złożonego przez podatnika lub płatnika, zgłoszenia celnego złożonego przez zobowiązanego, deklaracji rozliczeniowej złożonej przez płatnika składek na ubezpieczenie społeczne oraz informacji o opłacie paliwowej.

3) egzekucja dotyczy należności z tytułu:

a) grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego w postępowaniu w sprawach o wykroczenia,

b) grzywien wymierzonych mandatem karnym i innych należności pieniężnych orzeczonych w postępowaniu karnym skarbowym,

c) kar pieniężnych i kosztów postępowania orzeczonych w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych,

d) odszkodowań orzeczonych w sprawach o naprawienie szkód wyrządzonych przez skazanych w mieniu zakładów karnych i aresztów śledczych,

e) grzywien w celu przymuszenia nakładanych w postępowaniu egzekucyjnym obowiązków o charakterze niepieniężnym,

4) egzekucja dotyczy kosztów upomnienia i kosztów egzekucyjnych.

Wprowadzenie w przepisach wykonawczych tak szerokiego katalogu wyjątków od zasady zagrożenia spowodowało, że możliwość wszczęcia egzekucji administracyjnej należności pieniężnych bez doręczenia zobowiązanemu upomnienia stało się zasadą, a wyjątkiem od niej jest wymóg zagrożenia.

31. Zasada obowiązku prowadzenia egzekucji.

Do zasady tej odwołuje sie art. 6 ustawy, który stanowi, że w przypadku gdy zobowiązany uchyla się od wykonania obowiązku, wierzyciel powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych Obowiązek prowadzenia egzekucji administracyjnej ma uzasadnienie w tym, ze jej przedmiotem są obowiązki o charakterze administracyjnym, a więc z reguły obowiązki wobec państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Realizacja takich obowiązków nie może zależeć od swobodnego wyboru wierzyciela, jak to ma miejsce na gruncie przepisów KPC, gdzie obowiązuje zasada dyspozycyjności, lecz musi się opierać na ustawowo sformułowanym obowiązku prowadzenia egzekucji.

32. Zasada niezależności stosowania środków egzekucyjnych od środków represyjnych.

Zastosowanie środka egzekucyjnego w postępowaniu egzekucyjnym nie stoi na przeszkodzie wymierzeniu kary w postępowaniu karnym, w sprawach o wykroczenia lub dyscyplinarnym za niewykonanie obowiązku.

33. Zasada prowadzenia egzekucji w sposób najmniej uciążliwy dla zobowiązanego

Przejawem tej zasady jest przed wszystkim obowiązek dokonywania czynności egzekucyjnych w porze dogodnej da zobowiązanego. Reguła ta często traktowana jest w literaturze jako odrębna zasada, nazywana zasadą prowadzenia egzekucji w porze najdogodniejszej dla zobowiązanego. Można ja wywieść z art. 52§1 ustawy, który zezwala na prowadzenie egzekucji w dni wolne od pracy lub w porze nocnej jedynie wtedy , gdy cel egzekucji tego wymaga. Przepis ten w istocie rzeczy reguluje wyjątek od zasady, że czynności egzekucyjne nie powinny być dokonywane w dni wolne od pracy i w porze nocnej.

Ustawa precyzyjnie określa , co należy rozumieć pod pojęciem pory nocnej - jest to pora pomiędzy godzina 21 a godziną 7. Z tego wynika , że porą dzienną jest pora między godzina 7 a 21.

Należy zauważyć, że ustawa nie używa określenia „dni ustawowo wolne od pracy”, lecz posługuje się pojęciem „dni wolnych od pracy” , które jest nieprecyzyjne. Pod tym pojęciem można rozumieć nie tylko dni ustawowo wolne od pracy, ale także inne wolne od pracy (np. soboty).

Podjęcie przez egzekutora czynności egzekucyjnych w dni wolne od pracy lub w porze nocnej może nastąpić tylko na podstawie pisemnego zezwolenia organu egzekucyjnego, które egzekutor ma obowiązek okazać zobowiązanemu przed przystąpieniem do czynności egzekucyjnych. Dodatkowym wymogiem przy dokonywaniu czynności egzekucyjnych w porze nocnej jest powołanie świadka.

Realizacji zasady prowadzenia egzekucji w sposób najmniej uciążliwy dla zobowiązanego służą też przepisy normujące sposób przeszukiwania rzeczy. W myśl art. 49a ustawy przeszukanie, o którym mowa , powinno być dokonywane zgodnie z celem tej czynności, z zachowaniem umiaru i poszanowania godności osób, których ta czynność dotyczy, oraz bez wyrządzania niepotrzebnych szkód i dolegliwości.

34. Zasada gospodarnego prowadzenia egzekucji

Polega na obowiązku prowadzenia postępowania egzekucyjnego w taki sposób , aby osiągnąć cel egzekucji , jakim jest wykonanie obowiązku, w sposób jak najmniej kosztowny dla zobowiązanego. Obowiązek ten spoczywa na organie egzekucyjnym , egzekutorze oraz na innych podmiotach uczestniczących w postępowaniu egzekucyjnym np. wierzycielu , dozorcy, wykonawcy realizującym obowiązek w ramach wykonania zastępczego. Ustawa zawiera przepisy szczegółowe odnoszące się do tej zasady : art. 8 - wyłaczenie spod egzekucji przedmiotów codziennego użytku, które mogą być sprzedane znacznie poniżej ich wartości a które dla zobowiązanego maja znaczną wartość użytkową. Przejawem omawianej zasady jest także art. 97 zakaz dokonywania zajęcia ruchomości o wartości ponad kwotę potrzebną do zaspokojenia egzekwowanej należności wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie i kosztami egzekucyjnymi , jeżeli możliwe jest przeprowadzenie egzekucji z innej ruchomości zobowiązanego o wartości wystarczającej na zaspokojenie tych należności a sprzedaż egzekucyjna tej ruchomości nie nastręcza trudności. Innymi przykładami realizowanej zasady jest: art. 102 parag.1 , 103 parag. 2 , art. 131

35. Organy egzekucyjne prowadzące egzekucję należności pieniężnych (art. 19 ustawy o p.e. w adm)

Do organów prowadzących egzekucję należności pieniężnych należą:

1. Naczelnik urzędu skarbowego

2. Właściwy organ gminy o statusie miasta , wymienionej w odrębnych przepisach oraz oraz organ gminy wchodzącej w skład powiatu warszawskiego

3. Przewodniczący organu orzekającego w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych w pierwszej instancji.

4. Dyrektor oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

5. Dyrektor izby celnej.

6. Dyrektor oddziału regionalnego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej.

Powyższe organy dzieli się na dwie kategorie:

• organy o właściwości ogólnej,

• organy o właściwości szczególnej (wyspecjalizowane do stosowania określonych środków egzekucyjnych).

36. Właściwość naczelnika urzędu skarbowego

organ uprawniony do prowadzenia egzekucji należności pieniężnych. Jedyny organ egzekucyjny

uprawniony do stosowania wszystkich przewidzianych w ustawie środków egzekucyjnych w egzekucji

należności pieniężnych.

Organ właściwości ogólnej. Jest jedynym organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania

wszystkich przewidzianych w ustawie środków egzekucyjnych w egz należności pieniężnych, do

zabezpieczania tych należności ,a także do realizacji wniosków obcych państw o udzielenie

pomocy przy dochodzeniu należności pieniężnych. Organem egzekucyjnym nie jest urząd skarbowy

ale naczelnik będący jego kierownikiem.

37.Właściwość organów gmin w zakresie prowadzenia egzekucji pieniężnej.

Ograniczone kompetencje w zakresie prowadzenia egzekucji administracyjnej posiadają organy niektórych jednostek samorządu terytorialnego. Należą do nich:

1) organy gmin o statusie miasta wymienionych w przepisach ustawy z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych; na podstawie tej ustawy, z dniem 1 października 1997 r., do właściwości gmin objętych ustawą, przeszły, jako zadania własne, należące dotychczas do urzędów skarbowych kompetencje do prowadzenia egzekucji administracyjnej, w zakresie należności z tytułu podatków i opłat, dla których organ gminy jest właściwy do ich ustalania i pobierania; z dniem 31 grudnia 1998 r. wymieniona ustawa wprawdzie przestała obowiązywać, jednakże na podstawie art. 87 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, wymienione gminy o statusie miasta zachowały wskazane wyżej kompetencje,

2) organy gmin wchodzących w skład powiatu warszawskiego, które na podstawie art. 87 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, uzyskały należące dotychczas do urzędów skarbowych kompetencje dotyczące egzekucji administracyjnej w zakresie należności z tytułu podatków i opłat, dla których organ gminy jest właściwy do ich ustalania i pobierania.Z powyższego wynika, że organy wymienionych gmin są uprawnione do prowadzenia egzekucji administracyjnej jedynie tych należności pieniężnych, dla których są one właściwe do ich ustalania lub określania i pobierania. Organy, o których mowa, posiadają kompetencje do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości.

38.Właściwość dyrektora oddziału ZUS w zakresie prowadzenia egzekucji pieniężnej

Dyrektor oddziału ZUS należy do organów egzekucyjnych o ograniczonym zakresie kompetencji. Przedmiotem prowadzonej przez ten organ egzekucji mogą być wyłącznie należności pieniężne z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i należności pochodne od składek oraz nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub innych świadczeń wypłacanych przez ten oddział , które nie mogą być potrącane z bieżących świadczeń . Wymieniony organ egzekucyjny jest uprawniony do stosowania następujących środków egzekucyjnych (Zgodnie z art19 § 4. ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji) :

* wynagrodzenia za pracę,

* ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego,

* z renty socjalnej,

* z wierzytelności pieniężnych

• z rachunków bankowych

39. Organy egzekucyjne prowadzące egzekucję obowiązków o charakterze niepieniężnym.

Ustawa egzekucyjna dokonuje podziału organów egzekucyjnych, w zależności od charakteru egzekwowanych przez nich obowiązków, na:

1. organy uprawnione do prowadzenia egzekucji należności pieniężnych,

2. organy właściwe w sprawach egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym

Organy właściwe w zakresie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym. Do nich należą: wojewoda, właściwy organ jednostki samorządu, a także kierownik wojewódzkiej oraz powiatowej służby, inspekcji lub straży.

Ustawa wymienia wojewodę jako organ egzekucyjny obowiązków o charakterze niepieniężnym, jednak nie określa bliżej jego kompetencji. Zgodnie z art. 24 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o administracji rządowej w województwie do kompetencji wojewody należą wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie, niezastrzeżone na rzecz innych organów tej administracji.

Zatem wojewoda jest organem egzekucyjnym obowiązków o charakterze niepieniężnym w zakresie administracji rządowej w województwie, które nie zostały zastrzeżone do kompetencji innych organów egzekucyjnych. Art. 20 paragraf 3 ustawy egzekucyjnej wskazuje wojewodę, jako organ egzekucyjny obowiązków o charakterze niepieniężnym objętych egzekucją administracyjną wynikających z decyzji z zakresu administracji rządowej, wydanych przez przedsiębiorstwa państwowe i inne państwowe jed. org. Oraz przez stowarzyszenia, organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne.Natomiast właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego jest organem egzekucyjnym obowiązków o charakterze niepieniężnym w zakresie zadań własnych, zadań zleconych oraz należących do właściwości danej jednostki zadań z zakresu administracji rządowej, a także obowiązków wynikających z decyzji i postanowień z zakresu adm. pub. wydawanych przez samorządowe jednostki organizacyjne. Przy tym organem jednostki samorządu terytorialnego właściwym do prowadzenia postępowania egzekucyjnego jest w gminie - wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w powiecie- starosta, a w województwie- marszałek województwa.

Najwęższy zakres kompetencji posiadają kierownicy wojewódzkich i powiatowych służb, inspekcji lub straży.

Kierownik wojewódzkich służb, inspekcji i straży jest organem egzekucyjnym jedynie w odniesieniu do obowiązków o charakterze niepieniężnym wynikających z wydawanych w imieniu własnym lub wojewody decyzji i postanowień, natomiast kierownik powiatowej służby, inspekcji lub straży prowadzi egzekucję tylko tych obowiązków o charakterze niepieniężnym, które wynikają z wydawanych przez niego decyzji i postanowień.

W świetle art. 20parafraf 2 ustawy egzekucyjnej, oprócz wymienionych wyżej organów, w przypadkach określonych szczegółowymi przepisami, jako organ egzekucyjny w zakresie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym działa każdy organ Policji, ABW, Agencji Wywiadu lub Straży Granicznej, organ Państwowej Inspekcji Pracy wydający decyzję w pierwszej instancji, organ straży pożarnej kierujący akcją ratowniczą, a także inne ograny powołane do ochrony spokoju, bezpieczeństwa, porządku, zdrowia publicznego lub mienia społecznego (np. Straż Miejska)

40. Właściwość miejscowa organów egzekucyjnych.

Sposób ustalania właściwości miejscowej organu egzekucyjnego jest zróżnicowany i zależy od rodzaju egzekwowanego obowiązku, a także stosowanego środka egzekucyjnego.

Egzekucja należności pieniężnych:

- jeśli prowadzi się egzekucję z nieruchomości, właściwość miejscową organu egzekucyjnego ustala się według miejsca jej położenia; jeżeli nieruchomość położona jest na obszarze właściwości dwóch lub większej liczby organów, organem właściwym do prowadzenia egzekucji jest organ , na którego obszarze znajduje się większa część nieruchomości, a jeżeli nie można w ten sposób ustalić właściwości, egzekucję z nieruchomości prowadzi organ wyznaczony przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

- w przypadku egzekucji należności pieniężnych z praw majątkowych lub ruchomości, co do zasady właściwy jest organ miejsca zamieszkania lub siedziby zobowiązanego; wyjątkiem jest sytuacja, gdy znany przed wszczęciem egzekucji majątek zobowiązanego lub większa jego część nie znajduje się na terenie działania organu egzekucyjnego ustalonej według zasady powyższej- wtedy właściwość miejscową ustala się według miejsca położenia składników tego majątku.

Egzekucja obowiązków niepieniężnych:

Właściwy jest organ miejsca zamieszkania lub siedziby zobowiązanego, a w razie braku miejsca zamieszkania lub siedziby w kraju- według miejsca jego pobytu.

W sprawach o odebranie rzeczy lub opróżnienie budynków i pomieszczeń:

Właściwość ustala się według miejsca wykonania obowiązku.

Egzekucja o charakterze niepieniężnym w prawach dotyczących nieruchomości oraz obiektów budowlanych:

Właściwość ustala się według miejsca położenia tej nieruchomości lub obiektu budowlanego. W przypadku gdy nieruchomość lub obiekt budowlany są położone na obszarze właściwości dwóch lub większej liczby organów, organem właściwym do prowadzenia egzekucji jest organ, na którego obszarze znajduje się większa część nieruchomości lub obiektu budowlanego. Jeśli w ten sposób nie można ustalić właściwości, egzekucję prowadzi organ wyznaczony przez organ sprawujący nadzór nad egzekucją.

Egzekucja o charakterze niepieniężnym w sprawach dotyczących wykonywanej działalności gospodarczej, w sytuacji gdy stałe miejsce wykonywania tej działalności znajduje się poza miejscem zamieszkania lub siedziby zobowiązanego.

Właściwość ustala się według stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej.

41. Organ rekwizycyjny.Organ rekwizycyjny jest instytucją nową, wprowadzoną do postępowania egzekucyjnego w administracji nowelą do ustawy z 2001r. Organem rekwizycyjnym jest organ egzekucyjny o tej samej właściwości rzeczowej co organ prowadzący egzekucję, któremu organ egzekucyjny zlecił wykonanie czynności egzekucyjnych. Zlecanie czynności egzekucyjnych organowi rekwizycyjnemu następuje wtedy, gdy częśc majątku zobowiązanego, do którego skierowana jest egzekucja, znajduje się poza terenem działania organu egzekucyjnego. W zakresie tych składników majątkowych wykonywanie czynności egzekucyjnych należy do organu egzekucyjnego, na którego obszarze działania znajdują się składniki majątkowe. Organ ten, nazywany w ustawie organem rekwizycyjnym, działa na podstawie zlecenia udzielonego mu przez organ egzekucyjny właściwy do prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Udzielając zlecenia, organ egzekucyjny ma obowiązek sporządzic odpis tytułu wykonawczego oznaczając cel, któremu ma służyc, a także określic kwotowo zakres zlecenia. Organ rekwizycyjny wykonuje prawa i obowiązki organu egzekucyjnego.

42.Komornik skarbowyPracownikiem organu egzekucyjnego , który uczestniczy w postępowaniu egzekucyjnym jest kierownik komórki organizacyjnej urzędu skarbowego prowadzącego egzekucję administracyjną. Podmiot ten nazywany jest w ustawie komornikiem skarbowym. Jego rola ogranicza się do udziału w publicznej licytacji nieruchomości. W świetle art.111c ustawy licytacja ta odbywa się w obecności i pod nadzorem komornika skarbowego , a ponadto podmiot ten jest organem , któremu zgłasza się ustnie skargę na czynności poborcy skarbowego w toku licytacji i który właściwy jest do rozstrzygnięcia tej skargi.

43. Egzekutor i poborca skarbowyEgzekutorem jest pracownik organu egzekucyjnego wyznaczony do dokonywania czynności egzekucyjnych w danej sprawie. W postępowaniu egzekucyjnym należności pieniężnych egzekutor nazywany jest poborcą skarbowym. Czynności egzekucyjne to wszelkie działania zmierzające do zastosowania lub zrealizowania środka egzekucyjnego. Są to zarówno czynności prawne, (np. wydawanie postanowień), jak i działania faktyczne, np. przeszukiwanie lokalu. Zasadą jest, że czynności prawne podejmuje organ egzekucyjny, natomiast do zadań egzekutora należy przede wszystkim wykonywanie czynności o charakterze materialno - technicznym. Jednak o tym, który z podmiotów dokona poszczególnych czynności egzekucyjnych przesądzają przepisy ustawy egzekucyjnej. Można wyróżnić trzy sytuacje.

Po pierwsze, określone czynności egzekucyjne mogą być podejmowane zarówno przez organ egzekucyjny jak i egzekutora, np. doręczenie zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.

Po drugie, niektóre czynności egzekucyjne zostały wyraźnie zastrzeżone do wyłącznych kompetencji organu egzekucyjnego, np. wydawanie postanowień lub zarządzenie otwarcia środków transportu zobowiązanego.

Po trzecie, do wykonywania określonych w ustawie czynności egzekucyjnych upoważniony jest wyłącznie egzekutor, np. do przeszukiwania odzieży na osobie zobowiązanego, teczek, waliz i tym podobnych przedmiotów które zobowiązany ma przy sobie).

Zasadniczo egzekutor podejmuje należące do niego czynności samodzielnie. Jednak w pewnych sytuacjach wykonanie przez egzekutora określonych działań wymaga pisemnego polecenia organu egzekucyjnego (np. dokonanie czynności egzekucyjnej w dni wolne od pracy lub w porze nocnej, przeszukanie odzieży na osobie zobowiązanego itp. Inne z kolei czynności egzekucyjne nie mogą być wykonywane przez egzekutora jednoosobowo. Np. przeszukanie rzeczy, środków transportu, lokali i innych pomieszczeń oraz schowków dokonuje komisja powołana przez organ egzekucyjny. Ustawa nie określa składu komisji, lecz pozostawia tę kwestię rozstrzygnięciu organu egzekucyjnego. Należy sądzić że w składzie komisji powinien znaleźć się egzekutor. Są też czynności egzekucyjne, które egzekutor może wykonywać jedynie w obecności innych podmiotów, np. w obecności organów asystujących, jeśli czynności egzekucyjne dokonywane są na terenie obiektów wymienionych w art. 50 § 2 ustawy (budynków wojskowych i zajmowanych przez Policję, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencję Wywiadu lub Straż Graniczną oraz na okrętach wojennych), w obecności świadka gdy egzekucję prowadzi się w porze nocnej, czy też w obecności przedstawiciela placówki pocztowej, gdy czynność egzekucyjna polega na otwarciu przez poborcę skarbowego zajętej przesyłki pocztowej. W niektórych przypadkach czynności egzekucyjne należące do egzekutora wykonują za niego inne podmioty. Dotyczy to przeszukania odzieży na żołnierzu w czynnej służbie wojskowej albo funkcjonariuszu Policji, Biura Ochrony Rządu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego lub Straży Granicznej, które jest przeprowadzane w obecności egzekutora odpowiednio przez żołnierza Żandarmerii Wojskowej lub wojskowego organu porządkowego albo osobę wyznaczoną przez przełożonego funkcjonariusza.

44. Wierzyciel w postępowaniu egzekucyjnym.

Wierzycielem jest podmiot uprawniony do żądania wykonania obowiązku w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym. Ze względu na funkcje jakie jakie realizuje, zalicza się go do podmiotów czynnych. Do jego podstawowych zadań należy podejmowanie czynności zmierzających do zastosowania wobec zobowiązanego środków egzekucyjnych oraz pełnienie roli współgospodarza postępowania egzekucyjnego

Rodzaje wierzycieli:

a) organy administracji publicznej - gdy są egzekwowane obowiązki o charakterze publicznoprawnym

b) organ lub instytucja bezpośrednio zainteresowana wykonaniem obowiązku - obowiązki wynikające z orzeczeń sądów, przepisów prawa

c) minister właściwy ds. Finansów publicznych - obowiązki wynikające z tytułów wykonawczych ministra właściwego ds. Finansów publicznych na podstawie art. 44 ustawy o poręczeniach gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa

d) państwo obce

Wierzyciel może być czasami również organem egzekucyjnym.

45. Zobowiązany w postępowaniu egzekucyjnym.

Zobowiązanym jest osoba fizyczna lub prawna bądź też jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która nie wykonała w terminie obowiązku o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym. Zobowiązanym będzie przede wszystkim podmiot, który nie wykonał obowiązku wynikającego ze stosunku administracyjno-prawnego, lub cywilno-prawnego. Zobowiązany nazywany jest podmiotem biernym, bowiem co do zasady przeciwko niemu prowadzone jest postępowanie egzekucyjne i to wobec niego stosuje się środki przymusu. Od tej zasady są jednak dwa wyjątki:

- gdy ustawa przewiduje stosowanie środków przymusu nie tylko wobec podmiotów zobowiązanych do wykonania obowiązku, ale również wobec innych osób

- w niektórych przypadkach środki przymusu stosuje się nie wobec zobowiązanego, lecz w stosunku do innych podmiotów

46. Organy asystujące.

W myśl art. 50§2 w obrębie budynków wojskowych i zajmowanych przez organy Policji, Agencje Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencję Wywiadu, Służbę Kontrwywiadu Wojskowego, Służbę Wywiadu Wojskowego, Centralne Biuro Antykorupcyjne lub Straż Graniczną oraz na okrętach wojennych można dokonywać czynności egzekucyjnych tylko po uprzednim zawiadomieniu właściwego komendanta i w asyście wyznaczonego organu wojskowego lub organu Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biuro Antykorupcyjne lub Straży Granicznej.

Uregulowany w tym przepisie udział właściwych organów w czynnościach egzekucyjnych w charakterze organów asystujących należy odróżnić od omówionej wcześniej sytuacji, w której organy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biuro Antykorupcyjne lub Straży Granicznej lub organy wojskowe biorą udział w charakterze organów udzielających pomocy przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych. O ile pomoc organów ma na celu pokonanie oporu uniemożliwiającego lub utrudniającego prowadzenie egzekucji, to rola organów asystujących sprowadza się do biernej obecności przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych.

Warto dodać, że ustawa przewiduje też swoista asystę przy przeszukaniu rzeczy osoby zobowiązanej do zachowania tajemnicy zawodowej (np. adwokata, radcy prawnego, lekarza itd.). W tym przypadku wymagana jest obecność przedstawiciela organizacji zawodowej, do której należy osoba zobowiązana do zachowania tajemnicy (art. 50§4). Rodzajem asysty jest także obecność przedstawiciela placówki pocztowej przy otwarciu zajętej przesyłki pocztowej (art. 97§3 in fine).

47. Organy udzielające pomocy w postępowaniu egzekucyjnym

Przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych organ egzekucyjny i egzekutor mogą w razie potrzeby uzyskać pomoc organu Policji , Straży Granicznej , Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego , lub Agencji Wywiadu, a w niektórych przypadkach także organu wojskowego. Pomoc taka udzielana jest na wezwanie organu egzekucyjnego lub egzekutora. Wezwanie to może być w pilnych sprawach udzielane w formie ustnej. Podmioty te mogą żądać udzielenia pomocy jeśli natrafią na opór który uniemożliwia albo utrudnia przeprowadzenie egzekucji albo jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie że na taki opór natrafią.

48. Osoby trzecie jako podmioty postępowania egzekucyjnego.

Osoby trzecie to podmioty, które nie będąc zobowiązanym , roszczą sobie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego, z którego prowadzi się egzekucję adm. Osoby te mają prawo występowania do organu egzekucyjnego z żądaniem wyłączenia rzeczy lub prawa spod egzekucji. W przypadku nieuwzględnienia tego żądania, osobom trzecim służy zażalenie na wydane w tej spawie postanowienie organu egzekucyjnego, a ponadto mogą one występować do sądu powszechnego z powództwem escydencyjnym.

49. Świadkowie jako podmioty postępowania egzekucyjnego

Zasadniczo rola świadka w post egz jest inna niż w postęp adm. Świadek, o którym mowa w ustawie egzekucyjnej, nie dostarcza środka dowodowego, jakim jest jego zeznanie, lecz pełni funkcję obserwatora przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych. Jego udział ma głównie na celu zapewnienie bezstronności czynności egzekucyjnych. Z tego względu do świadka nie stosuje się przepisów k.p.a.

Oprócz świadka, o którym wyżej mowa, w postępowaniu egz może zostać powołany świadek w celu złożenia zeznań. W tym przypadku powołanie świadka następuje na podst. Przepisów k.p.a a jego pozycja prawna jest taka sama jak w postępowaniu orzekającym.

Powołanie świadka do udziału w czynnościach egzekuc może być obligatoryjne lub fakultatywne. Ustawa przewiduje obowiązek powołania co najmniej dwóch świadków, gdy zobowiązany nie może być przy czynnościach egzekucyjnych na skutek wydalenia z miejsca dokonywania czynności egzekucyjnych lub z innych przyczyn, chyba że zachodzi obawa , iż wskutek upływu czasu potrzebnego na przywołanie świadków egzekucja będzie udaremniona.

Ponadto obowiązek powołania świadka istnieje wtedy, gdy czynności egz dokonywane są w porze nocnej.

Fakultatywne powołanie świadka - na wniosek zobowiązanego oraz wtedy, gdy organ egzekucyjny uzna to za konieczne.

Świadkiem w post egz może być każda osoba fizyczna PEŁNOLETNIA. W charakterze świadka mogą być powołani też pełnoletni członkowie rodziny i domownicy zobowiązanego.

Świadek podpisuje protokół z czynności egzekucyjnych.

Świadkowie uczestniczący przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych nie otrzymują wynagrodzenia.

50.Dłużnik zajętej wierzytelności.

Dłużnik zajętej wierzytelności jest podmiotem biorącym udział w egzekucji należności pieniężnych z wierzytelności oraz innych praw majątkowych. Podmiot ten nie będąc egzekutorem, realizuje na wezwanie organu egzekucyjnego zajęcie wierzytelności lub innego prawa majątkowego zobowiązanego. W roli dłużnika zajętej wierzytelności może wystąpić:

• pracodawca, gdy prowadzi się egzekucję z wynagrodzenia za pracę,

• bank, w przypadku stosowania egzekucji z wierzytelności na rachunku bankowym,

• podmiot prowadzący działalność maklerską, jeśli stosuje się egzekucję z papierów wartościowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych oraz z wierzytelności na rachunkach pieniężnych,

• trasat, w przypadku prowadzenia egzekucji z weksla,

• dłużnik zobowiązanego, gdy stosuje się egzekucję z innych wierzytelności lub praw majątkowych,

• inne podmioty realizujące, na wezwanie organu egzekucyjnego, zajęcie wierzytelności lub innego prawa majątkowego zobowiązanego (np. organ rentowy wypłacający świadczenie z ubezpieczenia społecznego).

Pozycję prawną dłużnika zajętej wierzytelności określają szczegółowo przepisy ustawy normujące egzekucję należności pieniężnych, a w szczególności dotyczące stosowania egzekucji z poszczególnych wierzytelności i innych praw majątkowych (np. z wynagrodzenia za pracę, ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz z ubezpieczenia społecznego, z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych, itp.). Przepisy te przewidują, że w razie zajęcia wierzytelności dłużnikowi nie wolno wypłacać zobowiązanemu zajętej kwoty, lecz jest on zobowiązany do jej przekazania organowi egzekucyjnemu na pokrycie egzekwowanej należności. Ponadto na dłużniku zajętej wierzytelności ciążą też inne, szczegółowo określone w ustawie obowiązki (np. obowiązek naliczenia odsetek z tytułu niezapłacenia należności w terminie, obowiązek zawiadamiania organu egzekucyjnego o wskazanych w ustawie okolicznościach, itp.).

Warto zaznaczyć, że organy egzekucyjne są uprawnione do przeprowadzania u dłużników zajętej wierzytelności, z wyłączeniem banków, kontroli prawidłowości realizacji zastosowanego środka egzekucyjnego. W przypadku stwierdzenia, że dłużnik zajętej wierzytelności bezpodstawnie uchyla się od przekazania zajętej wierzytelności albo części wierzytelności organowi egzekucyjnemu, wierzytelność ta albo jej część może być ściągnięta od dłużnika zajętej wierzytelności w trybie egzekucji administracyjnej. W takim przypadku, dłużnik zajętej wierzytelności staje się zobowiązanym.

Ponadto dłużnik zajętej wierzytelności, który nie wykonuje lub nienależycie wykonuje ciążące na nim obowiązki związane z egzekucją lub zabezpieczeniem wierzytelności lub prawa majątkowego, może zostać ukarany karą pieniężną do wysokości 3 800 zł. Kara ta może być powtarzana w przypadku uchylania się od wykonania, w dodatkowo wyznaczonych terminach, obowiązków wynikających z zajęcia egzekucyjnego lub zabezpieczającego. Należy dodać, że dłużnik zajętej wierzytelności, który nie wykonał lub nienależycie wykonał ciążące na nim obowiązki związane z realizacją zajęcia egzekucyjnego lub zabezpieczającego wierzytelności lub prawa majątkowego, odpowiada za wyrządzone przez to wierzycielowi szkody na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego.

51.Wszczęcie postępowania egzekucyjnego (?)

Ustawa egzekucyjna stosunkowo precyzyjnie reguluje moment wszczęcia egzekucji administracyjnej , natomiast pomija kwestię wszczęcia postępowania egzekucyjnego . Tymczasem z całokształtu uregulowań zawartych w ustawie wynika , że przed wszczęciem egzekucji administracyjnej , dokonywane są przez organ egzekucyjny oraz inne podmioty , różne czynności związane z przymusowym wykonywaniem obowiązku , które należałoby objąć pojęciem postępowania egzekucyjnego . Postępowanie egzekucyjne zostaje z reguły wszczęte wcześniej niż egzekucja administracyjna . Do czynności poprzedzających egzekucję należy :

- przesłanie przez wierzyciela pisemnego upomnienia zobowiązanemu , chyba , że w myśl obowiązujących przepisów upomnienie nie jest wymagane .

- sporządzenie tytułu wykonawczego przez wierzyciela

- skierowanie do organu egzekucyjnego wniosku o wszczęcie egzekucji administracyjnej wraz z tytułem wykonawczym , z załączonym do niego dowodem doręczenia upomienia (chyba , że upomnienie nie jest wymagane)

Jeżeli wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym , wniosek o wszczęcie egzekucji adm. jest zbędny , a pozostałe czynności poprzedzające wszczęcie egzekucji wykonuje ten organ .

Wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie oznacza jeszcze wszczęcia egzekucji administracyjnej . Zanim to nastąpi organ egzekucyjny musi zbadać dopuszczalność egzekucji administracyjnej oraz formalną poprawność tytułu wykonawczego .Są to czynności podejmowane przez organ egzekucyjny z urzędu .

52. Przebieg postępowania egzekucyjnego.

Przebieg czynności egzekucyjnych uzależniony jest od rodzaju egzekwowanego obowiązku oraz stosowanego środka egzekucyjnego. Prawa i obowiązki organu egzekucyjnego i egzekutora oraz innych podmiotów uczestniczących w postępowaniu egzekucyjnym, które mają charakter bardziej uniwersalny i mogą być realizowane w toku każdej egzekucji adm.

Jednym z tych obowiązków jest obowiązek wylegitymowania się przez egzekutora przed rozpoczęciem czynności egzekucyjnych. Egzekutor jest zobowiązany bez wezwania okazać zobowiązanemu zaświadczenie organu egzekucyjnego lub legitymację służbową, upoważniające do prowadzenia egzekucji.

Uprawnienia organu egzekucyjnego to zlecenia wykonania czynności egzekucyjnych organowi rekwizycyjnemu. Jest to swoistego rodzaju pomoc prawna, udzielana organowi egzekucyjnemu prowadzącemu postępowanie przez inny organ egzekucyjny, na terenie działania którego położone są składniki majątku zobowiązanego. Organ rekwizycyjny dokonuje tych czynności na zlecenie organu egzekucyjnego na podstawie sporządzonego przez niego odpisu tytułu wykonawczego. Sporządzając taki odpis organ zlecający oznacza cel, któremu ma służyć i jego liczbę porządkową, a także określa kwotowo zakres zlecenia. W zakresie zleconych czynności egzekucyjnych organ rekwizycyjny wykonuje prawa i obowiązki organu egzekucyjnego.

Innym uprawnieniem organu egzekucyjnego jest możliwość żądania od uczestników postępowania informacji i wyjaśnień niezbędnych do prowadzenia egzekucji. Od wykonania tego żądania można uchylić się tylko jedynie w zakresie, w jakim wg przepisów k.p.a można odmówić zeznań w charakterze świadka albo odpowiedzi na zadawane pytania. Ponadto organ może zwracać się o udzielenie informacji do organów administracji publicznej oraz jednostek organizacyjnych im podległym lub podporządkowanym, a także innych podmiotów. Informacje i wyjaśnienia udzielane nieodpłatnie. Udostępnianie informacji przez uczestników postępowania oraz inne zobowiązane do tego organy i jednostki oraz dłużników zajętej wierzytelności nie może prowadzić do naruszenia obowiązku zachowania przez nich tajemnicy określonej w odrębnych przepisach.

Ustawa przewiduje możliwość nałożenia na osobę, która wbrew ciążącemu na niej obowiązkowi odmawia udzielenia organowi egzekucyjnemu informacji i wyjaśnień niezbędnych do prowadzenia egzekucji albo udziela fałszywych informacji lub wyjaśnień, kary pieniężnej do wysokości 3800zł. W przypadku gdy podmiotem zobowiązanym do udzielania informacji i wyjaśnień jest osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna, karę pieniężna nakłada się na pracownika odpowiedzialnego za udzielanie informacji lub wyjaśnień, a gdy ustalenie takiego pracownika było utrudniona, to karę nakłada się na odpowiedzialnego kierownika. Karę nakłada się także gdy , jeśli obowiązkowi uchybił żołnierz, występuje się z wnioskiem do dowódcy żołnierza o pociągnięciu go do odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Istotnym uprawnieniem jest także możliwość wzywanie pomocy organu Policji, Straży Granicznej, ABW lub Agencji Wywiadu, a w przypadku, gdy opór stawia żołnierz w czynnej służbie wojskowej-właściwego organu wojskowego.

Kolejny uprawnieniem organu egzekucyjnego i egzekutora jest prawo przeszukania rzeczy, środków transportu, lokali i innych pomieszczeń oraz schowków. Przeszukanie to może nastąpić tylko wtedy, gdy tego wymaga cel egzekucji prowadzonej w sprawie należności pieniężnej lub wydania rzeczy. W celu dokonania przeszukania organ egzekucyjny na prawo zarządzić otwarcie środków transportu zobowiązanego, lokali i innych pomieszczeń. Zarządzenie o którym mowa należy doręcza się zobowiązanemu. Przeszukania dokonuje komisja powołana przez organ egzekucyjny. Po zakończeniu przeszukania komisja ma obowiązek zabezpieczenia przeszukanego środka transportu, pomieszczenia lub lokalu. Z dokonanych czynności spisuje się protokół, który przekazuje się niezwłocznie zobowiązanemu.

W przypadku gdy egzekucja dotyczy należności pieniężnej lub wydania rzeczy egzekutor może przeszukać odzież na osobie zobowiązanego oraz teczki, walizki i tym podobne przedmioty poza mieszkaniem, przedsiębiorstwem, zakładem lub gospodarstwem zobowiązanego może nastąpić tylko na podstawie pisemnego polecenia organu egzekucyjnego.

W przypadku gdy w toku przeszukiwania egzekutor zauważył, że zobowiązany oddał poszukiwanie przedmioty swemu domownikowi lub innej osobie do ukrycia, egzekutor może przeszukać odzież tej osoby, jej teczki, walizy i tym podobne przedmioty jakie ona ma przy sobie.

Egzekutor nie może prowadzić egzekucji z dokumentu opatrzonego klauzulą tajności. Nie można też prowadzić egzekucji z rzeczy, których posiadanie jest zabronione (np. narkotyki). Rzeczy te przekazuje się właściwemu urzędowi lub instytucji. Zobowiązany ma prawo być obecny przy przeszukaniu. Jednakże w przypadku gdy zobowiązany lub inna obecna przy przeszukaniu osoba zachowuje się niewłaściwie lub przeszkadza w dokonaniu czynności egzekucyjnych, egzekutor może upomnieć, a po bezskutecznym upomnieniu wydalić z miejsca dokonania czynności egzekucyjnych tę osobę.

Ustawa przewiduje szczególne zasady dokonania czynności egzekucyjnych w lokalach i pomieszczeniach państwowych oraz na terenach kolejowych i lotnisk. W wymienionych miejscach można dokonać czynności tylko po uprzednim zawiadomieniu tych organów państwowych lub zarządców tych obiektów.

Do obowiązków egzekutora należy sporządzenie protokołu z przeprowadzonych czynności egzekucyjnych. Wyjątkiem są przypadki, w których ustawa, „stanowi inaczej”, tj. przeiduje inną formę utrwalenia informacji o dokonanych czynnościach egzekucyjnych.

Protokół sporządzony przez egzekutora powinien zawierać:

1. oznaczenie miejsca, czasu i rodzaju czynności

2. imiona i nazwiska osób uczestniczących w czynności

3. sprawozdanie z przebiegu czynności

4. zgłoszenie przez obecnych wnioski i oświadczenia

5. podpisy obecnych lub wzmiankę o przyczynie braku podpisów

6. podpis egzekutora

Odpis protokołu czynności egzekucyjnych doręcza się niezwłocznie zobowiązanemu.

Organ egzekucyjny ma obowiązek zgłoszenia wniosku o wpisanie do KRS niektórych danych dotyczących egzekucji administracyjnej. Obowiązek ten powstaje, gdy egzekucja prowadzona przez wobec podmiotu wpisanego do KRS dotyczy należności podatkowych, celnych lub należności, do których poboru jest zobowiązany ZUS, a nie zostały uiszczone w terminie 60 dni od daty wszczęcia egzekucji. Organ egzekucyjny składa wniosek o wpisanie do KRS następujących danych:

• daty wszczęcia egzekucji tych należności

• wysokości pozostałych do wyegzekwowania kwot

• daty i sposób zakończenia egzekucji

Ustawa nakłada na zobowiązanego obowiązek powiadomienia organu egzekucyjnego o każdej zmianie miejsca pobytu, trwającej dłużej niż 1 miesiąc. Zawiadomienie to powinno nastąpić w terminie 7 dni od dnia zmiany miejsca pobytu. W razie nie zawiadomienia o tym fakcie może zostać nałożona kara pieniężna w wysokości nie przekraczającej pięciokrotności najniższego wynagrodzenia za pracę określonego w odrębnych przepisach.

53. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego.

Zawieszenie postępowania egzekucyjnego polega na przerwaniu na pewien czas biegu tego postępowania, w związku z wystąpieniem określonych przeszkód w jego prowadzeniu. Następuje na czas niezbędny do usunięcia tych przeszkód. Zawieszenie może nastąpić w każdym stadium postępowania po wystąpieniu przesłanek enumeratywnie wymienionych w art.56 §1 ustawy:

1. w razie wstrzymania wykonania, odroczenia terminu wykonania obowiązku albo rozłożenia na raty spłat należności pieniężnej,

2. w razie śmierci zobowiązanego, jeśli obowiązek nie jest ściśle związany z osobą zmarłego,

3. w razie utraty przez zobowiązanego zdolności do czynności prawnych i braku jego przedstawiciela ustawowego,

4. na żądanie wierzyciela,

5. w innych przypadkach przewidzianych w ustawach, jak np.: gdy wierzyciel nie wyraziła w ciągu 14 dni swojego stanowiska w sprawie zarzutów, które wniósł zobowiązany (art. 34 §3).

Zawieszenie może nastąpić z urzędu lub na wniosek wierzyciela lub zobowiązanego. Organ egzekucyjny wydaje postanowienie, na które służy zażalenie.

Podjęcie zawieszonego postępowania następuje o ustaniu przyczyny zawieszenia z urzędu lub na wniosek wierzyciela.

54. Umorzenie postępowania egzekucyjnego

Następuje wtedy, gdy w jego toku zaistnieją przeszkody o charakterze trwałym, które powodują, że dalsze prowadzenie postępowania jest niemożliwe lub niecelowe. Umorzenie postępowania może nastąpić w każdym jego stadium, zarówno przed wszczęciem egzekucji administracyjnej, jak i po jej zakończeniu. Umorzenie postępowania w pierwszym stadium powoduje, że postępowanie to zakończy się bez stosowania egzekucji administracyjnej. Umorzenie postępowania może być obligatoryjne i fakultatywne. W pierwszym przypadku wystąpienie określonych w ustawie okoliczności rodzi obowiązek umorzenia postępowania, w drugim zaś, zaistnienie przesłanek wskazanych w ustawie, jedynie uprawnia organ egzekucyjny do umorzenia postępowania. Przyczyny obligatoryjne zostały enumeratywnie wymienione w ustawie. Wyliczenie te obejmuje różne okoliczności, których wystąpienie powoduje, że prowadzenie postęp. Egz. W danej sprawie z przyczyn merytorycznych lub formalnych jest niedopuszczalne.

Pierwsza grupa przyczyn obejmuje przypadki, w których nie istnieje obowiązek, który mógłby stanowić przedmiot egz. Adm. Sytuacja taka zachodzi wtedy, gdy obowiązek:

• Został wykonany przed wszczęciem postępowania.

• Nie jest wymagalny.

• Został umorzony lub wygasł z innego powodu.

• Nie istniał.

• Był ściśle związany z osobą zobowiązanego, który zmarł

Druga grupa przesłanek umorzenia postępowania egzekucyjnego dotyczy sytuacji, gdy obowiązek podlegający egzekucji wprawdzie istnieje, jednak egzekucja administracyjna lub zastosowane środki egzekucyjne są niedopuszczalne albo też gdy egzekucja nie może być prowadzona ze względu na osobę zobowiązanego.

Trzecia grupa przesłanek to sytuacje, w których egzekucja administracyjna jest dopuszczalna, lecz nie może być prowadzona ze względu na poważne naruszenia przepisów proceduralnych. Chodzi o takie naruszenia jak:

• Określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z decyzji organu administracyjnego, orzeczenia sądowego, albo bezpośrednio z przepisu prawa.

• Błąd co do osoby zobowiązanego.

• Zobowiązanemu nie doręczono upomnienia, mimo iż obowiązek taki ciążył na wierzycielu.

Ponadto w przypadku, gdy przedmiotem postępowania egzekucyjnego jest obowiązek o charakterze niepieniężnym, postępowanie podlega umorzeniu, jeżeli obowiązek okazał się niewykonalny. Postępowanie zostaje także umorzone, jeżeli było zawieszone na żądanie wierzyciela i nie zostało podjęte przed upływem 12 miesięcy od dnia zgłoszenia żądania. Postępowanie podlega także umorzeniu na żądanie wierzyciela. Ponadto umorzenie postępowania egzekucyjnego następuje w innych przypadkach określonych w ustawie.

Jedyną fakultatywną przesłanka umorzenia postępowania jest stwierdzenie, że w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym należności pieniężnej nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne.

Umorzenie postępowania egzekucyjnego dotyczącego wniosku o charakterze niepieniężnym następuje z urzędu albo na żądanie zobowiązanego lub wierzyciela nie będącego jednocześnie organem egzekucyjnym. Organ egzekucyjny nie jest uprawniony do umorzenia z urzędu postępowania egzekucyjnego dotyczącego należności pieniężnych. W tym przypadku postępowanie umarza się wyłącznie na żądanie zobowiązanego lub wierzyciela nie będącego jednocześnie organem egzekucyjnym. W sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego organ egzekucyjny wydaje postanowienie. Na postanowienie o umorzeniu postępowania egz. Lub odmowie umorzenia tego postęp. Służy zażalenie. Prawo do wniesienia jego przysługuje zobowiązanemu oraz wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym.

Skutkiem prawnym umorzenia postępowania jest co do zasady uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych. Jednak prawa osób trzecich nabyte na skutek tych czynności pozostają w mocy. Zasada, że umorzenie postęp. Egz. Powoduje uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych, nie ma zastosowania w dwóch przypadkach:

1. Gdy umorzenie nastąpiło na żądanie wierzyciela.

2. Gdy postęp. Egz. Dotyczące należności pieniężnej zostało umorzone z powodu stwierdzenia, że w postęp. Tym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne.

Uchylenie dokonanych czynności egz. Wskutek umorzenia postęp. Egz. Następuje z mocy prawa. Jednak w razie potrzeby organ egz. Wydaje w tej sprawie postanowienie, na które służy zażalenie.

55.Zbieg egzekucji administracyjnych:

Art.63 ustawy

W ustawie egzekucyjnej zawarto przepisy regulujące zbieg kilku egzekucji administracyjnych należności pieniężnych .Z przepisów ustawy wynika , że organem któremu w takich sytuacjach będzie przekazywane prowadzenie egzekucji , jest naczelnik urzędu skarbowego. Takie rozwiązanie decyduje więc o przekazaniu egzekucji organowi , który korzysta z najszerszego spektrum środków egzekucyjnych. W przypadku prowadzenia takich egzekucji do tej samej rzeczy albo prawa majątkowego , łączne prowadzenie egzekucji przejmuje naczelnik urzędu skarbowego , który pierwszy zastosował środek egzekucyjny. Jeżeli jednak naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał takiej czynności lub nie dokonał jej jako pierwszy , to łączne prowadzenie egzekucji przejmuje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby lub miejsca zamieszkania zobowiązanego. Wyjątek od tej zasady stanowi sytuacja , w której środek egzekucyjny zastosował naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca położenia majątku zobowiązanego. Wówczas bowiem łączne prowadzenie egzekucji przejmie właśnie naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce położenia majątku zobowiązanego.

Jeżeli w sprawie wystąpiłyby dalsze zbiegi egzekucji , to łączne ich prowadzenie przejmuje naczelnik urzędu skarbowego , który przejął wcześniej prowadzenie egzekucji objętej zbiegiem.

56. Zbieg egzekucji administracyjnej i sądowej

Oba postępowania egzekucyjne administracyjne i sądowe uregulowane są przepisami dwóch odrębnych ustaw. Postępowanie egzekucyjne sądowe regulują przede wszystkim przepisy k.p.c., zaś administracyjnemu postępowaniu egzekucyjnemu poświęcono przepisy ustawy egzekucyjnej. Organy egzekucyjne zarówno w zakresie egzekucji administracyjnej jak i sądowej są zobowiązane z urzędu badać swoją właściwość do prowadzenia danej egzekucji.

Jeżeli obowiązek, którego dotyczy tytuł wykonawczy, nie podlega egzekucji administracyjnej lub tytuł wykonawczy nie spełnia określonych wymogów, organ egzekucyjny nie przystępuje do egzekucji, zwracając tytuł wierzycielowi. Na postanowienie organu egzekucyjnego o zwrocie tytułu wykonawczego przysługuje wierzycielowi, niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym, zażalenie.

Według przepisów ustawy egzekucyjnej w przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i egzekucji sądowej do tej samej nieruchomości, rzeczy albo prawa majątkowego lub niemajątkowego, organ egzekucyjny wstrzymuje czynności egzekucyjne na wniosek wierzyciela, zobowiązanego lub z urzędu i przekazuje akta egzekucji administracyjnej sądowi rejonowemu zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego.

Dalsze zasady określają przepisy k.p.c.:

W przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej co do tej samej rzeczy lub prawa majątkowego, administracyjny organ egzekucyjny i komornik wstrzymują czynności egzekucyjne na wniosek wierzyciela, dłużnika lub z urzędu i przekazują akta egzekucji administracyjnej i egzekucji sądowej sądowi rejonowemu, w którego okręgu wszczęto egzekucję, w celu rozstrzygnięcia, który organ egzekucyjny - sądowy czy administracyjny - ma dalej prowadzić łącznie egzekucje w trybie właściwym dla danego organu. Sąd wydaje postanowienie w terminie 14 dni, biorąc pod uwagę stan każdego z postępowań egzekucyjnych, a jeżeli są one w równym stopniu zaawansowane, wysokość egzekwowanych należności i kolejność ich zaspokojenia. Równocześnie sąd postanawia, jakie już dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy.

Jeżeli egzekucje są prowadzone w celu zrealizowania zastawu rejestrowego lub skarbowego, łączne prowadzenie egzekucji przejmuje organ egzekwujący należność korzystającą z pierwszeństwa zaspokojenia.

W przypadku wystąpienia dalszych zbiegów egzekucji do tej samej rzeczy lub prawa majątkowego, łączne prowadzenie egzekucji przejmuje organ egzekucyjny wyznaczony przy pierwszym zbiegu egzekucji.

Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie stronom oraz administracyjnemu organowi egzekucyjnemu.

Organ, który przejął dalsze łączne prowadzenie egzekucji administracyjnej i sądowej, postanowi, w trybie dla niego właściwym, również o kosztach czynności egzekucyjnych dokonanych przez drugi organ egzekucyjny przed postanowieniem sądu, chociażby te czynności nie zostały utrzymane w mocy.

Jeśli dalsze prowadzenie egzekucji zostało przekazane organowi administracyjnemu będzie on stosował przepisy regulujące egzekucje administracyjną, jeśli egzekucja zostanie przekazana komornikowi, to będzie on stosował przepisy k.p.c.

57. Środki egzekucyjne należności pieniężnych

Do środków egzekucyjnych w postępowaniu egzekucyjnym w administracji dotyczącym należności pieniężnych należą:

• egzekucja z pieniędzy

• egzekucja z wynagrodzenia za pracę

• egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego, a także renty socjalnej

• egzekucja z rachunków bankowych

• egzekucja z innych wierzytelności pieniężnych

• egzekucja z praw z instrumentów finansowych w rozumieniu przepisów o obrocie instrumentami finansowymi, zapisanych na rachunku papierów wartościowych lub innym rachunku oraz z wierzytelności z rachunku pieniężnego służącego do obsługi takich rachunków

• egzekucja z papierów wartościowych niezapisanych na rachunku papierów wartościowych

• egzekucja z weksla

• egzekucja z autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych oraz z praw własności przemysłowej

• egzekucja z udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

• egzekucja z pozostałych praw majątkowych

• egzekucja z ruchomości

• egzekucja z nieruchomości

58. Wybór środka egzekucyjnego w egzekucji należności pieniężnych

Wybór środka egzekucyjnego w ramach egzekucji należności pieniężnych odbywa się z zachowaniem zasad postępowania egzekucyjnego w administracji, a w szczególności zasady celowości, stosowania najmniej uciążliwych środków egzekucyjnych, a także zasady stosowania środków przewidzianych w ustawie. Z tych zasad wynika, że wybór środka egzekucyjnego powinien być tak dokonany, aby egzekucja doprowadziła do wykonania obowiązku bez potrzeby stosowania kolejnych środków. W przypadku egzekucji należności pieniężnych ustawodawca zobowiązuje do wskazania środków egzekucyjnych w tytule wykonawczym. Nie ogranicza natomiast ilości tak wskazanych środków. Możliwe jest więc zastosowanie kilku środków egzekucyjnych, aż do momentu wyegzekwowania kwoty objętej egzekucją.

59. Podstawa zastosowania środków egzekucji należności pieniężnych

Jak wynika z art. 67§1 ustawy egzekucyjnej podstawę zastosowania środków egzekucyjnych należności pieniężnych stanowi w zależności od zastosowanego środka:

1. Zawiadomienie o zajęciu prawa majątkowego zobowiązanego u dłużnika zajętej wierzytelności,

2. Protokół zajęcia prawa majątkowego,

3. Protokół zajęcia i odbioru ruchomości,

4. Protokół odbioru dokumentu.

To wyliczenie nie ma charakteru wyczerpującego. Z art. 110c ustawy egzekucyjnej wynika bowiem, że organ egzekucyjny przystępuje do egzekucji z nieruchomości przez zajęcie nieruchomości. Natomiast zajęcie nieruchomości następuje przez wezwanie zobowiązanego, aby zapłacił egzekwowaną należność pieniężną wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia jej w terminie i kosztami egzekucyjnymi, w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem przystąpienia do opisu i oszacowania wartości nieruchomości.

Wyjątek w tym zakresie stanowi także zastosowanie uproszczonego trybu egzekucji z pieniędzy, w której z uwagi na jej charakter trudno wyróżnić czynność polegającą na wystawieniu dokumentu stanowiącego podstawę prowadzenia takiej egzekucji oraz zastosowania środka egzekucyjnego. Ponadto tylko w jednym z trybów zastosowania tego środka sporządzany jest protokół z czynności egzekucyjnych.

Zawiadomienie o zajęciu prawa majątkowego zobowiązanego u dłużnika zajętej wierzytelności powinno zawierać:

• Oznaczenie zobowiązanego, wierzyciela i organu egzekucyjnego,

• Oznaczenie dłużnika zajętej wierzytelności,

• Określenie stosowanego środka egzekucyjnego,

• Numer tytułu wykonawczego stanowiącego podstawę do zajęcia,

• Kwotę należności, okres, za który należność została ustalona lub określona, termin płatności należności, rodzaj i stopę odsetek z tytułu niezapłacenia należności w terminie oraz kwotę odsetek naliczonych od dnia wystawienia zawiadomienia,

• Kwotę należnych kosztów egzekucyjnych,

• Wezwanie dłużnika zajętej wierzytelności do realizacji zajęcia lub powiadomienia organu egzekucyjnego o przeszkodzie w realizacji zajęcia,

• Pouczenie zobowiązanego i dłużnika zajętej wierzytelności o skutkach zajęcia,

• Datę wystawienia zawiadomienia, podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego, a także odcisk pieczęci organu egzekucyjnego.

W przypadku zajęcia prawa majątkowego , zajęcia i odbioru ruchomości oraz odebrania dokumentu, protokół zajęcia będzie zawierał analogiczne elementy z wyjątkiem oznaczenia dłużnika zajętej wierzytelności, określenia stosowanego środka egzekucyjnego, wezwań skierowanych do dłużnika zajętej wierzytelności, a także pouczenia zobowiązanego i dłużnika zajętej wierzytelności o skutkach zajęcia

Ponadto w przypadku zajęcia i odbioru nieruchomości protokół powinien zawierać:

1. Wyszczególnienie zajętych ruchomości z podaniem ich ilości, rodzaju jednostki miary i wartości szacunkowej ruchomości, jeżeli jej oszacowanie nie zostało zastrzeżone dla biegłego skarbowego;

2. Adnotację o możliwości sprzedaży poszczególnych ruchomości bezpośrednio po zajęciu, o pozostawieniu poszczególnych ruchomości pod dozorem zobowiązanego lub osoby zastępującej zobowiązanego oraz o odebraniu poszczególnych ruchomości;

3. Pouczenie zobowiązanego o skutkach zajęcia ruchomości i możliwości zgłoszenia przez niego zarzutów;

4. Pouczenia dozorcy o skutkach przyjęcia ruchomości pod dozór, a także podpisy obecnych przy dokonywaniu zajęcia lub wzmiankę o przyczynie braku podpisów.

Natomiast protokół odebrania dokumentu poza elementami wspólnymi z zajęciem prawa majątkowego i zajęciem oraz odbiorem ruchomości zawiera ponadto:

• Pouczenie zobowiązanego o skutkach zajęcia i przysługujących mu zarzutach;

• Oznaczenie miejsca, czasu i rodzaju czynności;

• Oznaczenie lub opis odebranego dokumentu;

• Wartość szacunkową prawa majątkowego związanego z dokumentem;

• Wskazanie imion i nazwisk osób uczestniczących w czynności odebrania;

• Zgłoszenie przez obecnych wnioski i oświadczenie, ich podpisy lub ewentualnie wzmiankę o przyczynie ich braku;

• Podpis egzekutora.

Omówione wyżej dokumenty stanowiące podstawę zastosowania środka egzekucyjnego muszą być sporządzone według wzoru określonego w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Wzory tych dokumentów zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

61. Kontrola realizacji środka egzekucyjnego w egzekucji należności pieniężnych i jej skutki.

Organy egzekucyjne uprawnione są do przeprowadzania u dłużników zajętej wierzytelności, z wyłączeniem banków, kontroli prawidłowości realizacji zastosowanego środka egzekucyjnego. Jeżeli środek egzekucyjny zastosowany został przez organ egzekucyjny, o którym mowa w art. 19 § 3-5 i 7-8 ustawy o p.e. w adm., kontrolę prawidłowości realizacji zastosowanego środka egzekucyjnego przeprowadza, z urzędu lub na wniosek tego organu, naczelnik urzędu skarbowego.

Udostępnienie organowi egzekucyjnemu dokumentów i informacji niezbędnych do przeprowadzenia kontroli prawidłowości realizacji zastosowanego środka egzekucyjnego nie narusza obowiązku zachowania przez dłużników zajętej wierzytelności tajemnicy określonej w odrębnych przepisach. Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności dłużnika zajętej wierzytelności lub osoby odpowiedzialnej za realizację zajęcia.

Osoba dokonująca czynności kontrolnych obowiązana jest okazać pisemne upoważnienie naczelnika urzędu skarbowego do dokonywania tych czynności.

Kopię protokołu z czynności kontrolnych doręcza się dłużnikowi zajętej wierzytelności lub osobie odpowiedzialnej za realizację zajęcia.

Jeżeli dłużnik zajętej wierzytelności nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w protokole, może zgłosić niezwłocznie do protokołu odpowiednie wyjaśnienia lub zastrzeżenia albo w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia przedłożyć je w formie pisemnej.

Powyższe przepisy stosuje się odpowiednio do zobowiązanego.

Skutki kontroli - Jeżeli wynik kontroli jest negatywny i stwierdzono, że dłużnik zajętej wierzytelności bezpodstawnie uchyla się od przekazania zajętej wierzytelności albo części wierzytelności organowi egzekucyjnemu, organ ten wydaje postanowienie(przysługuje na nie zażalenie), w którym określa wysokość nieprzekazanej kwoty.

Jeżeli dłużnik zajętej wierzytelności bezpodstawnie uchyla się od przekazania zajętej wierzytelności albo części wierzytelności organowi egzekucyjnemu, zajęta wierzytelność albo część wierzytelności może być ściągnięta od dłużnika zajętej wierzytelności w trybie egzekucji administracyjnej. Podstawą wystawienia tytułu wykonawczego jest powyższe postanowienie. Tytuł wykonawczy wystawia organ egzekucyjny, który dokonał u dłużnika zajętej wierzytelności zajęcia wierzytelności.

62. Egzekucja zobowiązań państwowych jednostek budżetowych.

Jest to szczególny uproszczony tryb egzekwowania należności pieniężnych, do których uiszczenia są zobowiązane państwowe jednostki budżetowe. Dzięki obowiązkowi zastosowania tego trybu państ jedn budż unikają stosowania wobec nich innych środków egzekucji należności pieniężnych , które są bardziej dotkliwe.

Tryb tej egzekucji polega na tym ,że wierzyciel składa tytuł wykonawczy bezpośrednio tej państwowej jednostce budżetowej, z której działalnością wiąże się egzekwowana należność. Po złożeniu tytułu wykonawczego jednostka jest obowiązana bezzwłocznie należność uiścić.

Ustawodawca zabezpiecza wierzyciela przed opieszałością zobowiązanej jednostki stanowiąc że jeżeli należność nie zostanie uiszczona w terminie 7dni od dnia złożenia tytułu wykonawczego, to wierzyciel może skierować wniosek do jednostki nadrzędnej zobowiązanego. W takiej sytuacji to jednostka nadrzędna zarządza pokrycie należności ale oczywiście ze środków zobowiązanego.

W celu zapewnienia skuteczności ustawa stanowi że w przypadku zarządzenia pokrycia należności ze środków zobowiązanego , jednostce nadrzędnej przysługują uprawnienia jednostki zobowiązanej do dysponowania środkami zgromadzonymi na jej rachunku.

W art. 69§3 ustawy wyłączono stosowanie tego trybu do należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, zobowiązań podatkowych oraz należności przypadających od jednostek budżetowych, wynikających z zastosowania wzajemnego potrącenia zobowiązań podatkowych z zobowiązaniami tych jednostek.

63.Wyjawienie majątku.

Jeżeli egzekucja administracyjna należności pieniężnych staje się bezskuteczna, organ egzekucyjny lub wierzyciel może zwrócić się do sądu o nakazanie zobowiązanemu wyjawienia majątku, zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego. O nakazanie wyjawienia przez zobowiązanego majątku można zwrócić się także przed wszczęciem egzekucji administracyjnej lub w toku tej egzekucji, jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że egzekwowana należność pieniężna nie będzie mogła być zaspokojona ze znanego majątku zobowiązanego ani też z jego wynagrodzenia za pracę lub z przypadających mu okresowo świadczeń za okres 6 miesięcy. Podstawą żądania nakazania wyjawienia przez zobowiązanego majątku jest tytuł wykonawczy, albo zarządzenie zabezpieczenia wydane na podstawie przepisów działu IV -Postępowanie zabezpieczające.

64 Pojęcie i rodzaje środków prawnych w postępowaniu egzekucyjnym.

Środki prawne , zwane inaczej środkami zaskarżenia , są instytucjami procesowymi służącymi uprawnionym podmiotom do weryfikacji aktów lub czynności podjętych przez właściwe organy i inne podmioty w celu ich kasacji lub reformacji . Środki prawne przysługujące w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym służą tylko ochronie jego uczestników w zakresie prawidłowości samego postępowania egzekucyjnego , nie zaś zaskarżaniu spraw już ostatecznie lub prawomocnie rozstrzygnięych . Konsekwenją takiego rozwiązania jest przyjęty w ustawie egzekucyjnej katalog środków prawnych służących , co do zaady , zaskarżaniu aktów i czynności podjetych w toku postępowania egzekucyjnego .Środki prawne przysługują zobowiązanemu i wierzycielowi , a także innym podmiotom postepowania egzekucyjnego w administracji. Środki prawne jako podania w rozumieniu przepisów KPA art 63 par 1 powinny spełniać wszystkie przesłanki formalne określone w tym przepisie oraz czynić zadość innym wymaganiom określonym w przepisach prawa , a zwłaszcza ustawy egzekucyjnej . Regulacje prawne dotyczące środków zaskarżania dają podstawę do ich licznych klasyfikacji , jednak jako podstawowy podział należy przyjąć ich klasyfikację w oparciu o kryterium rodzaju podmiotów , przez , które będą one rozpatrywane . Na tej podstawie można dokonać podziału na środki prawne rozpatrywane przez oragny administracji publicznej , zwane administracyjnymi środkami prawnymi oraz środki prawne rozpatrywane przez sądy , zwane środkami ochrony sądowej . W grupie adm. środków prawnych można dokonać wewnętrznego ich podziału w oparciu o kryterium podstawy prawnej ich wnoszenia , wyróżniając grupę środków uregulowanych w ustawie egzekucyjnej oraz grupę środków unormowanych w przepisach KPA(wniosek o wznowienie postępowania , wniosek o stwierdzenie nieważności , skargi i wnioski) , które mają odpowidnie zastosowanie w postępowaniu egzekucyjnym . Wśród środków uregulowanych w ustawie egzekucyjnej można wyróżnić grupę środków , które mogą być stosowane we wszystkich postępowaniach egzekucyjnych(np.zarzuty w sprawie prowadzenia post.egz., zażalenie) oraz grupę środków , które znajdują zastosowanie tylko w związku z prowadzeniem określonego rodzaju egzekucji . Natomiast środki ochrony sądowej dziela się wewnętrznie wg. kryterium rodzaju sądu , który jest właściwy do ich rozpatrzenia , na środki prawne rozpatrywane przez sądy powszechne i środki rozpatrywane przez sąd administracyjny. Warto podkreślić , iż do środków prawnych , nie będzie należeć wniosek o zwolnienie z egzekucji składników majątkowych zobowiązanego , a także wniosek o przywrócenie terminu .

65. Zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego.

Ustawa egzekucyjna upoważnia do wniesienia zarzutu w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego wyłącznie zobowiązanego. Jest to dla niego podstawowy środek ochrony przed niezgodnym z prawem prowadzeniem tego postępowania. Tym samym ustawodawca wykluczył wniesienie zarzutów przez pozostałych uczestników postępowania egzekucyjnego, w tym zwłaszcza przez wierzyciela. Ten ostatni będzie jednak uczestniczył w postępowaniu dotyczącym rozpatrzenia zarzutu. Zarzut wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego, który powinien zawierać pouczenie o możliwości wniesienia tego środka prawnego. Oznacza to że zobowiązany może bronić się jedynie we wstępnej fazie postępowania egzekucyjnego. Uchybienie terminu do wniesienia zarzutu czyni czynność zobowiązanego prawnie nieskuteczną. Termin ten w przypadku jego uchybienia, może jednak zostać przywrócony, zgodnie z art. 58 i 59 k.p.a.

W pouczeniu zobowiązanego o możliwości wniesienia zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego organ powinien wskazać również podstawy wniesienia zarzutów. Bowiem zarzuty mogą być wniesione tylko na podstawie okoliczności wyliczonych w art. 33 ustawy egzekucyjnej.Wyliczenie to ma charakter enumeratywny i żadna inna przyczyna nie może stanowić podstawy uruchomienia postępowania w sprawie rozpatrzenia zarzutu i wydania odpowiedniego rozstrzygnięcia.

Podstawę zarzutu może stanowić wykonanie lub umorzenie w całości lub części obowiązku, przedawnienie, wygaśnięcie , albo nieistnienie obowiązku (art.33 pkt 1). Przesłanką wniesienia zarzutu jest więc sytuacja, w której obowiązek nie istnieje z powodu jego wykonania, albo z uwagi na fakt, że w ogóle nie zaistniał. Spełnienie tej przesłanki następuje również w przypadku upływu czasu, z którym przepisy prawa wiążą przedawnienie się obowiązku, albo w przypadku wystąpienia innych okoliczności uregulowanych w przepisach prawa skutkujących wygaśnięcie obowiązku. Zarzut będzie zasadny także w sytuacji umorzenia obowiązku w przewidzianym w odrębnych przepisach prawa trybie. Podstawą wniesienia zarzutu jest także odroczenie terminu wykonania obowiązku albo brak wymagalności obowiązku z innego powodu, rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej (art. 33pkt 2). W tym przypadku chodzi o odroczenie terminu płatności należności pieniężnych lub ich rozłożenia na raty, a także o sytuacje, w których egzekwowany obowiązek wynika z aktu indywidualnego lub generalnego, który nie jest jeszcze wykonalny, np. nie ostateczną decyzja administracyjna, której nie nadano rygoru natychmiastowej wykonalności, ani nie podlegająca natychmiastowej wykonalności z mocy prawa.

Zarzut można wnieść również, gdy określenie egzekwowanego obowiązku jest niezgodne z treścią wynikającą z orzeczenia stanowiącego podstawę egzekucji administracyjnej. Okoliczności te wskazują na błąd co do przedmiotu postępowania egzekucyjnego, polegający na przymusowym wykonaniu obowiązku innej treści niż obowiązek określony w indywidualnym lub generalnym akcie, stanowiącym podstawę egzekucji administracyjnej.

Okolicznością uzasadniającą wniesienie zarzutu może być również błąd co do osoby zobowiązanego, a więc sytuacja, w której środek egzekucyjny zastosowano wobec osoby faktycznie nie będącej zobowiązanym w tym postępowaniu.

Niewykonanie obowiązku o charakterze niepieniężnym, to kolejna przyczyna uzasadniająca wniesienie zarzutu. Okoliczność ta oznacza niewykonalność aktu nakładającego na zobowiązanego obowiązek. Okoliczność niewykonalności mogła zaistnieć zarówno przed jego wydaniem, jak i już po ustaleniu obowiązku. Okoliczność tam może mieć charakter trwały, nieusuwalny, lub tylko czasowy, co będzie miało istotny wpływ na sposób rozstrzygnięcia zarzutu wniesionego na tej podstawie.

Zarzut może zostać wniesiony również w sytuacji niedopuszczalności egzekucji administracyjnej albo zastosowanego środka egzekucyjnego. Kwestia dopuszczalności powinna być zbadana przez organ egzekucyjny w ramach czynności wstępnych postępowania egzekucyjnego.

O dopuszczalności egzekucji decydują dwa rodzaje przesłanek.:

1. Przesłanki podmiotowe, egzekucja jest dopuszczalna, gdy przepisy prawa powszechnie obowiązującego nie wyłączają możliwości prowadzenia egzekucji administracyjnej w stosunku do podmiotów (zobowiązanych) objętych tytułem wykonawczym.

2. Przesłanki przedmiotowe, odnoszą się do przedmiotu egzekucji i jej podstaw.

Zastosowanie niedopuszczalnego środka egzekucyjnego stanowi naruszenie zasady stosowania tylko środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie.

Kolejną podstawą wniesienia zarzutu jest brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia(art.33 pkt 7). Podstawa ta stanowi sankcję dla naruszenia zasady uprzedniego zagrożenia, wyrażonej w art. 15 ustawy egzekucyjnej, której istotą jest indywidualne zagrożenie zobowiązanemu zastosowania środka egzekucyjnego w przypadku, gdy dobrowolnie nie wykona obowiązku podlegającego egzekucji administracyjnej.

Podstawą wniesienia zarzutu w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego jest również zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego (art.33pkt 8). Oznacza ona naruszenie zasady stosowania przez organ najłagodniejszego dla zobowiązanego środka egzekucyjnego, który jednocześnie jest środkiem prowadzącym do wykonania podlegającego egzekucji obowiązku.

Dalszą podstawą wniesienia zarzutu jest prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny (art. 33 pkt 9). Jest to podstawa wniesienia zarzutu w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego, która znajduje zastosowanie w przypadku naruszenia przepisów o właściwości organów egzekucyjnych. Należy przyjąć, iż sformułowanie dotyczące niewłaściwości organu oznacza naruszenie każdego rodzaju właściwości organu egzekucyjnego.

Ostatnią podstawą zarzutu są braki formalne tytułu wykonawczego (art.33 pkt.10). Elementy jakie powinien zawierać tytuł wykonawczy określa w sposób enumeratywny art. 27 ustawy egzekucyjnej. Brak któregokolwiek z elementów stanowi na tyle poważne uchybienie, iż zostało ono wprowadzone przez ustawodawcę jako podstawa wniesienia zarzutu w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego.

Zarzut w sprawie postępowania egzekucyjnego jest środkiem o charakterze względnie suspensywnym. Wniesienie zarzutu co do zasady, nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego. Jednak organ egzekucyjny może z uzasadnionych powodów wstrzymać postępowanie egzekucyjne lub niektóre czynności egzekucyjne do czasu rozpatrzenia zarzutu. Możliwość wstrzymania czynności egzekucyjnych może nastąpić także w sytuacji, w której zostało wniesione zażalenie na postanowienie organu egzekucyjnego w sprawie zarzutu. Organem właściwym do wstrzymania czynności egzekucyjnych, do czasu rozstrzygnięcia zażalenia, jest organ nadzoru.

Wniesienie zarzutu wszczyna postępowanie w sprawie jego rozpoznania i wydania rozstrzygnięcia o jego zasadność. Organ egzekucyjny jest zobowiązany do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, stosując odpowiednio przepisy k.p.a regulujące zasady postępowania dowodowego i poszczególne dowody. Rozpatrzenie zarzutów następuje po uzyskaniu wypowiedzi wierzyciela. Obowiązek zwrócenia się przez organ egzekucyjny do wierzyciela o zajęcie stanowiska w sprawie wniesionego zarzutu. W przypadku egzekucji o charakterze pieniężnym wierzyciel powinien przyjąć stanowisko w sprawie zarzutów w każdym przypadku, z wyjątkiem wniesienia zarzutu na podstawie przesłanki zastosowania zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego. W przypadku wniesienia zarzutu w celu wykonania obowiązku o charakterze niepieniężnym, wydania rozstrzygnięcia co do jego zasadności wymaga uzyskania wypowiedzi wierzyciela, niezależnie od podstawy zarzutu która uzasadniają jego wniesienie. Związanie organu egzekucyjnego stanowiskiem wierzyciela jest również uzależnione od podstawy wniesionego zarzutu. Wyrażenie stanowiska wierzyciela w zakresie wniesionych zarzutów następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Postanowienie to powinno być wydane w ciągu 14 dni od dnia powiadomienia wierzyciela o wniesionych zarzutach. Uchybienie temu terminowi nakłada na organ egzekucyjny obowiązek wydania postanowienia egzekucyjnego do czasu otrzymania ostatecznego postanowienia wierzyciela w sprawie zgłoszonych zarzutów. W wyniku przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego oraz uwzględnienia wypowiedzi wierzyciela organ egzekucyjny może uznać, że zarzut jest uzasadniony, to znaczy że naruszono zasady prowadzenia postępowania egzekucyjnego (wystąpiły błędy merytoryczne lub formalne uniemożliwiające dalsze prowadzenie egzekucji) lub naruszono zasady wyboru środka egzekucyjnego. W takim przypadku organ wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, gdy zachodzą przesłanki określone w art. 59 paragraf 1 ustawy egzekucyjnej, albo wydaje postanowienie o zastosowaniu innego, mnie uciążliwego dla zobowiązanego środka egzekucyjnego. Jeżeli w wyniku postęp. wyjaśniającego i wypowiedzi wierzyciela organ egzekucyjny ustali, że nie zachodzą przesłanki stanowiące podstawy wniesienia zarzutu, a więc że nie występują ani formalne, ani merytoryczne przeszkody prowadzenia postęp. egzekucyjnego, ani też nie naruszono zasad wyboru środka egzekucyjnego, wydaje postanowienie o odmowie uwzględnienia zarzutu.

Do wniesienia zażalenia na postanowienia w sprawie wniesionych zarzutów jest zobowiązany, z inicjatywy którego toczyło się zakończone tym postanowieniem postępowanie. Zażalenie może wnieść także wierzyciel gdy nie jest jednocześnie organem egzekucyjnym. Zażalenie to podlega rozstrzygnięciu w terminie 14 dni od doręczenia go organowi odwoławczemu. Zarzut jest także środkiem występującym w postępowaniu zabezpieczającym. Do zarzutu wniesionym w postęp. zabezpieczającym stosuje się odpwiedno przepisy w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego.

66. Wniosek o wyłączenie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji.

Jest to środek prawny służący osobie trzeciej, a więc podmiotowi, który nie będąc zobowiązanym rości sobie prawa do rzeczy lub praw majątkowych, z których prowadzona jest egzekucja. Tym samym z wnioskiem takim nie może wystąpić zobowiązany, chyba że występuje on jako przedstawiciel ustawowy swoich małoletnich dzieci. Wniosek powinien wskazać dowody uzasadniające żądanie i złożyć go w terminie 14 dni licząc od dnia, w którym osoba trzecia uzyskała wiadomość o czynnościach egzekucyjnych prowadzonych w stosunku do takich rzeczy lub praw majątkowych. Wniesienie wniosku powinno jednak nastąpić przed zakończeniem postępowania egzekucyjnego, a jeżeli postępowanie zostało zakończone osobie trzeciej wniosek powyższy nie przysługuje. Organem właściwym do rozpatrzenia wniosku i wydania rozstrzygnięcia jest organ egzekucyjny.

Podstawowym skutkiem wniesienia wniosku jest zaniechanie dalszych czynności egzekucyjnych, ale tylko w stosunku do rzeczy bądź praw objętych wnioskiem, jednak dopiero od momentu, gdy organ wyda rozstrzygnięcie w sprawie wniosku. Organ wydaje postanowienie po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego w terminie 14 dni od wniesienia żądania. Na postanowienie takie przysługuje zażalenie.

67. Zażalenie w postępowaniu egzekucyjnym

Środkiem prawnym służącym do zaskarżania postanowień wydanych w toku postępowania egzekucyjnego jest zażalenie. Przysługuje ono wówczas, gdy przepisy ustawy tak stanowią. Uprawnionymi do wniesienia zażalenia są różne podmioty, zwykle przesądza to sama ustawa. Najczęściej podmiotem uprawnionym jest zobowiązany, niekiedy wierzyciel, a czasem zobowiązany i wierzyciel. Nie we wszystkich jednak przypadkach ustawodawca wskazał jednoznacznie podmioty uprawnione do wniesienia zażalenia, ograniczając się jedynie do ustanowienia możliwości wniesienia tego środka. W takiej sytuacji należy przyjąć, że zażalenie może wnieść adresat postanowienia, jak również inny podmiot, który ma interes prawny w zaskarżeniu postanowienia. Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia postanowienia. Wniesienie zażalenie nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego, jednak w uzasadnionych przypadkach organ egzekucyjny lub organ odwoławczy może wstrzymać postępowanie egzekucyjne do czasu rozpatrzenia zażalenia. Zażalenie jest środkiem prawnym dewolutywnym, bowiem organem właściwym do jego rozpatrzenia jest organ odwoławczy. Jednak tryb wnoszenia zażalenia jest pośredni, bowiem wnosi się je do organu odwoławczego za pośrednictwem organu egzekucyjnego.

68. Skarga na czynności egzekucyjne:

Skargę na czynności egzekucyjne zarówno organu egzekucyjnego , jak i egzekutora może wnieść tylko zobowiązany. Skarga ta może być wnoszona na czynności o charakterze wykonawczym , a więc środek ten nie przysługuje na czynności procesowe , polegające na wydawaniu aktów administracyjnych , w ramach których organ egzekucyjny rozstrzyga o prawach i obowiązkach uczestników postępowania egzekucyjnego. Środek ten nie dotyczy np. postanowień lub innych aktów , w stosunku do których przepisy ustawy przewidują inne środki zaskarżania , przysługujące uczestnikom postępowania tak w drodze administracyjnej, jak też sądowej. Skargę na czynności egzekucyjne organu egzekucyjnego lub egzekutora wnosi się w terminie 14 dni od dnia zakwestionowanej czynności egzekucyjnej o ile przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej.

Skarga powinna być wniesiona w toku postępowania egzekucyjnego, bowiem zaskarżone czynności są przecież podejmowane przez organ egzekucyjny i egzekutora w toku egzekucji administracyjnej. Nie wydaje się zasadne składanie skargi na czynności egzekucyjne po zakończeniu postępowania egzekucyjnego , gdyż nie będzie ona miała już żadnego wpływu na jego przebieg. Taka sama sytuacja wystąpi , jeżeli skarga nie zostanie rozpatrzona przed zakończeniem postępowania egzekucyjnego.

Wniesienie skargi nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego. Organ egzekucyjny lub organ nadzoru może jednak , w drodze postanowienia , wstrzymać w uzasadnionych przypadkach prowadzenie postępowania egzekucyjnego.

Skarga na czynności egzekucyjne jest dewolutywnym środkiem prawnym , bowiem organem właściwym do jej rozpatrzenia jest zawsze organ nadzoru. Przy czym warto zwrócić uwagę, iż ustawodawca przesądził o pośrednim trybie wnoszenia skargi , a więc za pośrednictwem właściwego organu egzekucyjnego. Ma to istotne znaczenie z uwagi wyposażenia organu prowadzącego postępowanie w uprawnienie do wstrzymania na skutek wniesionej skargi prowadzenia postępowania egzekucyjnego.

Organ nadzoru po rozpatrzeniu skargi na czynności egzekucyjne wydaje postanowienie. W przypadku uznania skargi za uzasadnioną postanowienie to może rozstrzygać o wielu różnych kwestiach w zależności od przedmiotu skargi np. o wyłączeniu danego egzekutora , gdy w skardze podniesiono zarzut stronniczego działania , czy też o innych sprawach o charakterze incydentalnym , związanych z tokiem postępowania egzekucyjnego.

Jeżeli organ nadzoru nie uwzględnia skargi to wydaje postanowienie o jej oddaleniu. Na postanowienie o oddaleniu skargi służy zażalenie.

Przepisy dotyczące skargi na czynności egzekucyjne stosuje się odpowiednio w postępowaniu zabezpieczającym.

69. Środki prawne z k.p.a. stosowane w postępowaniu egzekucyjnym

Zgodnie z treścią ustawy egzekucyjnej jeśli jej przepisy nie stanowią inaczej, w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy k.p.a. Wskazuje to na wspólność uregulowań prawnych postępowania egzekucyjnego i postępowania orzekającego. Przesłanką zastosowania przepisów k.p.a. w postępowaniu egzekucyjnym jest brak regulacji prawnej w przepisach ustawy egzekucyjnej. W takim przypadku przepisy k.p.a. mają być stosowane odpowiednio (nie wprost), a więc w sposób uwzględniający charakter postępowania egzekucyjnego. Oznacza to że będą one stosowane w sposób pełny, ze zmianami, lub nie będą stosowane w ogóle.

Z tej właśnie regulacji należy wywieść możliwość odpowiedniego stosowania w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym środków prawnych uregulowanych w przepisach k.p.a. Z uwagi na fakt, iż rozstrzygnięcia w postępowaniu egzekucyjnym zapadają w formie postanowień odpowiednie zastosowanie znajdą w nim przepisy o wznowieniu postępowania administracyjnego oraz o stwierdzeniu nieważności postanowień. Chodzi więc o regulowane w przepisach k.p.a. nadzwyczajne środki prawne, których podstawowym zadaniem jest weryfikacja ostatecznych rozstrzygnięć administracyjnych. Środki te będą miały zastosowanie wyłącznie do postanowień na które służy zażalenie. Nie znajdą zastosowania w postępowaniu egzekucyjnym w administracji przepisy dotyczące uchylenia lub zmiany decyzji, bowiem mogą być one stosowane wyłącznie do rozstrzygnięć wydanych w formie decyzji administracyjnych, a takie w postępowaniu egzekucyjnym nie zapadają.

Zastosowanie w postępowaniu egzekucyjnym będzie miała też instytucja skarg i wniosków uregulowana w dziale VIII k.p.a.

70. Powództwo opozycyjne.

To powództwo występuje wówczas, gdy w drodze egzekucji administracyjnej wykonywane są przymusowo obowiązki o charakterze cywilnoprawnym. Służy ono zobowiązanemu do merytorycznej obrony przed egzekucją, czyli do zwalczania jej zasadności i dopuszczalności. Podstawy prawne wniesienia tego powództwa i tryb rozpoznania reguluje KPC, stanowiąc, iż jeżeli ze względu na rodzaj egzekwowanej należności pieniężnej dopuszczalne jest kwestionowanie istnienia lub wysokości tej należności, to zobowiązanemu służy prawo wniesienia powództwa do sądu powszechnego. Gdy zobowiązany wniesie takie powództwo do sądu, to wierzyciel po otrzymaniu powództwa powinien zawiadomić organ egzekucyjny oraz wystąpić o wstrzymanie postępowania egzekucyjnego do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy. W przypadku orzeczenia, że należność objęta tytułem wykonawczym nie istnieje, powoduje konieczność umorzenia postępowania egzekucyjnego. Jeżeli orzeczenie ustali inna wysokość należności pieniężnej to wierzyciel niezwłocznie aktualizuje tytuł wykonawczy i przesyła organowi prowadzącemu egzekucję.

71. Powództwo ekscydencyjne.

Jest to rodzaj powództwa przeciwegzekucyjnego. Powództwo ekscydencyjne (zwane też interwencyjnym) - przysługuje osobie trzeciej w celu wyłączenia zajętego przedmiotu spod egzekucji, jeżeli skierowana do tego przedmiotu egzekucja narusza prawa tejże osoby.

72. Skarga do sądu administracyjnego na postanowienia wydawane w postępowaniu egzekucyjnym.

Zgodne z art. 3§2 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie.

Uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacji społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób , jeżeli brała udział w postępowaniu egzekucyjnym. Jednak skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której wnoszącemu skargę nie przysługuje żaden środek zaskarżenia przewidziany w ustawie.

Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie jest przedmiotem skargi. Skargę wnosi się co do zasady w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia postanowienia, jednak prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich mogą wnieść skargę w terminie sześciu miesięcy od dnia doręczenia go adresatowi.

Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego postanowienia, jednak organ, który wydał postanowienie, może wstrzymać, z urzędu lub na wniosek skarżącego, jego wykonanie w całości lub w części, a po przekazaniu skargi sądowi może on wydawać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części zaskarżonego postanowienia.

Do rozpatrzenia skargi właściwy jest wojewódzki sąd administracyjny, na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ administracji publicznej, którego działalność została zaskarżona.

74. Egzekucja z pieniędzy w trybie odebrania pieniędzy.

W przypadku gdy zobowiązany w wyniku wezwania poborcy skarbowego nie uiści dobrowolnie należności pieniężnej zostanie mu ona odebrana w wyniku przeszukania pomieszczeń i schowków, środków transportu oraz odzieży, teczek, waliz i podobnych przedmiotów. W tej sytuacji poborca podatkowy również wystawia pokwitowanie w przepisanej formie. Pokwitowanie to wywiera taki sam skutek jak wystawione przez wierzyciela, a więc oznacza potwierdzenie wykonania obowiązku przez zobowiązanego i przenosi odpowiedzialność za odebraną należność na organ egzekucyjny, który staje się podmiotem, do którego wierzyciel może kierować roszczenia w tym zakresie.

75.Egzekucja z wynagrodzenia za pracę

Często stosowany bo skuteczny. Jest on możliwy do zastosowania jedynie w przypadku gdy zobowiązanym jest os fiz uzyskująca dochody z tytułu wynagrodzenia za pracę.

Wynagrodzenie- wynagrodzenia oraz niewyłączone spod egzekucji inne świadczenia pieniężne związane z pracą lub funkcją wykonywaną przez zobowiązanego na podst stosunku pracy oraz innej podstawie , jeżeli z tego tytułu zobowiązany otrzymuje okresowe świadczenia pieniężne. Egzekucja może być prowadzona wyłącznie z tej części wynagrodzenia, która nie została wyłączona spod egzekucji w celu realizacji zasady poszanowania minimum egzystencji.

W celu przeprowadzenia tej egz organ egzekucyjny ma obowiązek skierować czynności egzekucyjne do dwóch podmiotów - do pracodawcy i do zobowiązanego.

1) Organ egz przesyła do pracodawcy zobowiązanego zawiadomienie o zajęciu części jego wynagrodzenia za pracę, która nie jest zwolniona spod egzekucji na podstawie przepisów stanowiących wyraz zasady poszanowania minimum egzystencji. W zawiadomieniu tym organ egz wskazuje należność pieniężną, która ma być wyegzekwowana wraz z odsetkami odsetkami tytułu niezapłacenia należności w terminie oraz koszty egzekucyjne, które również mają być pokryte z zajętego wynagrodzenia za pracę zobowiązanego.

Organ egz wzywa pracodawcę, aby nie wypłacał zajętej części wynagrodzenia za pracę pracownikowi, ale wpłacał ją do organu egzekucyjnego aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności.

Organ egz wzywa pracodawcę aby ten w terminie 7dni od dnia doręczenia zawiadomienia złożył zestawienie wynagrodzenia otrzymanego przez zobowiązanego za okres3miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie, a także aby składał, w przypadku zaistnienia przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę , oświadczenie o rodzaju tych przeszkód np. czy i jakie roszczenia została skierowana do wynagrodzenia zobowiązanego egzekucja przez innych wierzycieli. Poucza też pracodawcę o przewidzianych w ustawie skutkach niezastosowania się do wskazanych wyżej wezwań.

2) Organ egz zawiadamia zobowiązanego o zajęciu części wynagrodzenia za pracę, która nie jest zwolniona spod egzekucji. Jednocześnie organ poucza zobowiązanego, aby ten nie odbierał poza częścią wolna od zajęcia, ani nie rozporządzał nim w żaden inny sposób . organ doręcza zobowiązanemu odpis tyt wykonawczego, odpis zawiadomienia o zajęciu wynagrodzenia za pracę wysłanego do pracodawcy.

Zajęcie tego wynagrodzenia jest dokonane z chwilą doręczenia pracodawcy zawiadomienia o zajęciu. Jeżeli wynagrodzenie za pracę zostało zajęte uprzednio przez inny organ egz, to pracodawca niezwłocznie zawiadamia o tym właściwe organy egz. Występuje zbieg egzekucji.

Z momentem zajęcia wynagrodzenia powstają skutki prawne istotne z punktu widzenia zmian w stosunkach prawnych zawartych przez zobowiązanego, które są źródłem wynagrodzenia, a także kształtuje się szereg obowiązków po stronie pracodawcy jak i samego zobowiązanego.

Zajęcie wynagrodzenia za pracę ma charakter trwały bo zachowuje moc aż do momentu zaspokojenia egzekwowanej należności pieniężnej wraz odsetkami oraz kosztami egzekucyjnymi.

Zajęcie to trwa też w przypadku, gdy dochodzi do zmiany stosunku pracy czy zlecenia, nawiązania nowego stosunku pracy lub zlecenia z ty samym pracodawcą , a także w przypadku przejęcia pracodawcy przez innego pracodawcę.

Nawet zmiana pracodawcy poprzez przejęcie zakładu pracy wraz z pracownikami przez nowego pracodawcę nie pozbawia mocy dokonanego zajęcia. Dotyczy to również sytuacji, w której zobowiązany zmienia w trakcie prowadzenia egz z wynagr za pracę miejsca pracy. Jeśli bowiem nowe miejsce pracy jest znane dotychczasowemu pracodawcy, pracodawca ten ma obowiązek przesłać niezwłocznie nowemu pracodawcy dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia i powiadomić o tym fakcie organ egzekucyjny. Z doręczeniem tych dokumentów nowemu pracodawcy następuje zajęcie wynagrodzenia za pracę u nowego pracodawcy.

Dotychczasowy pracodawca jest też zobowiązany niezwłocznie zawiadomić organ egzekucyjny o ustaniu stosunku pracy z zobowiązanym, a jednocześnie spoczywa na nim obowiązek odnotowania świadectwie pracy zajęcia wynagrodzenia za prace ze wskazaniem organu egzekucyjnego , numeru sprawy i wysokości potrąconych już kwot. Nowy pracodawca, któremu zobowiązany przedstawi świadectwo pracy z ww wzmianką zawiadamia o zatrudnieniu zobowiązanego zarówno organ egz jak i dotychczasowego pracodawcę.

Skutki prawne rozporządzenia zajętym wynagrodzeniem przekraczającym część wolną od zajęcia: Takie rozporządzenia dokonane po zajęciu, a także przed zajęciem, jeżeli są wymagalne po zajęciu, są z mocy prawa nieważne.

76.Pojęcie wynagrodzenia za pracę.

Pod pojęciem wynagrodzenia za pracę ustawodawca rozumie wynagrodzenia oraz niewyłączone spod egzekucji inne świadczenia pieniężne związane z pracą lub funkcją wykonywaną przez zobowiązanego na podstawie stosunku pracy oraz innej podstawie, jeżeli z tego tytułu zobowiązany otrzymuje okresowe świadczenia pieniężne.

77.Ograniczenia przedmiotowe egzekucji z wynagrodzenia za pracę

Część wynagrodzenia za pracę może być zwolniona spod egzekucji na podstawie przepisów stanowiących wyraz zasady ogólnej postępowania egzekucyjnego - zasady poszanowania minimum egzystencji.

Wynagrodzenie ze stosunku pracy podlega egzekucji w zakresie określonym w przepisach Kodeksu pracy.

Postanowienia art. 87 KP ustalają zasady dokonywania potrąceń należności z wynagrodzenia ze stosunku pracy . Zgodnie z jego treścią z wynagrodzenia za pracę po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych potrąceniu podlegają w kolejności podanej w tym przepisie tylko następujące należności :

1)Sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych (są nimi zasądzone od pracownika alimenty na rzecz dzieci , małżonka , rodziców lub innych osób , a także renty mające charakter alimentów)

2)Sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne .

3)zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi (obejmują kwoty , które pracownik pobrał od zakładu pracy do rozliczenia się w związku z wydatkami poniesionymi np. podczas podróży służbowej , a obciążającymi zakład pracy )

4)Kary pieniężne za naruszenie porządku i dyscypliny pracy wymierzone w trybie art. 108 KP .

Przy wynagrodzeniu ze stosunku pracy podlegającemu lub wyłączonemu spod egzekucji wysokość wynagrodzenia oblicza się wraz ze wszystkimi dodatkami i wartością świadczeń w naturze , lecz po potrąceniu podatków należnych od tych dochodów . Dokonywać potrąceń można tylko dokonywać można tylko w określonej wysokości . W razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych , samych lub w zbiegu z innymi należnościami , możliwe jest potrącenie do wysokości 3/5 wynagrodzenia , natomiast w razie egzekucji innych należności lub potrącenia zaliczek pieniężnych potrącenia mogą być dokonywane do wysokości połowy wynagrodzenia .

79. Skutki zajęcia wynagrodzenia za pracę dla stosunków prawnych zobowiązanego.

Organ egzekucyjny zawiadamia zobowiązanego o zajęciu części wynagrodzenia za pracę, która nie jest zwolniona spod egzekucji, pouczając zobowiązanego, aby nie odbierał wynagrodzenia za pracę poza częścią wolną od zajęcia, ani nie rozporządzał nim w żaden sposób. Zajęcie jest dokonane z chwilą doręczenia pracodawcy zawiadomienia o zajęciu. Jeżeli jednak wynagrodzenie zostało zajęte uprzednio przez inny organ, pracodawca powiadamia o tym fakcie właściwe organy egzekucyjne. Zajęcie ma charakter trwały , zachowuje moc aż do momentu zaspokojenia egzekwowanej należności pieniężnej wraz z odsetkami oraz kosztami egzekucyjnymi. Zajęcie to również trwa w przypadku zmiany stosunku pracy lub zlecenia z tym samym pracodawca a także w przypadku przejęcia pracodawcy prze innego pracodawcę. Tym samym zmiana pracodawcy nie pozbawia mocy dokonanego zajęcia wynagrodzenia za pracę zobowiązanego. Dotyczy to także sytuacji w której zobowiązany zmienia w trakcie prowadzenia egzekucji miejsce pracy. Jeżeli nowe miejsce pracy jest znane dotychczasowemu pracodawcy, ma on obowiązek przesłać niezwłocznie nowemu pracodawcy dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia za prace i powiadomić o tym fakcie organy egzekucyjne. Z doręczeniem tych dokumentów nowemu pracodawcy ustawodawca wiąże skutki jakie wynikają z doręczenia zawiadomienia o zajęciu.

Dotychczasowy pracodawca obowiązany jest również zawiadomić organ o ustaniu stosunku pracy a także odnotować w świadectwie pracy zajęcia wynagrodzenia ze wskazaniem organu egzekucyjnego, numeru sprawy i wysokości potrąconych już kwot. Nowy pracodawca, któremu zobowiązany przedstawi świadectwo z powyższa wzmianką zawiadamia o zatrudnieniu organ egzekucyjny oraz dotychczasowego pracodawcę. Ustawodawca przesadza o skutkach prawnych rozporządzenia zajętym wynagrodzeniem za pracę przekraczającym część wolną od zajęcia. Takie rozporządzenie, dokonane po jego zajęciu a także przed zajęciem, jeżeli są wymagalne po zajęciu, są z mocy prawa nieważne.

80. Obowiązki pracodawcy wynikające z zajęcia wynagrodzenia

Pracodawca wypłaca zajętą część wynagrodzenia za pracę pracownika do organu egzekucyjnego aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności. Pracodawca w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia składa zestawienie wynagrodzenia otrzymanego przez zobowiązywanego za okres 3 miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie, a także aby składał, w przypadku zaistnienia przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę, oświadczenie o rodzaju tych przeszkód, np. czy i o jakie roszczenia została kierowana do wynagrodzenia zobowiązanego egzekucja przez innych wierzycieli. Poucza również pracodawcę o skutkach niezastosowania się do wskazanych wezwań, np. o odpowiedzialności odszkodowawczej bądź porządkowej.

Zajęcie wynagrodzenia za pracę ma charakter trwały-zachowuje moc aż do momentu zaspokojenia egzekwowanej należności pieniężnej wraz z odsetkami oraz kosztami egzekucyjnymi. Zajęcie trwa także w przypadku zmiany stosunku pracy lub zlecenia, nawiązania nowego stosunku pracy lub zlecenia z tym samym pracodawcą, a także w przypadku przejęcia pracodawcy przez innego pracodawcę. Zmiana pracodawcy nie pozbawia mocy dokonanego zajęcia wynagrodzenia za pracę zobowiązanego. Dotyczy to także sytuacji, w której zobowiązany zmienia w trakcie prowadzenia egzekucji z wynagrodzenia za pracę miejsce pracy.

Jeżeli nowe miejsce pracy jest znane dotychczasowemu pracodawcy, pracodawca ten ma obowiązek przesłać niezwłocznie nowemu pracodawcy dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia i powiadomić o tym fakcie organ egzekucyjny. Z doręczenia tych dokumentów nowemu pracodawcy ustawodawca wiąże skutki, jakie wynikają z doręczenia zawiadomienia o zajęciu.

Dotychczasowy pracodawca jest również obowiązany niezwłocznie zawiadomić organ egzekucyjny o ustaniu stosunku pracy z zobowiązanym, a jednocześnie spoczywa na nim obowiązek odnotowania w świadectwie pracy zajęcia wynagrodzenia ze wskazaniem organu egzekucyjnego, numeru sprawy i wysokości potrąconych już kwot. Nowy pracodawca, któremu zobowiązany przedstawi świadectwo pracy z powyższą wzmianką, zawiadamia o zatrudnieniu zobowiązanego zarówno organ egzekucyjny oraz dotychczasowego pracodawcę.

81. Obowiązki zobowiązanego wynikające z zajęcia wynagrodzenia za pracę

Zobowiązany zostaje poinformowany o zajęciu wynagrodzenia za pracę przez organ egzekucyjny, od tego momentu ciążą na nim pewne obowiązki.

Zobowiązany ma między innymi obowiązek powstrzymania się od odbierania wynagrodzenia za pracę, oczywiście poza częścią wolną od zajęcia, oraz obowiązek powstrzymania się od rozporządzania tym wynagrodzeniem za pracę. Zakazy te trwają aż do czasu zakończenia egzekucji.

Jeżeli zobowiązany w jakikolwiek sposób naruszy te zakazy np. poprzez odbiór wynagrodzenia, to będzie grozić mu odpowiedzialność cywilna i karna.

Dotyczy to również rozporządzania zajętym wynagrodzeniem, czego przykładem może być wydanie dyspozycji, by wynagrodzenie przekazywane było na konto bankowe. Taka dyspozycja jest nieważna.

82.Odpowiedzialność pracodawcy z tytułu nienależytego wykonania obowiązków wynikających z zajęcia wynagrodzenia za pracę.(???)

Pracodawca który nie wykonał lub wykonał nienależycie obowiązki wynikające z zajęcia wynagrodzenia za pracę odpowiada za wyrządzone szkody wierzycielowi na podstawie Kodeksu cywilnego.

Podlega on odpowiedzialności porządkowej w przypadku odmówienia udzielenia organowi egzekucyjnemu informacji.

Na pracodawcę, który nienależycie wykonał swoje obowiązki można nałożyć karę pieniężną. Kara może być powtarzana w przypadku uchylania się od wykonania, w dodatkowo wyznaczonych terminach.

Postanowienie w sprawie nałożenia kary pieniężnej wydaje organ egzekucyjny.

Na postanowienie o nałożeniu kary pieniężnej przysługuje zażalenie.

83. Egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego i z ubezpieczenia społecznego oraz renty socjalnej

Ten środek ma zastosowanie jedynie w przypadku, w którym zobowiązanym jest osoba fizyczna uzyskująca świadczenia z zaopatrzenia emerytalnego lub ubezpieczenia społecznego. Świadczeniami tymi są przede wszystkim emerytury i renty. Czynności organu egzekucyjnego są skierowane do dwóch podmiotów postępowania, organu rentowego, a także do zobowiązanego.

Po pierwsze organ egzekucyjny przesyła do właściwego do spraw wypłaty zobowiązanemu świadczeń organu rentowego zawiadomienie o zajęciu części przysługujących mu świadczeń. Zajęciu podlega tylko ta część świadczenia , która nie jest zwolniona spod egzekucji na podstawie przepisów stanowiących wyraz zasady postępowania egzekucyjnego- zasady poszanowania minimum egzystencji. W zawiadomieniu organ egzekucyjny wskazuje należność pieniężną, która ma być wyegzekwowana, odsetki z tytułu niezapłacenia należności w terminie oraz koszty egzekucyjne. Jednocześnie organ egzekucyjny wzywa organ rentowy, aby ten nie wypłacał zajętej części świadczenia zobowiązanemu, ale wypłacał ją do organu egzekucyjnego, aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności pieniężnych. Poucza organ rentowy o konsekwencjach naruszenia obowiązków. Organ egzekucyjny wzywa organ rentowy do podania w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia wysokości przysługujących zobowiązanemu miesięcznych świadczeń oraz zawiadamiania o każdej zmianie ich wysokości, a także do składania, w przypadku zaistnienia przeszkód do wypłacenia świadczeń, oświadczeń o rodzaju tych przeszkód.

Po drugie- organ egzekucyjny zawiadamia zobowiązanego o zajęciu części przysługujących mu świadczeń. Jednocześnie organ egzekucyjny poucza zobowiązanego o tym, że nie może on odbierać świadczeń, poza częścią wolną od zajęcia, ani rozporządzać nimi w żaden inny sposób. Rozporządzenia świadczeniem emerytalnym lub rentowym, dokonane po jego zajęciu, a także przed zajęciem, jeżeli jest ono wymagalne po zajęciu, są z mocy prawa nieważne. Organ doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego i odpis zawiadomienia o zajęciu świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego wysłanego do organu rentowego. Naruszenia przez zobowiązanego obowiązków może doprowadzić do pociągnięcia go do odpowiedzialności cywilnej, jak i karnej.

Zajęcie świadczenia jest dokonane z chwilą doręczenia organowi rentowemu zawiadomienia o zajęciu. Zajęcie to ma charakter trwały-zachowuje moc aż do momentu zaspokojenia egzekwowanej należności pieniężnej wraz z kosztami egzekucyjnymi. Trwa także w przypadku zmiany organu rentowego właściwego do wypłaty świadczeń. Zmiana organu rentowego nie pozbawia mocy dokonanego zajęcia świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego.

Szczegółowe obowiązki organu rentowego związane ze zmianą organu rentowego przez zobowiązanego w trakcie postępowanie postępowania egzekucyjnego określają przepisy analogiczne obowiązki po stronie pracodawcy w przypadku prowadzenia egzekucji z wynagrodzenia za pracę.

84. Egzekucja z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych.

Zakres zajęcia:

- na pokrycie egzekwowanych należności

-odsetek z tytułu niezapłacenia należności w terminie

- kosztów egzekucyjnych

Zajęcie obejmuje również kwoty, które nie były na rachunku bankowym w chwili jego zajęcia, a zostały wpłacone na ten rachunek po dokonaniu zajęcia.

Przebieg:

Sposób zajęcia - przesłanie bankowi (oddziałowi banku) zawiadomienia o zajęciu wierzytelności pieniężnej zobowiązanego z rachunku bankowego

Chwilą zajęcia jest dostarczenie bankowi (oddziałowi banku) zawiadomienia o zajęciu

W celu dokonania egzekucji z wierzytelności z rachunku bankowego, komornik przesyła do oddziału lub innej jednostki organizacyjnej banku, w którym dłużnik posiada rachunek, zawiadomienie o zajęciu wierzytelności pieniężnej dłużnika, wynikającej z posiadania rachunku bankowego, do wysokości należności będącej przedmiotem egzekucji wraz z kosztami egzekucyjnymi i wzywa bank, aby nie dokonywał wypłat z rachunku bez zgody komornika do wysokości zajętej wierzytelności, lecz przekazał bezzwłocznie zajętą kwotę na pokrycie należności albo zawiadomił komornika w terminie siedmiu dni o przeszkodzie do przekazania zajętej kwoty. Następnie komornik zawiadamia dłużnika o zajęciu jego wierzytelności z rachunku bankowego, doręczając mu odpis tytułu wykonawczego i odpis zawiadomienia, skierowanego do banku, o zakazie wypłat z rachunku bankowego.
Równocześnie także przesyła wierzycielowi odpis zawiadomienia przesłanego do banku.

Skutki zajęcia:

- zakaz dokonywania wypłata z zajętego rachunku bankowego do wysokości zajętej wierzytelności bez zgody organu egzekucyjnego

-zajęcie wierzytelności jest skuteczne w odniesieniu do rachunków bankowych zobowiązanego do prowadzonych dla kilku osób fizycznych

- zajęcie wierzytelności jest skuteczne w odniesieniu do rachunków bankowych zobowiązanego prowadzonych przez bank niezależnie od tego, czy organ egzekucyjny wskazał w zawiadomieniu numery tych rachunków

Obowiązki banku:

- wstrzymanie wszelkich wypłat z zajętego rachunku

• niezwłoczne zawiadomienie o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego innych oddziałów banku, inne banki, placówki pocztowe i inne podmioty uprawnione do dokonywania wypłat zobowiązanemu z zajętego rachunku

85. Egzekucja z wierzytelności pieniężnych- zakres przedmiotowy

Przepis regulujący postępowanie w przypadku zastosowania tej egzekucji został umieszczony w rozdziale 1 działu II, czyli w przepisach wspólnych dla egzekucji należności pieniężnych. Przyczyny takiego wyodrębnienia doktryna prawa administracyjnego doszukuje się przede wszystkim w tym, że zastosowanie egzekucji z pieniędzy powinno w zasadzie poprzedzać zastosowanie innych środków egzekucyjnych. Dopiero więc, jeżeli poprzez zastosowanie tego środka nie dojdzie do zaspokojenia wierzyciela, należy stosować inne środki egzekucji należności pieniężnych.

Przeprowadzenie egzekucji może nastąpić w dwojaki sposób:

- poprzez zapłatę należności przez zobowiązanego;

- poprzez odebranie mu pieniędzy.

W przypadku prowadzenia egzekucji przy zastosowaniu tego środka poborca skarbowy wzywa zobowiązanego do uiszczenia należności pieniężnej będącej przedmiotem egzekucji. Oczywiście poborca skarbowy przystępując do czynności egzekucyjnych powinien również doręczyć zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.

W przypadku zastosowania egzekucji z pieniędzy w trybie przymusowego ich odebrania, poborca ma obowiązek sporządzić protokół z dokonanych czynności egzekucyjnych. Protokół taki powinien zawierać:

1. Oznaczenie miejsca, czasu i rodzaju czynności,

2. Imiona i nazwiska osób uczestniczących w czynności,

3. Sprawozdanie z przebiegu czynności,

4. Zgłoszone przez obecnych wnioski i oświadczenia,

5. Podpisy obecnych lub wzmiankę o przyczynie braku podpisów,

6. Podpis egzekutora.

W przypadku przymusowego odebrania pieniędzy nie ma zastosowania wyłączenie obowiązku sporządzenia protokołu, które, jak wynika z ustawy , stosuje się tylko gdy następuje dobrowolna zapłata należności.

Jeżeli przeprowadzenie egzekucji w tym trybie okaże się nieskuteczne, to organ egzekucyjny zastosuje inne środki egzekucyjne. Taka bezskuteczność nie wyklucza również możliwości zastosowania tego samego środka egzekucyjnego za jakiś czas.

Egzekucja z pieniędzy może wyłącznie dotyczyć pieniędzy polskich.

86.Egzekucja z pozostałych praw majątkowych.

Prawa majątkowe to wszystkie te, prawa oprócz wierzytelności pieniężnych, zwłaszcza prawa podmiotowe bezwzględne, z mocy których osobie uprawnionej przypadają korzyści majątkowe. Przepisy regulujące egzekucje z pozostałych praw majątkowych stosuje się do praw majątkowych z wyjątkiem z papierów wartościowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych oraz wierzytelności z rachunków pieniężnych, prawa z papierów wartościowych nie zapisanych na rachunku papierów wartościowych, prawa z weksla, prawa autorskie i prawa pokrewne oraz prawa własności przemysłowej a ponadto udziały w spółce z.o.o oraz pozostałe prawa majątkowe, dla których ustawodawca przewidział inna regulacje.

Egzekucje dokonuje się przez zajęcie określonego prawa, które odbywa się w dwojaki sposób w zależności od tego czy warunkiem wykonania takiego prawa jest posiadanie dokumentu czy też z prawa majątkowego wynika obciążenie oznaczonego podmiotu względem zobowiązanego. W pierwszym przypadku zajęcie dokonuje się przez odbiór dokumentu w którym inkorporuje się prawo, natomiast w drugim poprzez zawiadomienie dłużnika zobowiązanego.

Zajęcie jest skuteczne z chwilą doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o zajęciu. Organ egzekucyjny; wzywa dłużnika aby w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia złożył oświadczenie dotyczące tego, czy;

a)  uznaje zajęte prawa

b)  przekaże organowi egzekucyjnemu z zajętych praw kwoty na pokrycie należności lub z jakiego powodu odmawia tego przekazania,

c)  w jakim sądzie lub przed jakim organem toczy się albo toczyła się sprawa o zajęte prawa

2. Zawiadamia zobowiązanego, ze nie wolno mu rozporządzać zajętym prawem.

3.Doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego o ile nie został wcześniej doręczony.

Do egzekucji z praw majątkowych z wyjątkiem praw, których egzekucji poświęcono regulację szczegółową, stosuje się odpowiednio przepisy regulujące egzekucje z innych wierzytelności pieniężnych z zastrzeżeniem, że do sprzedaży tych praw stosuje się przepisy dotyczące sprzedaży ruchomości.

87. Egzekucja z praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych

Przedmiotem egzekucji nie będą same papiery wartościowe ale prawa z nich wynikające. Działania organu podejmowane są zarówno wobec podmiotu prowadzącego rachunek papierów wartościowych lub rachunek pieniężny zobowiązanego, jak również wobec samego zobowiązanego.

Pierwszą czynnością organu egzekucyjnego jest zajęcie praw z papierów wartościowych i wierzytelności z rachunku pieniężnego. Zajęcie następuje poprzez przesłanie do podmiotu prowadzącego te rachunki zawiadomienia p zajęciu praw z papierów wartościowych oraz wierzytelności do wysokości dochodzonych kwot. Zajęcie uznaje się za dokonane z chwilą doręczenia podmiotowi prowadzącemu rachunki zawiadomienia o zajęciu. Obejmuje ono nie tylko prawa i wierzytelności, które znajdowany się na rachunku w dniu zajęcia, ale również prawa, które jeszcze w tym momencie nie zostały zapisane lub nie znajdowały się na rachunku, a które wpłynęły na rachunek po zajęciu.

Zawiadomienie o zajęciu zgodnie z ustawa egzekucyjną powinno zawierać, poza danymi zobowiązanego również wskazanie wysokości egzekwowanej kwoty, wysokości odsetek, które powstały na skutek niezapłacenia należności w terminie oraz kosztów egzekucyjnych. Dla skuteczności zajęcia wystarczającym jest wskazanie w zawiadomieniu wyłącznie imienia i nazwiska lub firmy oraz adresu zobowiązanego.

Jednocześnie z doręczeniem zawiadomienia organ egzekucyjny wzywa podmiot prowadzący rachunki, aby przekazał organowi egzekucyjnemu z rachunku pieniężnego zobowiązanego środki do wysokości kwot podlegających ściągnięciu, a jeżeli środki na rachunku pieniężnym nie są wystarczające do pokrycia egzekwowanych kwot, aby dokonał na żądanie organu egzekucyjnego sprzedaży zajętych papierów wartościowych i uzyskaną ze sprzedaży kwotę wpłacił organowi egzekucyjnemu albo zawiadomił ten organ w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienie o przeszkodzie w dokonaniu realizacji zajęcia. Przeszkodą w dokonaniu realizacji zajęcia jest sytuacja, w której podmiot, do którego skierowano zawiadomienie o zajęciu, nie prowadzi rachunku zobowiązanego- o tym fakcie ma on również obowiązek poinformować organ egzekucyjny.

Podmiot prowadzący rachunek zobowiązanego ma również obowiązek poinformować o uprzednim zajęciu przez inny organ egzekucyjny praw z papierów wartościowych i wierzytelności z rachunku pieniężnego zobowiązanego. Obowiązek zawiadomienia obejmuje organ egzekucyjny, który doręczył mu zawiadomienia o zajęciu, jak i organ egzekucyjny, który uprzednio zajął prawa i wierzytelności.

Jednocześnie z przesłaniem zawiadomienia o zajęciu organ egzekucyjny zawiadamia zobowiązanego o zajęciu jego praw z papierów wartościowych i wierzytelności z rachunku pieniężnego, doręczając mu odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został wcześniej doręczony, i odpis zawiadomienia skierowanego do prowadzącego rachunki o zajęciu praw z papierów wartościowych i wierzytelności z rachunki pieniężnego. Zobowiązanemu nie wolno zajętymi prawami rozporządzać.

Wzywa zobowiązanego, aby w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zajęciu jego praw i wierzytelności, poinformował organ egzekucyjny, w jakiej kolejności i po jakiej cenie papiery wartościowe mają być zbywane.

Organ egzekucyjny wystawia zlecenie sprzedaży papierów wartościowych. Organ egzekucyjny wystawiając zlecenie sprzedaży związany jest dyspozycją zobowiązanego co do kolejności zbywania papierów wartościowych, jak i ceny, za jaką mają być zbywane. Jeżeli zobowiązany w wyznaczonym terminie nie wskazał ceny lub kolejności zbycia papierów wartościowych lub jeżeli w terminie 5 kolejnych dni transakcyjnych sprzedaż papierów wartościowych zgodnie z dyspozycją zobowiązanego nie dojdzie do skutku, to organ egzekucyjny wystawia zlecenie sprzedaży papierów wartościowych po cenie umożliwiającej realizacje zlecenia na rynku regulowanym. W tym celu ustala organ egzekucyjny ustala zakres i kolejność oraz cenę sprzedaży papierów wartościowych. Organ egzekucyjny ma obowiązek przy dokonywaniu tych czynności kierować się notowaniami giełdowymi papierów wartościowych z dnia poprzedzającego dzień wystawienia zlecenia, jak również realnymi możliwościami sprzedaży papierów wartościowych. W pierwszej kolejności sprzedaży podlegają papiery wartościowe, których ceny w dniu poprzedzającym dzień zlecenia sprzedaży zapewniały najwyższy dochód lub najniższą stratę liczoną w stosunku do wartości nominalnej tych papierów. Jeżeli sprzedaż papierów wartościowych nie dojdzie do skutku w terminie 5 kolejnych dni transakcyjnych lub kwoty uzyskane ze sprzedaży nie wystarczają na pokrycie dochodzonych należności, organ egzekucyjny wystawia kolejne zlecenie dokonania sprzedaży uzupełniającej. Przy ponownym wykonaniu zlecenia jest on obowiązany ponownie zastosować przedstawione wyżej zasady.

88. Egzekucja z weksla: zakres przedmiotowy, przebieg egzekucji, skutki zajęcia

Weksel to papier wartościowy w którym wystawca sam przyrzeka zapłatę oznaczonej sumy pieniężnej albo poleca jej zapłatę osobie trzeciej, przyjmując bezwarunkową odpowiedzialność za jej zapłatę i poddając się wszystkim wymaganiom prawa wekslowego.

Zakres przedmiotowy:

Egzekucję z weksla stosuje się wyłącznie do papierów wartościowych, regulowanych przepisami prawa wekslowego.

Przebieg egzekucji:

W ramach egzekucji z weksla organ egzekucyjny dokonuje zajęcia przez odbiór weksla, z czynności tej sporządzany jest protokół zajęcia.

Organ egzekucyjny jednocześnie wzywa trasata (osobę która ma weksel zapłacić) aby należnej od niego sumy wekslowej nie uiszczał prawnemu posiadaczowi weksla, lecz wpłacił ją w terminie wykupu weksla organowi egzekucyjnemu.

Organ egzekucyjny zawiadamia zobowiązanego, że nie wolno mu rozporządzać zajętym wekslem, ani odebrać od trasata sumy wekslowej.

Skutki zajęcia:

W wyniku zajęcia organ egzekucyjny wstępuje w prawa zobowiązanego wynikające z weksla i będzie zmierzał do jego realizacji poprzez:

• przedstawienia wesela do zapłaty trasatowi

• sprzedaży weksla w trybie przewidzianym dla sprzedaży ruchomości

Gdy realizacja weksla okaże się nieskuteczna zajęcie weksla przekształca się w zajęcie wierzytelności zabezpieczonej wekslem.

89.Egzekucja z autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych oraz praw właśności przemysłowej.

Stosuje się do egzekucji z;

1) autorskiego prawa majątkowego i praw pokrewnych.

2) patentu,

3) prawa ochronnego na wzór użytkowy,

4) prawa z rejestracji wzoru zdobniczego,

5) prawa z rejestracji znaku towarowego,

6) prawa do używania znaku towarowego powszechnie znanego nie zarejestrowanego,

7) prawa z rejestracji topografii układu scalonego,

8) prawa do projektu racjonalizatorskiego

Oraz wszelkich korzyści z tych praw dla zobowiązanego. Pierwszą czynnością jest zajęcie powyższych praw, które dokonuje się przez wpisanie ich do protokołu zajęcia i podpisanie protokołu przez poborcę skarbowego a także zobowiązanego i świadków. Zajęcie może nastąpić również poprzez przesłanie do Urzędu Patentowego RP zawiadomienia o zajęciu, nie dotyczy to jednak autorskiego prawa majątkowego i praw pokrewnych oraz prawa do używania znaku towarowego powszechnie znanego niezarejestrowanego. W protokole poborca skarbowy zamieszcza opis zajętych praw i ich wartość szacunkową. Na oszacowanie zobowiązanemu przysługuje prawo wniesienia zarzutu do org.egz w terminie 7 dni od zajęcia.

W przypadku nieuwzględnienia zarzutu organ obowiązany jest zwrócić się do biegłego skarbowego o oznaczenie wartości zajętych praw.

Jeżeli oszacowanie przez poborcę skarbowego jest niemożliwe lub zajęcia dokonano przez doręczenie Urzędowi Patentowemu RP zawiadomienia o zajęciu, organ egzekucyjny zobowiązany jest zwrócić się do biegłego skarbowego o oszacowanie wartości tych praw.

Zajęciu nie podlega:

1) autorskie prawo majątkowe służące twórcy za jego życia, z wyjątkiem wymagalnych wierzytelności;

2) prawo do utworu nieopublikowanego, jeżeli spadkobiercy sprzeciwiają się egzekucji z tego prawa i sprzeciw ten jest zgodny z ujawnioną wolą twórcy nierozpowszechniania utworu;

3) patent i prawo ochronne na wzór użytkowy o charakterze tajnym.

Zajęcie jest skuteczne z chwilą podpisania protokołu zajęcia przez poborcę skarbowego, zobowiązanego i świadków, albo jeżeli tryb ten jest możliwy z chwilą doręczenia UP RP zawiadomienia o zajęciu, jeżeli było wcześniejsze.

Organ po dokonaniu zajęcia doręcza zobowiązanemu protokół zajęcia, odpis tytułu wykonawczego, jeżeli nie został uprzednio doręczony, zawiadamia zobowiązanego, ze nie wolno mu rozporządzać zajętymi prawami oraz przesyła do UP RP wniosek o dokonanie we właściwym rejestrze wpisu o zajęciu prawa, jeżeli przedmiotem zajęcia są prawa objęte tymi rejestrami. Jeżeli zajęte prawa zostały uprzednio zajęte przez inny organ egzekucyjny, zobowiązany niezwłocznie zawiadamia o tym właściwe organy egzekucyjne. Kolejną czynnością jest sprzedaż zajętych praw.

90. Egzekucja z udziału w spółce z o.o.- zakres przedmiotowy

Procedura towarzysząca zastosowaniu tego środka nie różni się istotnie od innych środków egzekucji należności pieniężnych. Organ dokonuje zajęcia udziału w spółce z o.o. oraz wierzytelności związanych z zajętym udziałem, np. prawa do udziału w zysku spółki, przez przesłanie do spółki zawiadomienia o zajęciu udziału. Równocześnie w zawiadomieniu wzywa spółkę, aby ta nie uiszczała zobowiązanemu żadnych należności, które mu przypadają z tytułu zajętego udziału do wysokości egzekwowanej należności wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie i kosztami egzekucyjnymi, lecz aby należne kwoty przekazała organowi egzekucyjnemu na pokrycie wskazanych w zawiadomieniu należności. Zajęcie udziału oraz wierzytelności z tego prawa jest dokonane z chwilą doręczenia spółce zawiadomienia.

Równocześnie z przesłaniem zawiadomienia organ wykonuje czynności skierowane do zobowiązanego oraz do sądu rejestrowego, w którym spółka jest zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym. Organ egzekucyjny kieruje do sądu rejestrowego wniosek o dokonanie w Krajowym Rejestrze Sądowym wpisu o zajęciu udziału, natomiast zobowiązanemu doręcza odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został wcześniej doręczony, a także odpis wniosku skierowanego do sądu rejestrowego. Zawiadamia go, że nie wolno mu odebrać należności objętych zajęciem, ani rozporządzać zajętym udziałem.

W przypadku, w którym egzekucja z należności przysługujących zobowiązanemu z tytułu zajętego udziału nie prowadzi do pełnego pokrycia dochodzonej należności, organ egzekucyjny podejmuje czynności służące zbyciu udziału w spółce z o.o. W tym celu występuje do właściwego Sądu rejestrowego o zarządzenie sprzedaży zajętego udziału.

Jeżeli sąd nie zarządzi sprzedaży zajętego udziału, pozostają w mocy dokonane czynności egzekucyjne, czyli zajęcie udziału. Jeżeli sąd zarządzi sprzedaż udziału, to organ egzekucyjny sprzedaje zajęty udział w przypadku, gdy umowa spółki nie zawiera ograniczeń zbycia udziału, albo umowa spółki zawiera ograniczenia zbycia udziału, lecz spółka, w terminach i na zasadach określonych w KSH, nie wystąpi o dokonanie oszacowania wartości zajętego udziału albo wystąpi o takie oszacowanie, ale nie skaże osoby, która nabędzie udział, albo osoba wskazana przez spółkę nie wpłaci organowi egzekucyjnemu ustalonej ceny.

Zgodnie z przepisami ustawy KSH zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz zastawienie udziału umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć. Jeżeli zbycie udziału uzależnione jest od zgody spółki, to wówczas zastosowanie będą miały postanowienia tej umowy. Jeżeli jednak umowa spółki nie reguluje szczegółowo kwestii zbycia udziałów, to wówczas zastosowanie ma regulacja zawarta w KSH, zgodnie z którą zgody na zbycie udziela zarząd w formie pisemnej. Jeżeli zarząd odmówi udzielenia zgody na zbycie, to sąd rejestrowy może mimo to pozwolić na zbycie, jeżeli istnieją po temu ważne powody. W takim przypadku spółka może w terminie wyznaczonym przez sąd rejestrowy przedstawić swojego nabywcę udziałów. Spółka zgodnie z przepisami KSH ma bowiem prawo przedstawić osobę, która nabędzie udział za cenę, jaką określił sąd rejestrowy po zasięgnięciu, w miarę potrzeby, opinii biegłego, jeżeli sprzedaż udziału, którego zbycie umowa spółki uzależnia od zgody spółki lub w inny sposób ogranicza, ma nastąpić w drodze egzekucji. W takim przypadku spółka powinna w terminie 2 tyg. Od dnia zawiadomienia jej przez sąd rejestrowy o zarządzeniu sprzedaży, zgłosić wniosek o przeprowadzenia w tym trybie wyceny udziału. Jeżeli w ciągu 2 tyg. Spółka nie wystąpi z wnioskiem o przeprowadzenia wyceny udziału albo jeżeli w tym terminie licząc od dnia zawiadomienia spółki o ustaleniu ceny nabycia osoba wskazana przez spółkę nie wpłaci organowi egzekucyjnemu ustalonej ceny, udziały będą sprzedane w trybie przewidzianym w przepisach egzekucyjnych.

Do sprzedaży zajętego udziału stosuje się przepisy poświęcone sprzedaży ruchomości, z tym jednak zastrzeżeniem, że w przypadku oszacowania wartości zajętego udziału przez sąd rejestrowy, organ egzekucyjny przyjmuje przy sprzedaży kwotę oszacowania jako cenę wywoławczą.

91. Egzekucja z ruchomości: zakres przedmiotowy, przebieg egzekucji, skutki zajęcia, obowiązki zobowiązanego wynikające z zajęcia, oszacowanie ruchomości, dozór, sprzedaż ruchomości - rodzaje i przebieg

Egzekucja z ruchomości składa się co do zasady z dwóch części:

• zajęcia ruchomości

• egzekucyjnej sprzedaży ruchomości

Zakres przedmiotowy:

Ruchomości to wszelkie rzeczy, które nie są nieruchomościami (nieruchomości to części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności, budynki trwale z gruntem związane, części takich budynków jeżeli stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności).

Spod egzekucji wyłączone są ruchomości wymienione w przepisach, zgodnie z zasadą poszanowania minimum egzystencji.

Zajęciu nie podlegają również ruchomości o wartości przewyższającej kwotę potrzebną do zaspokojenia egzekwowanej należności wraz z odsetkami i kosztami egzekucyjnymi, jeżeli zobowiązany posiada inną podlegającą egzekucji ruchomość o wartości wystarczającej na zaspokojenie tych należności, a sprzedaż tej ruchomości nie nastręcza trudności.

Przedmiotem egzekucji z nieruchomości może być ruchomość stanowiąca współwłasność łączną spółki nieposiadającej osobowości prawnej lub współwłasność w częściach ułamkowych, gdy zgodę na sprzedaż takiej ruchomości wyrażą pozostali współwłaściciele.

Egzekucji podlegają również ruchomości pozostające we władaniu osób trzecich.

Przebieg egzekucji:

Egzekucji z ruchomości dokonuje co do zasady poborca skarbowy, który przystępując do czynności dokonuje zajęcia ruchomości zobowiązanego. Istotą zajęcia ruchomości jest jej wpisanie do protokołu zajęcia i podpisanie go przez poborcę skarbowego. W protokole tym poborca umieszcza opis każdej zajętej ruchomości oraz oznacza jej wartość szacunkową, następnie protokół doręcza się zobowiązanemu. Na zajętej ruchomości poborca umieszcza znak ujawniający jej zajęcie.

Drugim etapem egzekucji z ruchomości jest sprzedaż. Z zasady zajęta ruchomość nie może być sprzedana wcześniej niż przed upływem siódmego dnia od daty zajęcia, chyba że ruchomość ta musi zostać sprzedana w trybie natychmiastowym, gdyż ulega łatwo zepsuciu, albo sprawowanie nad nią nadzoru lub przechowywanie jej powodowałoby koszty nie współmierne do jej wartości. W trybie natychmiastowy sprzedane musi być też zajęty inwentarz żywy jeżeli zobowiązany odmówił przyjęcia go pod dozór.

Sprzedaż może zostać dokonana w jeden z 5 sposobów.

Skutki zajęcia:

Zajęci ruchomości powoduje dwojakie skutki:

1. stanowi podstawę do podjęcia dalszych czynności egzekucyjnych, przede wszystkim zmierzających do sprzedaży

2. ogranicza zobowiązanego jako właściciela rzeczy w dysponowaniu i korzystaniu z zajętej ruchomości.

Naruszając te ograniczenia zobowiązany naraża się na odpowiedzialność karną, a na gruncie prawa cywilnego, zbycie przez zobowiązanego zajętej rzeczy jest czynnością bezwzględnie nieważną.

Obowiązki zobowiązanego wynikające z zajęcia.

Zobowiązany ma obowiązek powstrzymać się w dysponowaniu i korzystaniu z zajętej ruchomości.

Oszacowanie ruchomości.

Oprócz oznaczenia cech właściwych zajętej ruchomości poborca skarbowy oznacza także jej wartość szacunkową trakcie sporządzania protokołu zajęcia. Zobowiązany ma prawo przedstawiać poborcy skarbowemu dowody istotne dla oszacowania, takie jak np. rachunki. W niektórych przypadkach oszacowania powinni dokonać biegli, wtedy oszacowanie nie następuje bezpośrednio po zajęciu ale w terminie późniejszym.

Ruchomości wykonane ze złota, srebra, platyny, maszyny i urządzenia produkcyjne a także pojazdy transportu nie są oszacowywane przez poborcę skarbowego, lecz poborca ten jest zobowiązany do powołania biegłych, którzy dokonają oszacowania.

Dozór.

Z zasady zajęta nieruchomość powinna pozostać we władaniu zobowiązanego i to on powinien sprawować nad nią dozór. Dopiero gdy zajęty przedmiot nie może zostać w miejscu jego zajęcia należy oddać go pod dozór innej osobie.

Wyjątkiem jest tu sytuacja gdy zajętymi ruchomościami są dobra kultury, wtedy dozór na zajętymi ruchomościami sprawuje właściwa państwowa instytucja kultury, lub przedmioty ze złota, platyny, srebra, nad którymi dozór sprawuje organ egzekucyjny.

Dozorca ma obowiązek przechowywania powierzonej mu rzeczy z należytą starannością, czyli w teki sposób, by rzecz ta nie straciła na wartości. Jeżeli w czasie dozoru ruchomość ta zostanie uszkodzona, zniszczona lub zginie, to dozorca będzie ponosił z tego tytułu odpowiedzialność cywilną. Okolicznościami wyłączającymi odpowiedzialność dozorcy są siła wyższa i przypadek.

Dozorcy, który nie jest zobowiązanym, domownikiem, albo osoba trzecią u której zajęto ruchomość przysługuję wynagrodzenie oraz zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru.

Prawo użytkowania zajętej rzeczy maja tylko dozorca będący zobowiązanym, jego domownikiem, oraz osoba trzecia u której rzecz zajęto, Dozorca nie będący jednym z wyżej wymienionych podmiotów może korzystać z rzeczy tylko gdy jest to niezbędne do utrzymania jej wartości.

Sprzedaż ruchomości - rodzaje i przebieg.

Istnieje pięć sposobów sprzedaży zajętej ruchomości:

• sprzedaż w drodze licytacji publicznej,

• sprzedaż po cenie oszacowania podmiotom prowadzącym działalność handlową,

• przekazanie do sprzedaży podmiotom prowadzącym sprzedaż komisową tego rodzaju ruchomości,

• sprzedaż w drodze przetargu ofert,

• sprzedaż z wolnej ręki.

Wybór sposobu sprzedaży należy do organu egzekucyjnego, chyba że zajętą ruchomością są dobra kultury, materiały biblioteczne, waluty oraz inne wartości dewizowe. Waluty obce i inne wartości dewizowe organ sprzedaje bankowi prowadzącemu ich skup.

Forma sprzedaży z wolnej ręki jest formą ostateczną, gdyż może być stosowana jedynie do ruchomości, których nie udało się sprzedaż w formach wymienionych powyżej.

Jeżeli i w tej formie nie dojdzie do sprzedaży to organ egzekucyjny sprzedaje zajętą ruchomość jednostkom prowadzącym skup przedmiotów używanych lub skup surowców wtórnych, a gdy i to się nie powiedzie to zwraca ją zobowiązanemu.

92. Egzekucja z nieruchomości: zakres przedmiotowy, przebieg egzekucji, skutki zajęcia, obowiązki zobowiązanego wynikające z zajęcia, oszacowanie nieruchomości, sprzedaż nieruchomości - rodzaje i przebieg

Ten rodzaj egzekucji jest najdotkliwszy dla zobowiązanego, ustawodawca traktuje go jako środek ostateczny, by można go zastosować muszą być spełnione łącznie dwie przesłanki:

• zastosowanie innych środków egzekucji należności pieniężnych nie było możliwe lub okazało się bezskuteczne

• egzekucja prowadzona będzie w celu wyegzekwowania należności pieniężnych określonych lub ustalonych w decyzji ostatecznej lub wynikających z orzeczenia sądu zaopatrzonego w klauzulę wykonalności oraz z tytułu wykonawczego wystawionego przez ministra właściwego ds. finansów publicznych.

Zakres przedmiotowy:

Przedmiotem egzekucji z nieruchomości może być własność nieruchomości, użytkowanie wieczyste, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.

Przebieg egzekucji:

Egzekucja z nieruchomości obejmuje:

• zajęcie nieruchomości

• opis i oszacowanie wartości nieruchomości

• licytację

• przybicie

• przyznanie własności

• podział kwoty uzyskanej z egzekucji

Egzekucję rozpoczyna zajęcie nieruchomości, które następuje poprzez wezwanie zobowiązanego, aby zapłacił egzekwowana należność pieniężną wraz z odsetkami i kosztami egzekucyjnymi w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem przystąpienia do opisu i oszacowania wartości nieruchomości oraz przesłanie mu zawiadomienia o zajęciu nieruchomości.

Skutki zajęcia:

Podstawowym skutkiem zajęcia jest uniemożliwienie zobowiązanemu usunięcia nieruchomości spod egzekucji poprzez jej zbycie osobie trzeciej., gdyż takie rozporządzenie nieruchomością nie ma wpływu na prowadzenie egzekucji, w dalszym ciągu to właśnie z tej zajętej nieruchomości będzie prowadzona egzekucja.

Następnym skutkiem jest nieważność wszelkiego rozporządzania przedmiotami, które podlegały zajęciu razem z nieruchomością.

Zajęcie obejmuje nieruchomość, to wszystko co może zostać obciążone hipoteką oraz pożytki z nieruchomości.

Obowiązki zobowiązanego wynikające z zajęcia:

Z zasady zajętą nieruchomość pozostawia się w zarządzie zobowiązanego, który korzysta wtedy z praw i obowiązków zarządcy., ale organ egzekucyjny kierując się przesłanką prawidłowego sprawowania zarządu może oddać nieruchomość pod zarząd osoby trzeciej.

Oszacowanie nieruchomości:

Do opisu i oszacowania organ egzekucyjny przystępuje po bezskutecznym upływie terminu, jaki wyznaczył zobowiązanemu do zapłaty dochodzonych należności.

Opis i oszacowanie nieruchomości odbywa się dwuetapowo. Najpierw organ egzekucyjny sporządza opis nieruchomości w formie protokołu opisu i oszacowania, a następnie wyznacza rzeczoznawcę majątkowego do jej oszacowania.

Dokonując oszacowania rzeczoznawca majątkowy ma obowiązek podać wartość gruntów, obiektów budowlanych, a także przynależności i pożytków. Uczestnicy postępowania mają możliwość wnoszenia zarzutów do opisu i oszacowania wartości nieruchomości, mogą to uczynić w ciągu 14 dni od dnia ukończenia opisu i oszacowania.

Opis i oszacowanie wartości nieruchomości kończy się wydaniem przez organ egzekucyjny postanowienia w sprawie opisu i oszacowania, na które przysługuje zażalenie.

Sprzedaż nieruchomości - rodzaje i przebieg.

Kolejnym etapem egzekucji jest sprzedaż w drodze licytacji, która ma charakter publiczny i odbywa się w obecności i pod nadzorem komornika skarbowego, którym jest kierownik komórki organizacyjnej urzędu skarbowego prowadzącej egzekucję administracyjną.

W celu zapewnienia licytacji publicznego charakteru, organ egzekucyjny zawiadamia o jej terminie i miejscu przez publiczne obwieszczenie. Do przeprowadzenia licytacji wystarczy stawiennictwo choćby jednego licytanta.

Uczestnictwo w licytacji warunkowane jest wpłatą wadium, które wynosi 1/10 oszacowanej wartości nieruchomości, przy czym w licytacji nie mogą brać udziału m.in. pracownicy organu egzekucyjnego i zobowiązany. Po zakończeniu licytacji wadium złożone przez licytanta, któremu udzielono przybicia zatrzymuje się, natomiast pozostałym licytantom niezwłocznie zwraca.

Licytacja odbywa się ustnie, a postąpienie nie może wynosić mniej niż 1% ceny wywołania. Gdy z uwagi na brak zainteresowania nieruchomością nie dokonano jej sprzedaży w drodze pierwszej licytacji, organ egzekucyjny przeprowadza drugą licytację, w której cena wywołania wynosi 70% oszacowanej wartości nieruchomości. , a jeżeli i ta się nie powiedzie to organ przeprowadza trzecią licytację, gdzie cena wywołania wynosi 65% oszacowanej wartości nieruchomości. Jeżeli i to się nie powiedzie, a uprawnione podmioty nie chcą przejąć nieruchomości, postępowanie się umarza, a nowa egzekucja z tej samej nieruchomości może zostać wszczęta dopiero po upływie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu egzekucji.

Kolejnym etapem egzekucji z nieruchomości jest przybicie, którego dokonuje organ egzekucyjny po zakończeniu licytacji wydając postanowienie o przybiciu. W postanowieniu tym organ wskazuje na kogo rzecz przybicie następuje, czyli kto jest nabywcą nieruchomości.

Następnie organ egzekucyjny wzywa licytanta, który uzyskał przybicie, aby ten w terminie 14 dni od otrzymania wezwania złożył do depozytu organu egzekucyjnego cenę nabycia z potrąceniem wadium.

Gdy postanowienie o przybiciu stało się ostateczne i gdy nabywca zapłacił cenę nabycia, organ egzekucyjny wydaje postanowienie o przyznaniu własności nieruchomości, na które służy zażalenie.

Ostateczne postanowienie o przyznaniu własności nieruchomości przenosi jej własność na nabywcę. Egzekucja kończy się podziałem kwot uzyskanych z egzekucji.

93. Grzywna w celu przymuszenia

Grzywna w celu przymuszenia jest jedynym środkiem egzekucyjnym o charakterze przymuszającym. Jej celem jest doprowadzenie do wykonania obowiązku pośrednio, poprzez dolegliwość nałożonej grzywny, która ma skłonić zobowiązanego lub osoby czuwające nad wykonaniem obowiązku, do wykonania tego obowiązku.

Grzywnę stosuje się w 3 sytuacjach: po pierwsze, gdy poddany egzekucji administracyjnej obowiązek polega na znoszeniu czegoś lub zaniechaniu czegoś, po drugie w sytuacji, gdy egzekwowany obowiązek polega na wykonani czynności, których z uwagi na ich charakter nie może wykonać inna osoba. Są to obowiązki, które mogą być spełnione wyłącznie przez zobowiązanych i stąd można je określić jako obowiązki osobiste. Po trzecie grzywnę w celu przymuszenia stosuje się w przypadkach gdy zastosowanie innego środka egzekucyjnego obowiązków o charakterze niepieniężnym jest nie celowe.

Podmioty wobec, których grzywna może być zastosowana; osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej

Gdy zobowiązanym jest osoba fizyczna działająca przez ustawowego przedstawiciela, przedsiębiorstwo państwowe lub inna państwowa jednostka organizacyjna, organizacja spółdzielcza, samorządowa, zawodowa lub inna społeczna osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, grzywnę nakłada się na ustawowego przedstawiciela zobowiązanego lub na osobę, do której należy bezpośrednie czuwanie nad wykonywaniem przez zobowiązanego obowiązków tego rodzaju, jakim jest egzekwowany obowiązek. Jednocześnie może być nałożona grzywna na zobowiązaną osobę prawną lub jednostkę organizacyjną, jeżeli jest to niezbędne dla przymuszenia wykonania obowiązku.

Organ egzekucyjny powinien w pierwszej kolejności jednak nałożyć grzywnę na osoby zobowiązane do bezpośredniego czuwania nad wykonaniem obowiązków tego rodzaju, co obowiązek egzekwowany, dopiero w przypadku niemożności ustalenia osób zobowiązanych do bezpośredniego czuwania nad wykonaniem grzywnę w celu przymuszenia należy nałożyć na przedstawiciela ustawowego. Grzywna jest środkiem, który może być stosowany wielokrotnie w tej samej lub wyższej kwocie. Wyjątek stanowi grzywna nakładana w celu przymusowego wykonania obowiązku wynikającego z przepisów prawa budowlanego( w tym przypadku jest jednorazowa). Ustawodawca określił tylko górne granice wysokości nakładanych grzywien w celu przymuszenia, pozostawiając organom swobodę w zakresie szczegółowego ustalania ich wysokości. Swoboda ta jednak powinna się mieścić w granicach wyznaczonych przez zasadę celowości i zastosowania najłagodniejszych środków egzekucyjnych. W stosunku do osób fizycznych, a wiec zobowiązanych, ich przedstawicieli ustawowych oraz osób zobowiązanych do czuwania nad wykonaniem obowiązku, grzywna nie może przekroczyć 5.000 złotych, natomiast suma łącznie nałożonych grzywien nie może przekroczyć 100.000 złotych.

Nie uiszczenie grzywny w terminie może spowodować jej ściągnięcie w trybie egzekucji należności pieniężnych. Podstawą egzekucji staje się postanowienie o nałożeniu grzywny a organ egzekucyjny staje się wierzycielem. Obowiązek uiszczenia grzywien nie przechodzi na spadkobierców lub następców prawnych zobowiązanego. Jest to obowiązek o charakterze osobistym, wygasa z chwilą śmierci. Reguła ta jednak ma tylko zastosowanie do samego obowiązku uiszczenia nałożonej grzywny, a nie do obowiązku, którego wykonanie miało nastąpić w wyniku jej zastosowania.

Umorzenie grzywny; w razie wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym, nałożone a nie uiszczone lub nie ściągnięte grzywny w celu przymuszenia podlegają umorzeniu, jednak następuje to wyłącznie na wniosek zobowiązanego. Brak wniosku nakłada na organ egz. obowiązek ściągnięcia grzywny w trybie egzekucji należności pieniężnych. O umorzeniu organ egz. orzeka gdy; nastąpiło wykonanie obowiązku i złożenie wniosku o umorzenie nie uiszczonych lub nie ściągniętych grzywien. Organ orzeka w formie postanowienia na które przysługuje zażalenie.

Nałożone i uiszczone lub ściągnięte grzywny mogą być w razie wykonania obowiązku zwrócone w całości lub części. O zwrocie orzeka organ, w wyniku łącznego spełnienia przesłanek; wykonanie obowiązku, złożenie wniosku o zwrot grzywien oraz wystąpienie uzasadnionych przypadków, których ocena należy do organu egzekucyjnego.

Formą rozstrzygnięcia jest postanowienie na które nie przysługuje zażalenie.

94. Wykonanie zastępcze

1. Zakres stosowania wykonania zastępczego

Możliwość zastosowania wykonania zastępczego została ograniczona do tych obowiązków polegających na wykonaniu czynności, które mogą być wykonane za zobowiązanego przez inną osobę np. ( 21.03.1985 Ustawa o drogach publicznych art. 36)w razie samowolnego naruszenia pasa drogowego lub zarezerwowanego pasa terenu, właściwy zarządca drogi orzeka o przywróceniu ich do stanu poprzedniego; ( 07.07.1994 Ustawa Prawo budowlane art. 48 ust.1)właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę.

2. Tryb zastosowania wykonania zastępczego

Zastosowanie wykonania zastępczego następuje w wyniku doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego oraz postanowienia o zastosowaniu środka egz. Postanowienie o zastosowaniu wykonania zastępczego powinno zawierać wskazania podmiotu, któremu zlecono wykonanie zastępcze obowiązku podlegającego egzekucji administracyjnej ( wykonawcy). Brak wskazania wykonawcy nie powoduje bezskuteczności, bowiem organ może wyznaczyć wykonawcę w terminie 1 m-c po wydaniu przedmiotowego postanowienia. W postanowieniu organ egz. Może wezwać zobowiązanego do wpłacenia określonej kwoty pieniężnej tytułem zaliczki na koszty wykonania zastępczego. Organ egz. Określa kwotę pieniężną i termin, w jakim zobowiązany powinien dokonać wpłaty. Wezwanie to stanowi podstawę egzekucji, ponieważ jest aktem indywidualnym właściwego organu nakładającym na zobowiązanego obowiązek o charakterze pieniężnym. Należy zobowiązanego pouczyć o konsekwencjach niewykonania tego obowiązku w terminie. W przypadku nie uiszczenia w terminie zostanie ona ściągnięta w trybie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych. Organ egz. Może też w postanowieniu nakazać zobowiązanemu dostarczyć posiadaną dokumentację, materiałów i środków przewozowych, niezbędnych do wykonania zastępczego. Ten element postanowienia o zastosowaniu wykonania zastępczego stanowi podstawę egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym, a więc kolejnego postępowania egzekucyjnego, które może być wszczęte w przypadku uchylenia się od obowiązku. Pouczamy zobowiązanego o zagrożeniu zastosowania odpowiednich śr.egz w przypadku niewykonania obowiązku.

Organ egz. Może, w drodze postanowienia, wezwać zobowiązanego to wpłacenia określonej kwoty pieniężnej tytułem zaliczki na koszty wykonania zastępczego, nakazać dostarczenie dokumentacji, materiałów i środków przewozowych. Postanowienia takie mogą być wydane w przypadku, w którym obowiązki te nie zostały nałożone na zobowiązanego w postanowieniu o zastosowaniu wykonania zastępczego. Również i w tym przypadku pouczamy o konsekwencjach niezastosowania się( jw.). Na postanowienia te zobowiązanemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia.

W wyniku wszczęcia postępowania zmierzającego do przymusowego wykonania obowiązku objętego tytułem wykonawczym powstaje stosunek administracyjnoprawny między organem egz. I zobowiązanym. Dokonanie wyboru wykonawcy przez organ egz. Powoduje nawiązanie stosunku cywilnoprawnego między organem egz. i wykonawcą( najczęściej w drodze zawarcia umowy cywilnoprawnej). Konsekwencją wyboru wykonawcy przez organ egz. jest jego odpowiedzialność przed tym organem. Wykonawca nie ponosi odpowiedzialności z tytułu zawartej umowy wyłącznie w stosunku go organu egz., bowiem podmiotem, który może wystąpić wobec niego z roszczeniem cywilnym jest również zobowiązany. Powstaje stosunek cywilnoprawny między wykonawcą i zobowiązanym. Odpowiedzialność wykonawcy wobec zobowiązanego opiera się na 3 kryteriach: rzetelności, celowości, prawidłowości( rzetelne wykonanie robót, celowe zużycie dostarczonych materiałów, prawidłowe korzystanie ze środków transportowych). Prawo wglądy zobowiązanego w czynności wykonawcy ze względy na prawo dochodzenia roszczeń. Zobowiązany może składać wnioski co do sposobu wykonania czynności , które składa do organu egz. a ich realizacja zależy od woli organu egz., a więc od oceny zasadności oraz treści umowy zawartej między organem egz. i wykonawcą.

Zakończenie wykonania zastępczego powoduje obowiązki po stronie organu egz. i zobowiązanego. Organ egz. powinien zawiadomić zobowiązanego, że zostały zakończone czynności egzekucyjne w ramach stosowania wykonania zastępczego oraz, że obowiązek objęty tytułem wykonawczym został przymusowo wykonany. Powstaje po stronie organu obowiązek ustalenia kosztów wykonania zastępczego z uwzględnieniem wpłaty lub przymusowego ściągnięcia zaliczek na poczet zastosowania środka egz. Wykaz kosztów doręcza zobowiązanemu i wzywa do wpłacenia kwoty pieniężnej na pokrycie tych kosztów określając termin. W przypadku niezastosowania się, kwota zostanie ściągnięta w trybie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych. Można wezwać do zapłaty części kosztów jeszcze przed zakończeniem gdy znaczna wysokość tych kosztów oraz długiego okresu trwania wykonania zastępczego( wystarczy wystąpienie jednej z tych okoliczności).

3. Zaniechanie stosowania wykonania zastępczego

W toku wykonywania czynności egz. zobowiązany ma prawo złożenia wniosku o zaniechanie dalszego stosowania wykonania zastępczego. Zaniechanie może nastąpić na wniosek zobowiązanego złożony w toku czynności egz., a więc w czasie trwania wykonania zastępczego. Złożenie wniosku o zaniechanie wykonania zastępczego po jego faktycznym zakończeniu, czyni także żądanie bezprzedmiotowym. Konieczna jest zgoda wykonawcy na zaniechanie dalszego stosowania wykonania zastępczego. Zobowiązany składa oświadczenie, iż objęty tytułem wykonawczym obowiązek wykona osobiście, w terminie wskazanym przez organ egz. Organ egz. uznaje oświadczenie zobowiązanego. Stwierdzenie przez organ egz. łącznego wystąpienia wyliczonych wyżej okoliczności zobowiązuje go do odstąpienia od dalszego stosowania wykonania zastępczego. Może on uzależnić pozytywne rozstrzygnięcie wniosku zobowiązanego od złożenia przez niego odpowiedniego zabezpieczenia. Rozstrzygnięcie przez organ egz. wniosku o zaniechanie dalszego stosowania wykonania zastępczego następuje w drodze postanowienia, na które służy zobowiązanemu zażalenie.

95. Odebranie rzeczy ruchomej.

Odebranie rzeczy ruchomej polega na zagrożeniu odebrania rzeczy i jej odebraniu w przypadku niewykonania obowiązku podlegającego egzekucji. Ma to miejsce gdy zobowiązany uchyla się od obowiązku wydania rzeczy ruchomej. Pod pojęciem rzeczy ruchomej należy tu rozumieć wszystkie rzeczy ruchome z wyjątkiem tych, dla których w ustawie egzekucyjnej ustanowiono inny tryb ich odebrania.

Środek ten co do zasady stosuje się do rzeczy oznaczonych co do tożsamości. Odebranie ruchomości ma co do zasady charakter trwały i następuje w celu wydania jej wierzycielowi, ale rzecz ruchoma może być odebrana również na czas określony, gdy rzecz jest niezbędna w celu przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, a zobowiązany uchyla się od jej wydania.

Rzecz ruchoma może być również odebrana w celu jej zniszczenia, ze względów sanitarnych lub społecznych.

Istnieje możliwość odebrania rzeczy ruchomej będącej własnością zobowiązanego, ale będącą w posiadaniu osoby trzeciej, o ile osoba ta nie wniosła wniosku o wyłączenie rzeczy spod egzekucji, a organ egzekucyjny nie wydał postanowienia o wyłączeniu.

Odebraną rzecz przekazuje się wierzycielowi, osobie przez niego upoważnionej, a gdy nie jest to możliwe to odebraną rzecz przekazuje się na przechowanie, przy czym koszty przechowania obciążają wierzyciela.

96.Odebranie nieruchomości, opróżnienie lokalu i innych pomieszczeń

Jeżeli egzekwowany jest obowiązek wydania nieruchomości albo opróżnienia lokalu mieszkalnego lub użytkowego albo innego pomieszczenia, stosuje się środek egzekucyjny prowadzący do odebrania zobowiązanemu nieruchomości albo usunięcia zobowiązanego z zajmowanego lokalu lub pomieszczenia, w celu wydania tej nieruchomości lub opróżnionego lokalu (pomieszczenia) wierzycielowi. Dotyczy to również obowiązku wydania nieruchomości na oznaczony okres czasu.

Egzekucję prowadzi się przeciw zobowiązanemu, członkom jego rodziny i domownikom oraz innym osobom zajmującym nieruchomość lub lokal (pomieszczenie), które mają być opróżnione i wydane.

Odebrania nieruchomości lub opróżnienia lokalu i pomieszczeń dokonuje egzekutor, wyznaczony przez organ egzekucyjny.

Egzekutor przystępując do czynności egzekucyjnych doręcza zobowiązanemu:

1) odpis tytułu wykonawczego

2) postanowienie organu egzekucyjnego o wezwaniu do wykonania obowiązku wydania nieruchomości albo opróżnienia lokalu (pomieszczenia) określonego w tytule wykonawczym, z zagrożeniem, że w razie niewykonania obowiązku zostanie zastosowany środek egzekucyjny w celu odebrania nieruchomości lub opróżnienia lokalu (pomieszczenia).

Egzekutor usuwa z nieruchomości lub lokalu (pomieszczenia), które mają być opróżnione lub wydane wierzycielowi, znajdujące się tam ruchomości, z wyjątkiem tych, które łącznie z nieruchomością (lokalem, pomieszczeniem) podlegają wydaniu wierzycielowi, i wzywa osoby przebywające na tej nieruchomości lub w tym lokalu (pomieszczeniu) do jego opuszczenia, z zagrożeniem zastosowania przymusu bezpośredniego, a w razie oporu podejmuje odpowiednie kroki w celu zastosowania przymusu bezpośredniego

Gdy nieruchomość podlegająca wydaniu albo lokal (pomieszczenie) podlegające opróżnieniu są zamknięte, egzekutor zarządzi ich otwarcie

Ruchomości usunięte z nieruchomości lub lokalu (pomieszczenia) egzekutor oddaje zobowiązanemu lub osobie dorosłej spośród jego członków rodziny i domowników albo na przechowanie innej osobie lub na skład, na koszt i niebezpieczeństwo zobowiązanego, albo zarządzi przeniesienie tych ruchomości na koszt i niebezpieczeństwo zobowiązanego na inną jego nieruchomość lub do innego lokalu (pomieszczenia) zajmowanego przez zobowiązanego.

Jeżeli zobowiązany mimo wezwania nie odebrał w zakreślonym terminie ruchomości oddanych na przechowanie lub złożonych na skład, a koszty przechowania lub składu mogą być wyższe niż wartość tych ruchomości, organ egzekucyjny, na wniosek osoby, u której znajdują się te ruchomości, może je sprzedać, stosując odpowiednio przepisy.

Zobowiązanemu służy prawo zgłoszenia zarzutów i wniesienia zażalenia w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego oraz prawo wniesienia zażalenia na postanowienie w sprawie zastosowania środka egzekucyjnego.

97. Przymus bezpośredni

Istotą przymusu bezpośredniego jest przymusowe wykonanie podlegających egzekucji obowiązków przez zagrożenie zastosowania bądź przez zastosowanie bezpośrednio skutecznych środków np. siła fizyczna. Przy wyborze tego środka egzekucyjnego należy mieć na uwadze przede wszystkim zasadę stosowania najłagodniejszych środków egzekucyjnych, a także zasadę stosowania wyłącznie środków przewidzianych w ustawie. Przepis ustawy egzekucyjnej nie wskazuje, jakie czynności będą bezpośrednio skuteczne i doprowadzą do wykonania obowiązku. Przepisy szczególne określają precyzyjniej np. 06.04.1990 Ustawy o Policji art. 16. stanowi, że w razie niepodporządkowania się wydanym na podstawie prawa poleceniom organów Policji lub jej funkcjonariuszy, policjanci mogą stosować: fizyczne, techniczne, chemiczne środki służące do obezwładnienia bądź konwojowania osób oraz do zatrzymywania pojazdów, pałki służbowe, wodne środki obezwładniające, psy służbowe, pociski niepenetracyjne, miotane z broni palnej. Policjanci mogą stosować jedynie środki przymusu bezpośredniego odpowiadające potrzebom wynikającym z istniejącej sytuacji i niezbędne do osiągnięcia podporządkowania się wydanym poleceniom. Strażnicy gminni (29.08.1997 ustawa o strażach gminnych art. 14) mogą stosować: siła fizyczna w postaci chwytów obezwładniających oraz podobnych technik obrony, kajdanki, pałki obronne wielofunkcyjne, psy obronne, paralizatory elektryczne, broń gazowa i ręczne miotacze gazu. Strażnik może stosować jedynie środki odpowiadające potrzebom. Środki powinny być stosowane w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby. Funkcjonariusze Straży Granicznej ( 12.10.1990 Ustawy o Straży Granicznej art. 23) mogą stosować następujące środki: fizyczne i techniczne środki służące do obezwładnienia bądź konwojowania oraz do zatrzymywania pojazdów, indywidualnych chemicznych środków obezwładniających, psów służbowych, pałek służbowych. Środki odpowiadające jedynie potrzebom. Podobnymi środkami mogą posługiwać się funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Przymus bezpośredni może być zastosowany jako samoistny środek egzekucyjny lub też jako środek pomocniczy stosowany w ramach innego środka egzekucyjnego. W pierwszym przypadku jego zastosowanie będzie możliwe wówczas, gdy egzekwowany obowiązek polega na opuszczeniu nieruchomości, lokalu lub pomieszczenia, gdy chodzi o obowiązek wydania rzeczy ruchomej, gdy egzekwowany obowiązek polega na zaniechaniu czynności lub nieprzeszkadzania innej osobie w wykonywaniu jej praw, a także gdy ze względu na charakter obowiązku stosowanie innych środków egzekucyjnych nie jest możliwe. We wszystkich przypadkach w których istnieje możliwość zastosowania innego środka egzekucyjnego, np. odebranie rzeczy ruchomej, odebranie nieruchomości, opróżnienie lokalu ( pomieszczenia) lub nałożenie grzywny w celu przymuszenia, przymus bezpośredni jest stosowany, gdy przemawiają za tym zasady postępowania egzekucyjnego, a zwłaszcza celowości i stosowania najłagodniejszego środka egz. Chodzi tu o brak możliwości zastosowania innego środka z przyczyn faktycznych jak i prawnych.

Zastosowanie przymusu bezpośredniego jako środka o charakterze pomocniczym następuje w toku postępowania egzekucyjnego, które zostało wszyte w celu zastosowania innego środka egzekucyjnego obowiązków o charakterze niepieniężnym, gdy ten okazał się bezskuteczny, a zastosowanie przymusu bezp. Może doprowadzić do wykonania obowiązku. Egzekutor ustnie uprzedza zobowiązanego, że dalsze uchylenie się od wykonania obowiązku doprowadzi do zastosowania przymusu bezp. Przymus stosowany jest wobec zobowiązanych, a także innych osób, których opór stoi na przeszkodzie wykonania obowiązku. Osoba nie będąca zobowiązanym może skorzystać ze środka prawnego jakim jest- skarga na czynności egzekucyjne.

Jeżeli zobowiązanym jest żołnierz w służbie czynnej, funkcjonariusz Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu lub Straży Granicznej to przymus może zastosować tylko właściwy organ wojskowy, organ Policji, ABW, AWiSG. Ze względów sanitarnych lub społecznych zachodzi potrzeba natychmiastowego wykonania obowiązku przymus może zastosować organ egz. Właściwy do prowadzenia postępowania egz. obowiązków o charakterze niepieniężnym.

98. Postępowanie zabezpieczające.

Postępowanie zabezpieczające to określony przepisami prawa ciąg działań organów administracji publicznej i innych podmiotów tego postępowania, których celem jest zastosowanie przewidzianych w ustawie środków służących zapewnieniu wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków o charakterze pieniężnym lub obowiązków o charakterze niepieniężnym.

Postępowanie to ma charakter pomocniczy w stosunku do postępowania egzekucyjnego, gdyż jego celem jest zapewnienie wykonania obowiązku w przyszłym postępowaniu egzekucyjnym. Zabezpieczenia można również dokonać w sprawie, w której dopiero ma zostać wydany akt administracyjny określający lub ustalający obowiązek objęty zabezpieczeniem.

Celem zabezpieczenia jest zapewnienie wykonania obowiązku w przyszłości, natomiast nie może ono zmierzać do wykonania obowiązku.

W trybie administracyjnego postępowania zabezpieczającego można zabezpieczać wykonanie tych samych rodzajów obowiązków, które podlegają egzekucji administracyjnej.

Zabezpieczenie należności pieniężnych może dotyczyć również przyszłych powtarzających się świadczeń.

Zabezpieczenie może być dokonane, jeżeli brak zabezpieczenia mógłby utrudnić lub udaremnić egzekucję, np. jeżeli stwierdzono że zobowiązany wyprzedaje swój majątek. Natomiast przed ustaleniem albo określeniem kwoty należności pieniężnej lub obowiązku o charakterze niepieniężnym, zabezpieczenie może być dokonane jeżeli dodatkowo przepisy szczególne na takie zabezpieczenie zezwalają.

W postępowaniu zabezpieczającym występują zasadniczo te same podmioty co w postępowaniu egzekucyjny, a więc wierzyciel, zobowiązany, oraz egzekutor, nazywany tu poborcą skarbowym, a prowadzi je ten sam organ który jest właściwy do prowadzenia egzekucji administracyjnej.

Zabezpieczenia dokonuje organ egzekucyjny na wniosek wierzyciela i na podstawie wydanego przez niego zarządzenia zabezpieczenia., z tym że jeżeli wierzycielem jest organ egzekucyjny, to wniosek jest zbędny organ ten wszczyna postępowanie zabezpieczające z własnej inicjatywy na podstawie wydanego przez siebie zarządzenia zabezpieczenia. Czas trwania zabezpieczenia jest zawsze ograniczony w czasie i zasadniczo zabezpieczenie wygasa z chwilą dobrowolnego wykonania przez zobowiązanego zabezpieczonego obowiązku, a jeśli to nie nastąpi, to z chwilą wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

---