Trener

1. Zawód sięga swymi korzeniami jeszcze XIX w.(prywatne szkoły gimnastyczne), a w wieku XX zaczyna się kształtować już zawodowy i społeczny profil nauczyciela sportu zwanego: kierownikiem ćwiczeń cielesnych, nauczycielem ćwiczeń cielesnych, oraz trenerem. W latach dwudziestych ukazują się pierwsze prace na temat tego zawodu, autorami są Osmólski, Piasecki, Sikorski.

• Trener to specjalista kierujący całokształtem przygotowań wychowanka do zawodów, to główny organizator, kierownik i wykonawca podstawowych działań w sporcie.

• Trener, według Żukowskiego, to nauczyciel sportu, specjalista od kierowania rozwojem młodych ludzi za pomocą różnorakich środków.

2. Zawód ten wymaga od człowieka:

• Wiedzy psycho - socjo - pedagogicznej

• Wiedzy medycznej

• Znajomości wybranej dyscypliny, na którą składa się:

• wiedza teoretyczna

• praktyka treningu sportowego

• modyfikowanie wiedzy, dokształcanie się spowodowane dynamicznym rozwojem sportu, samokształcenie i stałe śledzenie literatury fachowej

3. Świadectwem jakości pracy trenera jest rezultat sportowy osiągany przez jego wychowanków.

Wynik ten będzie uzależniony od:

• Prawidłowego procesu rekrutacji, selekcji zawodników

• Odpowiedniego planowania i organizacji pracy

• Właściwego szkolenia

4. Autorytet trenera

Rozważania na temat autorytetu trenera ukierunkowuje pedagogiczny, nauczycielski charakter zawodu. Z punktu widzenia efektów jego pracy można, zatem wskazać trzy główne wyznaczniki autorytetu:

• Skuteczne nauczanie

• Właściwe wychowywanie

• Dobra organizacja

5. Funkcje trenera:

• Funkcja wychowawcza

Problematyka ta jest ważna ze względu na cele ogólne, lecz również, dlatego, że widoczny jest bezpośredni wpływ oddziaływania wychowawczego na uzyskiwane wyniki

• Funkcja działacza społecznego i popularyzatora sportu

• Funkcja kierownicza

• planowanie

• organizowanie

• przekazywanie poleceń, koordynowanie, kontrolowanie

• zabiegi szkoleniowo - selekcyjne

• zabiegi wychowawczo - organizacyjne

• Kontrola trenerska

• badanie sprawności ogólnej (testy ogólnej sprawności motorycznej badające kondycję, koordynację, zdolności motoryczne, gibkość)

• badanie sprawności specjalnej (badania za pomocą biomechanicznych metod oceny techniki, testów sprawności technicznej oraz prób specjalnej wytrzymałości i siły)

• badanie i analiza obciążeń treningowych i startowych (za pomocą metod oceny obciążeń zewnętrznych i wewnętrznych)

• badanie walki sportowej (różne metody obserwacji zawodów, analiza oficjalnych dokumentów z zawodów, ocena i analiza wyników sportowych sprawdzające wartość zawodnika w warunkach współzawodnictwa)

• uzyskiwanie niezwłocznej informacji w treningu sportowym (przyrządy pomiarowe tj. stoper, taśma miernicza, urządzenia elektroniczne itp.)

6. Dążenie do uzyskiwania coraz lepszych rezultatów sportowych powoduje ciągłe doskonalenie czynników mających na nie wpływ. Jednym z nich jest odpowiedni teoretyczny wzór trenera. Wzorzec taki powinien, zatem obejmować:

• Kwalifikacje zawodowe ( wykształcenie, staż trenerski i zawodniczy, ciągłe dokształcanie się)

• Struktura osobowości (cechy charakteru, normy moralne itp..)

• Umiejętności pedagogiczne ( łatwy kontakt, duża wiedza, umiejętność przekazywania poleceń itp..)

• Cechy zewnętrzne, na które wpływają m.in. dbałość o własne ciało (higiena osobista, zdrowie), wiek, strój itp.

7. Trzy typy kierowania jako trener

• Autokratyczny - władza skoncentrowana w ręku trenera, ostry podział na kierującego i wykonującego

• Demokratyczny - daje przewagę trenerowi dzięki jego biegłości w rozwiązywaniu problemów, silniej jest tu akcentowana wspólnota interesów

• Bierny - najkrócej to stwarzanie sytuacji pobudzających i wstrzymywanie się od dodatkowej ingerencji

8. Według Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej ustala się trzy stopnie trenerskie:

• Trener klasy drugiej

• Trener klasy pierwszej

• Trener klasy mistrzowskiej

Trenerem kasy drugiej może być osoba, która:

• ukończyła studia wyższe na kierunku WF ze specjalnością trenerską albo

• posiada tytuł instruktora ze specjalnością w danej dyscyplinie sportu przez okres, co najmniej 2 lat i ukończyła trenerskie studia podyplomowe albo

• posiada tytuł instruktora ze specjalnością w danej dyscyplinie sportu przez okres, co najmniej 2 lat, posiada, co najmniej świadectwo dojrzałości, ukończyła specjalistyczny kurs na stopień trenera klasy drugiej i zdała egzamin końcowy

Trenerem klasy pierwszej może być osoba, która:

• posiada, co najmniej świadectwo dojrzałości

• posiada, co najmniej trzyletni staż pracy trenerskiej ze stopniem trenera klasy drugiej

• posiada udokumentowany dorobek w pracy szkoleniowej

• ukończyła specjalistyczny kurs na stopień trenera klasy pierwszej w wymiarze 40 godzin i zdała egzamin końcowy

Trenerem klasy mistrzowskiej może być osoba, która:

• ukończyła studia wyższe

• posiada, co najmniej pięcioletni staż pracy trenerskiej ze stopniem trenera klasy pierwszej

• posiada udokumentowany dorobek w pracy szkoleniowej

• ukończyła specjalistyczny kurs na stopień trenera klasy mistrzowskiej w wymiarze, co najmniej 60 godzin i zdała egzamin końcowy

---