Rzecki i Wokulski. Scharakteryzuj postacie. Jakie znaczenie dla idei utworu ma kreacja takiej pary bohaterów?
Początkowo utwór miał mieć tytuł "Trzy Pokolenia", ale ponieważ autorzy nie lubią podawać tematyki utworu wprost, więc przy pierwszej okazji zmienił tytuł; ten oryginalny tytuł miał odnosić się do pokazania trzech kolejnych pokoleń społeczeństwa polskiego: romantyków, pozytywistów i pokolenia przejściowego;
Rzecki jest przedstawicielem najstarszego pokolenia - romantyków; przez całe życie czekał na jakiegoś Napoleona, który znowu starałby się uwolnić Polskę i mimo kolejnych klęsk (powstania, wiosna ludów) nie zmienił swojego poglądu na świat (dodatkowo pogląd o zbrojnej walce o niepodległość, staroświeckie poglądy na świat i innych ludzi - Wokulski); całe życie spędził jako pracownik, a potem subiekt w sklepie Mincla (Niemca); jego zachowanie i ubiór powoduje, że jest uważany za dziwaka i z tego powodu jest romantycznie osamotniony i wyobcowany; z przerażeniem obserwuje upadek wpajanych mu zasad moralnych i patriotycznych; całe jego życie ukazuje upadek wartości romantycznych; klęską kończy się ostatecznie życie Rzeckiego - traci pracę w sklepie, wobec braku sensu życia szybko umiera, poza tym nie pojawia się żaden Napoleon; Los obchodzi się z nim okrutnie;
Wokulski jest przedstawicielem pokolenia przejściowego: mieszają się w nim uczucia romantyczne i idee pozytywistyczne; z romantyzmu mamy w nim: tragiczną (np. w skutkach) miłość do Izabeli Łęckiej; wiara w ideały zbrojnej walki o wolność (udział w powstaniu styczniowym); targają nim ciągle sprzeczne uczucia - to czyje nadzieję, że wreszcie się ożeni, to ucieka do Paryża; przyczyn swych miłosnych akcji szuka w tekstach Mickiewicza; z miłości jest w stanie popełnić samobójstwo; romantyczne jest również niejasne zakończenie zmagań z życiem Wokulskiego; idealizuje swoją kochankę; no i jego złożona psychika i życie wewnętrzne; wiele jednak widzimy cech pozytywistycznych: kult dla wiedzy i nauki - studiował, interesuje się odkryciami Ochckiego i Geista; widzimy też przejawy organicyzmu i filantropii (Wysocki, Wegiełek, Magdalenka); jest również aktywny gospodarczo - wspaniałe osiągnięcia spółki do handlu ze wschodem i jego sklepu; ostatecznie jednak Wokulski przegrywa swoje życie jako romantyk (tragiczna miłość) i jako pozytywista (spółka i sklep przechodzą w ręce żydów);