Porządek koryncki - to jeden z trzech podstawowych porządków architektonicznych występujących w architekturze starożytnej Grecji. Rozwinął się jako odmiana porządku jońskiego na przełomie V i IV w. p.n.e.
Cechy charakterystyczne:
smuklejsze proporcje i bardziej ozdobna głowica (kapitel) niż w porządku jońskim
baza - jak w porządku jońskim, czyli trójczłonowa złożona z dwóch torusów i trochilusu między nimi,
trzon kolumny, jak w stylu jońskim, ozdobiony 24 kanelurami połączonych listewkami (stegami), kolumna o smuklejszych proporcjach
głowica - najbardziej charakterystyczny element wyróżniający styl koryncki, ma kształt koszyka (kalatosu) uformowanego z dwóch rzędów liści akantu mocno rozchylonych na zewnątrz, powyżej liści znajdują się cztery pojedyncze woluty podtrzymujące abakus. Pomiędzy tymi wolutami znajdują się jeszcze cztery pary mniejszych wolut, spomiędzy których wyprowadzona jest palmeta lub inny motyw roślinny
belkowanie podobne jak w stylu jońskim, czyli złożone z trójczłonowego architrawu na którym opiera się zdobiony fryz ciągły. Powyżej fryzu znajdowała się najwyższa część belkowania - gzyms wieńczący, często podparty wspornikami, jest to dodatkowy element w porównaniu porządku korynckiego z porządkiem jońskim.
Według legendy przytoczonej przez Witruwiusza kapitel koryncki został wynaleziony przez architekta Kallimacha, gdy zauważył on że kosz ofiarny ustawiony na grobie młodej dziewczyny porósł akantem. Porządek ten był stosunkowo rzadko stosowany w starożytnej Grecji. Najstarsza znana kolumna koryncka znajdowała się w tylnej części celli świątyni Apollina Epikurosa w Bassaj z ok. 430-400 r. p.n.e. Wyróżniała ona miejsce święte, w którym stał posąg boga. Późniejszymi przykładami użycia porządku korynckiego mogą być tolosy w Delfach (ok. 375 p.n.e.), w którym zastosowano go razem z porządkiem doryckim i w Epidauros (ok. 360 p.n.e.). Z okresu hellenistycznego (334 r. p.n.e.) pochodzi pomnik Lizykratesa w Atenach - niewielka budowla na planie koła z sześcioma korynckimi półkolumnami wtopionymi w ściany. Na dużą skalę porządek ten pojawił się dopiero w świątyni Zeusa Olimpijskiego w Atenach, zaczętej w 174 r. p.n.e. (ukończonej w 132 r. n.e.). W roku 86 p.n.e. dyktator rzymski Sulla wziął kilka głowic z tej świątyni i umieścił je w na Kapitolu. Od tego czasu porządek koryncki stał się charakterystyczny dla starożytnego Rzymu i stosowany powszechnie zarówno w świątyniach jak i budowlach świeckich.
Baza to dolna część, podstawa kolumny , pilastra lub filaru stosowana w porządkach architektonicznych. Klasyczną bazę tworzy płyta otoczona wyprofilowanymi, kamiennymi wałkami zwanymi torus, które były rozdzielone trochilusem (wklęską). Dolny torus był z reguły większy. Zazwyczaj baza leżała na niewielkiej kamiennej płycie - plincie. Terminem baza określa się także inne kombinacje tych elementów.
Trochilus (wklęska) - wklęsły element zdobiący bazę kolumny. Trochilus miał profil półokrągłego zagłębienia obiegającego kolumnę, często rozdzielał torusy.
Kanelury (żłobki, kanele) - płytkie, wklęsłe pionowe wyżłobienia, zdobiące na całej długości trzon kolumny lub pilastra, albo inną powierzchnię. Wyżłobienia te stykają się ze sobą ostrymi krawędziami, ale mogą też być przedzielone płaskimi listewkami. Czasami w dolnej części trzonu kanelury są wypełnione cylindrycznymi półowalkami.
Kalatos - wiklinowy koszyk, wąski na dole i rozszerzający się ku górze. Atrybut bogini Demeter. Także naczynie ceramiczne o tym kształcie.
Woluta - element dekoracyjny lub motyw ornamentalny w formie ślimacznicy, spirali, zwoju.
Abakus (gr.ábaks) - czworoboczna płyta będąca najwyższą częścią głowicy kolumny. w jońskim i korynckim ma kształt prostokąta o zdobionych i zaokrąglonych krawędziach.
Palmeta - dekoracyjny motyw w kształcie stylizowanego liścia palmy, ułożonego symetrycznie.
Belkowanie (entablatura) - w architekturze klasycznej był to najwyższy, poziomy, spoczywający na kolumnach lub ścianach, trójdzielny człon, składający się z architrawu,fryzu i gzymsu.
Architraw (epistyl, nadsłupie) - główny (najniższy) poziomy człon belkowania antycznego, który podtrzymywał belki stropu. Spoczywał on bezpośrednio na kolumnach. W porządku doryckim miał formę prostej gładkiej belki, w pozostałych (zobacz: porządki architektoniczne) jego płaszczyzna dzieliła się na trzy fasciae, z których najwyższa była najbardziej wysunięta.
Fryz - środkowy, poziomy człon belkowania z reguły leżący między architrawem i gzymsem. Bardzo często zdobiony płaskorzeźbami, był jednym z najbardziej ozdobnych elementów antycznych świątyń.
Gzyms (geison) w architekturze starożytnej Grecji i Rzymu gzyms był jednym z elementów belkowania. Chronił on fryzy i koronował całe belkowanie.
Świątynia Zeusa Olimpijskiego w Atenach - znajduje się na wschód od Akropolu. Dedykowana była Zeusowi Olimpijskiemu. Budowę tej świątyni rozpoczęto ok. 100 r. n.e. i niestety nie została nigdy ukończona. Do dziś zachowały się potężne kolumny w stylu korynckim. Plac, na którym znajduje się budowla słynie także z Bramy Hadriana symbolizującej granicę pomiędzy miastem Hadriana a miastem Tezeusza.