EWIDENCJA KOSZTÓW W UKŁADZIE RODZAJOWYM
EWIDENCJA DOKONYWANA JEST ETAPAMI : I etap obejmuje ewidencję kosztów prostych w układzie rodzajowym (rodzaje kosztów : amortyzacja, zużycie materiałów i energii, usługi obce, wynagrodzenia - brutto wypłacane w formie pieniężnej tzw. Deputaty bądź ich ekwiwalenty jeśli są zaliczane do wynagrodzeń, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia - koszty z tytułu ubezpieczeń społecznych opłacanych przez prawodawcę składki na fundusz pracy na fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych koszty ubezpieczeń osobowych pracowników koszty szkoleń pracowników dopłaty do okresowych biletów na dojazdy do pracy pracowników, podatki i opłaty - podatek od środków transportu akcyzowy płacony przy sprzedaży wyrobów podatek gruntowy VAT od zużycia materiałów na cele reklamy opłaty skarbowe sądowe materialne roczne opłaty licencyjne uprawniające do wykonywania działalności , tzw. pozostałe koszty - ubezpieczenia majątkowe (maszyn budynków) koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych ryczałty za używanie pracowników do celów służbowych własnych koszty wynajęcia kwater lub ryczałtów za noclegi w przypadku czarnego zatrudnienia pracowników poza miejscem stałego zatrudnienia koszty reprezentacji i reklamy KAŻDY Z WYMIENIONYCH RODZAJÓW BĘDZIE EWIDENCJONOWANY NA ODRĘBNYCH KONTACH), II etap dzieli koszty układu rodzajowego na koszty dotyczące danego okresu i koszty kilku okresów sprawozdawczych (Koszty według rodzaju dzielą się na : koszty bieżącego okresu (ujmowane są przez jednostkę według poszczególnych miejsc), koszty do rozliczenia w czasie (rozliczenie między okresowe kosztów). Całość kosztów dzielimy na : koszty podstawowej działalności, koszty działalności pomocniczej, KOSZTY ZARZĄDU - obejmują koszty administracyjne i ogólno gospodarcze, np. wynagrodzenie kierownictwa jednostki i komórek organizacyjnych ogólnego zarządu np. wynagrodzenie pracowników. Podatki, ubezpieczenia np. od budynków administracji. 2. Koszty utrzymania obiektów o charakterze ogólnym np. koszty utrzymania przychodni zakładowej koszty utrzymania straży pożarnej na zakładzie koszty racjonalizacji koszty utrzymania służbowych samochodów osobowych. Na koniec roku konto nie może wykazywać salda i przenoszone jest na wynik finansowy. Na kontach kosztu układu rodzajowego operacje zapisywane są w oparciu o dokumenty źródłowe np. faktury rachunki listy płac itp. W układzie funkcjonalnym na miejsca powstania odnosi się koszty albo na podstawie dokumentów źródłowych albo dokumentów zbiorczych np. tzw. Rozdzielników (to występuje częściej). KOSZTY WYDZIAŁOWE - ujmowane są koszty powstające na danym wydziale i są kosztami pośrednimi wytwarzania np. koszty amortyzacji i utrzymania koszty kierowania wydziałem ogrzewania oświetlenia utrzymania czystości na wydziale. Na koniec okresu koszty są przenoszone na produkcję podstawową koszty związane z działalnością pomocniczą ujmowane są na koncie produkcja pomocnicza albo koszty wydziałów pomocniczych. WYDZIAŁY - świadczenie usług na produkcję podstawową. Na tym koncie prowadzone są bezpośrednie i pośrednie koszty tych wydziałów. Saldo na koniec okresu to nierozliczone świadczenia (niedokończony remont), KOSZTY SPRZEDAŻY - koszty związane z formą sprzedaży są ujmowane na tym koncie np. koszty załadunku przeładunku, przewozu sprzedanych wyrobów, koszty opakowań zbiorczych związanych z przygotowaniem do transportu np. skrzynki, koszty reklamy koszty udziału w targach podatek akcyzowy, koszty napraw gwarancyjnych i prowizje jednostek pośredniczących w sprzedaży. Na koniec roku saldo tego konta przenosi się bezpośrednio lub pośrednio na wynik finansowy. Na koncie PRODUKCJA PODSTAWOWA ujmujemy koszty bezpośrednie wytwarzania produktów. Na koniec okresu będą przenoszone koszty pośrednie, saldo na tym koncie oznacza wartość produkcji w toku., III etap rozliczanie w czasie kosztów dotyczących okresów sprawozdawczych, IV etap rozliczenie kosztów danego okresu ustalonych w poprzednich okresach na wyroby.
Przeniesienie kosztów ujętych w układzie rodzajowym na inne układy odniesienia dokonywane jest za pośrednictwem konta ROZLICZENIE KOSZTÓW RODZAJOWYCH.
KOSZTY DZIAŁALNOŚCI JEDNOSTKI I ICH EWIDENCJA
wyrażone w pieniądzu celowe zużycie składników majątku jednostki, usług obcych, nakładów pracy oraz niektóre wydatki nie stanowiące zużycia związane z prowadzeniem przez jednostkę gospodarczą działalności w normalnych warunkach działania w określonej jednostce czasu. WYDATEK - pojęcie bliskoznaczne do kosztu inaczej rozchód środków pieniężnych. Wydatek = koszt (kupiłam płyn do mycia okien zapłaciłam gotówką a płyn zużyłam), koszt będzie mniejszy niż wydatek (dostałam fakturę za zużytą energię powstał koszt bo nie zapłaciłam a ja wydatku nie mam), wydatek jest większy niż koszt (zakupiłam materiały do zużycia). Koszty ponoszone przez jednostkę gospodarczą dzieli się na grupy mając na uwadze : 1. Wycenę zapasu i pomiar zysku - mając to na uwadze wyróżniamy grupy kosztów : koszty działalności finansowo-wyodrębnionej, koszty działalności eksploatacyjnej - mogą być klasyfikowane według rodzajów kosztów (zużycie materiałów, zużycie energii, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne, usługi obce, amortyzacja itp.). PODZIAŁ KOSZTÓW WEDŁUG FUNKCJI - koszty zakupu, koszty sprzedaży, koszty działalności właściwej, PODZIAŁ KOSZTÓW WEDŁUG MIEJSC ICH POWSTANIA - koszty poszczególnych wydziałów produkcyjnych w zakresie produkcji podstawowej koszty działalności pomocniczej, SPOSÓB ODNOSZENIA KOSZTÓW NA PRZEDMIOT KALKULACJI - koszty bezpośrednie - to takie które w dokładny sposób na podstawie dokumentów są odnoszone na właściwy przedmiot kalkulacji, koszty pośrednie - nie mogą z dokumentu źródłowego odnieść na przedmiot kalkulacji kalkulacja - koszty jednostkowego wytwarzania. STOPIEŃ REAGOWANIA KOSZTÓW NA ZMIANY PRODUKCJI - koszty stałe - koszty proporcjonalne np. koszty zużytych materiałów bezpośrednich, koszty progresywne - koszty rosną szybciej aniżeli wzrasta produkcja np. koszty wynagrodzeń według systemu akordu (płacą mi nie za czas ale za efekty pracy) progresywnego, koszty degresywne - np. koszty zużycia materiałów produkcyjnych rośnie wolniej niż produkcja. Ewidencja i rozliczenie kosztów działalności eksploatacyjnej jest etapowa : I etap - ewidencja kosztów prostych w układzie rodzajowym. UKŁAD RODZAJOWY KOSZTÓW - wyodrębniamy w nim poszczególne rodzaje kosztów i przyporządkowane im odpowiednie konta służące do ewidencji tych rodzajów kosztów. Ten układ jest jednolity we wszystkich jednostkach niezależnie od typu i form własności. Wadą tego ujęcia jest to że otrzymujemy informacje tylko o globalnej wysokości danego rodzaju kosztów poniesionych w danym czasie natomiast nie ma odniesienia tych kosztów na miejsca ich powstania ani na produkty na które zostały poniesione. RODZAJE KOSZTÓW : amortyzacja - koszt z tytułu zużycia składników majątku trwałego, zużycie materiałów i energii - koszt z tytułu zużycia materiałów, energii, wody, usługi obce - koszty obróbki obcej, usługi transportowe, remontowe, łączności, dozoru mienia prawnicze, wynagrodzenia - deputat czyli wynagrodzenie w naturze np. węgiel dla górników, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników - koszty z tytułu składek na fundusz pracy emerytalny, koszty szkoleń pracowników świadczeń rzeczowych związanych z BHP, podatki i opłaty - od nieruchomości, podatek akcyzowy, gruntowy, opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów opłaty skarbowe, pozostałe koszty - ubezpieczenia majątkowe budynków maszyn koszty zagranicznych i krajowych podróży, koszty reklamy i prezentacji do celów służbowych, II etap - podział kosztów układu rodzajowego koszt okresu bieżącego i koszty dotyczące kilku okresów sprawozdawczych, III etap - rozliczenie w czasie polegające na zarachowaniu odpowiedniej części kosztów do kosztów bieżącego okresu, IV etap - rozliczanie kosztów danego okresu ustalonych uprzednio na wyprodukowane wyroby wyświadczone usługi.
2. Cele kontroli, 3. Cele decyzyjne.
PRZYCHODY FINANSOWE - przychody z udziałów wniesionych do obcych jednostek w formie otrzymanych dywident, dywidendy otrzymane od akcji obcych, odsetki otrzymane od środków i lokat na rachunkach bankowych, dyskonto od weksli obcych, prowizje i odsetki od należności nie zapłaconych w terminie przez odbiorców, przychody ze sprzedaży aktywów finansowych udziałów akcji obligacji i innych papierów wartościowych, oprocentowanie pożyczek udzielonych innej jednostce, dodatnie różnice kursowe. KOSZTY FINANASOWE - wartość netto ( w cenie nabycia ) sprzedanych akcji i obligacji obcych oraz innych papierów wartościowych, odsetki od zaciągniętych kredytów i pożyczek oprócz odsetek płaconych od kredytów na budowę środków trwałych w okresie realizacji tej budowy i działalności finansowej z funduszy specjalnych, dyskonto od weksli obcych i własnych dyskontowanych w banku, ujemne różnice kursowe składników majątku wyrażonych w walutach obcych, trwała utrata wartości udziałów i papierów wartościowych stanowiących aktywa finansowe, oprocentowanie pożyczek pobranych przez jednostkę, zapłacone odsetki i kary za nieterminową regulacje zobowiązań oraz utworzone na nie rezerwy.
ROZLICZENIE WYNIKU FINANSOWEGO
Wykazywany w księgach rachunkowych i w rachunku zysków i strat wynik brutto podlega obowiązkowemu zmniejszeniu w przedsiębiorstwach państwowych i w jednoosobowych spółkach skarbu państwa o podatek dochodowy od osób prawnych i wpłaty z zysku na rzecz budżetu. W spółkach handlowych o podatek dochodowy od osób prawnych. Pozostający wynik netto podlega odpisom fakultatywnym. W jednostkach które mają obowiązek badania sprawozdań finansowych podział zysku bilansowego może nastąpić dopiero po wyrażeniu przez podmiot uprawniony do badania opinii o sprawozdaniu. W przedsiębiorstwach państwowych i komunalnych zysk może być przeznaczony na : tworzenie funduszu przedsiębiorstwa, fundusz nagród dla pracowników, dofinansowanie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. W przypadku wystąpienia straty jej pokrycie następuje w równych częściach z dochodów uzyskiwanych w okresie następnych pięciu lat podatkowych. W spółkach handlowych zysk netto może być przeznaczony m.in. na : zwiększenie kapitału zapasowego, zwiększenie kapitału zakładowego, pokrycie straty bilansowej, dywidendę dla akcjonariuszy udziałowców, fundusz założycielski, zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, darowiznę.
AKTYWA TRWAŁE
AKTYWA TRWAŁE - to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych. OBEJMUJĄ ONE : wartości niematerialne i prawne, rzeczowe aktywa trwałe, należności długoterminowe, długoterminowe rozliczenia między okresowe. RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE : środki trwałe, środki trwałe w budowie, zaliczki na środki trwałe w budowie. ŚRODKI TRWAŁE - rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności > 1 rok, kompletne zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się tu grunty prawo wieczystego użytkowania gruntu, budynki i budowle spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego obiekty inżynierii lądowej wodnej maszyny urządzenia środki transportu narzędzia przyrządy wyposażenie. Środki trwałe prowadzi się w ewidencji według wartości początkowej czyli brutto. Jeśli nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia gdyż np. otrzymałam środek trwały nieodpowiednio w drodze darowizny to środki te wycenia się według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu. Gdy natomiast nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży danego środka trwałego ustala się jego wartość godziwą tzn. kwotę za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi nie powiązanymi ze sobą stronami. Wartość początkową środków trwałych powiększają koszty jego ulepszenia. Ulepszenie to przebudowa rozbudowa modernizacja środka trwałego w wyniku którego wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przezeń przy przyjęciu do użytkowania wartość użytkową. Wartość użytkową mierzymy okresem użytkowania zdolnością wytwórczą jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonego środa trwałego kosztami eksploatacji. Wartość początkową środka trwałego zmniejszają odpisy amortyzacyjne umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty wartości na skutek upływu czasu lub używania. Nie podlegają amortyzacji grunty nie służące wydobyciu kopalin metodą odkrywczą. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się droga systematycznego planowego rozłożenia wartości początkowej na ustalony okres przewidywanej ekonomicznej użyteczności. Na okres ekonomicznej użyteczności wpływają: liczba zmian, na której pracuje dany środek trwały, tempo postępu techniczno ekonomicznego, wydajność mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów, prawne ograniczenia czasu używania, przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego. Rozpoczęcie amortyzacji może nastąpić nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania a zakończenie nie później niż z chwilą równania wartości odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową środka trwałego przeznaczenia do likwidacji lub sprzedaży. Okres amortyzacji oraz jej metodę ustala się na dzień przyjęcia środka trwałego do używania. Jednostka ma swobodę wyboru metody amortyzacji. Ustalona na dzień przyjęcia do używania metoda amortyzacji powinna być stosowana konsekwentnie tzn. że nie można zmieniać metody w trakcie amortyzowania środka trwałego. Przyjęte jednak przez jednostkę okresy użytkowania środka trwałego i inne dane winny być okresowo weryfikowane. W uzasadnionych przypadkach można dokonać korekty okresu eksploatacji stawek amortyzacji i kwot odpisów amortyzacyjnych stosowanych w bieżącym roku. Odpisy amortyzacyjne oblicza się za pomocą metody amortyzacji równomiernej zwanej amortyzacją liniową i metodą amortyzacji nierównomiernej. Przy zastosowaniu amortyzacji liniowej przyjmuje się założenie że środek trwały zużywa się jednakowo w każdej jednostce czasu bez względu na to w jakim stopniu będą wykorzystywane.
U podstaw metod amortyzacji nierównomiernej leży założenie że zużycie środków trwałych kształtuje się różnie w poszczególnych okresach ich użytkowania. Wśród tych metod wymienia się metodę degresywną progresywna naturalną. W METODZIE DEGRESYWNEJ przyjmuje się założenie że w miarę upływu czasu wydajność środka trwałego stopniowo się zmniejsza a jednocześnie rosną koszty ich eksploatacji. Dla zapewnienia mniej więcej równomiernego rozkładu kosztów w całym okresie użytkowania zwiększające się koszty eksploatacji realizuje się niższą kwotą odpisów amortyzacyjnych. Zużycie środka trwałego ustala się następująco: w pierwszym roku od wartości brutto (początkowej) używanego środka trwałego, w latach następnych od wartości netto czyli w pomniejszonej od dotychczasowe umorzenie aż do momentu zrównania rocznej kwoty amortyzacji obliczonej metodą liniową i degresywną. Po zrównaniu liczymy dalej metodą liniową. METODA PROGRESYWNA jest odwrotna. Przyjmuje się założenie że starzenie się środka trwałego wymaga przeprowadzenia większej liczby remontów. Występuje potrzeba coraz wyższych odpisów amortyzacyjnych. METODA NATURALNA przyjmuje założenie że zużycie środka trwałego jest jednakowe na jednostkę pracy np. na jedną godzinę. Aby ustalić stawkę amortyzacyjną środka trwałego dzieli się jego wartość początkową przez przewidywaną liczbę jednostek pracy jaką ma wykonać środek trwały w całym okresie eksploatacji.
Przepisy pozwalają aby środki trwałe o niskiej jednostkowej wartości były po przyjęciu do użytkowania amortyzowane w sposób uproszczony tzn.: 1. Można dokonać jednorazowego odpisu wartości początkowej obiektów w momencie przyjęcia do używania, 2. Można dokonać odpisów od całej grupy obiektów rzeczowego majątku trwałego zbliżonych rodzajem i przeznaczeniem. Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych używanych sezonowo dokonuje się tylko za okres ich wykorzystania. Wysokość odpisu miesięcznego stanowi iloraz wynikający z podliczenia rocznej kwoty amortyzacji przez liczbę miesięcy w sezonie. Przepisy pozwalają aby środki trwałe o niskiej jednostkowej wartości początkowej były po przyjęciu do użytkowania amortyzowane w sposób uproszczony tzn.: 1. Można dokonać jednorazowego odpisu wartości początkowej obiektów w momencie przyjęcia do używania, 2. Można dokonać odpisów od całej grupy obiektów rzeczowego majątku trwałego zbliżonych rodzajem i przeznaczeniem. Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych używanych sezonowo dokonuje się tylko za okres ich wykorzystania. Wysokość odpisu miesięcznego stanowi iloraz wynikający z podniesienia rocznej kwoty amortyzacji przez liczbę miesięcy w sezonie. WARTOŚĆ ŚRODKÓW TRWAŁYCH - to urzędowa aktualizacja wyceny. Wartość początkową i dokonywane od środków trwałych odpisy umorzeniowe mogą ulegać aktualizacji wyceny na podstawie odrębnych przepisów. Powstała na skutek aktualizacji wyceny różnica wartości netto odnosi się na kapitał z aktualizacji wyceny. Różnica ta nie może być przeznaczona do podziału tak długo jak długo w ewidencji bilansowej jednostki ujęte są obiekty których wartość była aktualizowana. Kapitał z aktualizacji wyceny podlega dopiero wtedy zmniejszeniu o różnice z aktualizacji wyceny gdy nastąpił rozchód tych środków tzn. zostały sprzedane, darowane, zlikwidowane. Tą różnicę odnosi się wtedy na kapitał zapasowy. ŚRODKI TRWAŁE W BUDOWIE - środki trwałe w okresie ich budowy montażu lub już istniejących środków trwałych. Na dzień bilansowy środki trwałe w budowie wycenia się w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem pomniejszonym o odpisy z tytułu trwałej utraty ich wartości. DO CEN NABYCIA I KOSZTU WYTWORZENIA ŚRODKÓW TRWAŁYCH W BUDOWIE ZALICZA SIĘ: 1. Koszty opłat z tytułu uzyskania lokalizacji pod budowę, 2. Koszty opłat z tytułu użytkowania gruntów i terenów w okresie budowy, 3. Koszty dokumentacji projektowej, 4. Koszty badań geologicznych, 5. Koszty pomiarów geologicznych, 6. Koszty nadzoru autorskiego i inwestorskiego, 7. Koszty robót związanych bezpośrednio z budową środków trwałych, 8. Koszty ubezpieczeń majątkowych budowanych obiektów, 9. Naliczone za czas trwania budowy odsetki prowizje i ujemne różnice kursowe pomniejszone o różnice kursowe dodatnie od kredytów pożyczek służących z finansowaniem zakupu lub budowy środków trwałych, 10. Koszty założenia zieleni, 11. Nie podlegające odliczeniu: podatek VAT dotyczący środków trwałych w budowie. NIE ZALICZA SIĘ DO ŚRODKÓW TRWAŁYCH W BUDOWIE: 1. Odsetek od kredytów i innych zobowiązań zaciągniętych w celu sfinansowania budowy środków trwałych, płaconych po zakończeniu budowy (zaliczane do kosztów finansowych), 2. Kar i odszkodowań dotyczących środków trwałych w budowie które stanowią pozostałe koszty operacyjne. W ZALEŻNOŚCI OD UZYSKANYCH EFEKTÓW WYRÓŻNIA SIĘ ŚRODKI TRWAŁE: 1. W budowie powiększające wartość środków trwałych, 2. Środki trwałe w budowie bez efektu gospodarczego odpisywane w pozostałe koszty operacyjne. EWIDENCJA POZABILANSOWA ŚRODKÓW TRWĄŁYCH: 1. Środki trwałe dzierżawione - obce środki trwałe używane przez jednostkę na podstawie umowy dzierżawy, najmu jeśli obiekty te są zaliczane do składników majątku ich właściciela i przez niego umorzone, 2. Środki trwałe obce - obce środki trwałe będące w posiadaniu jednostki na innych zasadach niż umowa dzierżawy, np. przechowywanie, pożyczanie, 3. Nisko cenne składniki rzeczowe długotrwałego użytkowania, 4. Środki trwałe w likwidacji - wartość początkowa środków trwałych postawionych w stan likwidacji - budynek jeszcze jest nie rozebrany.
WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE
To nabyte przez jednostkę zaliczane do aktywów trwałych prawa majątkowe nie zakwalifikowane do środków trwałych lub inwestycji nadające się do gospodarczego wykorzystania o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok przeznaczone na potrzeby jednostki a w szczególności autorskie prawa majątkowe licencje koncesje prawa do wynalazków patentów znaków towarowych wzorów użytkowych wzorów zdobniczych oraz KNOW HOW czyli wiedzę. DO WniP ZALICZA SIĘ: nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych powodzeniem i przewidzianych do wdrożenia prac rozwojowych. WARTOŚĆ FIRMY definiowana jest jako różnica pomiędzy ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto (tj. nadwyżki aktywów nad zobowiązaniami tzw. dodatnia wartość firmy). W odwrotnym przypadku gdy cena nabycia jest niższa od wartości przejętych aktywów netto różnica stanowi ujemną wartość firmy. Zalicza się ją do ROZLICZEŃ MIĘDZYOKRESOWYCH PRZYCHODÓW. PRAWA MAJĄTKOWE wycenia się według cen nabycia do których wlicza się także: opłaty notarialne, sądowe i patentowe poniesione w trakcie nabycia. Opłaty ponoszone w trakcie posiadania praw majątkowych np. okresowe opłaty patentowe obciążają bieżące koszty działalności przedsiębiorstwa. KOSZTY PRAC ROZWOJOWYCH MOGĄ STANOWIĆ AKTYWA JEDNOSTKI JEŻELI: 1. Koszty te są wiarygodnie określone (wielkość ich wynika z dokumentów), 2. Techniczna przydatność rezultatów pracy rozwojowej została stwierdzona odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie jednostka podjęła decyzję o wytwarzaniu produktów lub stosowaniu danej technologii, 3. Koszty prac rozwojowych zostaną pokryte według przewidywań przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii. W N i P umarza się i amortyzuje. Metody dokonywania odpisów amortyzacyjnych tak jak w środkach trwałych za wyjątkiem amortyzacji wartości firmy. Odpisy amortyzacyjne od dodatniej wartości firmy muszą być ustalone według metody liniowej i są odnoszone na pozostałe koszty operacyjne. Według ustawy o rachunkowości amortyzacja wartości firmy kosztów prac rozwojowych nie może przekroczyć 5 lat. W uzasadnionych przypadkach kierownik jednostki może wydłużyć pięcioletni okres amortyzowania wartości firmy do 20 lat. W N i P o niskiej jednostkowej cenie nabycia mogą być odpisywane w koszty jednorazowo lub amortyzowane na zasadach ogólnych. INWESTYCJE DŁUGOTERMINOWE - inwestycje definiowane są jako aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości uzyskania z nich przychodów w formie odsetek dywident lub innych pożytków w tym również z transakcji handlowej (ze sprzedaży). W BILANSIE INWESTYCJE DZIELĄ SIĘ NA: DŁUGOTERMINOWE - nabyte w celu osiągnięcia korzyści powyżej 1 roku od dnia bilansowego. Zalicza się: 1. Nieruchomości: wartości niematerialne i prawne które nie są użytkowane przez jednostkę lecz zostały nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych. Grunt utrzymywany bez okresowego umorzenia nie użytkowany na własne potrzeby budynek który jednostka utrzymuje w celu wynajmu. Zaliczone do inwestycji nieruchomości i prawa majątkowe nie podlegają amortyzacji, 2. Długoterminowe aktywa finansowe: instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki; nabyte udziały w obcych podmiotach akcje obce oraz opcje na zakup akcji obcych czy prawo poboru akcji obcych. Wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych: gotówki czeków weksli: obligacje obce, udzielone pożyczki długoterminowe. Wynikające z kontraktu prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na potencjalnie korzystnych dla niej warunkach, 3. Pozostałe składniki: dzieła sztuki, metale szlachetne, kamienie szlachetne, nabyte z zamiarem zakończenia w okresie dłuższym niż rok od dnia bilansowego. Inwestycje długoterminowe są w cenie nabycia lub według ceny zakupu jeśli koszty przeprowadzenia transakcji nie są istotne lub wyceniane są według wartości godziwej np. możliwej do uzyskania ceny sprzedaży. Na dzień bilansowy udziały akcje ujmuje się w księgach rachunkowych według ceny nabycia nie wyższej od ceny sprzedaży netto możliwej do uzyskania lub według ustalonej wartości godziwej. Przy wycenie uwzględnia się trwałą utratę wartości. KRÓTKOTERMINOWE